March, 1946 ၼၼ်ႉ ၸဝ်ႈၾႃႉၶဝ် ႁဵတ်းပၢင်ၵုမ်တီႈပၢင်လူင်ၼၼ်ႉသေ လိူၵ်ႈတၢင်ႇတင်ႈၶွတ်ႇၽွတ်ႈၶွင်ႇသီႇ ၸဝ်ႈ ၾႃႉမႃးယူႇယဝ်ႉ။ ထိုင်မႃး 21.7.1946 တေႃႇထိုင် 27.7.1946 ၼၼ်ႉ ၶဝ်မႃးႁဵတ်းပၢင်ၵုမ်ၶွင်ႇသီႇၸဝ်ႈၾႃႉထႅင်ႈ တီႈ ဝဵင်းတွင်ႇၵျီးယဝ်ႉ။ တီႈပၢင်ၵုမ်ၼႆႉ ၶဝ်လိူၵ်ႈတၢင်ႇထႅင်ႈ ၽူႈပွင်ၵၢၼ်ၶွင်ႇသီႇၸဝ်ႈၾႃႉ (Executive Committee of the Council of Shan State Saophas) ယဝ်ႉ။ ၽူႈပွင်ၵၢၼ် ဢၼ်လိူၵ်ႈတၢင်ႇဝႆႉၼၼ်ႉၸိုင် –
(1) ၸဝ်ႈၶုၼ်ပၢၼ်းၸိင်ႇ ၸဝ်ႈၾႃႉ တွင်ႇပႅင်ႇ(ၼမ်ႉသၼ်ႇ) ႁူဝ်ပဝ်ႈ
(2) ၸဝ်ႈသူၺ်ႇတႅၵ်ႈ @ ၸဝ်ႈၶမ်းသိူၵ်ႈ ၸဝ်ႈၾႃႉယွင်ႁူၺ်ႈ ၵႅမ်ႁူဝ်ပဝ်ႈ
(3) ၸဝ်ႈၶုၼ်ၶဵဝ် ၸဝ်ႈၾႃႉ မိူင်းမိတ်ႈ ၽူႈၶဝ်ႈပႃး
(4) ၸဝ်ႈၸၢမ်ႇထုၼ်း ၸဝ်ႈၾႃႉ မိူင်းပွၼ် ၽူႈၶဝ်ႈပႃး
(5) ၸဝ်ႈၶုၼ်ၵျီႇ ၸဝ်ႈၾႃႉ သီႇသႅင်ႇ(သထုင်ႇ) ၽူႈၶဝ်ႈပႃး
(6) ၸဝ်ႈထုၼ်းဢေး ၸဝ်ႈၾႃႉ သႃမိူင်းၶမ်း ၽူႈၶဝ်ႈပႃး
(7) ၸဝ်ႈႁူမ်ႇၾႃႉ ၸဝ်ႈၾႃႉ သႅၼ်ဝီႁွင်ႇ ၽူႈၶဝ်ႈပႃး
ၶွမ်ႇမတီႇၼႆႉ ဝႆႉပဵၼ်ၸုမ်းဢၼ်မီးဢႃႇၼႃႇတႃႇတေဢွၼ်ႁူဝ်သေ ႁဵတ်းသၢင်ႈၼႃႈၵၢၼ် မိူင်းတႆးၵႂႃႇမိူဝ်းၼႃႈယဝ်ႉ။ တီႈပၢင်ၵုမ်ပွၵ်ႈၼႆႉၼႆႉ ၶဝ်ဢုပ်ႇၵုမ်ၵၼ်သေ တႅပ်းတတ်းဝႃႈ ၸွမ်းလူၺ်ႈမူႇပိူင်ၸၢဝ်းၶိူဝ်းၽႂ်မၼ်းသေ တႃႇတေႁူမ်ႈ ပွင်းႁဵတ်းၵေႃႉၵၼ်တင်းၶၢင်၊ ၶျၢင်း၊ ယၢင်း ၸုမ်းၸၢဝ်းၶိူဝ်းဢၼ်ယူႇၼိူဝ်သၼ်လွႆ ၼင်ႇၵၼ်ၼၼ်ႉတႄႉ တေၽွမ်ႉ ယူႇ။ ၵူၺ်းၵႃႈ တႃႇတေႁူမ်ႈႁွမ်းႁဵတ်းၵေႃႉၵၼ်တင်းမၢၼ်ႈၼၼ်ႉတႄႉ ထုၵ်ႇလီႁဵတ်းႁိုဝ်ၼႆၵေႃႈ ဝၢႆးမၼ်းမႃး ၸင်ႇ တေဝူၼ်ႉတူၺ်းဢဝ်ယဝ်ႉ။ ၸုမ်းၸဝ်ႈၾႃႉၶဝ်တႄႉ တႃႇတေႁူမ်ႈႁွမ်းလေႃးၵၼ် တင်းမိူင်းမၢၼ်ႈၼၼ်ႉ ၶဝ်ဝႃႈ ၶဝ်တိုၵ်ႉဢွၼ်ၵၼ်ၼၵ်းၸႂ်ဝႆႉယူႇၼႆယဝ်ႉ။
ၽ. သ. ပ. လ. ၶတ်းၸႂ်တေႃႇၸဝ်ႈၾႃႉ
ယွၼ်ႉဝႃႈ ၽ. သ. ပ. လ. ၶဝ်ၼႆႉ ၶဝ်ဢၢၼ်းသူၼ်းတုမ်ဢဝ် ၸဝ်ႈၾႃႉၶဝ်ပႃးလေႃးမႃးၾၢႆႇၶဝ်ၼႆသေ ၶဝ်တိုၵ်ႉႁႃထႅင်ႈလွၵ်းလၢႆးမၼ်းယူႇၼၼ်ႉ၊ လႆႈႁူႉဝႃႈ ၸဝ်ႈၾႃႉၶဝ်ၽႅဝ်ယူႇတီႈယၼ်ႇၵုင်ႇလႄႈ မိူဝ်ႈ 11.9.1946 ၼၼ်ႉ ၽ. သ. ပ. လ. ၶဝ်မွၵ်ႇပၢင်း ၸဝ်ႈသူၺ်ႇတႅၵ်ႈလႄႈ ၸဝ်ႈၶုၼ်ၵျီႇ(သီႇသႅင်ႇ) သွင်ၸဝ်ႈ လဵင်ႉလူၶၢမ်ႇၶႅၵ်ႇသေ ယွၼ်းႁႂ်ႈလႆႈ ဢုပ်ႇၵၼ်လွင်ႈမိူင်းမိူဝ်းၼႃႈယဝ်ႉ။ မိူဝ်ႈၼၼ်ႉ ၸုမ်း ၽ. သ. ပ. လ. ၶဝ်ဢၼ်မႃးဢုပ်ႇတေႃႇ ၸဝ်ႈၾႃႉသွင်ၸဝ်ႈၼၼ်ႉၸိုင် ဢူးပႃႉၽေႇ၊ တၶိၼ်ႇမျႃႉ၊ ဢူးမျႃႉ(ႁိၼ်းတႃႇတႃႉ – ဟင်္သာတဦးမြ)၊ ဢူးၵျေႃႇၺဵင်း၊ ဢူးတိၼ်ႇလႄႈ ဢူးတဵင်းၽေႇ ၶဝ်ယဝ်ႉ။
မိူဝ်ႈၼၼ်ႉ ၽ. သ. ပ. လ. ၶဝ်မွၵ်ႇလၢတ်ႈဝႃႈ – “ သင်ဝႃႈ မိူင်းတႆးဢဝ်လွတ်ႈလႅဝ်းၸွမ်းမၢၼ်ႈၵေႃႈ မိူင်းတႆးၼႆႉ တေ လႆႈမၵ်းမၢႆလၢႆးဢုပ်ႉပိူင်ႇႁင်းၶေႃယူႇ လွင်ႈဢၼ်မိူင်းမၢၼ်ႈတေလႆႈလွတ်ႈလႅဝ်းၼႆႉ မိူင်းတႆးၵေႃႈၶႂ်ႈႁႂ်ႈလႆႈၸွမ်း ၵမ်း လဵဝ်ယဝ်ႉ လွင်ႈဢၼ် မိူင်းမၢၼ်ႈလႄႈ မိူင်းၼိူဝ်သၼ်လွႆၶဝ် တေဢုပ်ႇၵၼ်ၼႆႉ ဢမ်ႇၶႂ်ႈႁႂ်ႈၽႂ်(ဢင်းၵိတ်ႉ) ၶဝ်ႈမႃးၸွမ်း ၶႂ်ႈဢုပ်ႇၵၼ်လွတ်ႈလွတ်ႈလႅဝ်းလႅဝ်းၵူၺ်း ၼင်ႇႁိုဝ် မိူင်းတႆးတေလႆႈလွတ်ႈလႅဝ်းၸွမ်းၼၼ်ႉ လူဝ်ႇသင်ၵေႃႈ မၢၼ်ႈ တေၸွႆႈထႅမ်ပၼ် တင်းဢဵၼ်တင်းႁႅင်း ၵူႈပိူင်ပိူင်ယဝ်ႉ ၵူဝ်ၽူႈၶႂၢၵ်ႈမိူင်း(ဢင်းၵိတ်ႉ) ၶဝ် ဢဝ်မိူင်းတႆးမိူင်းသၼ်လွႆ ပဵၼ်တီႈဢိင်ပိုင်ႈတိၼ်ယၼ်သေ ယႃႉၵဝ်းလွင်ႈလွတ်ႈလႅဝ်းမိူင်းမၢၼ်ႈ လွင်ႈဢၼ်တႆးလႄႈမၢၼ်ႈလႆႈထၢင်ႇထိူမ်ၵၼ် ၵႃႈဢၼ်ပူၼ်ႉမႃးၸိူဝ်းၼၼ်ႉၵေႃႈ ပဵၼ်ယွၼ်ႉလၢႆးၽႅၼ်ၵၢၼ်ၽူႈၶႂၢၵ်ႈမိူင်း(ဢင်းၵိတ်ႉ) ၶဝ်ႁဵတ်းဝႆႉၵူၺ်း ဢဝ်ၼႆႉၵႂႃႇ မိူဝ်းၼႃႈတႄႉ လူဝ်ႇမေႃႁၵ်ႉၵၼ် ၽွမ်ႉႁူမ်ႈၵၼ် ၸူဝ်းဢၼ်သေ ၶိုင်သၢင်ႈပူၵ်းတင်ႈဝၢၼ်ႈမိူင်းၶိုၼ်ႈယႂ်ႇၵူၺ်းယဝ်ႉ” ၼႆ ၽ. သ. ပ. လ. ၶဝ်လၢတ်ႈလွင်ႈမၢၼ်ႈၶဝ်တေလီပိူင်လဵဝ်ၼၼ်ႉသေ သူၼ်းတုမ်ၸၼ်ၸႂ် ဢဝ်ၸဝ်ႈၾႃႉၶဝ်ယူႇ ယဝ်ႉ။
မိူဝ်ႈၼၼ်ႉ ၸဝ်ႈၾႃႉသွင်ၸဝ်ႈ သမ်ႉၶိုၼ်းဝႃႈ “ မိူင်းတႆး ဢၼ်တေလွတ်ႈလႅဝ်းဢမ်ႇပႃးမိူင်းမၢၼ်ႈလႄႈ မိူင်းမၢၼ်ႈ ဢၼ်တေလွတ်ႈလႅဝ်း ဢမ်ႇပႃးမိူင်းတႆးၼၼ်ႉ ဝူၼ်ႉႁဵတ်းႁိုဝ်ၵေႃႈ ဢမ်ႇပွင်ႇၼင်ႇၵဝ်ႇ မိူင်းတႆးၼႆႉ ၽၢႆႇၼိုင်ႈသမ်ႉ မီးမိူင်းၶႄႇလႄႈ ပျၢတ်ႉသၼႃႇမိူင်းတႆးၵေႃႈ လႆႈဝူၼ်ႉယူႇၵူႈပိူင်၊ ၵွပ်ႈဝႃႈ ဝူၼ်ႉလွင်ႈထုၵ်ႇလီမီး လွင်ႈၽွမ်ႉႁူမ်ႈၵၼ် ၼႆသေလႄႈ ၸင်ႇလႆႈမွၵ်ႇပၢင်းမႃးၶၢင်၊ ယၢင်း၊ ၶျၢင်း ၶဝ်မႃးႁဵတ်းပၢင်ၵုမ်ၵၼ် တီႈပၢင်လူင်ၼၼ်ႉမႃးယူႇယဝ်ႉ ယွၼ်ႉ ပၢႆးမၢၵ်ႈမီးမိူင်းၸိူဝ်းၼႆႉ လႆႈၵပ်းသိုပ်ႇၵၼ်မႃးယူႇလႄႈ ပုၼ်ႈတႃႇမိူင်းတႆးမိူင်းမၢၼ်ႈ ႁူမ်ႈႁွမ်းၸွမ်းၵၼ်ၼႆႉ ၶႂ်ႈပဵၼ် ယူႇသေတႃႉၵေႃႈ ၸၼ်ႉၵၢၼ်ပၢႆးမိူင်းမိူင်းမၢၼ်ႈလႄႈ တႆးၼႆႉ ၸၼ်ႉမၼ်းပႅၵ်ႇပိူင်ႈၵၼ်ဝႆႉတင်းၼမ် မၼ်းဢမ်ႇမိူၼ် ၵၼ်လႆႈလႄႈ တႆးၵေႃႈတိုၵ်ႉၶတ်းၸႂ် ႁႂ်ႈတႆး ၵူၼ်းမိူင်းတႆး တေယုမ်ႇယမ်ၼိူဝ်မၢၼ်ႈသူမႃးၼၼ်ႉ ယူႇထႅင်ႈတင်းၼမ် သူၵေႃႈထုၵ်ႇလီဢဝ်ၼႃႈၵၢၼ်သေ ႁဵတ်းသၢင်ႈၼႄ ႁႂ်ႈၵိုင်ႇယုမ်ႇယမ်လႆႈၼၼ်ႉၵူၺ်းယဝ်ႉ” ဝႃႈၼႆသေ ၸဝ်ႈၾႃႉသွင် ၸဝ်ႈၵေႃႈ ယွၼ်ႉဝႃႈ တိုၼ်းဢမ်ႇၶႂ်ႈႁူမ်ႈၸွမ်းမၢၼ်ႈလႄႈ ဢဝ်ၶေႃႈၵႂၢမ်းဝၢၼ် ၼင်ႇၼၼ်သေ တွပ်ႇလၢတ်ႈၶိုၼ်း မႃး ယူႇယဝ်ႉ။
ရ ပ လ ႁူပ်ႉထူပ်းၽူႈပိုၼ်ၽၢဝ်ႇ
11.11.1946 ၼၼ်ႉ ၽူႈၼမ်းၼႂ်း ရ ပ လ ဢူးထုၼ်းမျိၼ်ႉဢွၼ်ႇလႄႈ ၽူႈသူၼ်းတုမ်ဢူးပႃႉယီႇ ၶႃသွင်ၵေႃႉ ဢၼ်ၽႅဝ်ယူႇတီႈယၼ်ႇၵုင်ႇၼၼ်ႉ ဢွၼ်ႁူဝ်သေ ႁဵတ်းပၢင်သပ်းၸႅင်ႈၼႄ ၵူၼ်းမိူင်းလႄႈ ၽူႈဢဝ်ၶၢဝ်ႇၶဝ်တီႈ သၢၼ်းၵၾေး (Sun Café) ႁွင်ႈၵၢၼ်ၶဝ်ႈမုၼ်းၼၼ်ႉယဝ်။ မိူဝ်ႈၼၼ်ႉ ၽၢႆႇ ၽ. သ. ပ. လ. ၶဝ်ၸိုင် ဢူးပႃႉၶျူဝ်ႇ၊ တၶိၼ်ႇၼူႉ၊ ဢူးၵျေႃႇမျိၼ်ႉ၊ ဢူးတိၼ်ႇ(မျၢၼ်ႇဢွင်ႇ) လႄႈ ဢူးၽေႇၶိၼ်ႇၶဝ် ၶိုၼ်ႈႁွတ်ႈၸွမ်းယူႇယဝ်ႉ။ မိူဝ်ႈၼၼ်ႉ ဢူးထုၼ်ႉမျိၼ်ႉလၢတ်ႈဝႃႈ “ ၸုမ်း ၽ. သ. ပ. လ ႁဝ်းၼႆႉ တႄႇဢင်ႈၶွတ်ႇၽွတ်ႈဝႆႉ မိူဝ်ႈ 1.9.1946 ၼၼ်ႉသေ ယၢမ်းလဵဝ် ၵူၼ်းၶဝ်ႈၸုမ်း မီးယူႇသွင်ႁဵင်၊ ၸုမ်းၵိင်ႇၽႄမီးဝႆႉၸဵတ်းၸုမ်းယဝ်ႉ၊ ၵွပ်ႈၼၼ် ၵဝ်ၶႃႈလႆႈတၢင်တူဝ်ၵူၼ်းသွင်ႁဵင်ၼၼ်ႉသေလႄႈ မႃးလၢတ်ႈၵႂၢမ်းယဝ်ႉ။ လွင်ႈယိူင်းဢၢၼ်း ရ ပ လၼႆႉတႄႉ –
(1) တႃႇမိူင်းတႆးၼႆႉ ၵူၼ်းမိူင်းတႆးတေႁႂ်ႈလႆႈမီးသုၼ်ႇ ႁဵတ်းသၢင်ႈၵႂႃႇယူႇ။
(2) မိူင်းတႆးၼႆႉ ၸဵမ်လွင်ႈၵၢၼ်ပၢႆးမိူင်း၊ ပၢႆးမၢၵ်ႈမီးလႄႈ လွင်ႈယူႇသဝ်းၵူႈပိူင်ပိူင်ႁႂ်ႈလႆႈလွတ်ႈပူၼ်ႉတႂ်ႈၽူႈၶႂၢၵ်ႈမိူင်း ၵမ်းလဵဝ်
မိူင်းတႆးၼႆႉ လႆႈမီးတႂ်ႈဢင်းၵိတ်ႉၶဝ်မႃး ႁူၵ်းသိပ်း (60) ပီ ယဝ်ႉလႄႈ လွင်ႈတူင်ႉတိုၼ်ႇၵူႈပိူင် လႆႈတူၵ်းလိုၼ်းမႃးယူႇတႄႉတႄႉယဝ်ႉ။ ပၢႆးဢုပ်ႉပိူင်ႇၵေႃႈ ယွၼ်ႉဝႃႈ ပဵၼ်ပတေႇသရိတ်ႉလႄႈ တေလႆႈဝႃႈ ၵေႃႉဢၼ်ပဵၼ်ၶုၼ်ႁေႃၶမ်းဢွၼ်ႇၼၼ်ႉသေ ၽွင်းငမ်းႁဵတ်းသၢင်ႈလႄႈ ဢမ်ႇၶိုၼ်ႈယႂ်ႇမႂ်ႇသုင်လႆႈ။ ဢင်းၵိတ်ႉၶဝ်မႃး သိမ်းမိူင်းတႆး မိူဝ်ႈလဵဝ်ၵၼ်တင်းမိူင်းမၢၼ်ႈသေတႃႉၵေႃႈ ပၢႆးဢုပ်ႉပိူင်ႇမိူင်းတႄႉ တိုၼ်းပႅၵ်ႇပိူင်ႈၵၼ်မႃးယူႇ တေႃႇမိူဝ်ႈလဵဝ်။ ၵွပ်ႈၼၼ်လႄႈ မိူင်းတႆးယင်းတိုၵ်ႉပဵၼ်ပတေႇသရိတ်ႉၽွင်းငမ်းဝႆႉယူႇ။ တႃႇတေတူင်ႉတိုၼ်ႇလွင်ႈၵၢၼ်မိူင်းၼၼ်ႉ ၵူၼ်းမိူင်းတႆးၶႂ်ႈႁဵတ်းမိူၼ်ၵူၼ်းမိူင်းမၢၼ်ႈသေတႃႉ ယွၼ်ႉဝႃႈ ၸဝ်ႈၾႃႉၶဝ်တဵၵ်းတဵင်ႁၢမ်ႈသီးဝႆႉလႄႈ လိူဝ်သေၵၢၼ်ၽႃႇသႃႇဢၼ်လဵဝ် ဢမ်ႇလႆႈႁဵတ်းပဵၼ်မူႇပဵၼ်ၸုမ်းသင်။ ၵွပ်ႈၼၼ် လွင်ႈသင်ၵေႃႈဢမ်ႇပႃႈၶိုၼ်ႈယႂ်ႇမႃး။ မိူဝ်ႈလဵဝ်တႄႉ ၵွပ်ႈလူၺ်ႈၵၢပ်ႈပၢၼ်လူမ်ႈၾႃႉလႅၵ်ႈလၢႆႈမႃးလႄႈ ၸင်ႇလႆႈႁဵတ်း ၸင်ႇလႆႈၸၢင်ႈလၢတ်ႈမႃးမွၵ်ႈၼႆႉယဝ်ႉ။ ၼင်ႇႁိုဝ် ၸုမ်း ရ ပ လ တေလႆႈမီးမႃးၼၼ်ႉၵေႃႈ လႆႈၶတ်းၸႂ်မႃးၼႂ်းၵႄႈယၢပ်ႇၽိုတ်ႇလူင်ၵူႈလွင်ႈလွင်ႈမႃးယူႇယဝ်ႉ။ ယၢမ်းလဵဝ်တႄႉ ၸဝ်ႈၾႃႉၶဝ်ၵေႃႈ ဢမ်ႇႁၢမ်ႈဝႆႉႁၢဝ်ႉႁၢဝ်ႉႁႅင်းႁႅင်းယဝ်ႉ ၼင်ႇၵဝ်ႇ။ မိူင်းမၢၼ်ႈၶဝ် ဢမ်ႇႁိုင်ဢမ်ႇၼၢၼ်းတေလႆႈလွတ်ႈလႅဝ်းယဝ်ႉသေတႃႉ လႅပ်ႈတေဢမ်ႇၵပ်းၵၢႆႇသင်ၵၼ်တင်းမိူင်းတႆးဝႆႉယူႇ။ မိူင်းတႆးၵေႃႈ ၼင်ႇႁိုဝ် တေလႆႈလွတ်ႈလႅဝ်းၸွမ်းၼၼ်ႉ ၸင်ႇဝႃႈ ယွၼ်းယူႇယဝ်ႉ” ဢူးထုၼ်းမျိၼ်ႉ(တွင်ႇၵျီး) မွၵ်ႇလၢတ်ႈၵႂႃႇဝႃႈ ၼင်ႇၼႆယဝ်ႉ။ ရ ပ လ ၶဝ်တႄႉ ယိူင်းဢၢၼ်းတေပိုင်ႈ မၢၼ်ႈယူႇလုမ်းလုမ်းယဝ်ႉ။
ၵၢင်ၸႂ် ၸဝ်ႈၾႃႉတႆး
ရ ပ လ ၶဝ်ဢၢၼ်းပိုင်ႈႁူမ်ႈမၢၼ်ႈယူႇသေတႃႉ ၸဝ်ႈၾႃႉၶဝ်တႄႉ ဢမ်ႇဢၢၼ်းယွမ်းႁပ်ႉ၊ ဢမ်ႇဢၢၼ်းႁွမ်ႈမၢၼ်ႈလႃးလႃး။ ၵွပ်ႈၼၼ် ရ ပ လ ၶဝ်ၸင်ႇဢဝ်လၢႆးပရိယႄႇၽႅၼ်ၵၢၼ် ၸူးဢင်းၵိတ်ႉသေ မိူဝ်ႈ 14.11.1946 ၼၼ်ႉ ၸင်ႇဢဝ်ၸိုဝ်ႈၸဝ်ႈၾႃႉၶဝ်သေ တႅမ်ႈလိၵ်ႈသူင်ႇထိုင် ဢင်းၵိတ်ႉယဝ်ႉ။ မိူဝ်ႈၼၼ်ႉ တႅမ်ႈပႃးဝႆႉဝႃႈ –
“ မိူင်းတႆးၼႆႉ ဢမ်ႇၶႂ်ႈသွၼ်ႈယူႇတႂ်ႈဢင်းၵိတ်ႉယဝ်ႉ။ ၵွပ်ႈၼၼ်မၢႆမီႈပၢႆးဢုပ်ႉပိူင်ႇမိူင်းတႆး ႁင်းၶေႃၼၼ်ႉၵေႃႈ ၸဝ်ႈၾႃႉမိူင်းမိတ်ႈ ၸဝ်ႈၶုၼ်ၶဵဝ် တိုၵ်ႉဢွၼ်ႁူဝ်သေ တႅပ်းတတ်းတႅမ်ႈၸၼ်မၢႆယူႇယဝ်ႉ။ သင်ဝႃႈ ၸွမ်းၼင်ႇမူႇပိူင်သူမီးဝႆႉလႄႈ သူတေဢဝ်မိူင်းတႆး သႂ်ႇလေႃးမိူင်းမၢၼ်ႈသေ ပၼ်လွင်ႈလွတ်ႈလႅဝ်းၵေႃႈ –
(ၵ) မိူင်းတႆးၼႆႉ ႁႂ်ႈတႆးလႆႈၽွင်းငမ်းၶိုၼ်းႁင်းၵူၺ်း။
(ၶ) သုၼ်ႇလႆႈသုၼ်ႇပဵၼ် တႆးလႄႈမၢၼ်ႈ ႁႂ်ႈၽဵင်ႇပဵင်းၵၼ်။
(င) မိူင်းတႆးၼႆႉ ၶႂ်ႈၽႄဢွၵ်ႇၶိုၼ်းမိူဝ်ႈလႂ်ၵေႃႈ ႁႂ်ႈလႆႈ။
ပေႃးၸွမ်းလႆႈ လွင်ႈသၢမ်ၶေႃႈၼႆႉ ၸင်ႇမိူင်းတႆး တေဝူၼ်ႉလွင်ႈဢဝ်လွတ်ႈလႅဝ်းၸွမ်းမၢၼ်ႈယဝ်ႉ”။
ဝႃႈၼႆသေ တၢင်ႇထိုင်ဢင်းၵိတ်ႉ။ ဢင်းၵိတ်ႉၶဝ်ၵေႃႈ ထၢင်ႇဝႃႈ ပဵၼ်ၸဝ်ႈၾႃႉၶဝ် တၢင်ႇထိုင်မႃးၼႆသေတႃႉၵေႃႈ ယူႇဢမ်ႇႁိုင်ဢမ်ႇၼၢၼ်း ထိုင်မႃးမိူဝ်ႈ 20.11.1946 ၼၼ်ႉ သမ်ႉလႆႈႁၼ်လိၵ်ႈၸဝ်ႈၾႃႉသူင်ႇမႃးထႅင်ႈၽိုၼ်ၼိုင်ႈယဝ်ႉ။ တူၵ်းလိုၼ်းၵၼ်ႁူၵ်းဝၼ်းသေတႃႉၵေႃႈ ၶေႃႈယိူင်းဢၢၼ်း လိၵ်ႈသွင်ၽိုၼ်ၼႆႉ တိုၼ်းဢမ်ႇမိူၼ်ၵၼ်၊ ၼႂ်းလိၵ်ႈၵမ်းလိုၼ်း ဢၼ်ၸဝ်ႈၾႃႉၶဝ်တႅမ်ႈသူင်ႇၵႂႃႇတႄႉၼၼ်ႉသမ်ႉဝႃႈ –
“ၵူၼ်းမိူင်းတႆးလႄႈၸဝ်ႈၾႃႉ ၶဝ်တင်းသဵင်ႈ တႅပ်းတတ်းဝႆႉတႄႉ ယၢမ်းလဵဝ် တေယူႇတႂ်ႈဢင်းၵိတ်ႉသေ သိုပ်ႇၵိုတ်းဝႆႉယူႇပဵၼ်ၸၼ်ႉမိူင်းႁူမ်ႈငဝ်း ဢင်းၵိတ်ႉ၊ ဢမ်ႇပႆႇဢဝ်လွတ်ႈလႅဝ်းၵွၼ်းၶေႃ ၸွမ်းမၢၼ်ႈၶဝ်။ လိုၼ်းၼႆႉ ပေႃးတဵမ်ထူၼ်ႈပႄႉတူဝ်မႃးယဝ်ႉၵွၼ်ႇ ၸင်ႇတေၸုၵ်းတင်ႈမိူင်းတႆးလွတ်ႈလႅဝ်းႁင်းၶေႃ” ၼႆယူႇယဝ်ႉ။
ၵွပ်ႈၼၼ် ပေႃးတေတူၺ်းလွင်ႈၼႆႉၸိုင် လွင်ႈတေဢဝ်လွတ်ႈလႅဝ်းၵွၼ်းၶေႃၸွမ်းမၢၼ်ႈၼႆႉ ၸဝ်ႈၾႃႉၶဝ်ဢမ်ႇယိူင်းဢၢၼ်း ဢဝ်ၸွမ်းမၢၼ်ႈ၊ တိုၼ်းဢမ်ႇၶႂ်ႈႁဵတ်းၵေႃႉမၢၼ်ႈသေဢိတ်းၼၼ်ႉယဝ်ႉ။
ၶိူဝ်းသႅၼ်(တႅမ်ႈ)
ၶေႃႈမုလ်း – ပပ်ႉပိုၼ်ႉၶိူဝ်းတႆးလႄႈ ပိုၼ်းမိူင်းတႆး
