ပေႃးထိုင်မႃးလိူၼ်ႁူၵ်းမူၼ်း ဢမ်ႇၼၼ်လိူၼ်ၸဵတ်းမူၼ်း ဢၼ်ထႆးႁွင်ႉဝႃႈ ( วิสาขบูชา)ၸိုင် ပီႈၼွင်ႉတႆးၸိူဝ်း ႁွတ်ႈၽႅဝ်ႇၼႂ်းဝဵင်းၵဵင်းမႆႇလႄႈ ႁိမ်းႁွမ်း ဢွၼ်ၵၼ်ပႆၶိုၼ်ႈလွႆသူးထဵပ်ႈ ၸွမ်းပီႈၼွင်ႉၵဵင်းမႆႇ မၢင်ၸိူဝ်းၵေႃႈ ဢွၼ်ၵၼ်ၵႂႃႇ လဵင်ႉလူၶဝ်ႈၼမ်ႉတၢင်းၵိၼ်ၵေႃႈမီးၵူႈပီ။
ၼႂ်းၼိုင်ႈပီႈၼိုင်ႈပီၼႆႉ မီးၵူၼ်းပႆၶိုၼ်လွႆ 5 ထိုင် 7 မိုၼ်ႇၵေႃႉ မီးယုၵ်းယၢၵ်းပႅတ်ႈမၢၵ်ႇမိူဝ် ၸွမ်းတၢင်းဢမ်ႇယွမ်း 25- 30 တၼ်ႊ ၼႆယဝ်ႉ။ ၼႂ်းပီၼႆႉပၢင်ပွႆးပွႆၶိုၼ်ႈလွႆပဵၼ်ဝၼ်းတီႈ 28/05/2018 လိူၼ်မူၼ်းပဵၼ်ဝၼ်းတီႈ 29/05/2018 ။
ၼင်ႇႁိုဝ်တေလူတ်းယွမ်းလႆႈ ပၼ်ႁႃယုၵ်းယၢၵ်းၼႆႉသေ ၽူႈယႂ်ႇၵူၼ်းလူင် ၽူႈမီးပုၼ်ႈၽွၼ်း ၼႂ်းဝဵင်းၵဵင်းမႆႇၸတ်း ႁဵတ်းပၢင်ဢုပ်ႇၵုမ် တႃႇတေႁူမ်ႈၵၼ် ၵႄႈလိတ်ႈပၼ်ႁႃယုၵ်းယၢၵ်းလိူင်ႇၼမ် ၼႂ်းၼၼ်ၽူႈယႂ်ႇၵူၼ်းလူင်တႆး ဢၼ်ပဵၼ် ၸၢႆးသႅင်မိူင်း မင်းၵွၼ်း ဢိၵ်ႇပီႈၼွင်ႉတႆးလၢႆၵေႃႉၶဝ်ႈႁူမ်ႈ ဢုပ်ႇဢူဝ်း မိူဝ်ႈဝၼ်းတီႈ 30/04/2018 ။
ၸၢႆးသႅင်မိူင်း မင်းၵွၼ်း လၢတ်ႈတီႈၸုမ်းၶၢဝ်ႇၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈဝႃႈ – “ ပေႃးလၢတ်ႈထိုင်လွႆသူးထဵပ်ႈၼႆၵေႃႈ ၶုၵ်းထူပ်းဝူၼ်ႉထိုင်ပူႇမွၼ်ႇၼၢႆးယႃႈႁဝ်း ဢၼ်ပဵၼ်ၸဝ်ႈၶုၼ်ၵၼ်း မၼ်းၸဝ်ႈယၢမ်ႈႁူမ်ႈၵေႃႇသၢင်ႈတၢင်းၶိုၼ်ႈလွႆလႄႈ ၵေႃႇသၢင်ႈပိုၼ်ႉတီႈလမ်ႇလွင်ႇလၢႆတီႈၼႂ်းၵဵင်းမႆႇ ၵွပ်ႈၼၼ်လႄႈ ၼင်ႇႁိုဝ်တေႁၵ်ႉသႃဝႆႉၾိင်ႈတႆးႁၢင်ႈလီၵိုၵ်း ပိုၼ်းလွႆသူးထဵပ်ႈၼၼ်ႉ ပေႃးထိုင်မႃးၶၢဝ်းၶိုၼ်ႈလွႆၼႆ ယွၼ်းႁႂ်ႈပီႈၼွင်ႉႁဝ်းၶႃႈ ၼုင်ႈပၼ်သိူဝ်ႈၶူဝ်းတႆး၊ယႃႇဢုပ်ႇ ဢူဝ်းႁွင်ႉသႅၼ်ႇသဵင်လင်၊ ယႃႇပႃးလဝ်ႈ Beer ၶိုၼ်ႈၵႂႃႇ၊ ပေႃးၵိၼ်တၢင်းၵိၼ်ယဝ်ႉ ႁႂ်ႈမေႃပႅတ်ႈယုၵ်းယၢၵ်းပဵၼ်တီႈပဵၼ်တၢင်းသေၵမ်း ”ဝႃႈၼႆ။
ပၢင်ပွႆးပႆၶိုၼ်ႈလွႆသူးထဵပ်ႈၼႆႉ လိူဝ်သေဢွၼ်ၵၼ်ပႆၶိုၼ်ႈလူႇတၢၼ်းယဝ်ႉ ပီႈၼွင်ႉတႆး-ထႆးလႄႈ တၢင်ႇၸၢဝ်းၶိူဝ်း ၸိူဝ်းဢၼ်ဝႃႈလႆႈပွင်ပဵၼ်ၼၼ်ႉ ဢွၼ်ၵၼ်ၵႂႃႇလဵင်ႉလူမိူၼ်ၼင်ႇၼမ်ႉ၊ ၶဝ်ႈသဵၼ်ႈၶဝ်ႈသွႆး၊ ၶဝ်ႈမုၼ်း Ice –cream ၸိူဝ်းၼႆႉ။
ၸၢႆးသႅင်မိူင်းသိုပ်ႇလၢတ်ႈထႅင်ႈဝႃႈ – “ ၼႂ်းပီၼႆႉတႃႇတေၶိုၼ်ႈလဵင်ႉလူၼၼ်ႉ ႁႄႉႁၢမ်ႈတေ ဢမ်ႇလႆႈၸႅၵ်ႇတၢင်း ၵိၼ်ဢၼ်မီးၼမ်ႉၽၵ်း၊ တေဢမ်ႇလႆႈၸႂ်ႉၾူမ်း (Foam) ၊ တေဢမ်ႇလႆႈၸႂ်ႉထုင်၊ ၵွၵ်း ၽလၢတ်ႉသတိၵ်ႊလိူဝ်သေတဝ်ႈၼမ်ႉ ပေႃးပဵၼ်လႆႈႁႂ်ႈၸႂ်ႉတွင်ၵူၺ်ႈႁေႃႇ” ဝႃႈၼႆ။
ၵွင်းမူးၶမ်းၼိူဝ် လွႆသူးထဵပ်ႈၼႆႉ ၵေႃႇသၢင်ႈမႃးမိူဝ်ႈပီ ပုတ်ႉထ 1929 ၼီႈ သုင်ၼိူဝ်ၼႃႈၼမ်ႉပၢင်ႇလၢႆ
မီး 3,051 ၾုတ်ႉ၊ မီးၼႂ်းဝၢၼ်ႈလွႆသူးထဵပ်ႈ ဢိူင်ႇသူးထဵပ်ႈ ၸႄႈဝဵင်းမိူင်း ၸႄႈတွၼ်ႈၵဵင်းမႆႇ ။ လုၵ်ႉတီႈတိၼ်လွႆၶိုၼ်ႈၸူးၼိူဝ်လွႆမီး မွၵ်ႈ 11 ၵီႊလူဝ်ႊ ၊ ၸဝ်ႈတူၼ်ၶူးလူင် ၶူးၿႃးၸဝ်ႈသီဝိၶျႆး ပဵၼ်ၽူႈဢွၼ်ႁူဝ် ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈ ၵူၼ်းမိူင်း ပႃးပီႈၼွင်ႉတႆး ႁူမ်ႈသၢင်ႈတၢင်းၶိုၼ်ႈလွႆ တေႃပေႃးထိုင်ၵွင်းမူးၶမ်း။
