သဵၼ်ႈတၢင်းၵဵင်းတုင် – မိူင်းၽျၢၵ်ႈ – တႃႈၶီႈလဵၵ်းလူႉၵွႆ ၵူၼ်းမိူင်းၵႂႃႇမႃးႁႃၵၼ်ယၢပ်ႇ

ၶၢဝ်းတၢင်းသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ယိုတ်းမိူင်း မႃးၼႆႉ ၵူၼ်းမိူင်း သုမ်းသုၼ်ႇၵူႈၸိူဝ်ႉၵူႈလွင်ႈ ဢမ်ႇမီးလွင်ႈႁူမ်ႇလူမ်ႈ၊ ဢမ်ႇမီး ၸုမ်းလႂ်ၵႅတ်ႇၶႄပၼ်ၵူၼ်းမိူင်းလႆႈလီလီ။ ၵူၼ်းမိူင်း လႆႈထူပ်းၽေးသိုၵ်းသိူဝ်၊ ၽေးသၽႃႇဝ သိင်ႇဝႅတ်ႉလွမ်ႉ။ ၼွၵ်ႈလိူဝ်ၼၼ်ႉ ၵၢၼ်သပ်းသိုပ်ႇတိတ်းတေႃႇၵၼ်ၵေႃႈ ဢမ်ႇလႆႈလီ၊ ၸဵမ်သၢႆ လႅင်းၾူၼ်းလႄႈ ဢိၼ်ႊထိူဝ်ႊၼႅတ်ႊ ပႃးၸဵမ်သဵၼ်ႈတႃႈသၢႆ တၢင်းတႃႇၵႂႃႇမႃးႁႃၵၼ်ၵေႃႈ ဢမ်ႇငၢႆႈ မိူၼ်ၵူႈပွၵ်ႈ။

သဵၼ်ႈတၢင်း ၵဵင်းတုင် – မိူင်းၽျၢၵ်ႈ – တႃႈၶီႈလဵၵ်း ၼႂ်းမိူင်းတႆးပွတ်းဢွၵ်ႇ ပဵၼ်သဵၼ်ႈတၢင်းထိူၼ်ႇ လိုၵ်ႉလွႆၸၼ်း။ ပေႃးၶၢဝ်းၾူၼ် လိၼ်လွႆၵူၼ်ႇၵူႈပီ။ ယၢမ်းလဵဝ်သမ်ႉ ဢမ်ႇလႆႈပူလူမႄးသဵၼ်ႈတၢင်း ၶိုၼ်းႁိုင်ယဝ်ႉလႄႈ ယိင်ႈၶႅၼ်းႁဵတ်းႁႂ်ႈရူတ်ႉၵႃး ၵႂႃႇမႃးယၢပ်ႇၽိုတ်ႇ။ 

ၼႂ်းပီ 2024 ၼႆႉ သဵၼ်ႈတၢင်းၼႂ်းၵႄႈမိူင်းၽျၢၵ်ႈ – ၵဵင်းတုင် လူႉၵွႆႁႅင်း ပဵၼ်လုၵ်းပဵၼ်လဝ် ၶၢဝ်းၾူၼ်ၼႆႉ ယိင်ႈ ၶႅၼ်းၼႃႇလိူဝ်ၵဝ်ႇ ႁဵတ်းႁႂ်ႈရူတ်ႉၵႃးၵူၼ်းမိူင်းၵႂႃႇမႃးယၢပ်ႇ။ ယွၼ်ႉသဵၼ်ႈတၢင်း ဢမ်ႇလီလႄႈ ၶၢဝ်းတၢင်းၵႂႃႇမႃး ၼၢၼ်းႁွတ်ႈ ၼၢၼ်းထိုင်။

ၽွင်းဝၢၼ်ႈမိူင်းလီ မီးၶုၼ်မိူင်း ဢၼ်ၵူၼ်းမိူင်းလိူၵ်ႈတင်ႈၼၼ်ႉ လုၵ်ႉတႃႈၶီႈလဵၵ်း ၵႂႃႇၵဵင်းတုင် ၸႂ်ႉၶၢဝ်းယၢမ်း 2 ထိုင် 3 ၸူဝ်ႈမူင်းၵူၺ်း။ ယၢမ်းလဵဝ် ႁိုင်ထိုင် 4 ထိုင် 5 ၸူဝ်ႈမူင်း။ ႁေႃႈရူတ်ႉၵႃးဝႆး ဢမ်ႇလႆႈယွၼ်ႉပိူဝ်ႈ ၽိဝ်တၢင်းပဵၼ်လုၵ်းပဵၼ်လွၼ်၊ ႁဵတ်းႁႂ်ႈၼၢၼ်းႁွတ်ႈ ၼၢၼ်းထိုင်။ ၾၢႆႇၼိုင်ႈၶၼ် ၼမ်ႉမၼ်းသမ်ႉ ၵႃႈယႂ်ႇႁႃသိုဝ်ႉယၢပ်ႇ ပဵၼ်ဢၼ်ယၢပ်ႇၽိုတ်ႇ တႃႇၵူၼ်းမိူင်းတႄႉတႄႉ။   

ဢၼ်ႁၢင်ႈႁၢႆႉတႄႉ ၶၢဝ်းၾူၼ်ၼႆႉ ၼမ်ႉသမ်ႉ ထူမ်ႈလုၵ်းလွၼ် ၸိူဝ်းၼၼ်ႉဝႆႉလႄႈ ၸဝ်ႈရူတ်ႉၵႃး ဢမ်ႇၸၢင်ႈလၢမ်း ႁူႉ။ မၢင်လုၵ်းလိုၵ်းႁႅင်း ထိုင်တီႈၸၢင်ႈပဵၼ်ၽေးၵိုင်ႉၵၢင်ႉ။ ၵူၼ်းမိူင်းၽျၢၵ်ႈ ၵေႃႉၼိုင်ႈ လၢတ်ႈတၢင်းၵႂၢမ်းမၢၼ်ႈၼင်ႇ ၼႆ –

“သဵၼ်ႈတၢင်းၸိူဝ်းၼႆႉ သမ်ႉလူႉၵွႆႁႅင်းၼႃႇ ပဵၼ်လုၵ်းပဵၼ်လဝ် ပေႃးၾူၼ်တူၵ်းသမ်ႉ ၼမ်ႉထူမ်လုၵ်း လဝ်မၼ်းဝႆႉလႄႈ ၵူၼ်းႁေႃႈရူတ်ႉၵႃး၊ ၵူၼ်းႁေႃႈရူတ်ႉၶိူင်ႈ ၵႂႃႇမႃးၸွမ်းတၢင်း ၸိူဝ်းၼၼ်ႉ ဢမ်ႇႁၼ်ၸႅင်ႈလီ ဝႃႈမီးလုၵ်းဝႆႉႁႃႉဢမ်ႇမီး။ မၢင်လုၵ်း လိုၵ်ႉပဵင်းသွၵ်ႈၼႆႉဢေႃႈၼၼ်ႉ”- ဝႃႈၼႆ။

သဵၼ်ႈတၢင်း တႃႈၶီႈလဵၵ်း တေႃႇထိုင် ၵဵင်းတုင် လူႉၵွႆ ၽဵင်ႇၵၼ်ၵူႈတီႈ၊ ဢၼ်လူႉၵွႆႁၢႆႉႁႅင်းသမ်ႉ ပဵၼ်ၼႂ်းၵႄႈမိူင်း ၽျၢၵ်ႈ – ၵဵင်းတုင် ဢၼ်ၵႆၵၼ်မွၵ်ႈ 50 လၵ်း၊ မိူင်းၽျၢၵ်ႈ – တႃႈၶီႈလဵၵ်း ႁၢင်ႇၵၼ် 52 လၵ်း။ ပေႃးတူၺ်းငဝ်းလၢႆး သဵၼ်ႈတၢင်းၸိူဝ်းၼႆႉ ထိုင်ၶၢဝ်းလူဝ်ႇလႆႈမႄးၵုမ်းယဝ်ႉ ဝႃႈၼႆသေတႃႉ ႁွင်ႈ ၵၢၼ်ၾၢႆႇမႄးတၢင်း ဢၼ်ယူႇတႂ်ႈသိုၵ်းမၢၼ်ႈသမ်ႉ ဢမ်ႇလူင်းမိုဝ်းႁဵတ်းသင်ပၼ်ႁိုင်ယဝ်ႉ။ ရူတ်ႉၵႃး ပဵၼ်ၽေးၵိုင်ႉၵၢင်ႉ ယွၼ်ႉသဵၼ်ႈတၢင်းလုၵ်းလဝ် ၼႆႉၵေႃႈ မီးၼမ်ၼႃႇယဝ်ႉၼႆ ၵူၼ်းမိူင်းၽျၢၵ်ႈ ၵေႃႉ ၼိုင်ႈ လၢတ်ႈတၢင်းၵႂၢမ်းမၢၼ်ႈၼင်ႇၼႆ –

“ၾၢႆႇမႄးတၢင်းၶဝ်ၵေႃႈ မီးၵူၼ်း ၵေႃႉသွင်ၵေႃႉသေ မႃးထူမ်ပၼ်ဢိတ်းဢွတ်းၵူၺ်း။ ၶဝ်ဢမ်ႇမႄးလႆႈ သဵင်ႈ။ တေႃႉတႄႉမႃးထွၵ်ႇမၢၵ်ႇႁိၼ်မၢၵ်ႇသၢႆးဢိတ်းဢွတ်းသေ၊ ပၵ်းလၵ်းပၼ်ၾၢင်ႉၵူၺ်း။ တီႈတႄႉ မၼ်းလူဝ်ႇလႆႈမီးၶူင်းၵၢၼ်ယႂ်ႇ Project ယႂ်ႇသေ ၸတ်းၸင်ႇတေယဝ်ႉတူဝ်ႈလႆႈ။ ယွၼ်ႉတၢင်းဢမ်ႇလီ ပဵၼ်လုၵ်းပဵၼ်လဝ်ၸိူင်ႉၼၼ်လႄႈ ၵူၼ်းၸိူဝ်းပဵၼ်ၽေးၵိုင်ႉၵၢင်ႉၸွမ်းၵေႃႈ ၼမ်ယဝ်ႉ။ မၢင်ၵေႃႉ ပဵၼ်ႁႅင်း ထိုင်တၢႆၵေႃႈမီးၶႃႈဝႃႇ။ ၵူၼ်းလတ်းၵႂႃႇမႃးတၢင်းသဵၼ်ႈၼႆႉ ပဵၼ်ၽေးၵိုင်ႉၵၢင်ႉသေ မၢတ်ႇ ၸဵပ်းလႆႈၶိုၼ်ႈႁူင်းယႃၵေႃႈၼမ်ၼႃႇယဝ်ႉ”- ဝႃႈၼႆ။

ယႃႇဝႃႈ တေမီးၸုမ်းၵႂႃႇမႄးၵုမ်းသဵၼ်ႈတၢင်းၸိူဝ်းၵွႆ ဝႆႉၸိူဝ်းၼၼ်ႉ တေႃႈၼင်ႇ သဵၼ်ႈတၢင်းၼႂ်း ဝၢၼ်ႈၼႂ်းဝဵင်း မိူၼ် ၼင်ႇ ၸွမ်းၼႂ်းၵဵင်းတုင်၊ မိူင်းၽျၢၵ်ႈ၊ တႃႈလိူဝ်ႇ၊ မိူင်းလဵၼ်း၊ ၵဵင်းလၢပ်ႈလႄႈ တၢင်း ၶဝ်ႈတႃႈၶီႈလဵၵ်း ၸိူဝ်းၼႆႉ ယင်း ဢမ်ႇမီးၸုမ်းလႂ်မႄးၵုမ်းပၼ်။ ႁွင်ႈၵၢၼ် တႂ်ႈသိုၵ်းမၢၼ်ႈၵေႃႈ လူင်း တူၺ်း ပိုၼ်ႉတီႈလၢႆလၢႆ ၵဵပ်းသဵၼ်ႈမၢႆယဝ်ႉ ဢမ်ႇ ႁဵတ်းသင်ၸွမ်း။ သဵၼ်ႈတၢင်း ဢၼ်မီးတၢင်းၼႃႈ ႁိူၼ်းၽႂ်ၵွႆၵေႃႈ ၸီႉသင်ႇ ႁႂ်ႈႁိူၼ်းၼၼ်ႉ ဢွၵ်ႇငိုၼ်းသေ မႄးၵုမ်း ၶိုၼ်း၊ ၵူၺ်းၵႃႈ ၾၢႆႇသဵၼ်ႈတႃႈသၢႆ တၢင်းၼႆသေ သမ်ႉတင်ႈၵဵတ်ႉ/ လၢၼ်ႇ ၼႂ်းၵႄႈတႃႈၶီႈလဵၵ်း – ၵဵင်းတုင်ၼႆႉ ၵဵပ်း ၶွၼ်ႇရူတ်ႉၵႃး မီးပဵၼ် 3 တီႈ။ ငိုၼ်းၸိူဝ်းၵဵပ်းလႆႈၼၼ်ႉသမ်ႉ ဢဝ်ၵႂႃႇဝႆႉလႂ်မူတ်းၼႆ ၸဝ်ႈရူတ်ႉၸဝ်ႈၵႃး မီးၵႂၢမ်းထၢမ်ၼင်ႇၼႆ။

ၵဵဝ်ႇၵပ်းလွင်ႈ သဵၼ်ႈတၢင်းလူႉၵွႆ ၸိူဝ်းၼႆႉ တေမီးၽႅၼ်ၵၢၼ်မႄးယူႇႁႃႉ တေမီးၸိူင်ႉႁိုဝ်ၼႆၼၼ်ႉ ၸုမ်းၶၢဝ်ႇၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈ ၵပ်းသိုပ်ႇၸူးႁွင်ႈၵၢၼ်ၾၢႆႇမႄးတၢင်း (ပြည်နယ်လမ်းဉီးစီးဌာန) ၵေႃႈ ၵပ်းသိုပ်ႇ ဢမ်ႇလႆႈ။

မိူဝ်ႈၼႆႉ ဝၼ်းတီႈ 13/09/2024 ၵူၼ်းတႃႈၶီႈလဵၵ်း ၸိူဝ်းမီးလွင်ႈတၢင်း လူဝ်ႇႁိပ်ႈၼႅတ်ႈၵႂႃႇ ၵဵင်းတုင် ၸိူဝ်းၼၼ်ႉ ၵႂႃႇတိူၵ်ႈသႂ်ႇတီႈ ႁိမ်းတႃႈလိူဝ်ႇၼၼ်ႉသေ လႆႈဝၢႆႇပွၵ်ႈၶိုၼ်း ယွၼ်ႉဝႃႈ သဵၼ်ႈတၢင်းပွတ်း ၼၼ်ႉ ၼမ်ႉႁူၺ်ႈၼမ်ႉလွႆ မႃးလေႃႈတွင်ႈသႂ်ႇသဵၼ်ႈတၢင်းမၢင်ႈပဵၼ်ၾင်ႇႁိုၵ်းဝႆႉ ရူတ်ႉၶိူင်ႈတေႃႉတႄႉ ပေႃးတႆႇၵူၺ်း၊ ၵႃးတႄႉ ဢမ်ႇၸၢင်ႈလတ်းၵႂႃႇမႃး၊ ၼႂ်းၵႄႈမိူင်းၽျၢၵ်ႈ – ၵဵင်းတုင် ၼၼ်ႉၵေႃႈ လိၼ် ၵူၼ်ႇတဵင်တၢင်းဝႆႉၵေႃႈမီးၼႆ ၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈတၢင်ႇဝႆႉ ၼိူဝ်သူဝ်ႊသျႄႊမီႊတီႊယိူဝ်ႊ ၼင်ႇၼႆ။

ၸူဝ်ႈၾူၼ် တူၵ်းထပ်းၵၼ် ၼႂ်းႁူဝ်လိူၼ်သႅပ်ႊထႅမ်ႊပိူဝ်ႊၼႆႉ သဵၼ်ႈတၢင်း တႃႈၶီႈလဵၵ်း – ၵဵင်းတုင် ၵူၺ်းဢမ်ႇၵႃး သဵၼ်ႈတၢင်း လွႆလႅမ် – တူၼ်ႈတီး၊ တူၼ်ႈတီး – ၵၢတ်ႇလေႃႉ ၸိူဝ်းၼႆႉၵေႃႈ လူႉၵွႆ မၢင် တီႈရူတ်ႉၵႃး ဢမ်ႇၸၢင်ႈလႅၼ်ႈတႆႇ ၵႂႃႇမႃး။