ႁူင်းယႃ သီႇတၵူႇၸႅၵ်ႇၶုတႃႇၼ တေလူင်းပိုၼ်ႉတီႈသေ ၵူတ်ႇထတ်းယူတ်းယႃတႃပၼ် ၵူၼ်းမိူင်း ၼႂ်းၸႄႈဝဵင်းသီႇ ပေႃႉ တႃႇၶၢဝ်းတၢင်း 5 ဝၼ်း တေယူတ်းယႃပၼ်လၢႆလၢႆ တေဢမ်ႇလႆႈသဵင်ႈငိုၼ်းသင် ဝႃႈၼႆ။
ဝၼ်းတီႈ 11–15/09/2018 ဢၼ်တေထိုင်မႃးၼႆႉ ႁူင်းယႃ သီႇတၵူႇၸႅၵ်ႉၶုတႃႇၼတေယူတ်းယႃတႃ ပၼ် ၵူၼ်းမိူင်းသီႇပေႃႉ တီႈဝတ်ႉဝိႁၢရ်မႁႃမျၢတ်ႉမုၼိ ၸႄႈဝဵင်းသီႇပေႃႉ ၸႄႈတွၼ်ႈၵျွၵ်ႉမႄး ၸိုင်ႈတႆးပွတ်းႁွင်ႇ ဝႃႈၼႆ။
ၸၢႆးလၢဝ်သႅင် ၽူႈၼမ်းၼႂ်းပႃႇတီႇႁူဝ်သိူဝ် SNLD ၸႄႈဝဵင်းသီႇပေႃ့ လၢတ်ႈတီႈၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈဝႃႈ “ ၸႂ်ႈၶႃႈဢေႃႈ မေႃယႃၾၢႆႇတႃ တေမႃး ၵူတ်ႇထတ်းပၼ် ၵူၼ်းမိူင်း ဢၼ်ပဵၼ်တၢင်းပဵၼ်တႃ ၼႂ်းၸႄႈဝဵင်းသီႇပေႃႉႁဝ်းၶႃႈ။ လိူဝ်ၼၼ်ႉဢမ်ႇၵႃး ဢၼ်ၶႃႈႁဝ်း လႆႈငိၼ်းမႃးထႅင်ႈတႄႉ ပီႈၼွင်ႉႁဝ်း တၢင်းလႃႈသဵဝ်ႈ၊ ၵျွၵ်ႉမႄး၊ ၼမ်ႉလၼ်ႈလႄႈ ၼွင်ၶဵဝ်ၵေႃႈ တေမႃး” ဝႃႈၼႆ။
မေႃယႃ ဢၼ်တေလူင်းမႃးၵူတ်ႇထတ်းယူတ်းယႃပၼ် တင်းမူတ်း မီး 6 ၵေႃႉ။ တေၵူတ်ႇ ထတ်းပၼ်လၢႆလၢႆ ဢမ်ႇလႆႈသဵင်ႈငိုၼ်းသင်သေပျႃး ဝႃႈၼႆ။
ၸၢႆးလၢဝ်သႅင် လၢတ်ႈဝႃႈ “ ဢမ်ႇလႆႈသဵင်ႈငိုၼ်းသင်ၶႃႈ ၶဝ်တေမႃးၵူတ်ႇထတ်းယူတ်းယႃ ပၼ်လၢႆလၢႆၵူၺ်းၶႃႈ။ လိူဝ် ၼၼ်ႉ ယူႇတီႈၸေႇတၼႃႇ ႁဝ်းၶႃႈၵမ်ႉထႅမ်ၸွႆႈၵႃႈႁိုဝ်ၵေႃႈလႆႈ။ ယွၼ်ႉဝႃႈ တၢင်းပဵၼ်တႃၼႆႉ တီႈမိူင်းႁဝ်း ၵူၼ်းပဵၼ် ၼမ်ၼႃႇၶႃႈ၊ သင်ဝႃႈ လႆႈႁပ်ႉငိၼ်းၶၢဝ်ႇ ပိူၼ်ႈတေမႃးယူတ်းယႃတႃပၼ်ၼႆ ပီႈၼွင်ႉႁဝ်းၶႃႈ မၢင်ၵေႃႉ ၵူဝ်ဢမ်ႇလႆႈ ယူတ်းယႃ ဢွၼ်ၵၼ် ဢဝ်ဝႂ်ၶိဝ်း/ဝႂ်ၶပ်ႉ(တိုကင်) မၼ်းဝႆႉဢွၼ်တၢင်းၵေႃႈမီး” ဝႃႈၼႆ။
ႁူင်းယႃသီႇတၵူႇၸႅၵ်ႉၶုတႃႇၼ တႄႇပိုတ်ႇမႃး မိူဝ်ႈလိူၼ်မၢတ်ႊၶျ် ပီ 2008။ တေႃႈထိုင်ယၢမ်းလဵဝ် လႆႈယူတ်း ယႃ ပၼ်လၢႆလၢႆ ဢမ်ႇပၼ်ငိုၼ်းမီး 4,898 သေ ဢၼ်ဢဝ်ငိုၼ်းသမ်ႉ မီး 2,383 ၵေႃႉယဝ်ႉ။
ၼႂ်းပီ 2018 ၼႆႉ လူင်းပိုၼ်ႉတီႈယူတ်းယႃတႃပၼ်ၵူၼ်းမိူင်းလူၺ်ႈဢမ်ႇဢဝ်ၵႃႈ ဢဝ်ႁူဝ် မီး 42 ၵမ်းယဝ်ႉ ဝႃႈၼႆ။
