ဝၼ်းၸိူဝ်ႉၸၢတ်ႈၸိုင်ႈတႆး ၶွပ်ႈၶူပ်ႇ 71 ပီ၊ လိူၼ်ၾႅပ်ႊၿိဝ်ႊရီႊ 7 ဝၼ်း 2018 ၼႆႉ တီႈငဝ်ႈၸိုင်ႈ ၶွင်ႇသီႇဢဝ်ၶိုၼ်းၸိုင်ႈတႆး (RCSS/SSA) ၸတ်းယိုင်ႈယႂ်ႇၵိုၼ်းၶွၼ်ႈ၊ မီးပီႈၼွင်ႉလၢႆတီႈလၢႆတၢင်း ၼွၵ်ႈမိူင်းၼႂ်းမိူင်းမႃးၶဝ်ႈႁူမ်ႈ။ ၼႂ်းမိူင်းတႆးလၢႆလၢႆၸႄႈဝဵင်းၵေႃႈ ၸတ်းႁဵတ်းၼင်ႇၵဝ်ႇ။
“မိူဝ်ႈၼႆႉတီႈႁဵတ်းပၢင်ပွႆးပၢင်ႇသိူဝ်ၽိူၵ်ႇၼႆႉ မီးၵၢၼ်ႁၢင်ႈႁႅၼ်းဝႆႉယဝ်ႉ၊ ပီၼႆႉပၢႆႉလိၵ်ႈမၢႆတွင်း ဝၼ်းၸိူဝ်ႉၸၢတ်ႈၸိုင်ႈတႆးၼႆႉ ပဵၼ်သီၶမ်း၊ တူဝ်လိၵ်ႈ 71 ပီ ပဵၼ်တူဝ်လိၵ်ႈဢိင်းၵလဵတ်ႈ၊ မီးတေႃႇၼႃႈၶူင်ႇဝေးထီးယႂ်ႇၵမ်းလဵဝ်။ ၼႂ်းပၢင်ပွႆးမီးပႃးသုမ်ႉႁွမ်းတၢၼ်းၵၢၼ်ငိုၼ်းပၢင်ပွႆး၊ မီးၶူင်ႇၸၢတ်ႈသႅင်းတႆး၊ မီးၾၢႆႇႁူမ်ႇလူမ်ႈ၊ မီးၶွမ်ႊမတီႊပွင်ပဵၼ်ပၢင်ပွႆးၸိူဝ်းၼႆႉ ႁဵတ်းပဵၼ်သုမ်ႉပဵၼ်သုမ်ႉဝႆႉ”- ၸုမ်းၶၢဝ်ႇၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈ ၵေႃႉလႆႈႁွတ်ႈထိုင်တီႈလွႆတႆးလႅင်း လၢတ်ႈၼႄၼင်ႇၼႆ။
သိုပ်ႇလၢတ်ႈဝႃႈ-“ၸွမ်းၼင်ႇလႆႈႁူႉဝႆႉၼၼ်ႉ မိူဝ်ႈၽုၵ်ႈတွၼ်ႈပွတ်းၼႂ် တေမီးၵေႃႉသိုၵ်းၵေႃႉႁၢၼ်ၶဝ် မႃးၼႄၾၢင်ႁၢင်ႈသိုၵ်း။ ဝၢႆးၼၼ်ႉ တေမီးၽူႈယႂ်ႇၵူၼ်းလူင်မွၵ်ႇလၢတ်ႈၶေႃႈၵႂၢမ်း။ ဢၼ်လမ်ႇလွင်ႈ ပိူင်ၼိုင်ႈၸမ်း ပီၼႆႉတေတွၼ်ႈပၼ်ပႃးၶႅပ်းသူး/ ရၢင်းဝလ်းၸဝ်ႈပၢႆးမွၼ်းၶဝ်။ ၵေႃႉဢၼ်တေလႆႈႁပ်ႉၼႆႉ တေပဵၼ်ၽူႈဢၼ်ႁွင်ႉၽဵင်းၵႂၢမ်းၵၢၼ်မိူင်းၵမ်ႈၼမ်ၼၼ်ႉ လႆႈႁူႉဝႆႉၼင်ႇၼႆ။ ပီၼႆႉၵူၼ်းမႃးၶဝ်ႈပွႆးလႄႈသင်၊ ၵူၼ်းၵႃႉၵူၼ်းၶၢႆလႄႈသင် တေလႆႈဝႃႈၼမ်လိူဝ်ၵူႈပီ၊ ၵိုၼ်းလိူဝ်ၵူႈပီ”-ဝႃႈၼႆ။
ဝၼ်းၸိူဝ်ႉၸၢတ်ႈၸိုင်ႈတႆး ၶွပ်ႈၶူပ်ႇ 71 ပီ (2018) ၼႆႉ မီးၵၢၼ်ၸတ်းပၢင်ပွႆး ၶုၵ်းထူပ်းယုၵ်ႉယွင်ႈ ဢဝ်ၵုၼ်းမုၼ် လၢႆလၢႆတီႈ။ ၸွမ်းလႅၼ်လိၼ်တႆး-ထႆး လွႆၵေႃႇဝၼ်းၵေႃႈ ၶွင်ႇသီႇဢဝ်ၶိုၼ်းၸိုင်ႈတႆး (RCSS/SSA) ၸတ်းႁဵတ်း။ ၼွၵ်ႈသေၼၼ်ႉ ၼႂ်းမိူင်းတႆးပွတ်းႁွင်ႇ မိူၼ်ၼင်ႇတီႈဝဵင်းမူႇၸေႊ၊ ဝဵင်းၼမ်ႉၶမ်း ၸိူဝ်းၼႆႉၵေႃႈၸတ်းႁဵတ်း။ တီႈဝၢၼ်ႈႁႆး ငဝ်ႈငုၼ်းပႃႇတီႇမႂ်ႇသုင်ၸိုင်ႈတႆး (SSPP/SSA) ၵေႃႈၸတ်းႁဵတ်း ပၢင်ၵႅဝ်ႈ တေမီးၵၢၼ်ၼႄၾၢင်ႁၢင်ႈသိုၵ်း ၸိူဝ်းၼႆႉ-လႆႈႁူႉၼင်ႇၼႆ။
ဝၼ်းၸိူဝ်ႉၸၢတ်ႈၸိုင်ႈတႆးၼႆႉ ပဵၼ်ဝၼ်းဢၼ် တႄႇမႃးတီႈလိၵ်ႈႁူမ်ႈမၢႆပၢင်လူင်။ တႃႇတေပဵၼ်မႃး ဝၼ်းၸိုင်ႈမိူင်းႁူမ်ႈတုမ်ၵေႃႈ လုၵ်ႉတီႈဝၼ်း ၸိူဝ်ႉၸၢတ်ႈၸိုင်ႈတႆး ဝၼ်းတီႈ 7 လိူၼ်ၾႅပ်ႊၿိဝ်ႊရီႊ (1947)မႃး။ လိၵ်ႈႁူမ်ႈမၢႆပၢင်လူင်ၼႆႉ မီးၽူႈၼမ်းၾၢႆႇမိူင်းမၢၼ်ႈ ၸွမ်သိုၵ်းဢွင်ႇသၢၼ်း၊ တူဝ်တႅၼ်းၸဝ်ႈၾႃႉ 7 ၵေႃႉ တင်း တူဝ်တႅၼ်းၵူၼ်းမိူင်း 7 ၵေႃႉသေ လူင်းလၢႆးမိုဝ်းၵၼ်တီႈဝဵင်းပၢင်လူင် ၸိုင်ႈတႆးပွတ်းၸၢၼ်းသေ လႆႈပဵၼ်မႃး။
လိူၼ်ၾႅပ်ႊၿိဝ်ႊရီႊ 7 ဝၼ်း ဢၼ်မီးၸိုဝ်ႈလၢႆၸိုဝ်ႈဝႃႈ ဝၼ်းမိူင်းတႆး၊ ဝၼ်းၶိူဝ်းတႆး ႁိုဝ် ဝၼ်းၸိူဝ်ႉၸၢတ်ႈ ၸိုင်ႈတႆး (Shan National Day)ၼႆႉ တႄႇတင်ႈမီးမႃးမိူဝ်ႈ ဝၼ်းတီႈ 07/02/1947 ။ လိူၼ်ၾႅပ်ႊၿိဝ်ႊရီႊ 11 ဝၼ်း 1947 ၽူႈၼမ်းၸိုင်ႈတႆး တင်း ၸဝ်ႈၾႃႉ လႆႈၸ်ႂၵၼ်တႅပ်းတတ်းလိူၵ်ႈဢဝ် ဝၼ်းတီႈ 07/02/1947 ပဵၼ်ဝၼ်းၸၢတ်ႈ၊ တုင်းၸၢတ်ႈ လိူင်ၶဵဝ်လႅင် ၼႂ်းၵၢင်ဝူင်းလိူၼ်ၶၢဝ်၊ ၽဵင်းၵႂၢမ်းၸၢတ်ႈ “ၶိူဝ်းႁဝ်းၶိူဝ်းရႃႇၸႃႇ” 3 ပိူင် လႄႈ ႁူဝ်ပဝ်ႈလူင်ၶွင်ႇသီႇၸိုင်ႈတႆး ၸဝ်ႈၾႃႉလူင်ၼမ်ႉသၼ်ႇ ၸဝ်ႈၶုၼ်ပၢၼ်းၸိင်ႇ (ၸၢဝ်းၶိူဝ်းပလွင်ႈ) လႆႈပိုၼ်ၽၢဝ်ႇလွင်ႈမၵ်းမၼ်ႈ 3 ပိူင်ၼၼ်ႉ ပဵၼ်ၶိူင်ႈပိူင်မဵတ်ႇမၢႆ တၢင်တူဝ်ၵူၼ်းမိူင်းတႆးၵူႈၸၢဝ်းၶိူဝ်း။
ၼွၵ်ႈသေၼၼ်ႉ ၾႅပ်ႉၿိဝ်ႊရီႊ 7 ဝၼ်း ယင်းပဵၼ်ၽၵ်းတူ သဵၼ်ႈတၢင်းယၢင်ႈၸူး ၾႅပ်ႉၿိဝ်ႊရီႊ 12 ဝၼ်း ဢၼ်ပဵၼ်ဝၼ်းၸိုင်ႈမိူင်းႁူမ်ႈတုမ် မႃးတေႃႇထိုင်ယၢမ်းလဵဝ်။ ၵွပ်ႈဝႃႈ ပေႃးဢမ်ႇမီးဝၼ်းတီႈ 7 ၵေႃႈ ဢမ်ႇမီးဝၼ်းတီႈ 12 ဢၼ်လူင်းလၢႆးမိုဝ်းလိၵ်ႈႁူမ်ႈမၢႆပၢင်လူင်သေ ၵေႃႇတင်ႈမႃးၸိုင်ႈမိူင်းႁူမ်ႈတုမ်မၢၼ်ႈ။
