ၵူၼ်းမိူင်း ၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈ ၸဝ်ႈသူၼ်ၸဝ်ႈၼႃး ဢမ်ႇႁၢၼ်ႉၸႂ် ၽွမ်ႉၸွမ်း လွင်ႈလူင်ပွင်ၸိုင်ႈမၢၼ်ႈ တေၶႂၢၵ်ႈႁဵတ်း သဵၼ်ႈတၢင်း ငိူင်ႉဝႄႈ ဝဵင်းလႄႈ ႁဵတ်းၶူဝ်ၵိုတ်ႈဢၼ်မႂ်ႇထႅင်ႈ ဝူင်ႈၵၢင်ၼွင်ၶဵဝ် – ၵျွၵ်ႉမႄး ဝႃႈၼႆ။
ဝၼ်းတီႈ 08/09/2018 ယၢမ်းၵၢင်ၼႂ် 9 မူင်း ထိုင် 12 မူင်းၵၢင်ဝၼ်း ၽူႈတႅၼ်းပႃႇတီႇႁူဝ်သိူဝ် SNLD လူင်းပိုၼ်ႉ တီႈႁူပ်ႉထူပ်းၵူၼ်းမိူင်း လွင်ႈလူင်ပွင်ၸိုင်ႈမၢၼ်ႈ ယိုတ်းဢဝ်တီႈလိၼ်သေ ၽႅၼ်ၵၢၼ် ႁဵတ်းသဵၼ်ႈတၢင်းငိူင်ႉဝႄႈ ဝဵင်းလႄႈ ႁဵတ်းၶူဝ်ၵိုတ်ႈမႂ်ႇထႅင်ႈ ၸိူဝ်းၼႆႉ။ ပၢင်ႁူပ်ႉထူပ်းၼႆႉ ၸတ်းႁဵတ်းတီႈ ၸႄႈဝဵင်းၼွင်ၶဵဝ် ၸႄႈ တွၼ်ႈ ၵျွၵ်ႉမႄး ၸိုင်ႈတႆးပွတ်းႁွင်ႇ ဝႃႈၼႆ။
ၸၢႆးဢူးၶမ်း ၽူႈတႅၼ်းသၽႃးၵူၼ်းမိူင်း ၸႄႈဝဵင်းသႅၼ်ဝီ လၢတ်ႈတီႈၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈဝႃႈ “ တေႃႈလဵဝ်ၼႆႉ မၼ်းပဵၼ် ႁိုဝ် ဝႆႉၼႆ လုၵ်ႉတီႈၶွမ်ႊပၼီႊဢူဝ်ႊတေႊႁၢႆႊဝေႊၶဝ်ၼႆႉ ဢမ်ႇမီးလွင်ႈလူင်ႉလႅင်းၼိူဝ်ၵူၼ်းမိူင်း၊ လိၼ်ဢၼ်ၶဝ် တေသၢႆႈတႅၼ်းပၼ်ၵူၼ်းမိူင်းၼႆႉ 1 ဢေႊၶိူဝ်ႊလႂ် 100 သႅၼ်ပျႃး။ လိၼ်ဢၼ်ပႃးၼႂ်းၶူင်းၵၢၼ် ဢၼ်ၶဝ်တေ သၢင်ႈ ၼႆႉ မၼ်းပႃးဝႆႉ လိၼ်ဝဵင်း၊ လိၼ်သူၼ်၊ လိၼ်ႁႆႈ၊ လိၼ်ႁိမ်းၶႅပ်ႇၶၢင်ႈတၢင်း ၸဵမ်ၸိူဝ်းၼႆႉ တိူၵ်ႈလိၼ်ၸိူဝ်းၼႆႉ ပေႃးၶၢႆမႃး မၼ်းဢမ်ႇၵႃး 100 သႅၼ်ပျႃး။ သမ်ႉထႅင်ႈဢၼ်ၼိုင်ႈ လိၼ်ၼႂ်းဝဵင်း လိၼ်ၼႆႉသမ်ႉ မီးဝႂ်တီႈလိၼ် ၽိုၼ် မိူၼ် 105 ဝႆႉ လိၼ်ၸိူဝ်းၼႆႉ ပေႃးၶၢႆ ၼိုင်ႈဢေႊၶိူဝ်ႊတေလႆႈမွၵ်ႈ 1,000 သႅၼ်ပျႃး။ ၶဝ်သမ်ႉ မႃးပၼ် 100 သႅၼ်ပျႃးၵူၺ်းၼႆ ဢၼ်ၼႆႉၵေႃႈ ဢမ်ႇမႅၼ်ႈ” ဝႃႈၼႆ။
သိုပ်ႇလၢတ်ႈဝႃႈ သမ်ႉထႅင်ႈလွင်ႈၼိုင်ႈ တီႈလိၼ်ႁိမ်းၶႅပ်ႇၶၢင်ႈတၢင်းလူင် ၸိူဝ်းၼႆႉ 1 ဢေႊၶိူဝ်ႊလႂ် မီးၶၼ်ငိုၼ်း ၼပ်ႉႁူဝ်ႁဵင်သႅၼ် ၵူၼ်းမိူင်း ၸဝ်ႈသူၼ် 62 ၵေႃႉဢမ်ႇႁၢၼ်ႉၸႂ် ဢမ်ႇၽွမ်ႉၸွမ်း ဝႃႈၼႆ။
တီႈလိၼ်ဢၼ်လူင်ပွင်ၸိုင်ႈယိုတ်းသေ တေႁဵတ်းသဵၼ်ႈတၢင်းငိူင်ႉဝႄႈဝဵင်းၼွင်ၶဵဝ်လႄႈ ၶူဝ်ၵိုတ်ႈမႂ်ႇ ထႅင်ႈၼိုင်ႈ ဢၼ်ၼၼ်ႉ ယွၼ်ႉလူင်ပွင်ၸိုင်ႈတင်း ၵူၼ်းမိူင်းဢမ်ႇမီးလွင်ႈလူင်ႉလႅင်းၵၼ်သေ ၵူၼ်းမိူင်း တၢင်းပွတ်းၼွင်ၶဵဝ် ၵျွၵ်ႉမႄး ဢမ်ႇမီးလွင်ႈႁၢၼ်ႉၸႂ် ၽွမ်ႉၸွမ်း လွင်ႈၵႃႈသၢႆႈတႅၼ်း တီႈလိၼ်ၸိူဝ်းၼႆႉ ဝႃႈၼႆ။
ၸၢႆးဢူးၶမ်း လၢတ်ႈဝႃႈ “ ထႅင်ႈလွင်ႈၼိုင်ႈ တႃႇတေငူပ်ႉငီႉတီႈလိၼ်ၵႃႈၶၼ်သၢႆႈတႅၼ်းၼႆႉၵေႃႈ ၽႂ်ၵေႃႉတႅပ်းတတ်း ပၼ်ၵေႃႈဢမ်ႇႁူႉ။ ၵူၼ်းမိူင်းၵေႃႈ ၶဝ်ဢမ်ႇႁွင်ႉၵုမ် ဢၼ်ၼႆႉဢၼ်ၼိုင်ႈ။ မိူဝ်ႈၵႅမ်ၽွင်းလူင် ဢူးၵျေႃႇလိၼ်း တွပ်ႇ ၼႂ်းပၢင်ၵုမ်သၽႃးၸိူဝ်ႉၸၢတ်ႈပူၼ်ႉမႃးၼႆႉ မၼ်းလၢတ်ႈဝႃႈ လူင်းႁူပ်ႉထူပ်းၵူၼ်းမိူင်း 30 ပွၵ်ႈ မၼ်းသမ်ႉ ဝႃႈၸိူင်ႉ ၼၼ်။ ၵူၺ်းၵႃႈ ၵူၼ်းမိူင်းသမ်ႉ လၢတ်ႈဝႃႈ ဢၼ်ၶဝ်မႃးႁူပ်ႉၼႆႉ မၼ်းဢမ်ႇပူၼ်ႉ 8 ပွၵ်ႈ။ ၼႆႉၵေႃႈ ဢမ်ႇၶူပ်း/ ငၢမ်ႇၵၼ်။ လွင်ႈတႃႇတေလူင်းပိုၼ်ႉတီႈသေ ၶႆႈၼႄၵူၼ်းမိူၼ် EIA/SIA ၶဝ်လူဝ်ႇႁဵတ်း။ ဢၼ်ၶဝ် ႁဵတ်းၼၼ်ႉ မၼ်းဢမ်ႇထိုင်တီႈမၼ်းမႃး။ ၶဝ်လႅၼ်ၵူၼ်းမိူင်းဝႆႉ ႁၼ်ၸႅင်ႈလႅင်းဝႆႉယူႇ။ လိူဝ်ၼၼ်ႉ ဢၼ်ၵူၼ်းမိူင်း 200 ပၢႆ လႆႈႁပ်ႉၵႃႈသၢႆႈတႅၼ်းယဝ်ႉၵႂႃႇၼၼ်ႉ တေလႆႈဝႃႈ ၽွမ်ႉၸွမ်းႁႃႉ ဢၼ်ဝႃႈ ၼၼ်ႉ ၶဝ်ၵေႃႈဢမ်ႇၽွမ်ႉ ယွၼ်ႉမီးႁႅင်းဢီးသႂ်ႇၶဝ်ႁႅင်းလႄႈ လႆႈႁပ်ႉၵႂႃႇၵေႃႈမီး။ မၢင်ၸိူဝ်းဢမ်ႇႁူႉသေ လႆႈႁပ်ႉၵႂႃႇ ၸိူင်ႉၼၼ်ၵေႃႈမီး” ဝႃႈၼႆ။
တီႈလိၼ်ၵူၼ်းမိူင်း ဢၼ်လူင်ပွင်ႈၸိုင်ႈမၢၼ်ႈ ႁုပ်ႈယိုတ်းဢဝ်သေ တေသၢင်ႈသဵၼ်ႈတၢင်းငိူင်ႉဝႄႈဝဵင်းၼွင်ၶဵဝ်လႄႈ ၶူဝ်ႁူၺ်ႈၵိုတ်ႈမႂ်ႇထႅင်ႈလင်ၼိုင်ႈၼၼ်ႉ ပႃးတီႈလိၼ်ၵူၼ်းမိူင်းၼွင်ၶဵဝ် ပွၵ်ႉတွင်ႇယတ်ႉၵွတ်ႉ(တောင်ရပ်ကွက်)၊ ဝၢၼ်ႈ မၢၵ်ႇႁိၼ်ၶျၢမ်း၊ ဝၢၼ်ႈၵုင်းၸၢမ် ၸိူဝ်းၼႆႉ။ တီႈၵျွၵ်ႉမႄးသမ်ႉ ဝၢၼ်ႈပၢင်ပဝ်း၊ ပၢင်မၢၵ်ႇၶေႃ ၸိူဝ်းၼႆႉ ဝႃႈၼႆ။
တွၼ်ႈတႃႈ တေႁဵတ်းသဵၼ်ႈတၢင်းမႂ်ႇလႄႈ ၶူဝ်ၵိုတ်ႈမႂ်ႇၼၼ်ႉ လူင်ပွင်ၸိုင်ႈမၢၼ်ႈ ယိုတ်းတီႈလိၼ်ၵူၼ်းမိူင်း ၵျွၵ်ႉမႄး 169.99 ဢေႊၶိူဝ်ႊ၊ ၼႂ်းၸႄႈဝဵင်းၼွင်ၶဵဝ်သမ်ႉ 329.74 ဢေႊၶိူဝ်ႊ ႁူမ်ႈၵၼ်တင်းမူတ်း 499.74 ဢေႊၶိူဝ်ႊ။
