Friday, April 19, 2024

ပၢင်ၵုမ်လူင် ပၢင်လူင် 1947

Must read

ပပ်ႉပိုၼ်ႉၶိူဝ်းတႆးလႄႈ ပိုၼ်းမိူင်းတႆး

ဢၼ်တေႁဵတ်းပၢင်ၵုမ်လူင်ထႅင်ႈ တီႈပၢင်လူင်မိူဝ်ႈ 1947 ၼၼ်ႉတႄႉ ယွၼ်ႉဝႃႈၸဝ်ႈၾႃႉမိူင်းတႆးၶဝ် တိုၼ်းမၵ်းမၼ်ႈ မႃးဝႆႉၸဵမ်မိူဝ်ႈၶဝ်ဢွၼ်ႁဵတ်းပၢင်ၵုမ်မႃး တီႈပၢင်လူင် မိူဝ်ႈ(1946) ၼၼ်ႉယူႇယဝ်ႉ။ ၸွမ်းလူၺ်ႈၵၢၼ်မိူင်းၵေႃႈ လမ်ႇ လွင်ႈမႃးတႃႇမိူင်းသၼ်လွႆၶဝ် ၵူႈယိူင်ႈယိူင်ႈလႄႈ ၵူၼ်းမိူင်းသၼ်လွႆၶဝ် ဢွၼ်ၵၼ်တူင်ႉတိုၼ်ႇၸွမ်းယူႇတႄႉတႄႉ ဝႃႈ ဝႃႈယဝ်ႉ။ ယွၼ်ႉလူၺ်ႈ January, 1947 ပၢင်ၵုမ် ဢွင်ႇသၢၼ်း – ဢႅတ်ႉတလီႇၼၼ်ႉ ဢမ်ႇမွၵ်ႇပၢင်းထိုင်မႃး ၽူႈဢွၼ် ႁူဝ်မိူင်းသၼ်လွႆလႄႈ ၸဝ်ႈၾႃႉၶဝ် ဢမ်ႇလႆႈၸႂ်ႁၢၼ်ႉၸႂ်သေ ဢွၼ်ၵၼ်တႅမ်ႈလိၵ်ႈ သူင်ႇထိုင် ၶုၼ်ဢင်းၵိတ်ႉ တီႈ လၢၼ်ႇတၢၼ်ႇယူႇယဝ်ႉ။ ၼိူဝ်သၼ်လွႆၶဝ်ၵေႃႈ ဢွၼ်ၵၼ်တူင်ႉတိုၼ်ႇမႃး တႃႇမိူင်းၽႂ်မိူင်းမၼ်းယူႇယဝ်ႉ။ ၶၢင်ၵေႃႈ တူင်ႉတိုၼ်ႇမႃးတႃႇၶၢင်ယဝ်ႉ။ ၵူၼ်းသၼ်လွႆၶဝ်ၵေႃႈ ၶဝ်ဝႃႈတေလိူၵ်ႈၽူႈတၢင်တူဝ်မိူင်းၶဝ်သေ ဢၢၼ်းၵႂႃႇဢုပ်ႇတႃႇ မိူင်းၶဝ် ထိုင်လၢၼ်ႇတၢၼ်ႇၼႆလႄႈ ၸင်ႇဢွၼ်ၵၼ်မၵ်းမၼ်ႈတေဢုပ်ႇၵုမ်ငူပ်ႉငီႉၵၼ်ထႅင်ႈ တီႈပၢင်လူင်ၼႆသေ ၶၢင်ၶဝ်ၵေႃႈ ႁဵတ်းပၢင်ၵုမ်ၶဝ် တီႈမိူင်းၶၢင်ၶဝ် မိူဝ်ႈ 25.1.1947 ၼၼ်ႉသေ လိူၵ်ႈဢဝ်ၽူႈတၢင်တူဝ်မိူင်းၶၢင်ၶဝ် သိပ်း သွင်ၵေႃႉ တႃႇတေၶိုၼ်ႈႁွတ်ႈ ပၢင်ၵုမ်လူင်တီႈပၢင်လူင် မိူဝ်ႈ 1947 ၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ ၽူႈတၢင်တူဝ်ၶၢင်သိပ်းသွင်ၵေႃႉ ၼၼ်ႉ –
(1) သမႃး တူးဝႃး သိၼ်ႇဝႃးၼွင်ႇ
(2) ထဵင်ႇၼၢၼ်းၵုၼ်ႇၵျႃႇ
(3) ဢူးၽေႃႇၼေႃႇ
(4) တူးဝႃး ၸေႃႇရိတ်ႉ
(5) ဢူးၵရဵင်ႇၼေႃႇ
(6) ဢူးတဵင်ႇရတၢၼ်ႇ
(7) ဢူးၶျၢၼ်ႇၸူင်ႇ
(8) ဢူးထွင်ႇဢူႉ

ၶဝ်ၸိူဝ်းၼႆႉ ပဵၼ်ၽူႈတၢင်တူဝ်တွၼ်ႈမျိတ်ႉၵျီးၼႃးသေ တွၼ်ႈဝၢၼ်ႈမေႃႇၵေႃႈလိူၵ်ႈတၢင်ႇၽူႈတၢင်တူဝ်ၶဝ် မိူဝ်ႈ 29.1.1947 ၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ ၶဝ်တႄႉပဵၼ် –
(1) တူးဝႃး ၸေႃႇလႃႉ
(2) တူးဝႃး ၸေႃႇလုၼ်း
(3) ဢူးပရၢၼ်ႇလႃႉ
(4) ဢူးလပၢၼ်ႇၵလွင်ႇ

- Subscription -

တင်းသဵင်ႈ ၸင်ႇဝႃႈ မီးသိပ်းသွင်ၵေႃႉသေ တေမိူဝ်းၶိုၼ်ႈႁွတ်ႈပၢင်ၵုမ်တီႈပၢင်လူင် မိူဝ်ႈ February, 1947 ၼၼ်ႉ ၼႆ ယူႇယဝ်ႉ။ မိူဝ်ႈၶဝ်ဢွၼ်ၵၼ်ႁဵတ်းပၢင်ၵုမ် ႁၢင်ႈႁႅၼ်းၶဝ်တီႈဝၢၼ်ႈမေႃႇၼၼ်ႉ ၽူႈတၢင်တူဝ်မျိတ်ႉၵျီးၼႃးဝႃႈ – တေ ဢဝ်လွတ်ႈလႅဝ်းၸွမ်းမၢၼ်ႈ၊ ဝၢၼ်ႈမေႃႇသမ်ႉ ၶႂ်ႈလႆႈတူဝ်ႇမီႇၼီႇယၢၼ်ႇ။ ၵမ်ႈၽွင်ႈသမ်ႉဝႃႈတေယူႇၶိုၼ်းတႂ်ႈ ဢင်း ၵိတ်ႉၼႆသေ ၶဝ်ဢမ်ႇပႆႇတႅပ်းတတ်းလႆႈၵမ်းလဵဝ်လႄႈ ထိုင်မႃးႁဵတ်းပၢင်ၵုမ်ၵၼ် တီႈၵူတ်ႉၶၢႆ မိူဝ်ႈ 1.2.1947 ၼၼ်ႉ ၶဝ်ၸင်ႇတႅပ်းတတ်းလႆႈၸႂ်ၵၼ်ဝႃႈ –
(1) ဢဝ်လွတ်ႈလႅဝ်းၸွမ်းမၢၼ်ႈၵမ်းလဵဝ်။
(2) ဢဝ်ၵၢင်ၸႂ် ၶၢင်သေ ဢုပ်ႉပိူင်ႇမိူင်းၶၢင်ႁင်းၶေႃ။
(3) ဝၢၼ်ႈမေႃႇ၊ မျိတ်ႉၵျီးၼႃးလႄႈ သၼ်လွႆပွတ်းႁွင်ႇ တင်းတီႈပၢင်ႇပဵင်းၵၢတ်ႇသႃ(ကသာ)ၼၼ်ႉ ႁႂ်ဢဝ်ၶဝ်ႈပႃး ပၼ်ၼႂ်းမိူင်းၶၢင်ထႅင်ႈ။
(4) ဢဝ်ၵၢင်ၸႂ်ၶၢင်လႄႈမၢၼ်ႈသေ ႁႂ်ႈလႆႈတႅပ်းတတ်းလႅၼ်လိၼ်မိူင်းမၢၼ်ႈမိူင်းၶၢင်။
(5) ပေႃးဝႃႈ တႅပ်းတတ်းလႅၼ်လိၼ်ယဝ်ႉၸိုင် ၼႂ်းၸုမ်းလူင်ပွင်ၸိုင်ႈမၢၼ်ႈၼၼ်ႉ ႁႂ်ႈၶၢင်သႂ်ႇပႃးၵေႃႉၼိုင်ႈသေ သုၼ်ႇလႆႈသုၼ်ႇပဵၼ်ၶၢင်ၵေႃႈ ႁႂ်ႈၽဵင်ႇပဵင်းၵၼ်တင်းမၢၼ်ႈ။
(ၵ) ၽွင်းမိူင်းလူင်(ဝန်ကြီး) ၶၢင်ၵေႃႉၼိုင်ႈၼၼ်ႉ တေႁႂ်ႈလႆႈပဵၼ် ၽူႈဢွၼ်ႁူဝ်လူင် ပၢႆးမိူင်းၶၢင်။
(ၶ) ၽွင်းမိူင်းလူင်ၶၢင်ၼႆႉ တေလႆႈႁႂ်ႈၶဝ်ႈပႃးၼႂ်း ပၢႆးၵပ်းသိုပ်ႇၼွၵ်ႈမိူင်းလႄႈ ပၼ်ႇတႃႇငိုၼ်းတွင်း။
(င) ႁွင်ႈၵၢၼ်သိုၵ်းမိူင်းၼၼ်ႉ ႁႂ်ႈၶၢင်လႆႈၶဝ်ႈပႃးပဵၼ်ၽူႈပၼ်တၢင်းႁူႉႁၼ်။

(6) ၼင်ႇႁိုဝ် တေလႆႈလွတ်ႈလႅဝ်းၵွၼ်းၶေႃဝႆးဝႆးၼၼ်ႉ တႆးလႄႈၶၢင်ၵေႃႈ ႁႂ်ႈလႆႈၶဝ်ႈပဵၼ်ပႃးၸွမ်းၽူႈပွင်ၵၢၼ်။
(7) သင်ဝႃႈ လႆႈလွတ်ႈလႅဝ်းယဝ်ႉလႄႈ တႃႇတေပူၵ်းတင်ႈမိူင်းၼၼ်ႉ –
(ၵ) ၼႂ်းမိူင်းႁူမ်ႈတုမ်ၼၼ်ႉ မိူင်းၶၢင်တေၶဝ်ႈပႃးဢမ်ႇပႃးၼၼ်ႉ ႁႂ်ႈလႆႈဢဝ်ၵၢင်ၸႂ်ၵူၼ်းမိူင်းၶၢင်သေ တႅပ်း တတ်းႁင်းၶေႃ။
(ၶ) ၶႂ်ႈၽႄဢွၵ်ႇၶိုၼ်း မိူဝ်ႈလႂ်ၵေႃႈ ႁႂ်ႈလႆႈၽႄဢွၵ်ႇ။

(8) ႁႂ်ႈလူင်ပွင်ၸိုင်ႈမၢၼ်ႈ ၸွႆႈထႅမ်ငိုၼ်းတွင်ႈပၼ် တႃႇပူၵ်းပွင်မိူင်းၶၢင်။
(9) ၶေႃႈတုၵ်းယွၼ်းၸိူဝ်းၼႆႉ ၼင်ႇႁိုဝ်ၵူၼ်းတၢင်ႇမဵဝ်း ဢၼ်ယူႇၼိူဝ်သၼ်လွႆၶဝ် တေၵမ်ႉထႅမ်ၸွမ်းၼၼ်ႉ တေလႆႈသူၼ်းတုမ်ၸွႆႈပၼ်။

မိူဝ်ႈ 4.2.1947 ၼၼ်ႉ ၽူႈတၢင်တူဝ်ဢင်းၵိတ်ႉ သႃႇပေႃႇတွမ်ႇလေႇ (Sir.Bottomley) လႄႈ ပႃးၼၢတ်ႉလႅတ်ႉတ ဝိတ်ႉ (Bernard Ledwidge) ဢၼ်တေမႃးၶိုၼ်ႈႁူႉၸွမ်းလွင်ႈပၢင်ၵုမ်တီႈပၢင်လူင်ၼၼ်ႉ ၽႅဝ်မႃးယၼ်ႇၵုင်ႇယဝ်ႉ။ 6.2.1947 ၼၼ်ႉ ပေႃႇတွမ်ႇလႄႈ ၸုမ်း ၽ သ ပ လ ၶဝ်ဢုပ်ႇၵုမ်ၵၼ် လွင်ႈမိူင်းသၼ်လွႆ။

မိူဝ်ႈၼၼ်ႉ ၸုမ်း ၽ သ ပ လ ၶဝ်လၢတ်ႈဝႃႈ – “လွင်ႈဝႃႈ မိူင်းသၼ်လွႆလႄႈ မိူင်းမၢၼ်ႈ တေႁူမ်ႈႁွမ်းၵၼ် ဢဝ်လွတ်ႈလႅဝ်းသဝ်းၶေႃၸွမ်းၵၼ်ၼႆႉ ဢမ်ႇၶႂ်ႈႁႂ်ႈ ဢင်းၵိတ်ႉၶဝ် ၶဝ်ႈၸိမ်ၸွမ်းၵႄႈမၼ်းသင်။ လွင်ႈႁဝ်း(မၢၼ်ႈ) တေၵပ်းသိုပ်ႇဢုပ်ႇၵုမ်ၵၼ်ႁဵတ်း သၢင်ႈၵႂႃႇၼႆႉၵေႃႈ ဢမ်ႇၶႂ်ႈႁႂ်ႈယႃႉၵဝ်း။ ပၢႆးသိုၵ်းလႄႈ ပၢႆးၵပ်းသိုပ်ႇၼွၵ်ႈမိူင်း၊ ပၢႆးႁဵတ်းတၢင်းဢၼ်ႁႂ်ႈၵႂႃႇငၢႆႈပႆလူမ် ၼႂ်းမိူင်းၸိူဝ်းၼႆႉ တႄႉ ငဝ်ႈၸိုင်ႈ(မၢၼ်ႈ) တေၵေႃႉယိပ်းၵႅမ်းသေ လိူဝ်ၼၼ်တႄႉ မိူင်းၽႂ်မိူင်းမၼ်းတေလႆႈမီးလွင်ႈထၢင်ႇႁၢင်ႈႁင်း ၶဝ်ယူႇ။ မၢၼ်ႈတေဢမ်ႇၶဝ်ႈယႃႉၵဝ်းသင် ၼႂ်းမိူင်းသၼ်လွႆသေတီႈ” ဝႃႈၼႆသေမဝ်ႇၵႃး မိူဝ်ႈၼၼ်ႉ ပူဝ်ႇၶျူၵ်ႈဢွင်ႇသၢၼ်းလၢတ်ႈဝႃႈ – “ႁဝ်းမီးၸေႇတၼႃႇသေ ႁဵတ်းပၼ်ၶဝ် လွင်ႈလီၵူႈပိူင်ယူႇသေတႃႉ ယွၼ်ႉဝႃႈ ၶဝ်ယၢမ်ႈမီးမႃးလွင်ႈထၢင်ႇထိူမ်ၼိူဝ် မၢၼ်ႈႁဝ်းဝႆႉယဝ်ႉလႄႈ ႁႂ်ႈၵၢင်ၸႂ်ၶဝ် ပေႃးတေလႅၵ်ႈလၢႆႈမႃးၼၼ်ႉတႄႉ တေဢမ်ႇလႅၵ်ႈငၢႆႈ။ ပၢင်ၵုမ်တီႈပၢင်လူင် ၵမ်းၼႆႉမိူင်းသၼ်လွႆလႄႈ ထုင်ႉလိၼ်ပဵင်း တေလႆႈဢမ်ႇလႆႈ ၶေႃႈတူၵ်းလူင်းၽွမ်ႉၸွမ်းၵေႃႈ ပႆႇၸၢင်ႈဝႃႈ။ ၵွပ်ႈ ၼၼ် ပၢင်ၵုမ်ပၢင်လူင်ၼႆႉ တေပဵၼ်လွင်ႈလီဢမ်ႇပဵၼ်ၵေႃႈ ဢမ်ႇလၢမ်းလႆႈ” ၼႆယူႇယဝ်ႉ။

မိူဝ်ႈၼၼ်ႉ ဢူးၼူႉ ၵေႃႈသမ်ႉဝႃႈ – “ ပၢင်ၵုမ်လူင် တီႈပၢင်လူင်ၵမ်းၼႆႉ မိူင်းမၢၼ်ႈလႄႈ မိူင်းသၼ်လွႆတေပဵၼ်မိူင်းႁူမ်ႈႁွမ်းၵၼ် ဢမ်ႇပဵၼ်ၼႆၵေႃႈ ဢမ်ႇလၢမ်းလႆႈၼင်ႇၵဝ်ႇ” ၼႆယဝ်ႉ။

7.2.1947 ၼၼ်ႉ ပေႃႇတွမ်ႇလႄႈ ၽ သ ပ လ ၶဝ် ထူပ်းၵၼ်ထႅင်ႈယဝ်ႉ။ မိူဝ်ႈၼၼ်ႉ ၽၢႆႇ ၽ သ ပ လ ၶဝ်ပဵၼ် ပူဝ်ႇၶျူၵ်ႈဢွင်ႇသၢၼ်း၊ ဢူးတိၼ်ႇထုတ်ႉ၊ တၶိၼ်ႇမျႃႉ၊ ၸေႃးပႃႉဢူးၵျီး၊ မၢၼ်းပႃႉၶႅင်ႇ ၶဝ်သေ ၶဝ်ဢုပ်ႇၵၼ်လွင်ႈ မိူင်းတႆးယဝ်ႉ။ မိူဝ်ႈၼၼ်ႉ ဢွင်ႇသၢၼ်းဝႃႈ –
(1) ၸဝ်ႈၾႃႉလႄႈ ၵူၼ်းမိူင်းတႆးၶဝ်ၼၼ်ႉ ၶဝ်ဢမ်ႇၶႂ်ႈယူႇ တႂ်ႈၽွင်းငမ်းဢင်းၵိတ်ႉ လွင်ႈဝႃႈ ပၢႆးဢုပ်ႉပိူင်ႇ ၼိူဝ် သၼ်လွႆ (Burma Frontier Areas Administration) ၼၼ်ႉယဝ်ႉ။
(2) သင်ဝႃႈ ၶဝ်လႆႈမီးလွင်ႈထၢင်ႇႁၢင်ႈႁင်းၶဝ်သေ ဢုပ်ႉပိူင်ႇမိူင်းၶဝ် ၶိုၼ်းႁင်းၶေႃတႄႉ ၶဝ်ၶႂ်ႈႁူမ်ႈႁွမ်းၸွမ်းမၢၼ်ႈ ယူႇ။

ဝႃႈၼႆသေ ဢဝ်လိၵ်ႈဢၼ်ပႃးမၢႆဝၼ်း 14.11.1946 ဢၼ် ရ ပ လ ၶဝ်ပွမ်ႁဵတ်းၸဝ်ႈၾႃႉသေ တႅမ်ႈသူင်ႇဝႆႉၼၼ်ႉ ၼႄပေႃႇတွမ်ႇလေႇယဝ်ႉ။ ပူဝ်ႇၶျူၵ်ႈဢွင်ႇသၢၼ်းသိုပ်ႇလၢတ်ႈလွင်ႈၵၢင်ၸႂ်ၸဝ်ႈၾႃႉၶဝ် လႆႈပိူင်ႈၵႂႃႇၼၼ်ႉ ယွၼ်ႉ လူၺ်ႈ ၸတီႇၾိၼ်ႇသၢၼ်ႇ(Stevenson) ၶဝ်ႈၸိမ်ၵႄႈမႃးလႄႈ ယၢမ်းလဵဝ်တႄႉ ၶဝ်ဢမ်ႇၶႂ်ႈၽွမ်ႉၸွမ်းယဝ်ႉ။ ၵွပ်ႈ ၼၼ် ပၢင်ၵုမ်တီႈပၢင်လူင်ပွၵ်ႈၵမ်းၼႆႉတႄႉ ဢမ်ႇထၢင်ႇတေပဵၼ်မႃးၸွမ်းၼင်ႇၵၢင်ၸႂ်မီးၼၼ်ႉ ၼင်ႇၵဝ်ႇ။ ၵွပ်ႈ ၼၼ် ၶႂ်ႈႁႂ်ႈပေႃႇတွမ်ႇလေႇၸွႆႈလၢတ်ႈပၼ်လွင်ႈဝႃႈဢင်းၵိတ်ႉၵေႃႈ ၽွမ်ႉၸႂ်ၸွမ်းယဝ်ႉ လွင်ႈဢၼ် ၶဝ်တေၽွမ်ႉ ႁူမ်ႈၸွမ်းမၢၼ်ႈၼၼ်ႉ ၼႆယူႇယဝ်ႉ။ ဢွင်ႇသၢၼ်းၶိုၼ်းသိုပ်ႇလၢတ်ႈဝႃႈ သင်ၸိူဝ်ႉဝႃႈၶဝ်ႁူမ်ႈလေႃးမိူင်းမၢၼ်ႈ သေ တႃႉၵေႃႈ လွင်ႈၵၢၼ်ၼႂ်းမိူင်းမၼ်းၼၼ်ႉတႄႉ မၢၼ်ႈတေဢမ်ႇၶဝ်ႈသူၼ်းလေႃးသင်သေ တေလႆႈဢဝ်ၶုၼ်ၽႂ် ၶုၼ်မၼ်း ၽွင်းငမ်းၶိုၼ်းမိူင်းၶဝ်၊ သင်ဝႃႈ ၶႂ်ႈၽႄဢွၵ်ႇၶိုၼ်းမိူဝ်ႈလႂ်ၵေႃႈတိုၼ်းတေလႆႈၽႄဢွၵ်ႇယူႇ ၼႆၸိူဝ်းၼႆႉ ႁႂ်ႈလႆႈလၢတ်ႈတေႃႇၶဝ်ႁင်းၶေႃ။ ဢမ်ႇၶႂ်ႈပၼ်ဢင်းၵိတ်ႉၶဝ်ႈၸိမ်ၸွမ်းၼႆ တီႈပေႃႇတွမ်ႇလေႇယဝ်ႉ။ ပေႃႇတွမ်ႇ လေႇသမ်ႉဝႃႈ “ ထုၵ်ႇလီႁဵတ်းႁႂ်ႈလူင်ႉလႅင်းပွင်ႇၸႂ်ၵၼ် တင်းၸဝ်ႈၾႃႉၶဝ်ယဝ်ႉ ၸင်ႇႁဵတ်းၼႆ တေလီယူႇ” ၼႆ ယဝ်ႉ။ မၢၼ်ႈတႄႉ ၶဝ်တိုၼ်းယိူင်းဢဝ်မိူင်းတႆးယဝ်ႉလႄႈ ၵႃႈဢမ်ႇလႆႈဢမ်ႇၸူး ဢဝ်ပရိယႄႇၵႂၢမ်းလၢတ်ႈသေ ထဵင်လိင်ႉလၢတ်ႈဢဝ်ယူႇတိၵ်းတိၵ်းယဝ်ႉ။

ပၢင်ၵုမ်တီႈပၢင်လူင်ၼႆႉ တႄႇ 3.2.1947 တေႃႇထိုင် 12.2.1947 ၼၼ်ႉ ဢွၼ်ၵၼ်ႁဵတ်းပၢင်ၵုမ်မႃးယူႇယဝ်ႉ။ ၶိူဝ်း ၽႂ်ၶိူၼ်းမၼ်း ဢုပ်ႇၵုမ်ငူပ်ႉငီႉၵၼ်ဢွၼ်တၢင်းယဝ်ႉသေ ၽူႈတၢင်တူဝ်ၸၢဝ်းၶိူဝ်းၵူႈၸုမ်းသမ်ႉၸင်ႇ ၶိုၼ်းဢုပ်ႇ ၵၼ်ထႅင်ႈယဝ်ႉ။ ဝၢႆးသေၼၼ်ႉ ၵမ်းလိုၼ်းသုတ်းၸင်ႇတေၶိုၼ်းဢုပ်ႇၶျူၵ်ႈဢွင်ႇသၢၼ်းယဝ်ႉ။ မိူဝ်ႈၶဝ်ဢုပ်ႇ ၵၼ်ၼၼ်ႉ လၢမ်းတူၺ်းၵၢင်ၸႂ်ၵၼ်သေလႄႈသင်၊ ထၢမ်တွပ်ႇၵၼ်လူင်ႉလူင်ႉလႅင်းလႅင်းလႄႈသင် ဢုပ်ႇၵုမ်ငူပ်ႉ ငီႉၵၼ်မႃးယူႇယဝ်ႉ။

ၶိူဝ်းသႅၼ်(တႅမ်ႈ)

ၶေႃႈမုလ်း – ပပ်ႉပိုၼ်ႉၶိူဝ်းတႆးလႄႈ ပိုၼ်းမိူင်းတႆး

ဢၢၼ်ႇယဝ်ႉႁူမ်ႈပၼ်တၢင်းႁၼ်ထိုင်တီႈၼႆႈ

- Subscription -
- SHAN's Apps -spot_img

ၶၢဝ်ႇလိုၼ်းသုတ်း