ၵူၼ်းမိူင်းတူၼ်ႈတီး ဢမ်ႇၽွမ်ႉ လွင်ႈတေၵေႃႇထၢတ်ႈၵွင်းမူး မိူၼ်ၵွင်းမူးၵျႅၵ်ႉထီးယူဝ်း တီႈၼိူဝ်လွႆႁူဝ်ငိူၵ်ႈ (တွင်ႇၶျုၼ်း) ၾၢႆႇဢွၵ်ႇဝဵင်း တူၼ်ႈတီးၼၼ်ႉ ဝႃႈၼႆ။
မုၼ်ၸဝ်ႈတူၼ်ၼိုင်ႈ ၶိုင်ဢၢင်ႈတေၵေႃႇသၢင်ႈ ထၢတ်ႈၵွင်းမူးမိူၼ် ၵွင်းမူးၵျႅၵ်ႉထီးယူဝ်း ၼိူဝ်ၸိၵ်းလွႆႁူဝ်ငိူၵ်ႈ (တွင်ႇၶျုၼ်း ) ဢၼ်မီးၾၢႆႇဢွၵ်ႇဝဵင်း တူၼ်ႈတီး။ လွႆႁူဝ်ငိူၵ်ႈၼႆႉ ပဵၼ်တီႈၼမ်ႉလီလိၼ်ၶႅမ်ႉ၊ သမ်ႉပဵၼ်တီႈလဵဝ်တီႈဢၼ်မုင်ႈသႃႇႁၼ်တၢင်းႁၢင်ႈလီဝဵင်းတူၼ်ႈတီးတီႈလဵဝ်လႄႈ သင်ဝႃႈ ၵေႃႇၵွင်းမူးၸိုင် တေယႃႉသၽႃႇဝသိင်ႇဝႅတ်ႉလွမ်ႉလႄႈ ၵူၼ်းမိူင်းတူၼ်ႈတီး တိုၼ်းဢမ်ႇၽွမ်ႉဢမ်ႇႁၼ်လီ ဝႃႈၼႆ။
တေႃႇၶျႄႇရီႇၵျေႃႇ ႁူဝ်ပဝ်ႈ ၼႅင်ႈသၢၼ် ၸုမ်းၶဵဝ်ၸၢမ် မူတ်းသႂ် လုမ်ႈၾႃႉ (ရှင်သန်ကမ္ဘာမြေ အစိမ်းရောင်ကွန်ယက်) လၢတ်ႈတီႈၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈဝႃႈ “ ႁဝ်းၶႃႈၵူၼ်းမိူင်းတူၼ်ႈတီးဢမ်ႇၽွမ်ႉ လွင်ႈတေမႃးၵေႃႇထၢတ်ႈ ၵွင်းမူးၼႆႉ။ လွႆႁူဝ်ငိူၵ်ႈ (တွင်ႇၶျုၼ်း) ၼႆႉတႄႉ ႁဝ်းၶႃႈတိုၼ်းဝႃႈဢမ်ႇပၼ်တိူဝ်ႉၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ မၼ်းပဵၼ်တီႈမီးၾိင်ႈတိုၼ်းပဵၼ်ၶႅမ်ႉ မီးၼမ်ႉၶႅမ်ႉလႄႈ ပေႃးပဵၼ်ၵူၼ်းတူၼ်ႈတီးတႄႉ တိုၼ်းပွင်ႇၸႂ် ၶဝ်ႈၸႂ် ၵူႈၵေႃႉယဝ်ႉၶႃႈ ” ဝႃႈၼႆ။
မုၼ်ၸဝ်ႈဢူးၵေႇလႃႇသ ၽူႈဢွၼ်ၵေႃႇသၢင်ႈထၢတ်ႈ ၵွင်းမူး လၢတ်ႈတီႈၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈဝႃႈ ယိူင်းဢၢၼ်းဢၼ်တေၵေႃႇထၢတ်ႈၵွင်းမူးၼႆႉ ႁႂ်ႈလႆႈပဵၼ်လွႆလူင်မင်ႇၵလႃႇတွၼ်ႈတႃႇပီႈၼွင်ႉတူၼ်ႈတီးသေဢမ်ႇၵႃး ႁႂ်ႈမီးၵွင်းမူးထၢတ်ႈဢၼ်ၵူၼ်းတင်းၼမ်တေလႆႈမႃးလူႇတၢၼ်းမႃးဝႆႈ ဝႃႈၼႆ။
“မုၼ်ၸဝ်ႈဢူးၵေႇလႃႇသၼႆႉ မၼ်းၸဝ်ႈဝႃႈမၼ်းၸဝ်ႈပဵၼ် ၸဝ်ႈၽူႈဢွင်ႇဢတိတ်ႉထၢၼ်ႇ 108 သၢင်းၶႅင်းၼႆဝႃႇ။ ၵူၺ်းၵႃႈမၼ်းၸဝ်ႈပဵၼ်ၽႂ် လုၵ်ႉလႂ်မႃးၼႆ ၵူၼ်းၼႂ်းတူၼ်ႈတီးၼႆႉတႄႉ ဢမ်ႇႁူႉၸၵ်းၶႃႈလူင်”- ၼၢင်းၸၢမ်ႇ ၵူၼ်းတူၼ်ႈတီးလၢတ်ႈ။
ၽႅၼ်ၵၢၼ်မီးဝႆႉဝႃႈ တေၵေႃႇထၢတ်ႈၵျႅၵ်ႉထီးယူဝ်းၼၼ်ႉသေဢမ်ႇၵႃး တေႁဵတ်းပႃး ၶူဝ်လႆ ဢမ်ႇၼၼ် ၸၢၼ်းၵႅဝ်ႈသႂ် ဢၼ်မုင်ႈႁၼ်ပႃႈတႂ်ႈ ၼၼ်ႉၼႆလႄႈ တေတုမ်ႉတိူဝ်ႉသၽႃႇဝ တီႈသၼ်လွႆၼၼ်ႉဢမ်ႇႁၢင်ႉ ဝႃႈၼႆ။
တေႃႇၶျႄႇရီႇၵျေႃႇ လၢတ်ႈဝႃႈ “ ႁဝ်းၶႃႈၵူၼ်းမိူင်းတူၼ်ႈတီး ဢမ်ႇၽွမ်ႉဢမ်ႇလႆႈၸႂ်လႄႈ ႁၢမ်ႈယူႇၵေႃႈ ၸဝ်ႈဢမ်ႇဢဝ်ၸိုင် ႁဝ်းၶႃႈ တေႁဵတ်းလိၵ်ႈသေ သၢၼ်ၶတ်း ႁႂ်ႈထိုင်တီႈ။ တေတၢင်ႇလိၵ်ႈထိုင်ၵူႈၸၼ်ႉၸၼ်ႉ ။ ယူႇတီႈလူင်ပွင်ၸိုင်ႈမိူင်းတႆး ၵေႃႈထုၵ်ႇလီဢဝ်ၽိတ်း ပၼ်တူတ်ႈတၢမ်ႇၽူႈမႃးယႃႉ သိင်ႇဝႅတ်ႉလွမ်ႉမိူင်းတႆး ”ဝႃႈၼႆ။
လွင်ႈတေၵေႃႇထၢတ်ႈၵွင်းမူးၵျႅၵ်ႉထီးယူဝ်းတီႈၼိူဝ်ၸိၵ်းလွႆၼၼ်ႉ လႆႈငိၼ်းဝႃႈတၢင်ႇလိၵ်ႈထိုင် ႁူဝ်ပဝ်ႈ သင်ၶ ၼႃယၵ ၸႄႈဝဵင်းလႄႈ ၸႄႈမိူင်းယူႇ။ ၵူၺ်းၵႃႈ ၾၢႆႇသင်ၶၼႃယၵ ဢမ်ႇႁပ်ႉ ၊ ထုၵ်ႇပၢၵ်ႈပႅတ်ႈ ဝႃႈၼႆ။
မုၼ်ၸဝ်ႈ ဢူးၵေႇလႃႇသ လၢတ်ႈဝႃႈ တႃႇတေႁဵတ်းထၢတ်ႈၵွင်းမူးၼႆႉ လႆႈတၢင်ႇထိုင်တီႈတိူင်းသိုၵ်းမၢၼ်ႈဝၼ်းဢွၵ်ႇ ယပၶ ဝႆႉၸဵမ်မိူဝ်ႈလိူၼ်ၻီႊသႅမ်ႊၿိူဝ်ႊ 2019 ယဝ်ႉ ဝႃႈၼႆ။
မၼ်းၸဝ်ႈလၢတ်ႈတီႈၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈဝႃႈ “ ၼႂ်းၶၢဝ်းတၢင်း 2-3 ဝၼ်းၼႆႉ ႁဝ်းၸဝ်ႈတေၵႂႃႇၼေႇပျီႇတေႃႇ။ တေဢဝ်လိၵ်ႈ သၢၼ်ၶတ်း ဢၼ်ၵူၼ်းမိူင်းတူၼ်ႈတီးသူင်ႇထိုင်ၼၼ်ႉ ၵႂႃႇပႃးၵူႈၽိုၼ်။ ၵူၼ်းၸိူဝ်းဢၼ်လၢတ်ႈယူႇၼိူဝ် ၾဵတ်ႉပုၵ်ႉၸိူဝ်းၼၼ်ႉ လႄႈသင် မူႇလႂ် ၸုမ်းလႂ်ၵေႃႈယဝ်ႉ ၶႂ်ႈသၢၼ်ၶတ်းၸိူင်ႉႁိုဝ်သၢၼ်ၶတ်း ႁဝ်းၸဝ်ႈတႄႉ တေတူၺ်းၼႃႈၽြႃးပဵၼ်ၸဝ်ႈသေ ဢၼ်ထုၵ်ႇႁဵတ်းၼၼ်ႉ ႁဝ်းၸဝ်ႈတေသိုပ်ႇႁဵတ်းသၢင်ႈၵႂႃႇတိၵ်းတိၵ်း ” ဝႃႈၼႆ။
လွင်ႈတေၵေႃႇသၢင်ႈႁဵတ်းဝတ်ႉဝႃး၊ ၵေႃႇၵွင်းမူးၼႆႉ တၵ်းလႆႈတၢင်ႇလိၵ်ႈ ယွၼ်းဢၼုၺၢတ်ႈၸွမ်းၼင်ႇ ၾၢႆႇသႃသၼႃ မီးဝႆႉ ပိူင်မၢႆမီႈ ၼၼ်ႉၼႆသေတႃႉ ၵူဝ်ႇတိၼ်ႇဢွင်ႇထုၼ်း ၵႅမ်ႁူဝ်ပဝ်ႈ ၵေႃးပၵ ဝတ်ႉသူၺ်ႇၽူင်းပုၼ်ႉ လၢတ်ႈတီႈၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈဝႃႈ “ ဢၼ်ၸဝ်ႈတေမႃးၵေႃႇသၢင်ႈၵွင်းမူးတီႈၸိၵ်းလွႆၼႆႉ ဢမ်ႇမီးလိၵ်ႈတၢင်ႇယွၼ်းဢၼုၺၢတ်ႈသူင်ႇထိုင် တီႈၵွင်းမူးသူၺ်ႇၽူင်းပုၼ်ႉ ၼႆႉသေၽိုၼ်”- ဝႃႈၼႆ။
လွႆလူင်တွင်ႇၶျုၼ်း (ၸိုဝ်ႈတႆးဝႃႈ လွႆႁူဝ်ငိူၵ်ႈ) ဝဵင်းတူၼ်ႈတီးၼႆႉ ပဵၼ်လွႆဢၼ်သုင်သုတ်းလုၵ်ႈၼိုင်ႈၼႂ်းဝဵင်းတူၼ်ႈတီး၊ ၵူၼ်းမိူင်းတူၼ်ႈတီးဝႆႉပဵၼ် လွႆဢၼ်မီးဢူမုၼ်သရေႇ တွၼ်ႈတႃၾၢင်ႁၢင်ႈဝဵင်းတူၼ်ႈတီးသေဢမ်ႇၵႃး ပဵၼ်ဢွင်ႈတီႈဢၼ်မုင်ႈတူၺ်းတၢင်းႁၢင်ႈလီဝဵင်း တူၼ်ႈတီး တီႈၼိုင်ႈၵေႃႈၸႂ်ႈ။
