ၵူၼ်းႁဵတ်းငိုၼ်းပွမ်ၶၢႆ တီႈၼိူဝ်ဢွၼ်ႊလၢႆႊၼမ်

သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ယိုတ်းမိူင်းမႃး ၶၢဝ်းတၢင်း 2 ပီပၢႆၼႆႉ မီးၵူၼ်းႁဵတ်းငိုၼ်းပွမ် (တု) ၶၢႆ တီႈၼိူဝ်ဢွၼ်ႊလၢႆႊ လိူင်ႇၽႄႈၼမ်လႄႈ ႁဵတ်းႁႂ်ႈၵူၼ်းမိူင်း ၸဝ်ႈၶွင်ႁၢၼ်ႉၶၢႆၶူဝ်းၵုၼ်ႇ မႆႈၸႂ်ၵူဝ်ၺႃးငိုၼ်းပွမ်။

တႄႇဢဝ်ပီ 2023 ၼႆႉမႃး ၵူၼ်းပိုၼ်ၽၢဝ်ႇ ၶၢႆငိုၼ်းပွမ် တီႈၼိူဝ်ဢွၼ်ႊလၢႆႊ လိူင်ႇၽႄႈၼမ်မႃးလႄႈ မီးၵူၼ်းသိုဝ်ႉၸႂ်ႉတိုဝ်း ၵၼ်မႃးၼမ် ယၢမ်းလဵဝ် လၢမ်းၽႄႈထိုင်မိူင်းတႆးယဝ်ႉ ႁဵတ်းႁႂ်ႈၵူၼ်းမိူင်း၊ ၵူၼ်းႁဵတ်းၵၢၼ်ပၢႆးမၢၵ်ႈမီးလႄႈ တင်းၸဝ်ႈၶွင်ၶၢႆ ၶူဝ်းၵုၼ်ႇ ၸိူဝ်းၼႆႉ ဢွၼ်ၵၼ်မႆႈၸႂ် ၵူဝ်လႆႈႁပ်ႉငိုၼ်းပွမ် ၼႆယဝ်ႉ။  

ၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈတူၼ်ႈတီး ၵေႃႉၼိုင်ႈ လၢတ်ႈတီႈၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈဝႃႈ – “မိူဝ်ႈလဵဝ် ငိုၼ်းပွမ်ၼႆႉ ပိူၼ်ႈႁတ်းၸႂ်ႉၵၼ်မႃး ၼမ်ၼႃႇ ယဝ်ႉ။ ၵူၼ်းႁဵတ်းၶၢႆ မၼ်းၵေႃႈ ၼမ်မႃးလႄႈ မႅၼ်ႈၸႂ်ၵူၼ်းဢမ်ႇႁူႉၾၢႆႇၶဝ် လႅၼ်ၵိၼ်ပႅတ်ႉၵိၼ်မႃးၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ မၢင်ၵေႃႉ ၸႂ်ႉ တိုဝ်းငိုၼ်းပွမ်သေ တႅၼ်းၼီႈၵၼ်ၵေႃႈမီး။ ၵွပ်ႈၼႆလႄႈ ၸၢင်ႈႁဵတ်းႁႂ်ႈၵူၼ်းၵႃႉၶၢႆ ၵူၼ်းႁဵတ်းၵၢၼ်ပၢႆးမၢၵ်ႈမီးၶဝ် လူႉယႂ်ႇ သုမ်းၼမ်” – ဝႃႈၼႆ။

ဝၢႆးသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ယိုတ်းမိူင်းမႃးၼႆႉ ၵူၼ်းႁႃယွၵ်ႇလႅၼ်ၵိၼ်ငိုၼ်း ၼိူဝ်ဢွၼ်ႊလၢႆႊၵေႃႈၼမ်မႃး လိူဝ်ၼၼ်ႉ မီးၸုမ်းဢမ်ႇႁူႉၾၢႆႇ တၢင်ႇတ်ီႈၾဵတ်ႉပုၵ်ႉသေ သႂ်ႇၸိုဝ်ႈၾဵတ်ႉပုၵ်ႉဝႃႈ “တီႈသိုဝ်ႉၶၢႆငိုၼ်းပွမ် (ငွေတုရောင်းဝယ်ရေး)” ၼႆသေ သိုဝ်ႉၶၢႆၵၼ်မႃး၊ တီႈႁဵတ်းဢွၵ်ႇငိုၼ်းပွမ် (ငွေတုမူရင်း ထုတ်လုပ်မူ) ၸိူဝ်းၼႆႉၵေႃႈ မီးမႃးၼမ် ၼႆယဝ်ႉ။

တီႈၾဵတ်ႉပုၵ်ႉသိုဝ်ႉၶၢႆငိုၼ်းပွမ် (ငွေတုရောင်းဝယ်ရေး) ၼၼ်ႉ တႅမ်ႈတၢင်ႇဝႆႉဝႃႈ – “ ငိုၼ်းၼႆႉ ဢဝ်ဝႂ်ၸေႈၽယွင်းႁဵတ်းဝႆႉ သီ မၼ်းတေယူႇႁိုင်လႆႈထိုင်ၼိုင်ႈပီ။ မၢႆငိုၼ်းၼႆႉ တေဢမ်ႇသွၼ်ႉၵၼ် မီးပႃးသၢႆငိုၼ်းဢၼ်ႁိူဝ်ႈဝႆႉ ၼႂ်းၵၢင်မၼ်းၼိုင်ႈသဵၼ်ႈ။ ငိုၼ်းၼႆႉ တေမိူၼ်ငိုၼ်းတႄႉ 98.5% ၵမ်းလဵဝ်။ ပေႃးၵူၼ်းမႆႈၸႂ်ၵၢၼ်ငိုၼ်း လူဝ်ႇငိုၼ်းၸႂ်ႉၼႆ သင်ႇသိုဝ်ႉၸႂ်ႉလႆႈ။ ပေႃးသိုဝ်ႉ ၼိုင်ႈပုၼ်ႈ လႆႈ 10 ပုၼ်ႈ မိူၼ်ၼင်ႇ သိုဝ်ႉ 5 မိုၼ်ႇပျႃး(ငိုၼ်းတႄႉ) တေလႆႈငိုၼ်းပွမ် 5 သႅၼ်ပျႃး။ ပေႃးသိုဝ်ႉ 1 သႅၼ်ပျႃး (ငိုၼ်းတႄႉ) တေလႆႈငိုၼ်းပွမ် 10 သႅၼ်ပျႃး” – ဝႃႈၼႆ။

ၵူၼ်းႁဵတ်းၶၢႆငိုၼ်းပွမ်ၼႆႉ ပဵၼ်ၽႂ် ယူႇတီႈလႂ် ၸဵမ်ၸိူဝ်းၼႆႉ ပႆႇမီးၽႂ်ႁူႉ ယိုၼ်ယၼ်လႆႈ ၵူၼ်းႁဵတ်းၶၢႆလႄႈ ဢွင်ႈတီႈႁဵတ်း ဢွၵ်ႇမၼ်း။ ၵူၼ်းမိူင်း ၸိူဝ်းၺႃးငိုၼ်းပွမ်ၼၼ်ႉ ၵမ်ႈၼမ် တေႁူႉ မိူဝ်ႈၽွင်းဢဝ်ငိုၼ်းၵႂႃႇၾၢၵ်ႇတီႈယေးငိုၼ်း (ပၢၼ်ႇ) ၼၼ်ႉၵူၺ်း။ ငိုၼ်းပွမ် ဢၼ်ၵူၼ်းမိူင်းၺႃးၵၼ်ၼမ် ၼၼ်ႉတႄႉ တေပဵၼ်ၶႅပ်းဝႂ်ႁႃႈႁဵင်တင်း ၶႅပ်းဝႂ်မိုၼ်ႇ ၼႆယဝ်ႉ။

ၵူၼ်းႁဵတ်းၵၢၼ် တီႈၼႂ်းႁၢၼ်ႉၶၢႆၶူဝ်းၵုၼ်ႇ ၵေႃႉၼိုင်ႈ လၢတ်ႈတီႈသိုဝ်ႉၶၢဝ်ႇ RAF ဝႃႈ -“ပေႃးပိူၼ်ႈမႃးၸၢႆႇငိုၼ်းၼႆ ႁဝ်းၶႃႈ ဢမ်ႇတၼ်းၾၢင်ႉတူၺ်းဝႃႈ ပဵၼ်ငိုၼ်းပွမ်ႁႃႉ ငိုၼ်းတႄႉ။ ပေႃးၵူၼ်းမႃးသိုဝ်ႉၼမ်ၸိုင် တေသုၵ်ႉသၵ်ႉ ဢမ်ႇတၼ်းလႆႈၸႅတ်ႈ တူၺ်းလီလီလႄႈ ဝၢႆးပိၵ်ႉဢိုတ်းႁၢၼ်ႉယဝ်ႉ ၸင်ႇတေႁူႉဝႃႈ ပဵၼ်ငိုၼ်းပွမ်။ ပေႃးပဵၼ်ၼႆ တိၵ်းတိၵ်းတႄႉ ယၢပ်ႇဢေႃႈ။ ပေႃး ငိုၼ်းလိူၼ်ႁဝ်းၶႃႈဢွၵ်ႇမႃးၼႆ ႁဝ်းလႆႈၸႅၵ်ႈ တႅၼ်းပၼ်ၶိုၼ်ႈတီႈငိုၼ်းပွမ်ၼၼ်ႉလႄႈ ငိုၼ်းလိူၼ်ႁဝ်းၶႃႈဢွၵ်ႇမႃးၼႆႉ ဢမ်ႇ ၵိုတ်းလိူဝ်သင်။ ၵမ်ႈၼမ် တေၺႃးငိုၼ်းပွမ်ၶႅပ်းဝႂ်ႁႃႈႁဵင် တင်း ဝႂ်မိုၼ်ႇဢေႃႈ”- ဝႃႈၼႆ။

ငိုၼ်းတႄႉ တင်းငိုၼ်းပွမ်ၼႆႉ တေပႅၵ်ႇပိူင်ၵၼ်ဝႆႉၼမ် မိူၼ်ၼင်ႇ ငိုၼ်းပွမ်ၼႆႉ ပေႃးယိပ်းလုပ်ႈတူၺ်းဝႂ်ငိုၼ်းၼၼ်ႉၸိုင် ၸေႈ ငိုၼ်းၼၼ်ႉ တေၸႃးဝႆႉ သီမၼ်းတေဝဝ်း(ၸၢင်) ယဝ်ႉၵေႃႈ ပေႃးယိပ်းဝႂ်ငိုၼ်း ထွင်ႇတူၺ်းတီႈလႅင်းၸိုင် တေဢမ်ႇႁၼ်ႁၢင်ႈ ၸၢင်ႉ မိူၼ်ၼင်ႇ ငိုၼ်းတႄႉၼၼ်ႉ။

ပေႃးပဵၼ်ငိုၼ်းတႄႉသမ်ႉ တီႈသၢႆႁိူဝ်ႈၼႂ်းၵၢင်ဝႂ်ငိုၼ်းၼၼ်ႉ တေမီးပႃးတူဝ်လိၵ်ႈ Myanmar spw ဝႆႉ ပေႃးငိုၼ်းပွမ်တႄႉ တေ ဢမ်ႇမီး CNITV Channel ဢွၵ်ႇဝႆႉၼင်ႇၼႆ။

ပူၼ်ႉမႃး မိူဝ်ႈဝၼ်းတီႈ 27/6/2023 ၼၼ်ႉၵေႃႈ ၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈတၢင်ႉယၢၼ်းၵေႃႉၼိုင်ႈ ထုၵ်ႇပိူၼ်ႈဢူၼ်းငိုၼ်းပၼ်မႃး တၢင်း Wave Money သေ မၼ်းၸၢႆး လႆႈႁပ်ႉငိုၼ်းမႃးႁၢၼ်ႉၶၢႆၶူဝ်းၵုၼ်ႇ တီႈၼိုင်ႈသေ လႆႈႁပ်ႉမႃး ပဵၼ်ငိုၼ်းပွမ် 1 သႅၼ်ပျႃး ၼႆယဝ်ႉ။