ၸုမ်းၵဝ်ႉငဝ်ႈသုၼ်ႇလႆႈၵူၼ်းၸိုင်ႈတႆး သၢၼ်ၶတ်းလွင်ႈပၼ်တၢမ်ႇၵူၼ်းတူၵ်းၶွၵ်ႈ ဢမ်ႇပဵၼ်ၸွမ်းထမ်း/တြႃး တေႃႇ ၵူၼ်းမိူင်း ၼႂ်းထုင်ႉႁူဝ်ပူင်း 8 ၵေႃႉ ဢၼ်လႆႈတူၵ်းၶွၵ်ႈထိုင် 10 ပီၼၼ်ႉ ဝႃႈၼႆ။
ဝၼ်းတီႈ 01/03/2018 ယၢမ်းဝၢႆးဝၼ်း ၸုမ်းၵဝ်ႉငဝ်ႈသုၼ်ႇလႆႈၵူၼ်း ၸိုင်ႈတႆး (Shan Human Rights Foundation) ဢွၵ်ႇၽိုၼ်တၢမ်းငဝ်းလၢႆး သၢၼ်ၶတ်းလွင်ႈပၼ်တၢမ်ႇၵူၼ်းတူၵ်းၶွၵ်ႈ 8 ၵေႃႉ ဢၼ်ယူႇၼႂ်းၸႄႈဝဵင်းႁူဝ်ပူင်း ၸိုင်ႈတႆး ပွတ်းၸၢၼ်း – မိူၼ်ၼင်ႇ ၸၢႆးၵူဝ်ႇ၊ ၸၢႆးလႃႉထုၼ်း၊ လုင်း ဢေႃးၼ၊ ၸၢႆးၸိင်ႇတႃႇ၊ ၸၢႆးၸၢမ်ႇ၊ ၸၢႆးၶုၼ်၊ ၸၢႆးပၼ်ႇတလႄႈ လုင်းသၢင်ႇၸၢႆး ၸဵမ်ၸိူဝ်းၼႆႉ။ သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ၸီႉၼႄးဝႃႈ ၵွင်ႉၵၢႆႇၵၼ်တင်း ၸုမ်း RCSS/SSA ၼႆသေ ထိုင်မႃး ဝၼ်းတီႈ 26/02/2018 ၼၼ်ႉ လုမ်းတႅပ်းတတ်းတြႃး ၸႄႈဝဵင်းႁူဝ်ပူင်း လႆႈတႅပ်းတတ်းပၼ်တၢမ်ႇ တူၵ်းၶွၵ်ႈ 4 ပီ ထိုင် 10 ပီ ဝႃႈၼႆ။
ၸၢႆးႁေႃသႅင် ၽူႈၶၢၼ်ပၢၵ်ႇ ၸုမ်းၵဝ်ႉငဝ်ႈသုၼ်ႇလႆႈၵူၼ်းၸိုင်ႈတႆး SHRF လၢတ်ႈတီႈၸုမ်းၶၢဝ်ႇၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈဝႃႈ “ ဢၼ် ႁဝ်းၶႃႈသၢၼ်ၶတ်းတႄႉ ၵဵဝ်ႇၵပ်းလိူင်ႈပၼ်တၢမ်ႇၶွၵ်ႈ ႁဝ်းဝႃႈ မၼ်းဢမ်ႇတြႃးတွၼ်ႈတႃႇၵူၼ်းဝၢၼ်ႈ ၸိူဝ်း ၺႃးၸၢၵ်ႇမၼ်း ယွၼ်ႉပိူဝ်ႈ ၶဝ်ပၼ်လူၺ်ႈၶေႃႈသင်ႇ။ ယွၼ်ႉပိူဝ်ႈၼၼ်လႄႈ မၼ်းဢမ်ႇတြႃး ဢမ်ႇပဵၼ်တၢင်းၵၢၼ်တႄႉတႄႉ။ ယဝ်ႉၵေႃႈ ၾၢႆႇလူင်ပွင်ၸိုင်ႈ ဢမ်ႇဢဝ်လိူင်ႈလၢဝ်းပၼ် တၢမ်ၼင်ႇထုၵ်ႇလီပဵၼ် ထုၵ်ႇလီမီး။ ထႅင်ႈလွင်ႈၼိုင်ႈသမ်ႉ ပဵၼ်ၼႃႈတီႈ ၸုမ်းဢၼ်လူင်းလၢႆးမိုဝ်း NCA မိူၼ်ၼင်ႇ RCSS/SSA ၵေႃႈ ပဵၼ်ၸုမ်းဢၼ်လူင်းလၢႆးမိုဝ်း ပဵၼ်တၢင်းၵၢၼ်ယဝ်ႉ ၵွပ်ႈပိူဝ်ႈၼၼ် မၼ်းဢမ်ႇၵဵဝ်ႇၶွင်ႈၸွမ်း ဝႃႈၸုမ်းၼႆႉၶဝ်ႈတၢင်းၵၢၼ် ၸုမ်းၼႆႉဢမ်ႇၶဝ်ႈတၢင်းၵၢၼ်သေတီႉၺွပ်း။ ပေႃးဢဝ်ပိူင်မၼ်းဝႃႈ မၼ်းၵေႃႈသၢၼ်ၶတ်း ၽိတ်းဝႆႉၼႆသေ ႁဝ်းၶႃႈၸင်ႇသၢၼ်ၶတ်းလိူင်ႈၼႆႉ” ဝႃႈၼႆ။
သိုပ်ႇလၢတ်ႈထႅင်ႈဝႃႈ “ၼႂ်းၶၵ်ႉၵၢၼ်လွင်ႈငမ်းယဵၼ်ၼႆႉ ၵူၼ်းမိူင်းဢမ်ႇမီးလွင်ႈႁူမ်ႇလူမ်ႈသင်။ ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈ လႆႈထုၵ်ႇပဵၼ်ယိူဝ်ႇသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ပိူဝ်ႈတႃႇဢဝ် မိပ်ႇငႅၼ်း ၸုမ်းမႅၵ်ႇၵွင်ႈၵၢင်ႇ ႁႂ်ႈယွမ်းယူႇပႃႈတႂ်ႈၶဝ်ၼၼ်ႉယဝ်ႉ” ဝႃႈၼႆ။
ၵဵဝ်ႇၵပ်းလူၺ်ႈ ၵူၼ်းမိူင်းၸၢဝ်းၼႃး ၺႃးတီႉၺွပ်း တင်ႈတႄႇလိူၼ် ၵျူႊလၢႆႊ 2017 ၼႆႉမႃး ထုၵ်ႇၵုမ်းၶင်ဝႆႉ ၼႂ်းၶွၵ်ႈႁူဝ်ပူင်း ယွၼ်ႉထၢင်ႇထိူမ်ဝႃႈ မီးလွင်ႈၵွင်ႉၵၢႆႇၸွမ်း ၸုမ်း RCSS/SSA ။ ထႅင်ႈၾၢႆႇၼိုင်ႈၵေႃႈ သိုၵ်းမၢၼ်ႈၸီႉၼႄးဝႃႈ ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈဢၼ်ၺႃးတီႉၺွပ်းၼၼ်ႉ ယွၼ်ႉမီးၶူဝ်းၶွင် ၸၢၵ်ႈလၢတ်ႈ၊ ၵွင်ႈသတ်ႉယၢမ်း၊ မၢၵ်ႇၵွင်ႈ ၸဵမ်ၸိူဝ်းၼႆႉ ဝႃႈၼႆ။
ၸၢႆးႁေႃသႅင် လၢတ်ႈဝႃႈ “ ၶႂ်ႈတုၵ်းယွၼ်းထိုင် လူင်ပွင်ၸိုင်ႈလႄႈ ၽူႈၵဵဝ်ႇၶွင်ႈၶဝ် ၸွႆႈပွႆႇပၼ်ၵူၼ်းၸိူဝ်းဢၼ် ၺႃးတီႉၺွပ်း တူၵ်းၶွၵ်ႈဝႆႉတီႈတွင်ႇလေးလူင်းၼၼ်ႉ။ ထႅင်ႈလွင်ႈၼိုင်ႈၵေႃႈ တုၵ်းယွၼ်းထႅင်ႈ ၸုမ်းၵမ်ႉထႅမ် ၶၵ်ႉၵၢၼ်လွင်ႈငမ်းယဵၼ်ၼႂ်းမိူင်းႁူမ်ႈတုမ်မိူင်းမၢၼ်ႈ၊ ႁဝ်းၶႃႈၵေႃႈတုၵ်းယွၼ်းထိုင် ႁႂ်ႈဢဝ်လိူင်ႈၼႆႉပိုတ်ႇလၢတ်ႈၼႄ ႁႂ်ႈၵူၼ်းမိူင်းတင်းလုမ်ႈၾႃႉ လႆႈႁပ်ႉႁူႉဝႃႈ ၶၵ်ႉၵၢၼ်ငမ်းယဵၼ် ၼႂ်းမိူင်းမၢၼ်ႈၼႆႉ မၼ်းပဵၼ်ၸိူင်ႉႁိုဝ်၊ ထုၵ်ႇလီလႆႈတိုၵ်းသူၼ်း ထုၵ်ႉလီလႆႈပၼ်ႁႅင်းၸိူင်ႉႁိုဝ် ၶႂ်ႈႁႂ်ႈဝၢႆႇမႃးတူၺ်း ၶၵ်ႉၵၢၼ်လွင်ႈငမ်းယဵၼ် ၼ်ႂ်းမိူင်းႁဝ်း။ ပိူင်လူင်မၼ်းတႄႉ ၵူၼ်းဢၼ်ၺႃးၺွပ်းၼၼ်ႉ ပွႆႇပၼ်ဝႆးဝႆး” ဝႃႈၼႆ။
ၵူၼ်းမိူင်းၸႄႈဝဵင်းႁူဝ်ပူင်း ဢၼ်ၺႃးတၢမ်ႇတူၵ်းၶွၵ်ႈ 4 ပီ ထိုင် 10 ပီ တီႈၶွၵ်ႈတွင်ႇလေးလူင်းၼၼ်ႉ ၸၢႆးၵူဝ်ႇ ၺႃး တၢမ်ႇၶွၵ်ႈ 4 ပီ၊ ၸၢႆးလႃႉထုၼ်း 4 ပီ၊ လုင်းဢေႃးၼ 7 ပီ၊ ၸၢႆးၸိင်ႇတႃႇ 7 ပီ၊ ၸၢႆးၸၢမ်ႇ 7 ပီ၊ ၸၢႆးၶုၼ် 7 ပီ၊ ၸၢႆးပၼ်ႇတ 8 ပီလႄႈ လုင်းသၢင်ႇၸၢႆး 10 ပီ ၸဵမ်ၸိူဝ်းၼႆႉ- ၼႆယဝ်ႉ။
