ၼႂ်းၵုၼ်ဢေႊသျိူဝ်ႊၼႆႉ ၼၢင်းယိင်းမိူင်းမၢၼ်ႈ ဢမ်ႇမီးလွင်ႈႁူမ်ႇလူမ်ႈ သေပိူၼ်ႈသုတ်း

ၼၢင်းယိင်း ဢၼ်မီးလွင်ႈႁူမ်ႇလူမ်ႈလႄႈ လွင်ႈၵတ်းယဵၼ်ၼႂ်းလုမ်ႈၾႃႉ The Global Women’s Peace and Security Index (WPS Index) ဢၼ်ႁွင်ႈၵၢၼ် ၽွင်းလူင်ၾၢႆႇၼွၵ်ႈမိူင်း မိူင်းၼေႃႊဝေႊလႄႈ ၸၼ်ႉၸွမ်ၵျွတ်ႉၶျ်ၻွင်း ဝဵင်းဝေႃႊသျိၼ်ႊတၼ်ႊၻီႊသီႊ ႁူမ်ႈၵၼ်သေ ၶူၼ်ႉၶႂႃႉတႅမ်ႈဢွၵ်ႇဝႆႉ တွၼ်ႈတႃႇ ပီ 2023 ၼၼ်ႉ ၼႄဝႆႉဝႃႈ ၼၢင်းယိင်းမိူင်းႁူမ်ႈတုမ်မၢၼ်ႈ ဢမ်ႇမီးလွင်ႈႁူမ်ႇလူမ်ႈသုတ်း ၼႂ်းၸိုင်ႈမိူင်းဢႃႊသီႊယၼ်ႊ ဝႃႈၼႆ။

လွင်ႈၼႆႉ လႆႈတွင်ႈထၢမ်ၶူၼ်ႉၶႂႃႉဝႆႉ ၼၢင်းယိင်းၵူႈၸၼ်ႉထၢၼ်ႈ ၵူႈသႅၼ်းပၢၼ် ၼႂ်း 170 ၸိုင်ႈမိူင်း၊ လႆႈထၢမ်လွင်ႈႁူမ်ႇလူမ်ႈလႄႈ လွင်ႈလႆႈယူႇၵတ်းယဵၼ်ယိၼ်ႉၼွၼ်း သေတႅမ်ႈမၢႆဝႆႉ။

လႆႈႁူႉဝႃႈ ပတ်းပိုၼ်ႉလုမ်ႈၾႃႉၼႆႉ ၼၢင်းယိင်းမိူင်းၼေႃႊဝေႊ မီးလွင်ႈႁူမ်ႇလူမ်ႈလႄႈ ၵတ်းယဵၼ်သုတ်းသေ ဢၼ် ဢမ်ႇမီးလွင်ႈႁူမ်ႇလူမ်ႈ သုတ်းၼႂ်းလုမ်ႈၾႃႉသမ်ႉ ပဵၼ်ၼၢင်း ယိင်း မိူင်းဢႃႊၾၵၼ်ႊၼိတ်ႉသထၢၼ်ႊ။ 

ၼႂ်းၸိုင်ႈမိူင်းဢႃႊသီႊယၼ်ႊသမ်ႉ ၼၢင်းယိင်း ၸိုင်ႈမိူင်းသိင်းႊၵပူဝ်ႊ မီးလွင်ႈႁူမ်ႇလူမ်ႈ သုတ်းထီႉၼိုင်ႈသေ မိူင်းထႆးပဵၼ်ထီႉသွင် ယဝ်ႉၵေႃႈ မိူင်းမလေးသျႃး၊ မိူင်းဝႅတ်ႉၼၢမ်း၊  မိူင်းလၢဝ်း သိုပ်ႇတၢမ်းမႃး။ ဢၼ်ဢမ်ႇပေႃးမီးလွင်ႈႁူမ်ႇလူမ်ႈတႄႉ ပဵၼ်မိူင်းဢိၼ်ႊတူဝ်ႊ ၼီႊသျႃႊ၊ တီႊမေႃႊ၊ ၵမ်ႊပေႃႊတီႊယႃႊ၊ ၾိလိပ်ႉပိၼ်းသေ ဢၼ်ဢမ်ႇမီးလွင်ႈႁူမ်ႇလူမ်ႈ သုတ်းပဵၼ်မိူင်းမၢၼ်ႈ။

ယွၼ်ႉသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ယိုတ်းဢႃႇၼႃႇၸိုင်ႈမိူင်းလႄႈ ပၢင်တိုၵ်းၼႂ်းမိူင်းတႅၵ်ႇၼၼ်ႈ ပတ်းပိုၼ်ႉ တူဝ်ႈမိူင်း၊ သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ဢမ်ႇတူၺ်းသုၼ်ႇလႆႈၵူၼ်း သုၼ်ႇလႆႈၼၢင်းယိင်းသေ လၢမ်းလိမ်း ယိုဝ်းၵွင်ႈလူင်ၵႂႃႇၵူႈႁူးတၢင်း။

ၸွမ်းၼင်ႇၶေႃႈမုလ်း တီႈၸုမ်းၼၢင်းယိင်း BWU တႄႉ ၼႂ်းပီ 2023 ၼၼ်ႉ ၼၢင်းယိင်းတၢႆ ယွၼ်ႉပၢင်တိုၵ်းသိုၵ်းသိူဝ် 392 ၵေႃႉ။ ဢၼ်ၺႃးသိုၵ်းမၢၼ်ႈ တီႉၺွပ်း မီး 541 ၵေႃႉ။ ဢမ်ႇ ၸၢင်ႈလႆႈႁပ်ႉၶေႃႈမုလ်းလီငၢမ်းလႄႈ ႁူဝ်ၼပ်ႉလွင်ႈ ၺႃးတီႉလႄႈ လူႉတၢႆၸၢင်ႈၼမ်လိူဝ် ၼႆႉ ဝႃႈၼႆ။

ဢၢင်ႈဢိင် – DVB, ရၢႆႊထိူဝ်ႊ