ၶွမ်ႊမတီႊပွႆးႁူင်းၾႆးမိၼ် တူၼ်ႈတီး ၶပ်းၶိုင် တႃႇဢဝ်ပွႆးႁူင်းၾႆးမိၼ် ၶဝ်ႈသၢႆမၢႆလုမ်ႈၾႃႉ

ၸုမ်းၽူႈလူင်ႉလႅၼ်ႇၾၢႆႇသၢင်ႈႁူင်းၾႆးမိၼ် ႁွင်ႈၵၢၼ်ၾၢႆႇၶူၼ်ႉၶႂႃႉၶူဝ်းၵဝ်ႇၵႄႇလႄႈ ႁူင်းၼႄပိုၼ်း ႁွင်ႈၵၢၼ်ၽွင်း လူင်ၾၢႆႇၾိင်ႈငႄႈလႄႈသႃသၼႃ လူင်ပွင်ၸိုင်ႈမိူင်းတႆး တေႁူမ်ႈၵၼ် ဢဝ်ပွႆးႁူင်းၾႆးမိၼ် တီႈတူၼ်ႈတီး တၢင်ႇသဵၼ်ႈ ၸိုဝ်ႈ ႁႂ်ႈၶဝ်ႈၼႂ်း သဵၼ်ႈမၢႆၵိုၵ်းပိုၼ်းလုမ်ႈၾႃႉ UNESCO ဝႃႈၼႆ။

ပွႆးလိူၼ် 12 မူၼ်း (ပွႆးပွႆႇႁူင်းၾႆးမိၼ်) တီႈဝဵင်းလူင်တူၼ်ႈတီး ၸိုင်ႈတႆးပွတ်းၸၢၼ်း ပီၼႆႉ တႄႇၸတ်းႁဵတ်း မႃးမိူဝ်ႈ ဝၼ်းတီႈ 14 – 23/11/2018 တီႈပၢင်ႇပွႆႇႁူင်းၾႆးမိၼ်ဢဝေႇယႃ။ ပီၼႆႉ ႁူင်းၾႆးဢၼ်ၶဝ်ႈၶႅင်ႇၵၼ် တင်းမူတ်း မီး 411 လုၵ်ႈ။ ၼႂ်း ၼၼ်ႉ ဢၼ်ပွႆႇၵၢင်ၶိုၼ်းမီး 123 လုၵ်ႈ။ ဢၼ်ပွႆႇၵၢင်ဝၼ်းသမ်ႉ 228 လုၵ်ႈ ဝႃႈၼႆ။

ဢူးတၢၼ်းဝိၼ်း ၽူႈၼမ်းၼႂ်းၵေႃၵမ်ၵၢၼ်ပွင်ပဵၼ်ပၢင်ၶႅင်ႇႁူင်းၾႆးမိၼ် လၢတ်ႈတီႈၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈဝႃႈ “ႁဝ်းၶႃႈ တေႁူမ်ႈ ႁွမ်းတင်းၾၢႆႇၽူႈလူင်ႉလႅၼ်ႇ ၸုမ်း သိမ်းပႅင်းၶူဝ်းၶွင်ၵဝ်ႇၵႄႇသေ တေဢၢၼ်းတၢင်ႇတီႈ ယူႇၼႅၵ်ႇသၵူဝ်ႇၶႃႈဢေႃႈ။ ယွၼ်ႉၼၼ် ပီၼႆႉ ႁဝ်းၶႃႈ ၸင်ႇလႆႈ ႁဵတ်းပဵၼ်ပၵ်းပဵၼ်ပိူင်မႃး တူဝ်ယၢင်ႇသမ်ႉတေလႆႈၸႂ်ႉမႆႉပူၵ်ႇမႆႉသၢင်း ဢၼ်ဢွၵ်ႇ ၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈႁဝ်းၶႃႈ လၢႆးႁဵတ်း မၼ်း ၵေႃႈ ႁႂ်ႈလႆႈဝူၼ်ႉသေ ႁဵတ်းႁင်းၵူၺ်း တေဢမ်ႇလႆႈ ၸႂ်ႉဢၼ်ပိူၼ်ႈႁဵတ်းၶၢႆ။ ၼႆႉ ၵေႃႈ ၶႂ်ႈႁႂ်ႈၼေႃႇတႅၼ်း ၶိူဝ်းၶဝ် ပုတ်ႈတိၼ်တၢင်မိုဝ်းၵႂႃႇမိူဝ်းၼႃႈၵေႃႈပႃးၶႃႈဢေႃႈ” ဝႃႈၼႆ။

သိုပ်ႇလၢတ်ႈဝႃႈ “ပေႃးၾၢႆႇ UNESCO ၶဝ်မႃးထတ်းတူၺ်းၵေႃႈ ၶဝ်တေလႆႈႁၼ်ဝႃႈ ႁဝ်းၶဝ် ၸႂ်ႉၶူဝ်းၶွင်ၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈ ႁဝ်း လၢႆးမိုဝ်းႁဝ်း ပေႃးၶဝ်လႆႈႁၼ်ၸိူင်ႉၼႆ ၶဝ်ၸင်ႇမၵ်းမၼ်ႈပၼ်ဝႃႈ ပဵၼ်လၢႆးမိုဝ်းႁဝ်းၼႆၶႃႈဢေႃႈ” ဝႃႈၼႆ။

ပီၼႆႉ ႁူင်းၾႆးလူင် ဢၼ်ပွႆႇၵၢင်ၶမ်ႈ ဢၼ်ပႃးၼူၾႆး သူးထီႉၼိုင်ႈငိုၼ်း 70 သႅၼ်၊ ထီႉသွင် 65 သႅၼ်၊ ထီႉသၢမ်သမ်ႉ 60 သႅၼ် ၵျၢတ်ႉ ၸိူဝ်းၼႆႉ။

ႁူင်းၾႆးမိၼ် ဢၼ်ၶဝ်ႈၶႅင်ႇၵၼ် တင်းမူတ်း 411 လုၵ်ႈၼၼ်ႉ ၼႂ်းၼၼ်ႉ ဢၼ်ၶဝ်ႈၶႅင်ႇတၢင်းႁၢင်ႈလီၾႆး ယၢမ်းၵၢင် ၶိုၼ်း 123 လုၵ်ႈ၊ ဢၼ်ပွႆႇတွၼ်ႈၵၢင်ဝၼ်းသမ်ႉ ပဵၼ်ႁၢင်ႈတူဝ်သီႇတိၼ် 89 လုၵ်ႈ၊ တူဝ်သွင်တိၼ် 157 လုၵ်ႈလႄႈ ႁုၼ်ႇႁၢင်ႈ 42 လုၵ်ႈ ၸဵမ်ၸိူဝ်းၼႆႉ။

လိူဝ်ၼၼ်ႉ ၼႂ်းၶၢဝ်းတၢင်း ပၢင်ပွႆး 9 ၶိုၼ်း တႄႇဢဝ် ဝၼ်းတီႈ 14 တေႃႇ 22 ၼႆႉ ႁူင်းၾႆးမိၼ်တူၵ်းမီးယူႇ 15 လုၵ်ႈ ဝႃႈၼႆ။