ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈတႃႇလူင် 600 ပၢႆ ႁူမ်ႈၵၼ် လူင်းလၢႆးမိုဝ်း ဢွၵ်ႇၶေႃႈပိုၼ်ၽၢဝ်ႇ ႁႂ်ႈၵိုတ်းယင်ႉပႅတ်ႈ ၶူင်းၵၢၼ်ဢၼ်သၢင်ႈ ၾၢႆတႃႈလူင်(ဢထႅတ်ႉယေးယႂႃႇ) ၼႂ်းမႄႈၼမ်ႉတူႈ။ ယွၼ်ႉမီးသၢႆငၢႆပၼ်ၾၢင်ႉဝႃႈ ၾၢႆဢမ်ႇမီးလွင်ႈၶိူင်ႇၶမ်ႉ ၵိုမ်းၵႅၼ်ႇ။
မိူဝ်ႈၼႆႉ ဝၼ်းတီႈ 11/09/2018 ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈတႃႈလူင်ၼႂ်းၸႄႈဝဵင်းသီႇပေႃႉ လႄႈၵျွၵ်ႉမႄး တိုၵ်းသူၼ်းႁႂ်ႈၽွင်းလူင်ၾၢႆႇ ႁႅင်းၾႆးၾႃႉ လႄႈ ႁႅင်းထၢတ်ႈ ႁႂ်ႈၵိုတ်းယိုတ်းၶူင်းၵၢၼ်။ သၢၼ်ၶတ်းလွင်ႈလူမဝ် တၢင်းမႆႈဢူၵ်းမႆႈၸႂ် ၵူၼ်းမိူင်းသေ ဢုပ်ႇလၢတ်ႈၼႂ်းသၽႃး ၵဵဝ်ႇၵပ်းလွင်ႈ ၾၢႆယေးယႂႃႇတွၼ်ႈၼိူဝ်။ လူၺ်ႈၶေႃႈမုလ်းဢမ်ႇထုၵ်ႇမႅၼ်ႈ တင်းပိူင်ပဵၼ်လွင်ႈတႄႉ။
ၼၢင်းလၢဝ်ၶမ်း ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈတႃႈလူင်လၢတ်ႈဝႃႈ “ သၢႆငၢႆဢၼ်ပၼ်ၾၢင်ႉမႃးၼၼ်ႉ မၼ်းပေႃးတႅၵ်ႇလႅင်းလီၼႃႇယဝ်ႉ။ ပေႃးသၢင်ႈၾၢႆယေးယႂႃႇတွၼ်ႈၼိူဝ်ၼႆႉ မိူၼ်တင်းသၢင်ႈပၼ်ၽေးၶဵၼ်ယဝ်ႉ ၵွပ်ႈၼၼ်တၵ်း လႆႈၵိုတ်းပႅတ်ႈၵမ်းလဵဝ်” ဝႃႈၼႆ။
မိူဝ်ႈဝၼ်းတီႈ 3/9/2018 ၼၼ်ႉ ၸၢႆးၸိုၼ်ႈသႂ် (ၸၢႆးတၢၼ်ႉၸိၼ်ႇ) ၽူႈတႅၼ်းသၽႃးၵူၼ်းမိူင်း ပႃႇတီႇႁူဝ်သိူဝ် ၸႄႈဝဵင်း သီႇပေႃႉ လႆႈဢဝ်တၢင်း မႆႈဢူၵ်းမႆႈၸႂ်ပီႈၼွင်ႉၵူၼ်းမိူင်းပိုတ်ႇလၢတ်ႈၼႂ်းသၽႃး၊ တိုၵ်းသူၼ်း တုၵ်းယွၼ်းႁႂ်ႈၵိုတ်းယိုတ်း ပႅတ်ႈၾၢႆယေးယႂႃႇ တွၼ်ႈၼိူဝ် ၵွပ်ႈဝႃႈမီးလွင်ႈတုမ်ႉတိူဝ်ႉတူင်ႇဝူင်းၵူၼ်းလႄႈ ၾိင်ႈတိုၼ်းသၽႃဝ ပႃးၸဵမ် လွင်ႈ ၾၢႆ ၸၢင်ႈတႅၵ်ႇ ဝႃႈၼႆ။
ၸၢႆးၸိုၼ်ႈသႂ် လႆႈသပ်းၸႅင်ႈၼႄပႃး လၵ်းထၢၼ် (သၢၵ်ႈသေႇ) ၵၢၼ်ၵေႃႇသၢင်ႈၾၢႆ။ မိူဝ်ႈပီ 2015 ၼၼ်ႉ ယွၼ်ႉၾူၼ်တူၵ်းၼမ်ႉၼွင်းလႄႈပိုၼ်ႉထၢၼ် ၵၢၼ်သိူဝ်ႇပူ ပိုၼ်ႉ (Foundation) တႃႇသၢင်ႈၾၢႆၼၼ်ႉ ၺႃးၼမ်ႉ လုပ်ႇလွင်ႈလႆၵႂႃႇ ပႅတ်ႈ။ ၼႂ်းပီၼႆႉၵေႃႈ တႅၼ်ႈၾၢႆဢၼ်ၵေႃႇသၢင်ႈထႅင်ႈၼၼ်ႉ ဢမ်ႇၵႅၼ်ႇၶႅင်သေ တႅၵ်ႇယၢႆႈယူတ်ႇတူၵ်းထႅင်ႈ ဝႃႈၼႆ။
ၵႅမ်ၽွင်းလူင်ၾၢႆႇၾႆးၾႃႉ ၻွၵ်ႊၻိူဝ်ႊဢူးထုၼ်းၼၢႆႇ တွပ်ႇၶိုၼ်း ၼႂ်းသၽႃး မိူဝ်ႈဝၼ်းတီႈ 6/9/2018 ဝႃႈ တေသိုပ်ႇ ႁဵတ်းသၢင်ႈၾၢႆၵႂႃႇ။ ၵၢၼ်သၢင်ႈၾၢႆၼၼ်ႉတေ ၵႅတ်ႇၵင်ႈ ပၼ်ၽေးသၽႃဝ ၼမ်ႉၼွင်း၊ ဢၼ်တေ ထူမ်ႈႁိမ်းႁွမ်း သၢပ်ႇမႄႈၼမ်ႉၵဵဝ် (ဢေႇ ရႃႇဝတီႇ) တွၼ်ႈတၢင်းတႂ်ႈၸိူဝ်း ၼၼ်ႉပႃးဝႃႈၼႆ။ လွင်ႈၼႆႉမိူဝ်ႈဝၼ်းတီႈ 11/9/2018 ၼႆႉ ၼႂ်းသၽႃးၵေႃႈ ၵမ်ႉထႅမ်ပၼ် သဵင် တႃႇၽိူမ်ႉထႅမ် ငိုၼ်းတွင်း ၵႃႈၸႂ်ႉၸၢႆႇတႃႇၶူင်းၵၢၼ်ၾၢႆထႅင်ႈ။
သင်ဝႃႈၾၢႆတႅၵ်ႇမႃးၸိုင် မၼ်းပဵၼ်လွင်ႈဢၼ် ၵႅမ်ၽွင်းလူင် ၾၢႆႇၾႆးၾႃႉ ဢမ်ႇဝႆႉၼမ်ႉၼၵ်း ဢမ်ႇၸၢင်ႈ ႁပ်ႉပုၼ်ႈ ၽွၼ်းယႂ်ႇလူင်သင်ၼၼ်ႉယဝ်ႉ၊ မိူဝ်ႈလိူၼ်ပူၼ်ႉမႃးၼၼ်ႉ ယွၼ်ႉၾၢႆၼမ်ႉသႂႃႇ (သႂႃႇၶျွင်း) သေ ၵိုင်ႉၵၢင်ႉ ႁဵတ်း ႁႂ်ႈ ၵူၼ်းမိူင်းလႆႈႁၢမ်းႁိူၼ်းယေး 60,000 ပၢႆ ပဵၼ်ၽေးၼမ်ႉထူမ်ႈယႂ်ႇလူင် ဢၼ်ဢမ်ႇယၢမ်ႈႁူပ်ႉၺႃးမႃး သေပွၵ်ႈ ၼႂ်းမိူင်းမၢၼ်ႈ ၼႂ်းလိၵ်ႈပိုၼ်ၽၢဝ်ႇၼၼ်ႉ ပႃးဝႆႉၼင်ႇၼႆ။
ၾၢႆယေးယႂႃႇတွၼ်ႈၼိူဝ် တိုၵ်ႉသိုပ်ႇသၢင်ႈဝႆႉယူႇၼိူဝ်မႄႈၼမ်ႉတူႈ ၼႂ်းၸႄႈတွၼ်ႈၵျွၵ်ႉမႄးၸိုင်ႈတႆး ပွတ်းႁွင်ႇ။ ဢၢင်ႇ ၵဵပ်းၼမ်ႉ ဢၼ်ၽႅၼ်ႁၢင်ႈႁႅၼ်းဝႆႉၼၼ်ႉတၢင်းယၢဝ်း တေယိုင်ႈထိုင် 60 ၵီႊလူဝ်ႊမီႊတိူဝ်ႊပၢႆ လႄႈတေ လုပ်ႇထူမ်ႈပႅတ်ႈ ဝၢၼ်ႈတႃႈလူင် ဢၼ်မီးႁူဝ်ၵူၼ်း 653 ၵေႃႉ၊ တီႈလိၼ် ၽုၵ်ႇမၢၵ်ႇ ၸွၵ်းမၢၵ်ႇဝၢၼ် 637 ဢေႊၶိူဝ်ႊ၊ တီႈလိၼ် ၼႃး 140 ဢေႊၶိူဝ်ႊ၊ သူၼ်ႁႆႈတင်းၼမ် တင်းလၢႆပႃးၸဵမ်ဝတ်ႉ/ ၵျွင်း၊ ၵွင်းမူး၊ ႁူင်းႁဵၼ်း ၸိူဝ်းၼႆႉတင်းမူတ်း။
လိူဝ်ၼၼ်ႉ ၵူၼ်းမိူင်းပၼ်ၾၢင်ႉ ၵႅမ်ၽွင်းလူင် တၵ်းလႆႈၾၢင်ႉမႅၼ်ႈထိုင် ၵၢၼ်ၵေႃႇသၢင်ႈၶွင်မိူင်းၵျိူဝ်ႊမၼ်ႊၼီႊ (German engineering firm, Lahmeyer International) ၼႆႉမီးလွင်ႈႁူမ်ႈပုၼ်ႈၸွမ်း တီႈၾၢႆယေးယႂႃႇ တွၼ်ႈၼိူဝ် သေပဵၼ် ၵိင်ႇၽႄ ၶွမ်ႇပၼီႇ ပႅဝ်ႊၵျီႊယၼ်ႊ (Belgian company Tractebel ENGIE) ဢၼ်ပၼ် ပၢႆးဝူၼ်ႉၵၢၼ် သၢင်ႈၾၢႆသေႊပဵၼ်ႊ သေႊၼမ်ႉၼွႆႉ ၾၢႆဢၼ်တႅၵ်ႇ ၼႂ်းမိူင်းလၢဝ်း ၼၼ်ႉယဝ်ႉ။
