လူင်ပွင်ၸိုင်ႈမိူင်းထႆး ႁွင်ႈၵၢၼ်ၾၢႆႇႁႅင်းၵၢၼ် ၸတ်းၸဝ်ႈၼႃႈတီႈလူင်းၵူတ်ႇထတ်းတီႉၺွပ်းပေႃႈ လဵင်ႉ/မႄႈလဵင်ႉလႄႈ ႁႅင်းၵၢၼ်ယၢၼ်မိူင်း 800 ပၢႆ ၸိူဝ်းၽိတ်းမၢႆမီႈ ၵူၼ်းႁဵတ်းၵၢၼ်ၸွမ်း ၼင်ႇမိူင်းထႆးတမ်းဝႆႉ။
ၼႂ်းပီ 2018 ၼႆႉၸဝ်ႈၼႃႈတီႈၾၢႆႇႁႅင်းၵၢၼ် လူင်ပွင်ၸိုင်ႈမိူင်းထႆး တမ်းဝၢင်းၽႅၼ်ၵၢၼ် သၢမ်ၶၵ်ႉတွၼ်ႈၶၵ်ႉတွၼ်ႈ 1. ဝၼ်းတီႈ 1 -15/07/2018 ၊ ၶၵ်ႉတွၼ်ႈတီႈ 2. ဝၼ်းတီႈ 1 -15/ 08/ 2018 ၊ ၶၵ်ႉတွၼ်ႈတီႈ 3. ဝၼ်းတီႈ 1 -15/09/2018 တေလူင်းၵူတ်ႇထတ်းႁႅင်းၵၢၼ် ယၢၼ်မိူင်း ၸိူဝ်းယူႇသဝ်း ႁဵတ်းၵၢၼ်ဢမ်ႇမႅၼ်ႈၸွမ်းမၢႆမီႈလူင်ပွင်ၸိုင်ႈထႆးတမ်းဝႆႉ။
ၶၵ်ႉတွၼ်ႈတီႈၼိုင်ႈ ဝၼ်းတီႈ 1-15/07/2018 ပူၼ်ႉမႃးၼႆႉ ၸဝ်ႈၼႃႈတီႈ လူင်းၵူတ်ႇထတ်းပေႃႈ လဵင်ႉ/မႄႈလဵင်ႉ (ၼၢႆးၸၢင်ႈ) ပိုၼ်ႉတီႈႁဵတ်းၵၢၼ်တႃႇ 1623 ၵေႃႉ/တီႈ၊ ပေႃႈလဵင်ႉၼၢႆးၸၢင်ႈ ဢၼ်ႁဵတ်းၽိတ်း မၢႆမီႈ 156 ၵေႃႉ။ ၵူတ်ႇထတ်းႁႅင်းၵၢၼ်ၽိတ်းမၢႆမီႈ 30,111 ၵေႃႉ ႁႅင်းၵၢၼ် ဢၼ်ႁဵတ်းၽိတ်းမၢႆမီႈ 816 ၵေႃႉ ပဵၼ်ၵူၼ်းမိူင်း ႁူမ်ႈတုမ်မၢၼ်ႈ 415ၵေႃႉ ၊ ၵမ်ႊပူႊၶျႃႊ 267 ၵေႃႉ၊ လၢဝ်း 78 ၵေႃႉ ။ ဝဵတ်ႊၼၢမ်ႊ 36 ၵေႃႉလႄႈတၢင်ႇၸိူဝ်ႉၶိူဝ်းထႅင်ႈ 20 ၵေႃႉ ဝႃႈၼႆ။
မိူဝ်ႈဝၼ်းတီႈ 19/07/2018 ၼၼ်ႉၵေႃႈ ၸဝ်ႈၼႃႈတီႈပလိၵ်ႈတင်ႈ လၢၼ်ႇၵူတ်ႇထတ်း ၼိူဝ်သဵၼ်ႈတၢင်းသၢႆမူင်ႊ တူၼ်ႊ – ထႃႊလီႊ မူႇ 1 ဢိူင်ႇ ဝင်ႊၽၢင်ႊ ၸႄႈဝဵင်းၼွင်လွင်ႉ ၸႄႈတွၼ်ႈလမ်း ပုၼ်း ၽွင်းၼၼ်ႉမီးၵႃးတၢင်ႇ ၵူၼ်း (ရူတ်ႉလႅင်) လမ်းၼိုင်ႈ လုၵ်ႉတၢင်းၵဵင်းမႆႇ တၢင်ႇႁႅင်းၵၢၼ်တႆး 5 ၵေႃႉ ဢမ်ႇမီးဝႂ် 1 ၵေႃႉ တေၵႂႃႇလမ်းပုၼ်း ။ ၸဝ်ႈၼႃႈတီႈၸင်ႇတီႉၺွပ်း ၵူၼ်းဢမ်ႇမီးဝႂ်လႄႈ ၵူၼ်း ဢၼ်ၵႂႃႇၸွမ်းႁူမ်ႈ ပႃးၸဝ်ႈၵႃး တင်းမူတ်း 7 ၵေႃႉသူင်ႇ ႁူင်းပလိၵ်ႈ ပၼ်တူတ်ႈတၢမ်ႇ ၸွမ်းၼင်ႇ မၢႆမီႈ။
ၸၢႆးပိူင်း ၸဝ်ႈၼႃႈတီႈၾၢႆႇမၢႆမီႈ HRDF လၢတ်ႈတီႈၸုမ်းၶၢဝ်ႇၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈဝႃႈ – တွၼ်ႈတႃႇႁႅင်းၵၢၼ်ဢၼ် ၺႃးတီႉတီႈလမ်းပုၼ်းၼၼ်ႉ ၸွမ်းၼင်ႇမၢႆမီႈယဝ်ႉ ၵေႃႉလႂ်ၽိတ်းၵေႃႈ ထုၵ်ႇလီတီႉၵေႃႉၼၼ်ႉၵူၺ်း၊ တွၼ်ႈ တႃႇၸဝ်ႈၵႃးတႄႉ မီးသုၼ်ႇၽိတ်းယူႇယွၼ်ႉဝႃႈ တၢင်ႇၵူၼ်းဢမ်ႇမီးဝတ်းဝႂ်၊ သိုပ်ႇၼႆႉၵႂႃႇ ၸဝ်ႈၼႃႈတီႈၶဝ် တေၵူတ်ႇထတ်းၵႂႃႇတိၵ်းတိၵ်း ယွၼ်းႁႂ်ႈၵူႈၵေႃႉ ႁဵတ်းၸွမ်းၼင်ႇ ပၵ်းပိူင်မၢႆမီႈသေၵမ်းဝႃႈၼႆ။
လူင်ပွင်ၸိုင်ႈမိူင်းထႆး တမ်းဝၢင်းဝႆႉမၢႆမီႈႁႅင်းၵၢၼ် သင်ဝႃႈႁႅင်းၵၢၼ်ၵေႃႉလႂ်ၽိတ်းမၢႆမီႈ ဢမ်ႇမီးဝႂ်ႁဵတ်းၵၢၼ်ၼႆ မီးတူတ်ႈတၢမ်ႇမႂ်ငိုၼ်း 5,000 – 50,000 ၿၢတ်ႇလႄႈ ႁႄႉႁၢမ်ႈဢမ်ႇ ႁႂ်ႈယွၼ်းဝႂ်ႁဵတ်းၵၢၼ် 2 ပီ။ တွၼ်ႈတႃႇ ၼၢႆးၸၢင်ႈ သင်ၸၢင်ႈၵူၼ်းႁဵတ်းၵၢၼ် ၽိတ်းမၢႆမီႈၼႆ တေၺႃးမႂ်ငိုၼ်း 10,000 – 100,000 ၿၢတ်ႇ တေႃႇၵူၼ်း ႁဵတ်း ၵၢၼ်ၼိုင်ႈၵေႃႉ သင်ႁဵတ်း ၽိတ်းယဝ်ႉႁဵတ်းၽိတ်းထႅင်ႈၼႆၸိုင် တေၺႃးတၢမ်ႇၶွၵ်ႈ 1 ပီ မႂ်ငိုၼ်း 50,000 – 200,000 ၿၢတ်ႇ လႄႈ တေၺႃးႁႄႉႁၢမ်ႈ ဢမ်ႇႁႂ်ႈၸၢင်ႈႁႅင်းၵၢၼ် 3 ပီ ။ သင်ႁႅင်းၵၢၼ်ၵေႃႉလႂ် ၶဝ်ႈမႃးႁဵတ်း ၵၢၼ်တီႈၼႂ်းမိူင်းထႆးၼႆၸိုင် တေလႆႈၶဝ်ႈၸွမ်းပိူင် MOU (ၶေႃႈၵိၼ်ၵႅၼ်ႇ ၵၢၼ်ၸၢင်ႈၵူၼ်းႁဵတ်းၵၢၼ် ဝူင်ႈၵၢင်သွင်မိူင်း) ။
