Thursday, March 28, 2024

လုင်းၶူၺ် ၵၼ်ႉၸၼ်ဢွၼ်ႇယိင်း ဢႃယု 12 ၽူႈတႅၼ်းသၽႃးၸိူဝ်ႉၸၢတ်ႈ ၸွႆႈၸႅင်ႈလိူင်ႈ တီႈႁူင်းပလိၵ်ႈလႃႈသဵဝ်ႈ

Must read

ဢွၼ်ႇယိင်း ဢႃယု 12 ပီ ၺႃးၵေႃႉပဵၼ်လုင်းၶူၺ်ၸဝ်ႈၵဝ်ႇ ႁဵတ်းႁၢႆႉၵၼ်ႉၸၼ်လူလၢႆၶိုၼ်း ၵဵဝ်ႇၵပ်းလွင်ႈၼႆႉ ယူႇ တီႈၽူႈတႅၼ်းသၽႃးၸိူဝ်ႉၸၢတ်ႈ ၸွႆႈထႅမ်သေ ၵႂႃႇၸႅင်ႈၵႂၢမ်း(ပိုတ်ႇဢမူႉ) ဢဝ်လိူင်ႈလၢဝ်း တီႈႁူင်းပလိၵ်ႈၸႄႈဝဵင်း လႃႈသဵဝ်ႈ။

Photo by – SHAN/ တွင်ႈထၢမ် ၼၢင်းယိင်းဢွၼ်ႇ ဢႃယု 12 ပီ ၵေႃ့ၺႃးလုင်းၸဝ်ႈၵဝ်ႇ ၵၼ့်ၸၼ်ၼၼ့် တီႈၸႄႈဝဵင်းလႃႈသဵဝ်ႈ

ပႃႈၼၢင်းၶမ်းသႃႇ တင်း လုင်းၸၢႆးပၢၼ်းဢွင်ႇ ဢၼ်ယူႇတီႈဢိူင်ႇၶိူဝ်းၼိမ်း လွႆၸၢင်ႉ ၸႄႈဝဵင်းလႃႈသဵဝ်ႈ ၸိုင်ႈတႆး ပွတ်းႁွင်ႇၼၼ်ႉ ႁွင်ႉၵေႃႉပဵၼ်လၢၼ်ယိင်း ၼၢင်းယိင်းဢွၼ်ႇ ဢႃယု 12 ပီ မႃးယူႇၸွမ်းၶဝ်တီႈႁိူၼ်းသေ ၵေႃႉပဵၼ် လုင်းၸၢႆးပၢၼ်းဢွင်ႇ ၶိုၼ်းၵၼ်ႉၸၼ်လူလၢႆ ၼၢင်းယိင်းဢွၼ်ႇ တင်ႈတႄႇမိူဝ်ႈႁူဝ်ပီ 2016 မႃး ဝႃႈၼႆ။

- Subscription -

ၼၢင်းယိင်းဢွၼ်ႇ ၵေႃႉၺႃးၵၼ်ႉၸၼ်ၼၼ်ႉ လၢတ်ႈတီႈၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈဝႃႈ “ တင်ႈတႄႇဢႃယု 12 ပီမႃး ၵေႃႉပဵၼ်လုင်းပၢၼ်းဢွင်ႇ ၵေႃႉပဵၼ်ၽူဝ်ပႃႈသႃႇ(ပႃႈႁဝ်း)ၼၼ်ႉ ၵၼ်ႉၸၼ်ၶႃႈမႃး။ ၶႃႈႁဝ်းလၢတ်ႈၼႄပႃႈသႃႇၵေႃႈ ပႃႈသႃႇ လၢတ်ႈဝႃႈ တိူင်းမၼ်းလႃႈ ၵဝ်ၵေႃႈဢမ်ႇပေႉမၼ်း ဝႃႈၼႆ။ ၶႃႈႁဝ်းလႆႈတိူဝ်ႉၸႂ်တႄႉ။ ပႃႈသႃႇၵေႃႈ မိူၼ်ၵၼ် တင်း လုင်းပၢၼ်းဢွင်ႇၵူၺ်း။ ပေႃႉႁႅမ်ၶႃႈႁဝ်း ပေႃးမဝ်းမိင်းလူင်ၵႂႃႇ။ ၶႃႈႁဝ်းလႆႈတိူဝ်ႉမၢတ်ႇၸဵပ်း လိူတ်ႈယွႆႉဢွၵ်ႇ ၸွမ်း ၶူႈၼင်၊ ထိုင်တီႈၶႃၸဵပ်း ပေႃးဢမ်ႇၸၢင်ႈပႆ။ မီးပႃႈဢၼ်ယူႇႁိမ်းၶၢင်ႈႁိူၼ်းၼၼ်ႉ ပေႃးလႆႈမႃးတႃးယႃ လူလွမ် ပၼ်ၶႃႈႁဝ်း။ တေႃႈလဵဝ် ၶႃႈႁဝ်း လႆႈၵႂႃႇယူႇၸွမ်းႁိူၼ်းပႃႈထႅင်ႈၵေႃႉၼိုင်ႈ မီး 4-5 လိူၼ်ယဝ်ႉ။ မိူဝ်ႈၽွင်ႈၶႃႈႁဝ်း ဢွၵ်ႇႁိူၼ်း မႃးၼၼ်ႉ ဢမ်ႇလႆႈၶူဝ်းသင်ဢွၵ်ႇမႃး” ဝႃႈၼႆ။

ၵဵဝ်ႇၵပ်းလွင်ႈၼႆႉ ၼင်ႇႁိုဝ် ပလိၵ်ႈၶဝ် တေဢဝ်လိူင်ႈလၢဝ်းပၼ်ၼၼ်ႉ ယူႇတီႈတင်းပလိၵ်ႈ/ယေးၶဝ်ဝႃႈ ႁႂ်ႈဢဝ် သၵ်းသေႇလၵ်းထၢၼ် မႃးၼႄ။ ၵေႃႉပဵၼ်ၼၢင်းယိင်းဢွၼ်ႇ ဢၼ်ၺႃးလုင်းပၢၼ်းဢွင်ႇ ၵၼ်ႉၸၼ်ၼၼ်ႉ ဝႃႈ ၶႃႈႁဝ်းဢွၵ်ႇႁိူၼ်းမႃး မီး 4 လိူၼ်ပၢႆယဝ်ႉ ၶူဝ်းၼုင်ႈတၢင်းဝႆၵေႃႈ ဢမ်ႇလႆႈသင်မႃး ဝႃႈၼႆ။

ပႃႈဢေပေး ၵေႃႉပဵၼ်ပီႈၼၢင်းပေႃႈ ၼၢင်းယိင်းဢွၼ်ႇ လၢတ်ႈတီႈၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈဝႃႈ “မိူဝ်ႈတႄႇမၼ်းတႄႉ ၶႃႈထၢင်ႇဝႃႈ ၶဝ်ပေႃႉႁႅမ်မၼ်းၼၢင်း မွၵ်ႈပူၼ်ႉတိၼ် ပူၼ်ႉမိုဝ်း ၵႃႈၼၼ်ႉၵူၺ်း။ ၵွပ်ႈၼၼ် ၶႃႈႁဝ်းဝူၼ်ႉဝႃႈ မၼ်းတေဢမ်ႇ သုၵ်း ထိုင်တၢၼ်ႇၼႆႉ။ ထိုင်ၵႂႃႇတၢင်ႇလၢတ်ႈတီႈလုမ်းပလိၵ်ႈယဝ်ႉ မၼ်းၼၢင်းပိုတ်ႇလၢတ်ႈၼႄလွင်ႈတၢင်း တီႈလႆႈပဵၼ်မႃး သေ လႆႈႁူႉလွင်ႈတၢင်းမၼ်း ႁၢဝ်ႈႁႅင်းထိုင်ၵႃႈၼၼ်ႉ။ မၼ်းၼၢင်းၼၼ်ႉ တိုၵ်ႉဢႃယုလဵၵ်ႉသေ ၺႃးၵၼ်ႉၸၼ်။ ၵဵဝ်ႇ လူၺ်ႈလွင်ႈၼႆႉ ၵေႃႉပဵၼ်ၸၢႆးဝၼ်းလႅင်းၶမ်း ၽူႈတႅၼ်းသၽႃးၸိူဝ်ႉၸၢတ်ႈ လႆႈၼႄႉၼမ်းပၼ်သဵၼ်ႈတၢင်းသေ ႁဝ်း ၶႃႈ ဢွၼ်ၵၼ်ၵႂႃႇပိုတ်ႇဢမူႉ/ၶၻီႊ။ ယွၼ်ႉၼၼ် ႁဝ်းၶႃႈ တုၵ်းယွၼ်း ႁႂ်ႈပဵၼ်လွင်ႈထမ်းတြႃးၽဵင်ႇပဵင်း။ လၢၼ်ယိင်း ၶႃႈႁဝ်းၼႆႉ တိုၵ်ႉဢႃယုလဵၵ်ႉယူႇ” ဝႃႈၼႆ။

တေႃႈလဵဝ် ၼၢင်းယိင်းဢွၼ်ႇၼႆႉ ယူႇၸွမ်းပႃႈၼၢင်းဢေပေး ၵေႃႉပဵၼ်ပီႈၼၢင်းပေႃႈ။ ၼႂ်းၼႃႈႁိူၼ်းၼၢင်းယိင်း ဢွၼ်ႇၼႆႉ မီးပီႈၼွင်ႉ 5 ၵေႃႉ ဝႃႈၼႆ။

ၸၢႆးဝၼ်းလႅင်းၶမ်း ၽူႈတႅၼ်းသၽႃးၸိူဝ်ႉၸၢတ်ႈ ၸႄႈတွၼ်ႈလႃႈသဵဝ်ႈ လၢတ်ႈတီႈၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈဝႃႈ “ ၵဵဝ်ႇလူၺ်ႈ လွင်ႈဢမူႉၼႆႉ ႁဝ်းၶႃႈ လႆႈၵဵပ်းၶေႃႈမုလ်းဝႆႉတင်းမူတ်းယဝ်ႉ။ တီႈၸုမ်းၼၢင်းယိင်းသၽႃးမိူင်းတႆးၵေႃႈ လႆႈတႅမ်ႈ လိၵ်ႈတၢင်ႇထိုင်ယဝ်ႉ။ ၶဝ်လၢတ်ႈဝႃႈ တေလူင်းပိုၼ်ႉတီႈၵူတ်ႇထတ်းပၼ် ၶဝ်ပွင်ႇလၢတ်ႈမႃးၼင်ႇၼႆ။ ယူႇတီႈၶႃႈႁဝ်း ၶႂ်ႈတုၵ်းယွၼ်းတႄႉၵဵဝ်ႇလူၺ်ႈလွင်ႈဢမူႉ/ၶၻီႊၼႆႉ ႁႂ်ႈၵူတ်ႇထတ်းၸႅတ်ႈထၢမ်မၢၼ်ႇမႅၼ်ႈ။ လိူဝ်ၼၼ်ႉ တုၵ်းယွၼ်း ႁႂ်ႈဝႆႉၼမ်ႉၼၵ်းသေ ၵူတ်ႇထတ်းပၼ်လီလီ ယွၼ်ႉဝႃႈ မၼ်းၼၢင်းၼႆႉ တိူဝ်ႉပၢႆးၸႂ်ဝႆႉယူႇလႄႈ သင်ဝႃႈလူဝ်ႇ သင်ၼႆ တၢင်းၾၢႆႇၽူႈတႅၼ်းသၽႃး တေၸွႆႈၵမ်ႉထႅမ်ၵႂႃႇယူႇ” ဝႃႈၼႆ။

ၼၢင်းယိင်းဢွၼ်ႇၼႆႉ ၸႃတိယူႇဝၢၼ်ႈပၢင်ႇၸူင် ဢိူင်ႇၵုင်းသႃႇ ၸႄႈဝဵင်းလႃႈသဵဝ်ႈ မိူဝ်ႈပီ 2015 ၼၼ်ႉ ယွၼ်ႉၵၢၼ် ပၢႆးမၢၵ်ႈမီး ၼႂ်းၼႃႈႁိူၼ်းၶဝ်ဢမ်ႇတဵမ်ထူၼ်ႈ တုၵ်ႉၶၶၢၼ်ၸႂ်သေ ၵေႃႉပဵၼ်ပီႈၼၢင်းပေႃႈ ၼၢင်းၶမ်းသႃႇ ၸင်ႇၵႂႃႇႁွင်ႉ ၼၢင်းယိင်းဢွၼ်ႇၼႆႉ မႃးယူႇၸွမ်း ဝႃႈတေဢဝ်သူင်ႇၶိုၼ်ႈႁူင်းႁဵၼ်း။ ထိုင်မၼ်းၼၢင်းၵႂႃႇယူႇၸွမ်းၵေႃႉပဵၼ်ပႃႈသေ လႆႈၶိုၼ်ႈႁူင်းႁဵၼ်းမွၵ်ႈပီပၢႆၵူၺ်း မၼ်းၼၢင်းလႆႈဢွၵ်ႇႁူင်းႁဵၼ်း ယဝ်ႉၵေႃႈ ၵႂႃႇၸွႆႈႁဵတ်းၵၢၼ်သူၼ်ႁႆႈ။ ထိုင်မႃး ပီ 2017 ၵေႃႉပဵၼ်လုင်းၶူၺ် လုင်းပၢၼ်းဢွင်ႇ ႁွင်ႉၼၢင်းယိင်းဢွၼ်ႇ ၵႂႃႇႁဵတ်းၵၢၼ်သူၼ်ႁႆႈၸွမ်းသေ လွၵ်ႇငိုတ်ႈမၼ်း ၼၢင်း ဢဝ်ၸိူၵ်ႈမတ်ႉသေ ၵၼ်ႉၸၼ်မၼ်းၼၢင်းမႃး ဝႃႈၼႆ။

ၼၢင်းယိင်းဢွၼ်ႇ ဢွၼ်ႇယိင်း 12 ပီ ဢၼ်ၺႃးၵၼ်ႉၸၼ်ၼၼ်ႉ လၢတ်ႈဝႃႈ “ ၶႃႈႁဝ်းႁွင်ႉသႅၼ်ႇၵေႃႈ ဢမ်ႇလႆႈ မၼ်းဢဝ်ၽႅၼ်ႇဢိုတ်းသူပ်းၶႃႈဝႆႉ။ ယဝ်ႉၵေႃႈ ဢဝ်ၽႅၼ်ႇသေ မတ်ႉၶႃ မတ်ႉမိုဝ်းဝႆႉ။ ဝၢႆးမၼ်းၵၼ်ႉၸၼ် ၶႃႈယဝ်ႉ ပၢႆလွၵ်ႇငိုတ်ႈဝႃႈ သင်ပွၵ်ႈၽႅဝ်ႁိူၼ်း တေဢမ်ႇလႆႈလၢတ်ႈၼႄပႃႈ။ သင်လၢတ်ႈၼႄၼႆ တေၶႃႈႁႅမ်တၢႆ။ လိူဝ်ၼၼ်ႉ ဢမ်ႇပၼ်ႁူပ်ႉပႃး ၵေႃႉပဵၼ်ပေႃႈ။ မၼ်းၵၼ်ႉၸၼ်ၶႃႈ ပွၵ်ႈလႂ်ၵေႃႈ မၼ်းဢဝ်မိတ်ႈသေ ဝႆႉႁိမ်းၶၢင်ႈ လွၵ်ႇငိုတ်ႈ တႃႇသေႇ” ဝႃႈၼႆ။

ပီ 2018 ၼႆႉ ၼၢင်းယိင်းဢွၼ်ႇ လႆႈဢႃယု 14 ပီယဝ်ႉ။ ၼႂ်းႁိူၼ်းၵေႃႈယဝ်ႉ တီႈသူၼ်ႁႆႈၼႃးၵေႃႈယဝ်ႉ ၵေႃႉပဵၼ် လုင်းပၢၼ်းဢွင်ႇ ၵၼ်ႉၸၼ်လူလၢႆမၼ်းၼၢင်းမႃးယူႇတႃႇသေႇ။ မိူဝ်ႈပီ 2017 ၼၼ်ႉ ၼၢင်းယိင်းဢွၼ်ႇ လႆႈလၢတ်ႈ ၼႄ ၵေႃႉပဵၼ်ပႃႈၶမ်းသႃႇယူႇသေတႃႉၵေႃႈ ပႃႈၶမ်းသႃႇ ဢမ်ႇဢဝ်လိူင်ႈလၢဝ်းသင်သေဢမ်ႇၵႃးယင်းပၢႆ ၵႂႃႇသိုဝ်ႉယႃႈ ယႃၶုမ်း(ႁႄႉသၼ်ႇထေႇ) သေ ႁႂ်ႈမၼ်းၼၢင်းၵိၼ် ဝႃႈၼႆ။

မၢႆမီႈ ၶွင်လူင်ပွင်ၸိုင်ႈမၢႆ 376 ဢၼ်မီးဝႆႉဝႃႈ ၽူႈပူၼ်ႉပႅၼ်ၵၼ်ႉၸၼ် လုၵ်ႈဢွၼ်ႇယိင်း ဢႃယု 16 ပီ လူင်းတႂ်ႈ တေလႆႈ ၺႃးတၢမ်ႇၶွၵ်ႈတေႃႇၸူဝ်ႈ ဢမ်ႇၼၼ် တၢမ်ႇၶွၵ်ႈ 10 ဢမ်ႇၼၼ် တၢမ်ႇငိုၼ်း တၢမ်ႇၶွၵ်ႈၺႃးၸွမ်းၵၼ် ဝႃႈၼႆ။

မၢႆမီႈ ၶေႃႈ 376 ၼႆႉ မိူဝ်ႈပီ 2017 လိူၼ်ၾႅပ်ႊၿိဝ်ႊရီႊၼၼ်ႉ တေႃႇၶိၼ်ႇသေႃးဝေႇ ၽူႈတႅၼ်းသၽႃး ၵူၼ်းမိူင်း မိူင်း ရၶႅင်ႇ တုၵ်းယွၼ်းႁႂ်ႈမူၼ်ႉမႄး ပဵၼ်တၢမ်ႇတူၵ်းၶွၵ်ႈတေႃႇၸူဝ်ႈ ဢမ်ႇၼၼ် တၢမ်ႇတၢႆ။ ၵူၺ်းၵႃႈ ႁူဝ်ပဝ်ႈသၽႃး လႄႈ ၾၢႆႇမၢႆမီႈ သၢၼ်ၶတ်းသေ ၶေႃႈတုၵ်းယွၼ်းႁႂ်ႈမူၼ်ႉမႄးၼၼ်ႉၵေႃႈ လႆႈသုမ်းၵၢၼ်ႉၵႂႃႇ ဝႃႈၼႆ။

ဢၢၼ်ႇယဝ်ႉႁူမ်ႈပၼ်တၢင်းႁၼ်ထိုင်တီႈၼႆႈ

- Subscription -
- SHAN's Apps -spot_img

ၶၢဝ်ႇလိုၼ်းသုတ်း