ၸုမ်းသိုၵ်း မဢလ ယိုတ်းမိူင်းပိုၼ်ၽၢဝ်ႇဝႃႈ တွၼ်ႈတႃႈဝၢၼ်ႈမိူင်းတေၵတ်းယဵၼ်ၼိမ်သဝ်းၼၼ်ႉ ပွႆႇပၼ်ၵူၼ်းၸိူဝ်းထုၵ်ႇတီႉၺွပ်းဝႆႉ 5 ႁဵင်ပၢႆလႄႈ ယုၵ်ႉလိူၵ်ႈလွင်ႈဢဝ်လိူင်ႈတေႃႇၵူၼ်းမိူင်း 700 ပၢႆယဝ်ႉဝႃႈၼႆ။
ဝၼ်းတီႈ 22/9/2021 သိုၵ်းမၢၼ်ႈ မဢလ ပိုၼ်ၽၢဝ်ႇပဵၼ်တၢင်းၵၢၼ်ဝႃႈ ၵူၼ်းၼုမ်ႇၵူၼ်းၶဝ်ႈပႃးၼႂ်း လွင်ႈလုၵ်ႉႁိုၼ်ႇ ၼေၵၢင်ၸႂ်သေလႄႈထုၵ်ႇတီႉၺွပ်းဝႆႉၼၼ်ႉ လႆႈပွႆႇပၼ်ၶိုၼ်း 5315 ၵေႃႉ ယဝ်ႉ။ ဢၼ်ထုၵ်ႇပူတ်းပွႆႇပၼ်ၶိုၼ်းၼႆႉပဵၼ်ၵူၼ်းၸိူဝ်း ဢၼ်ထုၵ်ႇႁူၺ်းသူၼ်းၶဝ်ႈမႃး ႁႂ်ႈပႃးၼႂ်းလွင်ႈ ၼႄၵၢင်ၸႂ် သၢင်ႈလွင်ႈသုၵ်ႉယုင်ႈ၊ ပဵၼ်ၵူၼ်းဢၼ်ဢမ်ႇလႆႈႁဵတ်းၽိတ်းပၵ်းပိူင်မၢႆမီႈသင်ဝႆႉ၊ ပဵၼ်ၵူၼ်းဢၼ် ဢမ်ႇၶဝ်ႈပႃးၼႂ်းလွင်ႈႁူၺ်းသူၼ်းၶႃႈႁၢပ်ႇၵၢၼ်ၶုၼ် ႁဵတ်း CDM (သၢၼ်ၶတ်းဢႃႇၼႃႇသိုၵ်း) ၊ ဢမ်ႇၼၼ်ပဵၼ် ၵူၼ်း ဢၼ်ဢမ်ႇလႆႈၶဝ်ႈပႃးတူင်ႉၼိုင် /ႁူၺ်းသူၼ်းတႃႇၸွႆႈထႅမ်ငိုၼ်းတွင်း၊ ၶဝ်ႈၼမ်ႉတၢင်းၵိၼ်ပၼ်ၵူၼ်းႁဵတ်း CDM ၸဵမ်ၸိူဝ်းၼႆႉ- ဝႃႈၼႆ။
ၵူၼ်းၼုမ်ႇဢၼ်ၸွႆႈထႅမ်ၸုမ်းသိုၵ်း PDF ၶဝ်တႄႉလၢတ်ႈဝႃႈ – “ယႃႇဝႃႈတေၵႂႃႇယွမ်းၼွမ်းလႃႈ ၵူၼ်းမႂ်ႇဢၼ်တိုၵ်ႉၶဝ်ႈမႃးထႅင်ႈ မီးယူႇၵူႈဝၼ်းဢေႃႈၼႆႉ။ သိုၵ်းမၢၼ်ႈၼႆႉၶဝ်ထၢင်ႇပိူၼ်ႈဢမ်ႇႁူႉသင်မိူၼ်ပၢၼ်ၵူႈပွၵ်ႈယူႇတိၵ်းတိၵ်း။ ႁဝ်းၶႃႈတႄႉတေဢၢၼ်းတေႃႇသူႈတေႃႇထိုင်ပေႃးလႆႈလွင်ႈဢွင်ႇပေႉ ”– ဝႃႈၼႆ။
လိူဝ်ၼၼ်ႉ ၵူၼ်း CDM လႄႈ ၸိူဝ်းထုၵ်ႇ ဢဝ်လိူင်ႈဝႆႉလူၺ်ႈမၢႆမီႈ တၢင်းၽိတ်း ၵေႃႇၵၢၼ်ႁၢႆႉ၊ သုၵ်ႉယုင်ႈဢူၼ်ၵဝ်း ၸိူဝ်းၼၼ်ႉၵေႃႈ လႆႈပူတ်းပၼ်ၶိုၼ်းတႃႇ 700 ၵေႃႉပၢႆ ပဵၼ်ၵူၼ်းၸိူဝ်းဢၼ် ယိုၼ်းမိုဝ်းယွမ်းၼွမ်းမႃးၸိူဝ်းၼၼ်ႉ – ဝႃႈၼႆ။ ၵူၼ်းၸိူဝ်းထုၵ်ႇပိုၼ်ၽၢဝ်ႇဢဝ်လိူင်ႈဝႆႉသေ ငိူင်ႉပၢႆႈဝႆႉၸိူဝ်းၼၼ်ႉၵေႃႈ သင်ဝႃႈ ၵပ်းသိုပ်ႇတိတ်းတေႃႇမႃး၊ ယွၼ်းၼွမ်းတၢင်းၽိတ်းမႃးလူၺ်ႈၵၢင်ၸႂ်ၸဝ်ႈၵဝ်ႇ ၸိုင် တေပူတ်းပွႆႇတၢင်းၽိတ်းပၼ်ထႅင်ႈ ဝႃႈၼႆဝႆႉ။
လွင်ႈသိုၵ်းမၢၼ်ႈပိုၼ်ၽၢဝ်ႇၼႆႉ ၵူၼ်းမိူင်းတႆးပွတ်းၸၢၼ်း ဢႃယုမွၵ်ႈ 50 ပၢႆ ၵေႃႉၼိုင်ႈလၢတ်ႈဝႃႈ – “ ၶဝ်တမ်ႉဢမ်ႇပၼ်ၵူၼ်းမိူင်းသႃႇၸႂ်သေဢိတ်းၶႃႈလူင် ။ မိူဝ်ႈဝႃး မိူဝ်ႈသိုၼ်းၼႆႉ ၸႂ်ႉၵႂႃႇသႂ်ႇၵႃႈၾႆးၾႃႉၶႃႈဝႃႇ ။ ဢမ်ႇသႂ်ႇ ဢမ်ႇလႆႈ တေမႃးတတ်းသၢႆၾႆးဝႃႇ။ 3-4 လိူၼ် ၵဵပ်းႁူမ်ႈၵၼ်ၵမ်းလဵဝ်။ သဵင်ႈငိုၼ်း ၼပ်ႉႁူဝ်မိုၼ်ႇပျႃး။ သမ်ႉပဵၼ်ၶၢဝ်းၶူဝ်ႊဝိတ်ႉသေ ၵၢၼ်ၵေႃႈဢမ်ႇလႆႈႁဵတ်း ယၢပ်ႇၸႂ်ၵိၼ်းၸႂ်ၼႃႇၶႃႈ။ ဢမ်ႇမီးလွင်ႈလူတ်းယွၼ်ႇၽွၼ်ႇပၼ်ၵၼ်သေဢိတ်း။ ယႃႇဝႃႈတေလူတ်းယွၼ်ႇပၼ် လႃႈ ပေႃးပဵၼ်တီႈၵူၼ်းမိူင်းၼႆ မၢၵ်ႇႁူမၢၵ်ႇတႃဢၼ်မီးၼႆႉၶဝ်ယင်းၶႆႈၶွၵ်းဢဝ်မူတ်းမူတ်းႁိုဝ်ၵေႃႈဢမ်ႇႁူႉၶႃႈ ပႅင်ႈၼင်ႇတလဵဝ်ၼႆႉတႄႉ”– ဝႃႈၼႆ။
ၸွမ်းၼင်ႇ ၸုမ်းၸွႆႈထႅမ်ၵူၼ်းတူၵ်းၶွၵ်ႈ မိူင်းမၢၼ်ႈ AAPP တႄႉၵဵပ်းသဵၼ်ႈမၢႆသေဢွၵ်ႇဝႆႉဝႃႈ – တင်ႈဢဝ်ဝၼ်းတီႈ 1/2/2021 မႃး ၵူၼ်းမိူင်းဢၼ်ၺႃးသိုၵ်းမၢၼ်ႈယိုတ်းမိူင်းတီႉၺွပ်းၵႂႃႇမီး 8318 ၵေႃႉ ၊ ၼႂ်းၼၼ်ႉ ဢၼ်တိုၵ်ႉၺႃးၵၵ်းၶင်ဝႆႉ မီး 6666 ၵေႃႉ ၊ ဢၼ်ႇၺႃးသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ပိုတ်းယိုဝ်း ပေႃႉထုပ်ႉ ႁဵတ်းႁၢႆႉသေ တူၵ်းသုမ်းၵႂႃႇ တင်းၼႂ်းပၢင်ၼႄၵၢင်ၸႂ် လႄႈ ၼႂ်းၶွၵ်ႈမီး 1114 ၵေႃႉ။ဢၼ်ၺႃးပိုၼ်ၽၢဝ်ႇတီႉၺွပ်းဝႆႉမီး 1984 ၵေႃႉ ၊ ၼႂ်းဢၼ်တီႉၺွပ်းဝႆႉၼၼ်ႉ လုၵ်ႈဢွၼ်ႇဢႃယု ပႆႇတဵမ် 18 ၵေႃႈပႃး။ ၼႂ်းၼၼ်ႉ ဢၼ်ၺႃးပၼ်တၢမ်ႇတၢႆဝႆႉၵေႃႈမီး 60 ပၢႆ – ဝႃႈၼႆဝႆႉ။