ၸုမ်းၶႅၵ်ႇလီပၢင်ၸႃႉၼမ်ႉၶူင်း ဢွၼ်ႁူဝ်ၸတ်းႁဵတ်း ပၢင်ပွႆးယုၵ်ႉယွင်ႈၽူႈၵတ်ႉၶႅၼ်ႇ လုၵ်ႈႁဵၼ်းၸိူဝ်း ဢွင်ႇပူၼ်ႉ ၸၼ်ႉသိပ်း ၼႂ်းပီ 2017-2018 တီႈဝဵင်းတူၼ်ႈတီး၊ တင်းမူတ်း ယုၵ်ႉယွင်ႈလုၵ်ႈႁဵၼ်း 15 ၵေႃႉ ဝႃႈၼႆ။
ဝၼ်းတီႈ 08/07/2018 ယၢမ်းၵၢင်ၼႂ် 9 မူင်း ထိုင် 11 မူင်းၵၢင်ဝၼ်း ၸုမ်းၼမ်ႉၶူင်းၶႅၵ်ႇလီပၢင်ၸႃႉတႆး ဝဵင်းတူၼ်ႈ တီး ၸတ်းႁဵတ်းပၢင်ပွႆးယုၵ်ႉယွင်ႈၽူႈၵတ်ႉၶႅၼ်ႇ လုၵ်ႈႁဵၼ်းၸိူဝ်းဢွင်ႇပူၼ်ႉၸၼ်ႉသိပ်း တီႈလုမ်းၼမ်ႉၶူင်း ၸႄႈဝဵင်း တူၼ်ႈတီး ၸိုင်ႈတႆးပွတ်းၸၢၼ်း ဝႃႈၼႆ။
ၸၢႆးထုၼ်းမျႃႉ ႁူဝ်ပဝ်ႈ ၸုမ်းၼမ်ႉၶူင်းၶႅၵ်ႇလီပၢင်ၸႃႉတႆး ၸႄႈဝဵင်းတူၼ်ႈတီး လၢတ်ႈတီႈၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈဝႃႈ “ ႁဝ်းၶႃႈ ယုၵ်ႉယွင်ႈပၼ်ႁႅင်းၶဝ်ၸႂ် ၼင်ႇႁိုဝ် ၶဝ်ပေႃးတေမီးႁႅင်းၸႂ်/ ထၢတ်ႈၸႂ်။ ယဝ်ႉၵေႃႈ ဢၼ်လုၵ်ႈဢွၼ်ႇၸိူဝ်းတိုၵ်ႉတေ ၶိုၼ်ႈမႃးထႅင်ႈၼၼ်ႉၵေႃႈ ႁႂ်ႈၶဝ်လႆႈမီးတၢင်းၶတ်းၸႂ်ၵၼ်။ လိူဝ်သေၼၼ်ႉဢမ်ႇၵႃး သင်ၶဝ်ဢွင်ႇပူၼ်ႉ ၸၼ်ႉသိပ်း ယဝ်ႉ ႁႂ်ႈၶဝ်မီးထၢတ်ႈၸႂ်သိုပ်ႇႁဵတ်းသၢင်ႈၵႂႃႇထႅင်ႈ။ ယဝ်ႉၵေႃႈႁႂ်ႈၶဝ်မေႃ ႁဵတ်းၵၢၼ်တွၼ်ႈတႃႇၵူၼ်းတင်းၼမ်၊ ယိူင်းဢၢၼ်းၸိူင်ႉၼႆသေ ၸင်ႇလႆႈၸတ်းႁဵတ်းပၢင်ယုၵ်ႉယွင်ႈမႃး” ဝႃႈၼႆ။
ၼႂ်းပီ 2017-2018 ၼႆႉယူႇတီႈၸုမ်းၼမ်ႉၶူင်း ၶႅၵ်ႇလီပၢင်ၸႃႉတႆး ယုၵ်ႉယွင်ႈလုၵ်ႈႁဵၼ်းဢွင်ႇပူၼ်ႉၸၼ်ႉသိပ်း တင်းမူတ်း 15 ၵေႃႉ။ ၼႂ်း 15 ၵေႃႉၼၼ်ႉ လုၵ်ႈႁဵၼ်းဢၼ်ပႃးလၢဝ်ၸွင်ႈ တင်းမူတ်းမီး 4 ၵေႃႉ ဝႃႈၼႆ။
ၸၢႆးတိုၼ်းၶိူဝ်း လုၵ်ႈႁဵၼ်းတႆး ဢၼ်ဢွင်ႇပူၼ်ႉၸၼ်ႉသိပ်း ပီ 2017-2018 လၢတ်ႈတီႈၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈဝႃႈ “ ယိူင်း ဢၢၼ်း ၶႃႈႁဝ်းတႄႉ တေႁဵၼ်းပၢႆးမၢႆမီႈ။ ယွၼ်ႉဝႃႈၼႂ်းတႆးႁဝ်းၶႃႈၼႆႉ ဢၼ်ႁဵတ်းၾၢႆႇမၢႆမီႈၼႆႉ မၼ်းပႆႇပေႃး မီးၼမ်။ လိူဝ်ၼၼ်ႉ မိူင်းတႆးႁဝ်းၼႆၵေႃႈ လႆႈမႃးတူၵ်းၼႂ်းမိုဝ်းမၢၼ်ႈသေ ပိူၼ်ႈပေႉၵိၼ်တႆးႁဝ်းၶႃႈၼႆႉ မီးၼမ်ၼႃႇ။ ယွၼ်ႉ ၼၼ် ၶႃႈႁဝ်းတေဢဝ်ၾၢႆႇမၢႆမီႈသေ ႁဵတ်းသၢင်ႈတွၼ်ႈတႃႇမိူင်းတႆးႁဝ်းၶႃႈ” ဝႃႈၼႆ။
ၼႂ်းပၢင်ယုၵ်ႉယွင်ႈလုၵ်ႈႁဵၼ်းၸိူဝ်းဢွင်ႇပူၼ်ႉၸၼ်ႉသိပ်း ပီ 2017-2018 ၼႆႉ မီး ၵေႃလိၵ်ႈလၢႆးလႄႈ ၾိင်ႈငႄႈတႆး ၸႄႈဝဵင်းတူၼ်ႈတီး။ ၸုမ်းၵပ်းသၢၼ်လွင်ႈၼၢင်းယိင်းတႆး(SWAN) လႄႈဢိၵ်ႇလူၺ်ႈ ၵူၼ်းမိူင်း ပိုၼ်ႉတီႈ ၸႄႈဝဵင်း တူၼ်ႈတီး ၸဵမ်ၸိူဝ်းၼႆႉ ၶဝ်ႈႁူမ်ႈ တင်းၼမ်လၢႆ ဝႃႈၼႆ။
ၸၢႆးထုၼ်းမျႃႉ သိုပ်ႇလၢတ်ႈဝႃႈ “ ပီၼႆႉ လုၵ်ႈႁဵၼ်းႁဝ်းဢွင်ႇပူၼ်ႉၸၼ်ႉ ဢေႇလူင်းဢိတ်းၼိုင်ႈ။ ပီၼႆႉ ဢၼ်လႆႈ လၢဝ်ၸွင်ႈ 6 လုၵ်ႈ မီးၵေႃႉၼိုင်ႈ။ 5 လုၵ်ႈမီးၵေႃႉၼိုင်ႈ။ မိူဝ်ႈပီပူၼ်ႉ ဢၼ်လႆႈ လၢဝ်ၸွင်ႈ 6 လုၵ်ႈမီးၵေႃႉၼိုင်ႈ။ 5 လုၵ်ႈၵေႃႈမီးၵေႃႉၼိုင်ႈမိူၼ်ၼင်ႇၵၼ်” ဝႃႈၼႆ။
ၸုမ်းၼမ်ႉၶူင်းၶႅၵ်ႇလီပၢင်ၸႃႉတႆးၼႆႉ လႆႈၵေႃႇတင်ႈမႃးမိူဝ်ႈပီ 1989 တူင်ႉၼိုင်ၼႂ်းၵၢၼ်ၸွႆႈလိူဝ်ၶႅၵ်ႇလီပၢင်ၸႃႉ မိူၼ် ၼင်ႇ ၵိၼ်လူႇလူႉတၢႆ။ လိူဝ်ၼၼ်ႉ ၸွႆႉထႅမ်ပၼ်ပႃး ယူတ်းယႃတႃလႄႈ ထူၺ်ႈၶဵဝ်ႈ ၸဵမ်ၸိူဝ်းၼႆႉ။ ယၢမ်းလဵဝ် ၸုမ်းၼမ်ႉၶူင်းၶႅၵ်ႇလီပၢင်ၸႃႉတႆး မီးၵိင်ႇၽႄ တင်းမူတ်း 14 တီႈ ၼႂ်းၸိုင်ႈတႆး ဝႃႈၼႆ။
