ပၢႆးမၢၵ်ႈမီးလႅၼ်လိၼ်ၶႄႇတူၵ်း ယွၼ်ႉတၢင်းပဵၼ်ၶူဝ်ႊရူဝ်ႊၼႃႊ ပႆႇယဵၼ်

တၢင်းပဵၼ်ၸိူဝ်ႉမႅင်းၶူဝ်ႊရူဝ်ႊၼႃႊ ၽႄႈၼမ်ဝႆး တီႈမိူင်းၶႄႇၼၼ်ႉသေ တုမ်ႉတိူဝ်ႉၵၢၼ်ၵႃႉၶၢႆပၢႆးမၢၵ်ႈမီး ၸွမ်းလႅၼ်လိၼ် တႆး – ၶႄႇ ႁၢဝ်ႈႁႅင်း။

တင်ႈဢဝ် ႁၢင်လိူၼ်ၵျႅၼ်ႊၼိဝ်ႊရီႊ 2020 ၼႆႉမႃး ၾင်ႇမိူင်းၶႄႇ ႁၢမ်ႈႁႄႉၵုမ်းၵမ်ၵူၼ်းမိူင်းၵႂႃႇမႃးၶဝ်ႈဢွၵ်ႇ ၸွမ်းလႅၼ် လိၼ်တႆး – ၶႄႇ တၢင်းပွတ်းၸႄႈဝဵင်းၼမ်ႉၶမ်း၊ မူႇၸေႊ ၼႂ်းၸႄႈတွၼ်ႈမူႇၸေႊ ၸိုင်ႈတႆးပွတ်းႁွင်ႇၼၼ်ႉလႄႈ ၵၢၼ် တေႃႉသူင်ႇၶူဝ်းၵုၼ်ႇၵႃႉ ၸွမ်းလႅၼ်လိၼ်တႆး – ၶႄႇၵေႃႈ လႆႈၵိုတ်းယင်ႉၵႂႃႇ ဝႃႈၼႆ။

ၸၢႆးမိူင်း ၵူၼ်းပွၵ်ႉၸွၼ်ၸူဝ်ႇ လၢတ်ႈတီႈၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈဝႃႈ “ တေႃႈလဵဝ်ၼႆႉ တၢင်းၾင်ႇမိူင်းၶႄႇ လႆႈၵိုတ်းဝႆႉ ၵၢၼ်တေႃႉ သူင်ႇဢွၵ်ႇ ယဝ်ႉၵေႃႈ ၶူဝ်းၵုၼ်ႇတႃႇတေႃႉၶဝ်ႈတၢင်းမိူင်းၶႄႇၵေႃႈ ၵိုတ်းဝႆႉ” ဝႃႈၼႆ။

ၽၵ်းတူ ၶဝ်ႈဢွၵ်ႇလႅၼ်လိၼ် တႆး – ၶႄႇ မိူၼ်ၼင်ႇ ၽၵ်းတူၸၢင်ႉၽိူၵ်ႇ၊ ၽၵ်းတူႁေႃၶမ်းလူင်လႄႈ ၽၵ်းတူမၢၼ်ႈဝဵင်း ၸိူဝ်းၼႆႉ ပိုတ်ႇပၼ် ၵူၼ်းၶဝ်ႈဢွၵ်ႇၵႂႃႇမႃးယူႇ ၵူၺ်းၵႃႈ ယဵၼ်သီႇဝႆႉ ဢမ်ႇပေႃးမီးၵူၼ်းၶဝ်ႈဢွၵ်ႇၼမ် မိူၼ်မိူဝ်ႈၵူႈပွၵ်ႈ။

ၸၢႆးမိူင်း သိုပ်ႇလၢတ်ႈဝႃႈ “ ယွၼ်ႉတၢင်းပဵၼ်ၼႆႉသေ ၵၢၼ်ငၢၼ်းတၢင်းၾင်ႇမိူင်းၶႄႇတႄႉ လႆႈၵိုတ်းယင်ႉဝႆႉ ၵမ်ႈၼမ်။ ယွၼ်ႉၼၼ် တၢင်းမူႇၸေႊတႄႉ တုမ်ႉတိူဝ်ႉၵၢၼ်ၵႃႉၶၢႆတႄႉတႄႉ။ တေႃႈလဵဝ် ၵႃႈၵႃးၵေႃႈၶိုၼ်ႈ၊ ၵႃႈၵုၼ်ႇၶူဝ်းၶွင်ၵေႃႈ ၶိုၼ်ႈ” ဝႃႈၼႆ။

ယၢမ်းလဵဝ် ၵႃႈၵႃး လုၵ်ႉမူႇၸေႊ ၵႂႃႇဝဵင်းလိူဝ်ႇ(မၼ်းတလေး) ၼိုင်ႈၵေႃႉလႂ် ပေႃးၼင်ႈတၢင်းၼႃႈ လႆႈပၼ် 6 မိုၼ်ႇပျႃး၊ ၼင်ႈတင်းလင်သမ်ႉ ၵေႃႉ 5 မိုၼ်ႇပျႃး ဝႃႈၼႆ။

ၸၢႆးမိူင်း လၢတ်ႈဝႃႈ “ ၵႃးလႅင်းဢၼ်လႅၼ်ႈတၢင်း မူႇၸေႊ – ဝဵင်းလိူဝ်ႇၼႆႉ ပေႃးဢမ်ႇလႆႈၼိုင်ႈလမ်း 2 သႅၼ်ၶိုၼ်ႈၼိူဝ်ၸိုင် ၶဝ်ဢမ်ႇလူင်းဝဵင်းလိူဝ်ႇယဝ်ႉ။ ယွၼ်ႉဝႃႈ ပေႃးလုၵ်ႉဝဵင်းလိူဝ်ႇသေ ၶိုၼ်ႈမႃးမူႇၸေႊၶိုၼ်းၼၼ်ႉ ဢမ်ႇမီးၵူၼ်း မႃးၸွမ်း၊ လႆႈၶိုၼ်ႈမႃးၵႃးပဝ်ႇၵူၺ်း။ ယွၼ်ႉဝႃႈ တၢင်းၼႆႉ ဢမ်ႇမီးၵၢၼ်ၵႃႉၶၢႆ ႁဵတ်းယဝ်ႉလႄႈ ဢမ်ႇမီးၽႂ်ၶိုၼ်ႈမႃးယဝ်ႉ” ဝႃႈၼႆ။

ၼွၵ်ႈလိူဝ်ၼၼ်ႉ ယွၼ်ႉတၢင်းပဵၼ်ၸိူဝ်ႉမႅင်းၼႆႉသေ ၸွမ်းႁၢၼ်ႉၶၢႆၶူဝ်း ၼႂ်းၸႄႈဝဵင်းၼမ်ႉၶမ်း ၵူၼ်းမႃးသိုဝ်ႉမႃးၶၢႆၵေႃႈ ယဵၼ်သီႇဝႆႉ ဝႃႈၼႆ။

ၸၢႆးမၢဝ်း ၵူၼ်းၼမ်ႉၶမ်း လၢတ်ႈတီႈၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈဝႃႈ “ မိူဝ်ႈၼႆႉ ပဵၼ်ဝၼ်းၵၢတ်ႇၶႃႈ။ မိူဝ်ႈၵူႈပွၵ်ႈတႄႉ ၵူၼ်းၵိုၼ်းၶႃႈဢေႃႈ။ တေႃႈလဵဝ်ၼႆႉ ၵူၼ်းမႃးၶၢႆ မႃးသိုဝ်ႉၵေႃႈ ဢမ်ႇပေႃးမီး ယဵၼ်လူင်ဝႆႉၶႃႈ”ဝႃႈၼႆ။

ယွၼ်ႉၼၼ်လႄႈ ၵူၼ်းမိူင်း ၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈၵေႃႈ ဢွၼ်ၵၼ်မႆႈၸႂ် ၵူဝ်တၢင်းပဵၼ်ၸိူဝ်ႉမႅင်းၶူဝ်ႊရူဝ်ႊၼႃႊ ဢၼ်ၽႄႈဝႆးၼမ် ၼႂ်းမိူင်းၶႄႇၼၼ်ႉသေ ဢမ်ႇပေႃးႁတ်းသိုဝ်ႉၶၢႆ ၵႂႃႇမႃးတၢင်းလႂ်သေ လႆႈတုမ်ႉယွၼ်ႈၵၢၼ်ၵႃႉၶၢႆ ပၢႆးမၢၵ်ႈမီးတႄႉတႄႉ ဝႃႈ ၼႆ။

“တေႃႈလဵဝ်ၼႆႉ ၵႃးတၢင်ႇမၢၵ်ႇမႆႉ ဢၼ်တေၶိုၼ်ႈမႃးတၢင်း မူႇၸေႊၼႆႉ ဢမ်ႇမီးယဝ်ႉ ၵမ်ႈၽွင်ႈဢွၼ်ၵၼ်တေႃႉ သူင်ႇၵႂႃႇ ၶၢႆ တၢင်းယၼ်ႇၵုင်ႇပုၼ်ႉ။ ယွၼ်ႉၼၼ် ဢမ်ႇႁူႉဝႃႈ ၵၢၼ်ၵႃႉၶၢႆပၢႆးမၢၵ်ႈမီးၼႆႉ တေလီမႃးၶိုၼ်းမိူဝ်ႈလႂ်” ၵူၼ်းၵႃႉၶၢႆမၢၵ်ႇမႆႉ ၵေႃႉၼိုင်ႈ လၢတ်ႈၼႄၼင်ႇၼႆ။

တေႃႈလဵဝ် ၵူၼ်းၸပ်းတၢင်းပဵၼ်ၸိူဝ်ႉမႅင်းၶူဝ်ႊရူဝ်ႊၼႃႊ တၢင်းလုမ်ႈၾႃႉ လၢႆလၢႆမိူင်းၼႆႉ မီးၵႂႃႇ 24,543 ၵေႃႉ၊ တၢႆ 492 ၵေႃႉ၊ ၵူၼ်းၸိူဝ်း ၶႅၼ်းၶိုၼ်ႈမႃးသမ်ႉ မီး 911 ၵေႃႉ ယူႇတီႈသိုဝ်ႇၶၢဝ်ႇ South China Morning Post ဢွၵ်ႇဝႆႉ။