ပၢင်ပွႆးႁပ်ႉတွၼ်ႈပီမႂ်ႇတႆး 2113 ၼီႈ ပီၼႆႉ ၵေႃလိၵ်ႈလၢႆးလႄႈၾိင်ႈငႄႈတႆး ၵဵင်းမႆႇ တေၸတ်းပၢင်ပွႆးပီမႂ်ႇတႆး ၵိုၼ်းၶွၼ်ႈ။
ပေႃးထိုင်မႃး ဝၼ်းတီႈ 06-08/12/2018 ယူႇတီႈၵေႃလိၵ်ႈလၢႆးလႄႈၾိင်ႈငႄႈတႆး ဝဵင်းၵဵင်းမႆႇ ႁူမ်ႈလူၺ်ႈပီႈၼွင်ႉ တႆး ၼႂ်းၵဵင်းမႆႇ ဢွၼ်ၸတ်းႁဵတ်းပွႆး သူင်ႇသင်ႇပီၵဝ်ႇ ႁပ်ႉတွၼ်ႈပီမႂ်ႇတႆး 2113 ၼီႈ တီႈဝတ်ႉၵူႇတဝ်ႈ ဢိူင်ႇသီၽုမ်း ၸႄႈ ဝဵင်းၵဵင်းမႆႇ ၸိုင်ႈထႆး။
ၸၢႆးသႅင်ယ ႁူဝ်ပဝ်ႈ ၵေႃလိၵ်ႈလၢႆးလႄႈ ၾိင်ႈငႄႈတႆး ၵဵင်းမႆႇ လၢတ်ႈတီႈၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈဝႃႈ “ၵဵဝ်ႇလူၺ်ႈလွင်ႈ ပီမႂ်ႇတႆးၼႆႉ ယွၼ်ႉပိူဝ်ႈဝႃႈ မၼ်းပဵၼ်တီႈမၢႆတွင်း ဢမ်ႇၵွမ်ႉၵႃႈ ပီမႂ်ႇလၢႆလၢႆ မၼ်းပဵၼ်တၢင်း မိၵ်ႈမၢႆပိုၼ်း ဢၼ်ႁဝ်းၶႃႈ ၵေႃႇတင်ႈ မိူင်းမၢဝ်းလူင်မႃး ၼႂ်းၶၢဝ်းတၢင်း 2113 ၼီႈပီၼႆႉ ယွၼ်ႈပိူဝ်ႈဝႃႈ မိူင်းလူင်ႁေႃသႅင် ၼွင်သႄၵူၼ်ႇပင်းၵႂႃႇ ဢၼ်လႆႈ ထုၵ်ႇၶႄႇ၊ မုၼ်ႇၵူဝ်းလီးယႃး ၶႂၢၵ်ႈမိူင်းသေလႄႈ မႃးပူၼ်ႉပႅၼ်သေ ႁဝ်းၶႃႈၵၢၼ်ႉသုမ်းသိုၵ်းသေယဝ်ႉ ၸဝ်ႈၶုၼ်ယီႈ ၸင်ႇမႃးၵေႃႇတင်ႈမိူင်းမၢဝ်းလူင်။ တင်ႈတႄႇၼၼ်ႉမႃး တေႃႇထိုင် ဝၼ်းမိူဝ်ႈၼႆႉၵေႃႈ ပဵၼ်မိၵ်ႈမၢႆ ဢၼ်ႁဝ်းၶႃႈဢဝ် မႃးပဵၼ်တီႈမၢႆတွင်း ဝၼ်းပီမႂ်ႇ 2113 ၼီႈၼႆႉ။ ၶႂ်ႈႁႂ်ႈပီႈၼွင်ႉတႆးႁဝ်းၶႃႈ ၶဝ်ႈၸႂ်လိူဝ် လွင်ႈပီမႂ်ႇတႆးၼႆႉ မၼ်းသိုပ်ႇလၢမ်း တၢမ်းမႃးတီႈ မိူင်းမၢဝ်းလူင် ၸဝ်ႈၶုၼ်ယီႈၵေႃႇတင်ႈမႃး ၶႂ်ႈႁႂ်ႈၵူႈၵေႃႉႁူႉထိုင်ၸိူင်ႉၼၼ်။ ဢမ်ႇၸႂ်ႈဝႃႈ ပီမႂ်ႇ ပဵၼ်တၢင်း မူၼ်ႈတၢင်းၵျေႃႇ၊ တၢင်းၵႃႈ တၢင်းဝႅၼ်၊ ပဵၼ်တၢင်းမႃးၶွၼ်ႈၵၼ် တုမ်ၵၼ်လၢႆလၢႆၵူၺ်း ဢမ်ႇၸႂ်ႈ ၶႂ်ႈႁႂ်ႈႁူႉ ထိုင်ၼင်ႇၼႆ” ဝႃႈၼႆ။
ပေႃးထိုင်မႃး လိူၼ်ၸဵင်မႂ်ႇ 1 ၶမ်ႈၼၼ်ႉ ယူႇတီႈၵေႃလိၵ်ႈလၢႆးလႄႈ ၾိင်ႈငႄႈတႆး ဝဵင်းၵဵင်းမႆႇ တေလူႇတၢၼ်းၶဝ်ႈမႂ်ႇ၊ ၵၼ်ႇတေႃး ၵူၼ်းထဝ်ႈ၊ ၸတ်းႁဵတ်းပႃး ပၢင်ဢုပ်ႇၶႆႈလွင်ႈလိၵ်ႈလၢႆးလႄႈ ၾိင်ႈငႄႈ တွၼ်ႈတႃႇ ပိုၼ်ႉႁူႉတၢင်းႁၼ် ၵူၼ်းၼုမ်ႇပေႃးတေလႆႈသိုပ်ႇသၢၼ်ၵႂႃႇမိူဝ်းၼႃႈ ၸဵမ်ၸိူဝ်းၼႆႉ။ လိူဝ်ၼၼ်ႉ တေၸတ်းႁဵတ်းပႃးထႅင်ႈ ပၢင်လဵၼ်ႈၸဵင် ဝႃႈၼႆ။
သိုပ်ႇလၢတ်ႈဝႃႈ “ ယွၼ်ႉပိူဝ်ႈၼၼ်လႄႈ ဢၼ်လႆႈၸတ်းႁဵတ်းပီမႂ်ႇၼႆႉၵေႃႈ ၼင်ႇႁိုဝ် မၼ်းတေပဵၼ် ၾိင်ႈႁိတ်ႈႁွႆး ဢၼ်ႁဝ်းၶႃႈ တိုဝ်းၵမ်မႃး ပေႃးဝၼ်းမႂ်ႇ လိူၼ်မႂ်ႇ ပီမႂ်ႇၼႆ မၼ်းပဵၼ်ဝၼ်းဢၼ်လႅၵ်ႈလၢႆႈမႄးတူဝ်ၸႂ်ၸဝ်ႈၵဝ်ႇ ႁႂ်ႈ မၼ်းမႂ်ႇ ၶိုတ်းတၼ်းၵၢပ်ႈပၢၼ် ဢၼ်လႂ်လီ ဢၼ်လႂ်ဢမ်ႇလီ ထုၵ်ႇလႆႈမေႃထတ်းသၢင်” ဝႃႈၼႆ။
ၶပ်ႉမၢႆ ပၢင်ပွႆးပီမႂ်ႇတႆးသမ်ႉ ၼႂ်းဝၼ်းတီႈ 6/12/2018 ပိုတ်ႇပၢင်ပွႆး။ ဝၼ်းတီႈ 7 မီးပၢင်ၵႃႇရဝ ၸဝ်ႈ ၶူးမေႃ၊ မီးပၢင်လဝ်ႇ မူၼ်ႈ လႄႈ ႁပ်ႉပီမႂ်ႇ။ ၼႂ်းဝၼ်းတီႈ 8 သမ်ႉ လူႇတၢၼ်းၶဝ်ႈမႂ်ႇႁပ်ႉပီမႂ်ႇ ဝႃႈၼႆ။
ၼႂ်းပီၼႆႉ ၾၢႆႇပၢႆးမွၼ်းပၢၼ်မႂ်ႇသမ်ႉ တေမီးၽူႈႁွင်ႉၽဵင်းၵႂၢမ်းတႆး ၸိုဝ်ႈသဵင်ယႂ်ႇ မႃးလဝ်ႇမူၼ်ႈတူၼ်ႈၸႂ်ပၼ် မိူၼ် ၼင် ၸၢႆးသၢႆလႅတ်ႇ၊ ၸၢႆးထႅၼ်ႈလႅဝ်း၊ ၸၢႆးႁၢၼ်လႅင်း၊ ၸၢႆးၸၢမ်ႇထုၼ်း၊ ၸၢႆးယုမ်ႉလိူၼ်၊ ၸၢႆးသိူဝ်မႂ်ႇ၊ ၸၢႆးသိုဝ်ႉ၊ ၸၢႆးလွမ်ႉဝုၼ်း၊ ၼၢင်းၼွင်ႉၼူၼ်း၊ ၼၢင်းႁွမ်ၼူၼ်း လႄႈ ၼၢင်းမူဝ်ၶၢဝ်ၼူၼ်း ဢိၵ်ႇလၢႆလၢႆၵေႃႉထႅင်ႈ ဝႃႈၼႆ။
ဝၢႆးသေ ပီ 2002 မႃးႁူဝ်ပဝ်ႈၵေႃလိၵ်ႈလၢႆးလႄႈၾိင်ႈငႄႈတႆး ၵဵင်းမႆႇ ၸၢႆးသူၺ်ႇလႃႉ လႆႈလူႉသဵင်ႈ ၵႂႃႇသေ ထိုင်မႃး ပီ 2003 ၸင်ႇၶၢႆႉမႃးၸတ်းႁဵတ်းပီမႂ်ႇတႆး တီႈဝတ်ႉၵူႇတဝ်ႈ။ ၵွၼ်ႇၼႃႈၼၼ်ႉ ပွႆးပီမႂ်ႇတႆးတႄႉ လႆႈ ၸတ်းႁဵတ်းမႃးတီႈ ဝတ်ႉပႃႇပဝ်ႈ ၵူႈပီ ဝႃႈၼႆ။
