လုၵ်ႈႁဵၼ်းသင်ၶတႆး ၸၼ်ႉၸွမ်မိူင်းထႆး ၸတ်းပၢင်လိူၵ်ႈတင်ႈႁူဝ်ပဝ်ႈလႄႈ ၽူႈပွင်ၵၢၼ်လုၵ်ႈ ႁဵၼ်းသင်ၶတႆး ၸၼ်ႉၸွမ်မိူင်းထႆး ပွၵ်ႈၵမ်း 14 မီးၽူႈၶဝ်ႈလိူၵ်ႈတင်ႈပဵၼ်ႁူဝ်ပဝ်ႈ 7 ၸဝ်ႈ ။
တွၼ်ႈတႃႇ ပီ 2018 ၼႆႉတႄႉမိူၼ်ၼင်ႇ ၸဝ်ႈၶူးပၺ်ႇၺႃႇၼၼ်ႇတ မွၼ်းၶိူဝ်း (မိူင်းၼွင်) လႆႈသဵင်ၼမ်လိူဝ်ပိူၼ်ႈလႄႈ လႆႈထုၵ်ႇလိူၵ်ႈတင်ႈပဵၼ် ႁူဝ်ၼႃႈမုၵ်ႉၸုမ်း၊ 2. ၸဝ်ႈၶူး ဢေႃးၽႃႇသ (မိူင်းၶိူဝ်း) လႆႈထုၵ်ႇလိူၵ်ႈတင်ႈပဵၼ် ၽူႈမၢႆလူင် ၊ 3. ၸဝ်ႈၶူး ဢုတ်ႉတရ (လၢင်းၶိူဝ်း) လႆႈထုၵ်ႇလိူၵ်ႈ တင်ႈပဵၼ် ႁူဝ်ၼႃႈၾၢႆႇယိပ်းငိုၼ်းၵွင်ၵၢင် ၊ 4. ၸဝ်ႈၶူး ဢုတ်ႉတမ (ပၢင်လူင်) လႆႈထုၵ်ႇလိူၵ်ႈ တင်ႈပဵၼ် ႁူဝ်ၼႃႈၾၢႆႇပၢႆးပၺ်ၺႃ ၊ 5. ၸဝ်ႈၶူး ဝိၸိတ်ႉတ (မိူင်းပွၼ်) လႆႈထုၵ်ႇလိူၵ်ႈတင်ႈပဵၼ် ႁူဝ်ၼႃႈၾၢႆႇၵပ်းသိုပ်ႇ၊ 6. ၸဝ်ႈၶူး ၸေႃးတိၵ ၸွမ်ၶိူဝ်း (ၵျွၵ်ႉမႄး) လႆႈထုၵ်ႇလိူၵ်ႈပဵၼ် ႁူဝ်ၼႃႈ ၾၢႆႇပၢႆးယူႇလီ ၊7. ၸဝ်ႈၶူး ထမ်ႇမသႃႇမိ (ထုင်ႉပူင်း) လႆႈထုၵ်ႇလိူၵ်ႈပဵၼ် ႁူဝ်ၼႃႈၾၢႆႇပႂ်ႉပႃး မႅတ်ႇပႅင်း (ထိင်းသိမ်း)ၶူဝ်းၶွင် ၸဵမ်ၸိူဝ်းၼႆႉ ။
ယိူင်းဢၢၼ်းဢၼ်ၸတ်းႁဵတ်းပၢင်လိူၵ်ႈတင်ႈၼႆႉ တႃႇတိုတ်ႉတၢႆးသင်ၶၼုမ်ႇ သႅၼ်းႁုၼ်ႈမႂ်ႇ ႁႂ်ႈမီးၵၢၼ်တူဝ်ထူပ်း လွင်ႈဢွၼ်ႁူဝ်၊ တႃႇႁႂ်ႈသင်ၶ လုၵ်ႈႁဵၼ်းတႆး မီးတၢင်းႁူႉလႄႈ ၵၢၼ်တူဝ်ထူပ်း ၵဵဝ်ႇလူၺ်ႈလွင်ႈ ပၢင်လိူၵ်ႈတင်ႈၸိူဝ်းၼႆႉ။
ၸဝ်ႈမွၼ်းၶိူဝ်း ပၺ်ၺႃၼၼ်ႇတ မိူင်းၼွင် ဢၼ်ထုၵ်ႇလိူၵ်ႈတင်ႈပဵၼ်ႁူဝ်ၼႃႈ လၢတ်ႈဝႃႈ – “ ဢၼ်ထုၵ်ႇလိူၵ်ႈပဵၼ်ႁူဝ်ၼႃႈၼႆႉၵေႃႈ မီးတၢင်းသိူဝ်းၸႂ် ၸဝ်ႈၵေႃႈၶႂ်ႈမီးၵၢၼ်တူဝ်ထူပ်း ၼႂ်းၵၢၼ်ပဵၼ် ၽူႈဢွၼ်ႁူဝ် ၼင်ႇႁိုဝ်တေၸၢင်ႈႁဵတ်းပၼ်ၵၢၼ်ၵူၼ်းတင်းၼမ်မိူဝ်းၼႃႈၼၼ်ႉ ၼင်ႇဢၼ် ၸဝ်ႈပွင်ပဵၼ်လႆႈၼၼ်ႉ တေၶတ်းၸႂ်ႁဵတ်းသၢင်ႈၵႂႃႇယူႇ ” ဝႃႈၼႆ။
တႃႇတေပဵၼ်မႃးလုၵ်ႈႁဵၼ်းသင်ၶတႆး ၸၼ်ႉၸွမ်မိူင်းထႆးၼႆႉ ၸဝ်ႈၶူးလူင် Prof. Dr ၶမ်းမၢႆ ထမ်မ သႃမိ လႆႈၼႄတၢင်းပၼ်ဝႆႉ။ ယၢမ်းလဵဝ်သင်ၶတႆး ႁဵၼ်းလိၵ်ႈမီးၸွတ်ႇၵႂႃႇၵူႈမိူင်း မိူၼ်ၼင်ႇ မႃႊလေႊ သျိူဝ်ႊ ၊ ၵျႃႊပၢၼ်ႊ ၊ မိူင်းသီႇႁူဝ် ၊ မိူင်းဢိင်းၵလဵတ်ႈ ၊ မိူင်းဢမေႊရီႊၵႃႊ ၊ သိင်ႊၶၿူဝ်ႊ ၊ ဢိၼ်ႊၻီႊယိူဝ်ႊ ၊ ၵူဝ်ႊလီႊယိူဝ်ႊ ၸဵမ်ၸိူဝ်းၼႆႉ။ တီႈမိူင်းထႆးသမ်ႉ တႄႇပီ 2004 မႃးထိုင်ယၢမ်းလဵဝ် လုၵ်ႈႁဵၼ်းတႆး ဢၼ်ႁဵၼ်းယဝ်ႉၵႂႃႇမီး 2 ႁဵင်ပၢႆ ဢၼ်တိုၵ်ႉႁဵၼ်းယူႇယၢမ်းလဵဝ်မီး မွၵ်ႈ 150 ၸဝ်ႈပၢႆ ။
ႁူဝ်ပဝ်ႈလႄႈ ၽူႈပွင်ၵၢၼ်လုၵ်ႈႁဵၼ်းသင်ၶတႆး ၸၼ်ႉၸွမ်မိူင်းထႆးၼႆႉ ၼိုင်ႈၸုပ်ႈလႆႈႁၢပ်ႇၵၢၼ် 1 ပီ။ ပေႃးၶွပ်ႈ 1 ပီ ၶိုၼ်းမႄးလိူၵ်ႈတင်ႈမႂ်ႇထႅင်ႈၼိုင်ႈၵမ်း။ ပီၼႆႉပဵၼ်ၵမ်းထူၼ်ႈ 14 ယဝ်ႉ- ဝႃႈၼႆ။
