ၸၢႆးၵွၼ်းသႅင် ၵူၼ်းၼုမ်ႇၽူႈတူင်ႉၼိုင် ၼႂ်းၵဝ်ႉငဝ်ႈသုၼ်ႇလႆႈၵူၼ်း ၸိုင်ႈတႆး (SHRF) လႆႈႁပ်ႉသူး/ ရၢင်းဝလ်း ၸဝ်ႈ သုၸၼ်ႇတီႇ ပွၵ်ႈၵမ်းထူၼ်ႈ 11 တွၼ်ႈတႃႇ ပီ 2018 ၼႆႉ။
ၵေႃၵမ်ၵၢၼ်မွပ်ႈယိုၼ်ႈသူး ၸဝ်ႈသုၸၼ်ႇတီႇ တေမွပ်ႈယိုၼ်ႈပၼ် ၸၢႆးၵွၼ်းသႅင် ၽူႈဢွၼ်တူင်ႉၼိုင် ၼႂ်းၵဝ်ႉငဝ်ႈ သုၼ်ႇလႆႈ ၵူၼ်းၸိုင်ႈတႆး ၼႂ်းႁၢင်လိူၼ်ၼူဝ်ႊဝႅမ်ႊၿိူဝ်ႊ 2018 ၊ ဝၼ်း၊ ၶၢဝ်းယၢမ်း ဢွင်ႈတီႈတႄႉ ဢမ်ႇႁၼ်ပိုၼ်ၽၢဝ်ႇ ပဵၼ်တၢင်းၵၢၼ်ဝႆႉ။
ၸၢႆးၵွၼ်းသႅင် ၽူႈလႆႈႁပ်ႉသူးရၢင်းဝလ်း ၸဝ်ႈသုၸၼ်ႇတီႇ လၢတ်ႈတီႈၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈဝႃႈ “ သူးဢၼ်ၼႆႉ မၼ်းယူႇတီႈ တူင်ႇဝူင်းၵူၼ်းသေ မၵ်းမၼ်ႈပၼ် ၵွပ်ႈၼႆလႄႈ တေလႆႈဝႃႈ ပဵၼ်ဢၼ်ၵႂၢင်ႈၶႂၢင်ဢၼ်ၼိုင်ႈ ပဵၼ်သူး တွၼ်ႈတႃႇၶႃႈ ၵေႃႈလီ၊ တွၼ်ႈတႃႇ တူင်ႇဝူင်းၼႂ်းမိူင်းတႆးႁဝ်းၶႃႈၵေႃႈလီ၊ တေပဵၼ်တူဝ်ယၢင်ႇဢၼ် လီၵႂႃႇ ဢၼ်ၼႆႉတႄႉၵေႃႈႁူမ် ၸူမ်းယူႇပွတ်းဢွၼ်ႇတွၼ်ႈၼိုင်ႈ” ဝႃႈၼႆ။
သိုပ်ႇလၢတ်ႈဝႃႈ ထႅင်ႈဢၼ်ၼိုင်ႈတႄႉၵေႃႈ ၶႂ်ႈဝႃႈတႄႉ ႁၢၼ်ႉၸႂ်ႁႃႉဢၼ်ဝႃႈၼၼ်ႉ ပႆႇႁၢၼ်ႉၸႂ် တဵမ်ႁူဝ်ပၢၵ်ႇ။ ၵွပ်ႈ ပိူဝ်ႈဝႃႈငဝ်းလၢႆးဢၼ်ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈမိူင်းတႆးႁဝ်း လႆႈၶီႇၼဵၵ်းတဵၵ်းတဵင်ပူၼ်ႉပႅၼ် မႃးယူႇၼပ်ႉႁူဝ် 10 ပီ မၼ်း မႃးၼၼ်ႉ ႁၢၼ်ႉတေႃႇမိူဝ်ႈလဵဝ်ၼႆႉ ယင်းပႆႇႁၼ်သဵၼ်ႈတၢင်း တေၵတ်းယဵၼ် ပၢင်တိုၵ်းသိုၵ်းသိူဝ်ၵေႃႈ တိုၵ်ႉ မီးယူႇ ၶၵ်ႉၵၢၼ် လွင်ႈငမ်းယဵၼ် ၵႂႃႇၵႂႃႇလူမ်ႉလူမ်ႉ တိုၵ်ႉၵႂႃႇလၢႆးၼၼ်ႉယူႇ ၵွပ်ႈပိူဝ်ႈၼၼ်လႄႈ ပႆႇထိုင်တီႈႁၢၼ်ႉၸႂ် တဵမ် 100 ။ ပွင်ႇဝႃႈ ႁဝ်းၶႃႈ တေလႆႈတူင်ႉၼိုင်ႁဵတ်းၵႂႃႇထႅင်ႈ ၼင်ႇႁိုဝ် ၵူၼ်းမိူင်းႁဝ်းၶႃႈ ဢမ်ႇဝႃႈ ၵူႈသႅၼ်းသႅၼ်း ႁႂ်ႈပေႃးမီးလွင်ႈ သုၼ်ႇ လႆႈထၢင်ႇ ႁၢင်ႈမႃးၼၼ်ႉ ႁဝ်းၶႃႈတိုၼ်းမီးပုၼ်ႈၽွၼ်း သိုပ်ႇႁဵတ်းၵႂႃႇထႅင်ႈ” ဝႃႈၼႆ။
ၸၢႆးၵွၼ်းသႅင်ၼႆႉ ပဵၼ်ၽူႈဢၼ်တူင်ႉၼိုင် ၼႂ်းၵဝ်ႉငဝ်ႈသုၼ်ႇလႆႈၵူၼ်းၸိုင်ႈတႆးသေ သၢၼ်ၶတ်း လွင်ႈ ဢမ်ႇပဵၼ် ထမ်း ႁူၺ်းသူၼ်းၵူၼ်းၼုမ်ႇ ပိူဝ်ႈတႃႇၵူၼ်းမိူင်းတႆး တေလႆႈႁပ်ႉလွင်ႈၽဵင်ႇပဵင်းပဵၼ်ထမ်းလႆးယူႇၵိၼ် လွတ်ႈလႅဝ်း ထၢင်ႇႁၢင်ႈ။
သူး (ရၢင်းဝလ်း) ၸဝ်ႈၼၢင်းသုၸၼ်ႇတီႇ၊ ၸဝ်ႈၼၢင်းဢိင်ႊငႄႊ (Inge Sargent ဢၼ်ပဵၼ် မႁႃတေဝီႇ ၸဝ်ႈၵျႃႇသႅင်၊ ၼၢင်းၾႃႉလူင်မိူင်းသီႇပေႃႉ) မွပ်ႈယိုၼ်ႈပၼ် ၵူၼ်းၼုမ်ႇၽူႈပိုၼ်ႉပွႆႇ ပုၼ်ႈသုၼ်ႇတူဝ်သေ ႁၢပ်ႇႁၢမ်ၵၢၼ်ပုၼ်ႈၵူၼ်း ၼမ် တႄႇလိူၵ်ႈသေမွပ်ႈယိုၼ်ႈပၼ် မႃးမိူဝ်ႈပီ 2008 ။ လႆႈမွပ်ႈယိုၼ်ႈပၼ်ၼိုင်ႈပီလႂ် 1 ၵေႃႉ။ ရၢင်းဝလ်းၼႆႉ မီးၶႅပ်းဝႂ် ယွင်ႈယေႃးၼမ်ႉၵတ်ႉ လႄႈ ငိုၼ်းၻေႃႊလိူဝ်ႊ 4,000 $ US။
