ၵူၼ်းမိူင်းတႆး ၸတ်းပၢင်ၶုၵ်းထူပ်း ဝၼ်းႁုၵ်းႁၢႆႉၵိုၵ်းပိုၼ်း ဢၼ်ဢမ်ႇလီလူင်လိုမ်း

ၼႂ်းမိူင်းတႆးလၢႆလၢႆတီႈ ၸတ်းႁဵတ်းပၢင်ၶုၵ်းထူပ်း ၵူၼ်းမိူင်းတႆး ဢၼ်ထုၵ်ႇတပ်ႉသိုၵ်းလူင်ပွင်ၸိုင်ႈမၢၼ်ႈ ၶႃႈႁႅမ်တၢႆ ၼႂ်းဝၼ်းလဵဝ် 56 ၵေႃႉ ၼႂ်းၸႄႈဝဵင်းၵုၼ်ႁဵင် မိူဝ်ႈပူၼ်ႉမႃး 20 ပီပၢႆၼၼ်ႉ ဝႃႈၼႆ။

ဝၼ်းတီႈ 16/6/2020 ၼႆႉ ၶွပ်ႈတဵမ် 23 ပီ ဢၼ်တပ်ႉသိုၵ်းလူင်ပွင်ၸိုင်ႈမၢၼ်ႈ ၶႃႈႁႅမ်ၵူၼ်းမိူင်းတႆး မိူဝ်ႈပီ 1997 လိူၼ်ၵျုၼ်ႊ 16 ဝၼ်း တီႈတၢတ်ႇၾႃႉႁူဝ်ႈ ႁူဝ်ၵူၼ်း 27 ၵေႃႉလႄႈ တီႈဝၢၼ်ႈသၢႆးၶၢဝ် 29 ၵေႃႉ ၼႂ်းၸႄႈဝဵင်းၵုၼ်ႁဵင် ၸိုင်ႈတႆးပွတ်းၸၢၼ်း။

ၸၢႆးႁိၼ်လဵၵ်း ၸုမ်းၶၢဝ်ႇထုင်ႉႁူၺ်ႈလီႈ လၢတ်ႈတီႈၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈဝႃႈ “ မိူဝ်ႈၼႆႉ ပဵၼ်ဝၼ်းယႂ်ႇလူင် ဢၼ်ၵူၼ်းမိူင်းတႆးႁဝ်း ဢမ်ႇလီလူင်လိုမ်း ပဵၼ်ဝၼ်းၵိုၵ်းပိုၼ်းႁဝ်းၶႃႈၵေႃႈၸႂ်ႈယဝ်ႉ။ ၼႂ်းဝၼ်းမိူဝ်ႈၼႆႉ တီႈထုင်ႉမၢဝ်းႁဝ်းၶႃႈ လူႇတၢၼ်းၵၼ်ႇတေႃး ယၢတ်ႇၼမ်ႉသူင်ႇမဵတ်ႉတႃႇ ယိူင်းၸူးထိုင် ၵူၼ်းမိူင်းတႆးႁဝ်းၶႃႈ ဢၼ်လႆႈထုၵ်ႇသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ၶႃႈႁႅမ်ၼၼ်ႉ 1996-1998 ၊ ယဝ်ႉၵေႃႈၵၢပ်ႈသွမ်းသင်ၶၸဝ်ႈ” ဝႃႈၼႆ။

ပၢင်ၶုၵ်းထူပ်း တီႈထုင်ႉမၢဝ်းၼႆႉ ယူႇတီႈၵူၼ်းမိူင်းလႄႈ ၵူၼ်းၼုမ်ႇ ႁူမ်ႈၵၼ်သေ ၸတ်းႁဵတ်းမႃး တင်းမူတ်းမီးၵူၼ်း ၶဝ်ႈႁူမ်ႈ 80 ပၢႆ ဝႃႈၼႆ။ ၵူၼ်းၼုမ်ႇၸိူဝ်းဢွၼ်ၸတ်းပၢင်ၶုၵ်းထူပ်းၼၼ်ႉ ယင်းလႆႈဢဝ်ၶႅပ်းပိုၼ်း တႅပ်းသီႇတႅပ်း (ပိူင်ပဵၼ် ၽွင်းပီ 96-97) ၼၼ်ႉၸႅၵ်ႇပၼ်ၵူၼ်းမႃးၶဝ်ႈႁူမ်ႈယူႇ ဝႃႈၼႆ ။

“ လိူဝ်ၼၼ်ႉ ႁဝ်းၶႃႈ ၸႅၵ်ႇပၼ်ၽႅၼ်ႇ VDO တႅပ်း 4 တႅပ်း ပၼ်တီႈပီႈၼွင်ႉႁဝ်းၶႃႈ ၸိူဝ်းမႃးၶဝ်ႈႁူမ်ႈၼၼ်ႉပႃးထႅင်ႈ တင်းမူတ်း 80 ပၢႆ။ တေႃႈလဵဝ် တိုၵ်ႉဢတ်းဢွၵ်ႇထႅင်ႈသေ တေၸႅၵ်ႇထႅင်ႈ တႃႇ 30 ၶႅပ်းပၢႆ ပၼ်ပီႈၼွင်ႉႁဝ်းၶႃႈ ၸိူဝ်းပႆႇလႆႈၼၼ်ႉ” ၸၢႆးႁိၼ်လဵၵ်းလၢတ်ႈၼေၼင်ႇၼႆ။

ၼႂ်းဝၼ်းလဵဝ်ၵၼ်ၼႆႉၵူၺ်းၼင်ႇၵဝ်ႇ ယၢမ်းၵၢင်ၼႂ် ယူႇတီႈၵူၼ်းၼုမ်ႇတႆး ဝဵင်းလႃႈသဵဝ်ႈၵေႃႈ ႁူမ်ႈၵၼ်သေ ၵႂႃႇၵၢပ်ႈသွမ်း လူႇတၢၼ်းယိူင်းၸူးထိုင် ပၼ်ၵူၼ်းမိူင်းတႆး ဢၼ်လႆႈထုၵ်ႇၶႃႈႁႅမ်တၢႆ 56 ၵေႃႉၼၼ်ႉ ဝႃႈၼႆ။

ၵူၼ်းၼုမ်ႇတႆး လႃႈသဵဝ်ႈၵေႃႉၼိုင်ႈ ဢမ်ႇၶႂ်ႈဢွၵ်ႇၸိုဝ်ႈ လၢတ်ႈတီႈၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈဝႃႈ “ ႁဝ်းၶႃႈ ယိူင်းၸူး ပီႈၼွင်ႉသၢႆၸိူဝ်ႉႁိူဝ်ႇငိူၼ်ႈၶိူဝ်းလဵဝ်တင်းႁဝ်း တႆးတင်းလၢႆ၊ ႁဝ်းၶႃႈၸုမ်းၸိူဝ်းဢူၺ်းၵေႃႉဢူၺ်းသေႈ ၽွမ်ႉႁူမ်ႈၵၼ်သေ ၵၢပ်ႇတၢၼ်းသွမ်းတမ်ႈတီႈသင်ၶၸဝ်ႈ၊ ယဝ်ႉၵေႃႈ ၸႅၵ်ႇဝၢၵ်ႈၵုသူလ်ပၼ် ၵူၼ်းမိူင်းတႆးႁဝ်းၶႃႈ ၸိူဝ်းထုၵ်ႇၶႃႈႁႅမ်တၢႆၼၼ်ႉၶႃႈ” ဝႃႈၼႆ။

လိူဝ်သေၼၼ်ႉ ၼႂ်းမိူင်းတႆး မိူၼ်ၼင်ႇ ပွတ်းထုင်ႉမၢဝ်း၊ တူၼ်ႈတီး၊ တႃႈၶီႈလဵၵ်း၊ လႃႈသဵဝ်ႈ၊ ၵႃလီႉ ဢိၵ်ႇၼႂ်းမိူင်းထႆး ၼႂ်းၵဵင်းမႆႇၼၼ်ႉၵေႃႈ ဢွၼ်ၵၼ်ၸတ်းႁဵတ်းပၢင်ၶုၵ်းထူပ်း ၶွပ်ႈတဵမ် 23 ပီ 1997 လိူၼ်ၵျူၼ်ႊ 16 ဝၼ်း။ ၼႂ်းဝၼ်းၼႆႉမၵ်းမၢႆ ပဵၼ်ဝၼ်းသုၼ်ႇလႆႈၸိူဝ်ႉၸၢတ်ႈတႆး ၼႆယဝ်ႉ။

မိူဝ်ႈပီ 1996 တေႃႇထိုင် 1998 ၼၼ်ႉ ၵူၼ်းမိူင်းတႆးၺႃးသိုၵ်းလူင်ပွင်ၸိုင်ႈမၢၼ်ႈ လူလၢႆ ၶႃႈတၢႆ လိုပ်ႈႁေႃႈၶၢႆႉဝၢၼ်ႈ မူၺ်ႉႁၢၵ်ႈ မူၺ်ႉတေႃ မႃးတႄႉတႄႉဝႃႈဝႃႈ။ ၵူၼ်းမိူင်းတႆးပွတ်းၸၢၼ်း ၼႂ်း 11 ၸႄႈဝဵင်း၊ မူႇဝၢၼ်ႈ 1,400 ဝၢၼ်ႈ ႁူဝ်ၵူၼ်း 4 သႅၼ်ပၢႆ ထုၵ်ႇလိုပ်ႈႁေႃႈၶၢႆႉဝၢၼ်ႈ ၶၢႆႉသူၼ် ၼၢင်းယိင်း 600 ပၢႆ ထုၵ်ႇသိုၵ်းမၢၼ်ႈၵၼ်ႉၸၼ်လူလၢႆ။

လိူဝ်ၼၼ်ႉ ဝၼ်းဢၼ်လီမွင်ၸႂ် လိူဝ်ပိူၼ်ႈတႄႉ မိူဝ်ႈပီ 1997 လိူၼ်ၵျုၼ်ႊ 16 ဝၼ်းၼၼ်ႉ ၵူၼ်းမိူင်းတႆး ပွတ်းၸၢၼ်း ၼႂ်းၸႄႈဝဵင်းၵုၼ်ႁဵင် ၸဵမ်ၵူၼ်းၸၢႆး ၼၢင်းယိင်း လႄႈ လုၵ်ႈဢွၼ်ႇ 56 ၵေႃႉ ထုၵ်ႇၶႃႈႁႅမ်တၢႆ တီႈႁိမ်းတၢတ်ႇၾႃႉႁူဝ်ႈ 27 ၵေႃႉ၊ ႁိမ်းဝၢၼ်ႈသၢႆးၶၢဝ် 29 ၵေႃႉ ၽဝ်ၵိုၵ်းလေႃႉဝူဝ်း တၢင်ႇၶဝ်ႈသၢၼ်၊ ဢိင်ၼိူဝ်လွင်ႈႁုၵ်းႁၢႆႉ လူင်ၸိူဝ်းၼႆႉသေ ၵူၼ်းမိူင်းတႆး ၼပ်ႉသႅၼ် လႆႈပၢႆႈၵႂႃႇယူႇၸွမ်းလႅၼ်လိၼ်၊ ၵမ်ႈၽွင်ႈလႆႈၽၢတ်ႇဝၢၼ်ႈၽၢတ်ႇမိူင်း ၵႂႃႇႁႃႁဵတ်းၵၢၼ် ယူႇမိူင်းႁိမ်းႁွမ်းၸိူဝ်းၼၼ်ႉ ၵေႃႈမီး ဝႃႈၼႆ။