ၾိင်ႈၶဝ်ႈဝၢသ်ႈၶဝ်ႈၵမ်

ၼႂ်းၾိင်ႈမႃႉ 12 လိူၼ်တႆး (ဝႆးလႆႈၼပ်ႉယမ်ပုတ်ႉထသႃႇသၼႃႇယဝ်ႉ) လိူၼ်ၸဵင်ယဝ်ႉ ၸပ်းလိူၼ်ၵမ် (မိူဝ်ႈၵွၼ်ႇႁွင်ႉလိူၼ် ဢၢႆႈတင်းလိူၼ်ယီႈ)။ လိူၼ်ၵမ်ၼႆႉ ၶဝ်ႈၸႂ်ဝႃႈ ႁွင်ႉၸွမ်းၵၢၼ်ၶဝ်ႈၵမ်သင်ၶၸဝ်ႈ ဢၼ်ၵူၼ်းတႆးႁဝ်းႁူႉၸၵ်းၵၼ်ဝႃႈ “ၶဝ်ႈ ဝၢတ်ႈ – ၶဝ်ႈဝၢသ်ႈ” ၼႆၼၼ်ႉယူႇ။ ၶဝ်ႈၵမ်တင်းၶဝ်ႈဝၢသ်ႈသွင်ၶေႃႈၼႆႉ မႃးတီႈလဵဝ်ၵၼ်ဝႃႈ – “ပရိဝႃသၵမ်မ – ပရိဝႃသၵမ်”။ ၶဝ်ႈဝၢသ်ႈ မႃးတီႈပရိဝႃသ၊ ၶဝ်ႈၵမ်မႃးတီႈၵမ်မ၊ တင်းသွင်ၶေႃႈပွင်ႇဝႃႈ – ယူႇႁဵတ်းၵၢၼ်ယူတ်းယႃတၢင်းၽိတ်း (ယူတ်းယႃ ဢႃပတ်ႉတိ) ၸွမ်းဝိၼီး(မၢႆမီႈသင်ၶ) မၵ်းမၼ်ႈဝႆႉၸိူင်ႉၼႆ။

ဝိၼီးၶဝ်ႈၼႂ်းဝၢၼ်ႈ၊ တၵႃႇၸၢၼ်ႈၽူင်းၵျီး ၼႆႉပဵၼ်ၵႂၢမ်းမိူဝ်ႈၵွၼ်ႇလၢတ်ႈဝႆႉ။ မၼ်းပွင်ႇဝႃႈပေႃးတၵႃႇႁူႉဝိၼီးၼမ်၊ မုၼ်ၸဝ်ႈ တေဢိုပ်းၶဝ်ႈၼႆၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ ၵွႆးၵႃႈ မႃးပၢၼ်မိူဝ်ႈလဵဝ်၊ ယိုင်ႈတၵႃႇႁူႉဝိၼီးၼမ်ၵႃႈႁိုဝ် လွင်ႈၼပ်ႉယမ်တေၼမ်တိူဝ်းလိူဝ်ၵႃႈ ၼၼ်ႉ။ လွင်ႈၶဝ်ႈဝၢသ်ႈႁိုဝ် ၶဝ်ႈၵမ် ပဵၼ်ၵၢၼ်လဵၵ်ႉၵၢၼ်ယႂ်ႇဢၼ်သင်ၶၸဝ်ႈတေ လႆႈတိုဝ်းႁဵတ်းၸွမ်း(လိူဝ်သေၽူႈၵူၼ်း ဢရိယႃ) ဢမ်ႇဝဵၼ်ႉတူၼ်လႂ်။

မုၼ်ၸဝ်ႈၵူႈတူၼ် တေလႆႈတိုဝ်းသိၼ်မုၼ်ၸဝ်ႈ ဢၼ်ႁွင်ႉဝႃႈ ၽိၵ်ႉၶုသီလ 4 ပိူင် (Four-fold purity of bhikkhu morality) ႁႂ်ႈတဵမ်ထူၼ်ႈၵၼ်ၵူႈၸဝ်ႈ။ ၸိူင်ႉၼင်ႇ – 1) ၸွမ်းဝိၼီးမၢႆမီႈသင်ၶ – ပႃတိမူၵ်ႉၶသံဝရသီလ 2) သတိပႂ်ႉပႃးႁူ တႃၶူႈလင်သူပ်းတူဝ်လႄႈၸႂ် ႁႂ်ႈပူၼ်ႉလွတ်ႈတၢင်းၽိတ်း – ဢိၼ်တြိယသံဝရသီလ 3) ႁႃလဵင်ႉတူဝ်ၸႂ်မူတ်းၸိုၼ်ႈ – ဢႃၸီ ဝပႃရိသုတ်ႉထိသီလ 4) ပိုင်ႈပၸ်ႉၸႆသီႇဢၼ်ပဵၼ် ၽႃႈၶူဝ်း ၶဝ်ႈၽၵ်း တီႈယူႇဢီႈယႃသေယူႇသဝ်း ၾိုၵ်းၽွၼ်ႉထမ်မလႄႈ ႁဵတ်းၽွၼ်းလီတႃႇၾိင်ႈၵူၼ်း – ဢၼ်ပဵၼ်ပၸ်ႉၸယသၼ်ၼိသိတသီလ သီႇပိူင်ၼႆႉ။

တီႈၼႆႈ ဝိၼီးမၢႆမီႈသင်ၶမီး 227 ၶေႃႈတႃႇၸဝ်ႈမုၼ်ၸၢႆးလႄႈ 311 ၶေႃႈတႃႇၸဝ်ႈမုၼ်ယိင်း။ ၼႂ်းၵႃႈ 227 ၼၼ်ႉ မီး 13 ၶေႃႈဢၼ်ႁဵတ်းၽိတ်းလႄႈ တေလႆႈၶဝ်ႈၵမ်တိုဝ်းဝၢသ်ႈ၊ ၶဝ်ႈဝၢသ်ႈတိုဝ်းၵမ်ၼၼ်ႉ။ လွင်ႈၶဝ်ႈဝၢသ်ႈမီး 3 ၶၼ်ႈတွၼ်ႈ – 1) ပေႃးႁူႉဝၼ်းႁဵတ်းၽိတ်း တေလႆႈလၢတ်ႈသင်ၶသေ ဢွၵ်ႇၵႂႃႇယူႇၵေႃႉလဵဝ်လႄႈ သွၼ်တူဝ်သွၼ်ၸႂ်ႁႂ်ႈမီးသတိသမႃထိ၊ ( ၸိူင်ႉၼင်ႇၽိတ်း 1 ဝၼ်းယူႇ 1 ဝၼ်း၊ ၽိတ်း 5 ဝၼ်း ယူႇ 5 ဝၼ်း။ ၽိတ်းမႃးလႆႈပီ 1 ၸင်ႇႁူႉတူဝ်ၵေႃႈ ယူႇ 1 ပီ ၸိူင်ႉၼႆ)။ 1 ဝၼ်း 10 ဝၼ်း ယူႇတီႈႁူႉတူဝ်ဝႃႈၽိတ်းယဝ်ႉ ဢွၵ်ႇၼႂ်းဝူင်းသင်ၶၵႂႃႇယူႇၵေႃႉလဵဝ်၊ ၼႆႉႁွင်ႉဝႃႈ ယူႇပရိဝႃသ။

(2) ႁၼ်သင်ၶတူၼ်လႂ်မႃးၵၢႆၵေႃႈ လၢတ်ႈၼႄဝႃႈ (တူဝ်ၵဝ်ႇ) မီးတၢင်းၽိတ်းသင်၊ ၽိတ်းၶေႃႈလႂ်လႄႈ ယူႇဝၢသ်ႈမႃးတဵမ် ဝၼ်းမၼ်းယဝ်ႉၼႆ။ တေလႆႈႁဵတ်းၸိူင်ႉၼႆႁိုင်ထိုင် 6 ၶိုၼ်း 7 ဝၼ်း ဢဝ်ပဵၼ်ၵၢၼ်ႁဵတ်းႁႂ်ႈသင်ၶတဵမ်ၸႂ်ႁၢၼ်ႉၸႂ်၊ ၼႆႉႁွင်ႉဝႃႈ ယူႇမႃၼတ်ႉတ။

(3) ယဝ်ႉၵႂႃႇ ၽိတ်းမွၵ်ႇသင်ၶ 20 တူၼ်ၶိုၼ်ႈၼိူဝ်မႃးၼႂ်းသိမ်ႇသေ လွတ်ႈဢၢၼ်ႇၵမ်ႇမဝႃႇၸႃႇ တွၼ်ႈတႃႇၶႂၢင်းပၼ်တၢင်း ၽိတ်းလႄႈ ႁွင်ႉၶဝ်ႈၼႂ်းတူင်ႇဝူင်းသင်ၶၶိုၼ်းမိူၼ်ၵဝ်ႇ၊ ၼႆႉႁွင်ႉဝႃႈ ဢပ်ႉၽၼ်ၼ – သၢမ်ၶၼ်ႈတွၼ်ႈၼႆႉ။ မႃးပၢၼ်မိူဝ်ႈလဵဝ် ၵွပ်ႈဢမ်ႇႁူႉဝႃႈ (တူဝ်ၵဝ်ႇ) ၽိတ်းမႅၼ်ႈၶေႃႈလႂ်၊ ၽိတ်းမႃးလႆႈလၢႆဝၼ်းယဝ်ႉၸိူင်ႉၼႆလႄႈ ႁႂ်ႈငၢႆႈၼၼ်ႉ ၸင်ႇ 1 ပီ 1 ပွၵ်ႈ၊ 1 ပွၵ်ႈ 10 ဝၼ်း ဢွၼ်ၵၼ်ၶဝ်ႈၵမ်မူႇ၊ ဢမ်ႇဝႃႈမီး လၢႆတူၼ်တီႈလႂ်ထိၼ်ႇၼၼ်ႉ (ၼိၵၢႆၽႂ်ၼိၵၢႆမၼ်း) တႅပ်းတတ်းသေ ႁဵတ်း မႃး။ ၸင်ႇဢဝ်ယဵၼ်းပဵၼ်ၾိင်ႈထုင်းၶဝ်ႈၵမ်/ ၶဝ်ႈဝၢသ်ႈလႄႈ တိုဝ်းၸွမ်းၵၼ်မႃးတေႃႇဝၼ်းမိူဝ်ႈၼႆႉ။ ၵမ်ႈၼမ် လႆႈႁၼ်မီးပ ရိဝၢသ်ႈ 2 ယၢင်ႇ၊ ၼိုင်ႈ ၶဝ်ႈပဵၼ်မူႇပဵၼ်ၸုမ်း 1 ပီ 1 ပွၵ်ႈ၊ 1 ပွၵ်ႈ 10 ဝၼ်း၊ ၼႆႉႁွင်ႉဝႃႈ – ဝၢသ်ႈလူင်(ၶဝ်ႈၵမ်ဝၢၼ်ႈ)။

ၵမ်ဝၢၼ်ႈၼႆႉ တေပဵၼ်လိူၼ်ၵမ်မႂ်ႇ 5 ၶမ်ႈထိုင် 15 ၶမ်ႈ (လိူၼ်ၵမ်မူၼ်း)။ သွင် ၶဝ်ႈၽႂ်ၶဝ်ႈမၼ်းလႄႈ ဢမ်ႇလိူၵ်ႈၶၢဝ်းယၢမ်း၊ ၶဝ်ႈလၢႆဝၼ်းၵေႃႈလႆႈ၊ ၶဝ်ႈႁင်းၵွႆး ဢွၵ်ႇႁင်းၵွႆး။ ၼႆႉႁွင်ႉဝႃႈ – ဝၢသ်ႈဢွၼ်ႇ (ၶဝ်ႈၵမ်ပႃႇ)။ တီႈႁူႉငၢႆႈမၼ်း ၶဝ်ႈဝၢသ်ႈ/ ၶဝ်ႈၵမ် ဢၼ်ဝႃႈၼႆႉ ပဵၼ်လွင်ႈၸဝ်ႈမုၼ်ပုထုၸၼ်ႇ လႆႈႁဵတ်းၽိတ်းဝိၼီးမၢႆမီႈသင်ၶၶေႃႈလႂ် ၶေႃႈၼိုင်ႈၼႂ်း 13 ၶေႃႈဢၼ်မီးႁူဝ် ၶေႃႈၸုမ်းဝႃႈ – သင်ၶႃတိသေသၼၼ်ႉသေ လႆႈဢွၵ်ႇၼႂ်းတူင်ႇဝူင်းသင်ၶ ၵႂႃႇၾိုၵ်းၸႂ်ႁႂ်ႈမီးသတိသမႃႇထိ ယူတ်းယႃတၢင်း ၽိတ်း တူဝ်ၵဝ်ႇႁႂ်ႈပဵၼ်ပၵတိမႃးၶိုၼ်း။ ယဝ်ႉယွမ်းႁပ်ႉတၢင်းၽိတ်းတေႃႇသင်ၶၸဝ်ႈဝႃႈ (တူဝ်ၵဝ်ႇ) ႁဵတ်းၽိတ်းတႄႉ၊ တေ ဢမ်ႇႁႂ်ႈၽိတ်းမႅၼ်ႈထႅင်ႈၼႆယဝ်ႉ – သင်ၶၸဝ်ႈတင်းလၢႆဢဝ်ၵၢင်ၸႂ်ၼႂ်းပၢင်ၵုမ်(ၼႂ်းသိမ်ႇ) သေ ပၼ်ၶႂၢင်းလႄႈ ယွမ်းႁပ်ႉၶဝ်ႈ ၼႂ်းတူင်ႇဝူင်းသင်ၶၸဝ်ႈၶိုၼ်းၼၼ်ႉ ႁွင်ႉဝႃႈ – ပရိဝႃသၵမ်မ (ယူႇပရိဝၢသ်ႈ/ ၶဝ်ႈဝၢသ်ႈ/ ၶဝ်ႈၵမ်) ၸိူင်ႉၼႆ။

သိလ်ၸဝ်ႈမုၼ်(ၽိၵ်ႉၶုသီႇလ) 4 ပိူင်ၼၼ်ႉ ၾၢႆႇၵူၼ်းလမ်ႁွင်ႉဝႃႈ ပရိသုတ်ႉထိသီလ 4 ယိူင်ႈ၊ ၸိူင်ႉၼင်ႇ – ၼိုင်ႈ / မၢႆမီႈၽွင်း ငမ်းၸိုင်ႈမိူင်း၊ ၾိင်ႈထုင်းဝၢၼ်ႈၶူင်ႇ၊ မၢႆမီႈၸုမ်းၵေႃ ဢၼ်ၵူၼ်းၼႂ်းမိူင်းၼႂ်းဝၢၼ်ႈၼႂ်းၸုမ်းၵူႈၵေႃႉ တေလႆႈတိုဝ်းၸွမ်း – ပႃ တိမူၵ်ႉၶသံဝရသီလ။ သွင်/ ဢဝ်သတိထမ်းသေ ပႂ်ႉပႃးဢရူင်ႇတၢင်းၼွၵ်ႈတူဝ် 6 ပိူင် တင်းလွင်ႈႁပ်ႉႁူႉဢႃယတၼတၢင်းၼႂ်း တူဝ် 6 သၢႆ ဢမ်ႇႁႂ်ႈပဵၼ်တၢင်းၽိတ်း – ဢိၼ်တြိယသံဝရသီလ။ သၢမ် / ႁႃလဵင်ႉတွင်ႉလူၺ်ႈသုၸရိတ်ႈ (သမ်မႃဢႃၸီဝ) – ဢႃၸီဝပရိသုတ်ႉထိသီလ။ လႄႈ သီႇ/ ယူႇသၢင်ႈၵိၼ်သဝ်းလူၺ်ႈတၢင်းဢိမ်ႇတိူၵ်ႈ ပဵင်းပေႃး (ဢမ်ႇလေႃးၽ) – ပၸ်ႉၸယ သၼ်ၼိသ်ႉသိတသီလ။ ၼႆႉပဵၼ်သိလ်သီႇလ ဢၼ်ၸိူဝ်းပဵၼ်ၵူၼ်းလမ် ပုထုၸၼ်ႇမီးပုၼ်ႈၽွၼ်းတေလႆႈတိုဝ်းၵမ်ဢဝ် ၸွမ်းလႄႈ ပေႃးတိုဝ်းၵမ်ဢဝ်ၸွမ်းလႆႈထူၼ်ႈၼႆ ႁွင်ႉလႆႈဝႃႈပဵၼ်ၵူၼ်းပုထုၸၼ်ႇၸၼ်ႉသုင် – ၼႆယူႇ။

ၵူၼ်းတႆးႁဝ်း ဢမ်ႇဝႃႈမိူင်းလႂ် ၸိူဝ်းပဵၼ်ပုတ်ႉထသႃသၼႃ ဢဝ်လွင်ႈၶဝ်ႈၵမ်/ ၶဝ်ႈဝၢသ်ႈ ပဵၼ်ၾိင်ႈထုင်းပွႆးလၢမ်း ၼႂ်းၾိင်ႈ မႃႉ 12 လိူၼ်သေ ဢွၼ်ၵၼ်မၵ်းမၼ်ႈ ဢဝ်လိူၼ်ယီႈ (လိူၼ်ၵမ်) မႂ်ႇ 5-15 ၶမ်ႈ ပဵၼ်ဝၼ်းပွႆးပၢင်ဝၢသ်ႈယဝ်ႉ ႁဵတ်းသၢင်ႈ လူႇတၢၼ်းၵၼ်မႃးၵူႈၶူပ်ႇပီ။ ယင်းပၢႆမီးလွင်ႈယုမ်ႇယမ်မႃး မၼ်ႈမၼ်ႈၵိုမ်းၵိုမ်းဝႃႈ ပေႃးလႆႈလူႇတၢၼ်းၽွၼ်းပၢင်ဝၢသ်ႈၼႆႉ မိူၼ်လႆႈပုၵ်ႇမဵတ်ႉၶဝ်ႈၼႂ်းၼႃးလိၼ်လီၼၼ်ႉလႄႈ ၽွၼ်းပၢင်ႈမၼ်းတေလႆႈႁပ်ႉၼမ် လူင်ၼမ်လၢင်ၼႆထႅင်ႈၵမ်ယူႇယေႈ။

ၼႂ်းပထမပူဝ်းထိၶွင်ပုတ်ႉထၽြႃးၸဝ်ႈ(ၼႂ်းသၢဝ်းဝႃသႃ)ၼႆႉ သင်ၶဢရႁၼ်ၵမ်ႈၼမ် ပဵၼ်ၽူႈၵူၼ်းဢရိယႃလႄႈ ယင်းပႆႇ ဢွၵ်ႇၶေႃႈပၺ်းၺတ်ႈဝိၼီးသေၵေႃႈ မိူဝ်ႈၶဝ်ႈမႃးၼႂ်းတုတိယသမ်ပူဝ်းထိ(ၼႂ်းသၢဝ်းပီလင်)ၼႆႉ ၵွပ်ႈသင်ၶဢရႁၼ် ၸဝ်ႈ ၸိူဝ်းပဵၼ်ပုထုၸၼ်းၼမ်တိူဝ်းမႃးလႄႈ ၸွမ်းဢဝ်ငိူၼ်ႈၶႆပၸ်ႉၸႆမၼ်းသေ လႆႈပၺ်းၺတ်ႈဝိၼီးဝႆႉၽိူဝ်ႇ တႃႇပႂ်ႉပႃးသႃသ ၼႃၶမ်းၸဝ်ႈ။ မီးတင်းဢႃပတ်ႉ (တၢင်းၽိတ်း) ၼၵ်းမၢၼ်ၵၢင်မဝ်လႄႈ မဝ်မဝ် ဢႃပတ်ႉသႅၼ်းၼၵ်းၼႆႉ လႆႈဢွၵ်ႇယၢၼ်ၽႃႈ လိူင်(သိုၵ်း/ ထႂၢၵ်ႈ) ယဝ်ႉၸင်ႇႁၢႆ(ယႃလႆႈ)။ သႅၼ်းမဝ်ၵေႃႈ ၶဝ်ႈတၢင်ႇလဝ်ႈယွၼ်းၶႂၢင်းၵၼ်ၼႂ်းသိမ်ႇယဝ်ႉႁၢႆ(ယႃႁၢႆ)။ မဝ်မဝ် သမ်ႉ တၢင်ႇလဝ်ႈယွၼ်းၶႂၢင်းၵၼ်တီႈလႂ်ၵေႃႈႁၢႆ(ယႃလႆႈ) သေ သႅၼ်းပၢၼ်ၵၢင်ဢၼ်ႁွင်ႉဝႃႈ ဢႃပတ်ႉသင်ၶတိသိလ်ႈၼႆႉ မီး 13 ၶေႃႈ။ သိပ်း 13 ၼႆႉယဝ်ႉ ဢၼ်လႆႈၶဝ်ႈဝၢသ်ႈတိုဝ်းၵမ်ယဝ်ႉ ၸင်ႇႁၢႆ(ယႃလႆႈ) ၼၼ်ႉ။ ၼႂ်းတၢင်းၽိတ်း 13 ၶေႃႈၼႆႉ ၸဝ်ႈ သေယျသၵ တင်းၽူႈပဵၼ်ဢုပသၢႆး (ၶူးသွၼ်) မၼ်းၸဝ်ႈၸဝ်ႈဢုတႃယီ ဢွၼ်ၽိတ်းဢွၼ်တၢင်းပိူၼ်ႈလႄႈ လႆႈထုၵ်ႇ တၢမ်ႇႁႂ်ႈၶဝ်ႈပရိဝႃသၵမ်(ၵမ်ဢၼ်မီးတၢင်းၽိတ်းလႄႈ လႆႈထုၵ်ႇလိုပ်ႈဢွၵ်ႇၼႂ်းတူင်ႇဝူင်းသင်ၶပၵတတ်ႈၸူဝ်ႈၵႅပ်ႈ) ၸဵမ် မိူဝ်ႈပၢၼ်ၽြႃး ပဵၼ်ၸဝ်ႈတိုၵ်ႉမီးတူဝ်ၸႂ်ၼၼ်ႉ – ၼႆယူႇ။

ထိုင်မႃးၼႂ်းပၢၼ် 21 ႁူဝ်ပၢၵ်ႇၸဵင်ပီၼႆႉ ဢဝ်ပဵၼ်ၾိင်ႈထုင်းၸၢဝ်းပုတ်ႉပိူင်ၼိုင်ႈသေ ဢမ်ႇဝႃႈ တီႈလႂ်ဢွင်ႈလႂ်ၵေႃႈ ပေႃး ထိုင်မႃးလိူၼ်ၵမ်ၼႆႉ ၼိၵၢႆလႂ်ၼိၵႃၼၼ်ႉ (ၼႂ်းထေရဝၢတ်ႈ) ဢွၼ်ၵ်ႁႃသတ်ႉထႃးပွင်ဝၢတ်ႈၵၼ်။ သတ်ႉထႃးၶဝ်ႈသွမ်းလႄႈ တင်ႈၵမ်မၵၢၼ်သေ မၵ်းမၼ်ႈဝၼ်းယၢမ်းတႅတ်ႈတေႃးယဝ်ႉ ၼိမၼ်တၼဢဝ်သင်ၶမႃးၶဝ်ႈၵမ်(ၶဝ်ႈဝၢသ်ႈ) ၵၼ်ပဵၼ်မူၼ်ႈ ပဵၼ်သိူဝ်း။ ဝၢၼ်ႈလႂ် ဝတ်ႉလႂ်လႆႈႁပ်ႉပဵၼ်တီႈ ၶဝ်ႈဝၢသ်ႈၵေႃႈ ဝၢၼ်ႈၼၼ်ႉဝတ်ႉၼၼ်ႉ မီးတႃလႆႈလပ်ႈသပ်ႉပၵႃႇရ်လႄႈ ၵမ်ႈ ၼမ် ၶႂ်ႈႁိမ်ၵၼ်ပဵၼ်ၸဝ်ႈဢွင်ႈတီႈပရိဝႃသၵမ်ၵၼ်။ (ၾၢႆႇမႁႃယၢၼ်းၶဝ်ၸဝ်ႈတႄႉ ၵွပ်ႈၶဝ်ႈၸဝ်ႈတိုဝ်းဢဝ်လၢႆးၼမ်းထမ်း မၶဝ်ႈၸူးၾိင်ႈၵူၼ်း ဢမ်ႇၼၼ် ၸွမ်းလၢႆးဢဝ်ထမ်းၼမ်းၼႃႈၾိင်ႈၵူၼ်းလႄႈ ၾိင်ႈၶဝ်ႈဝၢသ်ႈ/ ၶဝ်ႈၵမ်ၼႆႉ ၶဝ်ၸဝ်ႈဢမ်ႇ တိုဝ်းမႃးႁိုင်ယဝ်ႉ။ ပဵၼ်ႁိုဝ်ၵေႃႈယႃႇ ၵၢၼ်ၶဝ်ႈၵမ်/ ၶဝ်ႈဝၢသ်ႈၼႆႉ ပဵၼ်ၵၢၼ်ၼႄလွင်ႈၽွမ်ႉႁူမ်ႈ(ၵႃယသမၵ်ႉၵီထမ်း) တင်း သင်ၶၸဝ်ႈ ႁူမ်ႈတင်းသတ်ႉထႃးၵူၼ်းလမ်ၶဝ်လႄႈ ပဵၼ်ၾိင်ႈထုင်းလီဢၼ်ၼိုင်ႈ ပုၼ်ႈတႃႇၸိူဝ်ႉႁဝ်း ၸၢဝ်းပုတ်ႉထသႃသ ၼႃ ၼႆၼၼ်ႉယဝ်ႉ။

ၶွင်ၾၢၵ်ႇပွႆးပၢင်ဝၢသ်ႈ!

“ထမ်ႇမပိူင်လႂ် ဢၼ်ၵိူတ်ႇပဵၼ်မႃးယွၼ်ႉႁဵတ်ႇ (လွင်ႈတၢင်းမၼ်း) ပုတ်ႉထၽြႃးၸဝ်ႈလႆႈၸီႉၼႄပၼ်ႁဵတ်ႇ (လွင်ႈတၢင်း ဢၼ်) ၼၼ်ႉလႄႈ တီႈလပ်းမွတ်ႇပႅတ်ႈႁဵတ်ႇ (လွင်ႈတၢင်းဢၼ်) ၼၼ်ႉ။ လူဝ်ႇၸႂ်ႉတိုဝ်းသတိ ဢၼ်မီးသမႃထိတင်းပၺ် ၺႃၵုမ်းၵမ်ဝႆႉၼၼ်ႉသေ ပွင်သၢင်ႈၽဝတူဝ်ၵဝ်ႇ ႁႂ်ႈလႆႈၵတ်းယဵၼ်ပူၼ်ႉၽေးၶဵၼ်ၵိၼ်းယၢၵ်ႈၼၼ်ႉၵွႆး၊ ၼႆႉပဵၼ်သဵၼ်ႈတၢင်း မႁႃသမၼ (ပုတ်ႉထ)” – ။ (ၶုၵ်ႉတၵၼိၵၢႆ)

[What life’s course and cause sustain, These the Tathagato made plain; What delivers from life’s woe, That  our Lord (Buddha) hath made us know. = The Light of Asia, 1989.]

ၽိုၼ်ဢိင် ။      ။ ပရိဝႃႇရ၊ ဝိၼီးပိတၵ (ပႃႇလိ) / A Dictionary of Buddhist Terms: Ministry of Religious Affairs, Yangon, Myanmar, 2003.