ၵူၼ်းမိူင်း ၸႄႈဝဵင်းၵုၼ်ႁဵင် ႁူမ်ႈၵၼ် ယွၼ်းသူးပၼ်မႄႈၼမ်ႉၶူင်း လႆလူင်းလွတ်ႈၽေးၾၢႆ ႁႂ်ႈၵူႈၵေႃႉ မေႃႁၵ်ႉသႃ သိင်ႇဝႅတ်ႉလွမ်ႉ။
မိူဝ်ႈၼႆႉ ဝၼ်းတီႈ 5/3/2020 ယၢမ်းၵၢင်ဝၼ်း 11 မူင်း ထိုင် 12 မူင်း ယူႇတီႈၵေႃပွင်ၵၢၼ်ပၢင်ယွၼ်းသူးပၼ် မႄႈၼမ်ႉ ၶူင်း ဢွၼ်ၸတ်းႁဵတ်း ပၢင်ယွၼ်းသူးမႄႈၼမ်ႉ တီႈတႃႈႁူဝ်ၵေႃႈ ၾင်ႇၶူင်း ၸႄႈဝဵင်းၵုၼ်ႁဵင် ၸိုင်ႈတႆးပွတ်းၸၢၼ်း မီးၵူၼ်း မိူင်းၶဝ်ႈႁူမ်ႈတင်းၼမ်။
ၼၢင်းၸဵင်ၶမ်း ၽူႈၶၢၼ်ပၢၵ်ႇ ၵေႃပွင်ၵၢၼ် ပၢင်ပွႆးယွၼ်းသူးပၼ် မႄႈၼမ်ႉၶူင်း လၢတ်ႈတီႈၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈဝႃႈ “ ပၢင်ယွၼ်းသူး ပၼ်မႄႈၼမ်ႉၶူင်းၼႆႉ ပဵၼ်ပွၵ်ႈၵမ်းႁႅၵ်ႈၶႃႈ။ ယိူင်းဢၢၼ်းတႄႉ ၼင်ႇႁိုဝ် ၼမ်ႉၶူင်း လႆလူင်းလွတ်ႈၽေးၾၢႆသေ ဢမ်ႇၵႃး ၼင်ႇႁိုဝ် ၵူၼ်းၼုမ်ႇၼႂ်းၸႄႈဝဵင်းၵုၼ်ႁဵင်ႁဝ်းၶႃႈ ပေႃးတေလႆႈၽွမ်ႉၵၼ်၊ ၶဝ်ႈဢွၵ်ႇႁႃၵၼ်၊ ယဝ်ႉၵေႃႈ ၼင်ႇႁိုဝ် ၵူၼ်း ၼုမ်ႇႁဝ်း ဝၢၼ်ႈလႄႈဝၢၼ်ႈ၊ ဝဵင်းလႄႈဝဵင်း ပေႃးၵပ်းသိုပ်ႇ ၵၼ်ငၢႆႈ” ဝႃႈၼႆ။
ဢိင်ၼိူဝ် လွင်ႈတၢင်းၼႆႉသေ ၼင်ႇႁိုဝ် တေပဵၼ်တီႈမၢႆတွင်း ဝၼ်းႁၵ်ႉသႃမႄႈၼမ်ႉၵူႈမိူင်းမိူင်း ဢၼ်တူၵ်းမႅၼ်ႈၺႃး ဝၼ်းတီႈ 14/3/2020 တေထိုင်ၼႆႉသေ ၸင်ႇလႆႈဢွၼ်ၵၼ်ၶပ်းၶိုင်ၸတ်းႁဵတ်းပဵၼ်မႃး ပၢင်ပွႆးယွၼ်းသူးပၼ်မႄႈၼမ်ႉၶူင်း ဝႃႈၼႆ။
ၼၢင်းၸဵင်ၶမ်း သိုပ်ႇလၢတ်ႈဝႃႈ “ မိူဝ်ႈဝႃးၼႆႉ ႁဝ်းၶႃႈ ၶွၼ်ႈတုမ်ၵၼ် တီႈၵႃလီႉ၊ မိူဝ်ႈၼႆႉၸဵမ်ၸဝ်ႉႁဝ်းၶႃႈ ဢွၼ်ၵၼ်ၵႂႃႇ တီႈၾင်ႇၶူင်းသေ ႁူမ်ႈၵၼ်ယွၼ်းသူးပၼ်မႄႈၼမ်ႉၶူင်းႁဝ်းၶႃႈဢေႃႈ။ ႁဝ်းၶႃႈ မွၵ်ႇ/ ယိုၼ်ႈလိၵ်ႈထိုင် ၵူႈဝၢၼ်ႈ ၵူႈပွၵ်ႉ လႄႈ ၵူႈဢိူင်ႇ ၼႂ်းၸႄႈဝဵင်းၵုၼ်ႁဵင်တင်းမူတ်းၶႃႈ။ ၵၢၼ်ႁၢင်ႈႁႅၼ်း တီႈပၢင်ယွၼ်းသူးႁဝ်းၶႃႈတႄႉ ႁဝ်းၶႃႈ ႁၢင်ႈႁႅၼ်း ၶူဝ်းလူႇ၊ ႁဵတ်းပႄး တႃႇလွင်ႈၼမ်ႉၶႃႈ ႁႂ်ႈပဵၼ်မၢႆတွင်း ဝၼ်းယွၼ်းသူးပၼ်မႄႈၼမ်ႉ” ဝႃႈၼႆ။
ယူႇတီႈၵူၼ်းမိူင်းၵုၼ်ႁဵင်ၵေႃႈ ႁူမ်ႈၵၼ် ဢွၵ်ႇၶေႃႈပိုၼ်ၽၢဝ်ႇဝႃႈ ၵူၼ်းမိူင်းၸႄႈဝဵင်းၵုၼ်ႁဵင် ႁူမ်ႈၵၼ် ယွၼ်းသူးႁႂ်ႈမႄႈ ၼမ်ႉၶူင်းလႆလူင်းဢမ်ႇထၢတ်ႇသေ သိုပ်ႇဢွၼ်ၵၼ်ၵႂႃႇႁဵတ်းၵုသူလ်တၢင်းလီ တီႈထၢတ်ႈႁူဝ်လိုင်း(ႁူဝ်လိင်း) ႁႂ်ႈယူႇၵိုၵ်း ပိုၼ်းႁိုင်ယၢဝ်းၶၢဝ်းၵႆ။
ၵူၼ်းမိူင်းၼႂ်းဢိူင်ႇႁူဝ်ပၢင်ႇ၊ ဢိူင်ႇၽၢင်လၢင်း၊ ဢိူင်ႇၵဵင်းလူမ်း၊ ဢိူင်ႇဝၢၼ်ႈတူင်ႈ၊ ဢိူင်ႇသၢႆမိူင်း၊ ဢိူင်ႇဝဵင်းၽုၺ်း၊ ဢိူင်ႇ ဝၢၼ်ႈပၢင်ႇ၊ ဢိူင်ႇဝၢၼ်ႈလဝ်းလႄႈဢိူင်ႇဝၢၼ်ႈၽၢႆႇ မွၵ်ႈ 300 ပႃးၸဵမ်ၵူၼ်းၼုမ်ႇ၊ ၸဝ်ႈႁႆႈၸဝ်ႈၼႃး လႄႈ သင်ၶ ၸဝ်ႈ ၶွၼ်ႈတုမ်ၵၼ် တီႈတႃႈႁူဝ်ၵေႃႈ ဢၼ်မီးတၢင်း ႁွင်ႇၶူဝ်တႃႈၵေႃႈ ပႃးတင်းပၢႆႉဢၼ်တႅမ်ႈဝႃႈ ပိူဝ်ႈတႃႇ ႁူမ်ႈၵၼ် ၵႅတ်ႇၵင်ႈ ၶူဝ်းတိုၼ်း သၽႃႇဝ လႄႈ မႄႈၼမ်ႉသေ တေလွင်ႈပႄးၸွမ်းၼမ်ႉ ဝႃႈၼႆ။
ၶေႃႈယိူင်းဢၢၼ်း ပၢင်ယွၼ်းသူးပၼ်မႄႈၼမ်ႉၶူင်းၼႆႉ တွၼ်ႈတႃႇႁႂ်ႈမေႃဝႆႉၵႃႈၶၼ်လႄႈ မေႃႁၵ်ႉၾိင်ႈတိုၼ်း ပဵၼ်သိင်ႇ ဝႅတ်ႉလွမ်ႉ။ တႃႇပဵၼ်တီႈမၢႆတွင်း ဝၼ်းႁၵ်ႉသႃမႄႈၼမ်ႉၵူႈမိူင်းမိူင်း (ဝၼ်းတီႈ 14/3/2020)၊ တႃႇႁႂ်ႈၵူၼ်း ၼုမ်ႇႁဵၼ်း ႁူႉ မိုတ်ႈၵိုဝ်း၊ ၸမ်ၸႂ်၊ ၶဝ်ႈဢွၵ်ႇၵၼ်ၵႂႃႇမိူဝ်းၼႃႈ။ တႃႇႁႂ်ႈလွင်ႈၵပ်းသိုပ်ႇၵပ်းသၢၼ်မၼ်ႈၵိုမ်းၼႅၼ်ႈၼႃလီ ၸဵမ်ၸိူဝ်းၼႆႉ။
ထႅင်ႈၾၢႆႇၼိုင်ႈၵေႃႈ တီႈၼမ်ႉၶူင်းၼႆႉ တေမီးလွင်ႈသၢင်ႈၾၢႆ တီႈမိူင်းတူၼ်ၼၼ်ႉသေ ယူႇတီႈလူင်ပွင်ၸိုင်ႈမၢၼ်ႈ၊ ၶွမ်ႊပ ၼီႊ EGAT မိူင်းထႆးလႄႈၶွမ်ႊပၼီႊ ၾၢႆသၢမ်ၽႃ (China’s Three Gorges Corporation) ၶႄႇၶဝ်ႁူမ်ႈၵၼ်လူင်းတိုၼ်း။ ၾၢႆယႂ်ႇလူင်လုၵ်ႈၼႆႉ တေဢိတ်ႇ ဢွၵ်ႇ ႁႅင်းၾႆးၾႃႉ 7,000 မေႊၵႃႊဝတ်ႊသေ ၾႆးၵမ်ႈၼမ်တေ ဢဝ်သူင်ႇဢွၵ်ႇပၼ်မိူင်း ႁိမ်းႁွမ်း ဝႃႈၼႆ။
