ပွႆးယုၵ်ႉယွင်ႈ လုၵ်ႈႁဵၼ်း ၵတ်ႉၶႅၼ်ႇလိၵ်ႈတႆး ၼႂ်းႁူင်းႁဵၼ်း လူင်ပွင်ၸိုင်ႈ

ၵေႃလိၵ်ႈလၢႆးၸႄႈဝဵင်းၼမ်ႉၶမ်း ၸတ်းႁဵတ်းပၢင်ပွႆးယုၵ်ႉယွင်ႈ လုၵ်ႈႁဵၼ်းၵတ်ႉၶႅၼ်ႇလိၵ်ႈတႆး ၼႂ်းႁူင်းႁဵၼ်းလူင်ပွင်ၸိုင်ႈ မီးၵူၼ်းမိူင်း ၶဝ်ႈႁူမ်ႈပၼ်ႁႅင်း 700 ပၢႆ။

ဝၼ်းတီႈ 25/1/2020 ယၢမ်းဝၢႆးဝၼ်း 1 မူင်း ထိုင် 5 မူင်းႁူဝ်ၶမ်ႈ ယူႇတီႈၵေႃလိၵ်ႈလၢႆးလႄႈ ၾိင်ႈငႄႈတႆး ၸႄႈဝဵင်းၼမ်ႉ ၶမ်း ဢွၼ်ႁူဝ်ၼမ်းၼႃႈ ၸတ်းႁဵတ်းပၢင်ပွႆးယုၵ်ႉယွင်ႈ လုၵ်ႈႁဵၼ်းၵတ်ႉၶႅၼ်ႇလိၵ်ႈတႆး ၼႂ်းႁူင်းႁဵၼ်းလူင်ပွင်ၸိုင်ႈ တင်း မူတ်း 315 ၵေႃႉ တီႈႁူင်းတႅၼ်ႊမၢဝ်းၶမ်း ပွၵ်ႉတႅၼ်ႊမႃႉ ၸႄႈဝဵင်းၼမ်ႉၶမ်း ၸႄႈတွၼ်ႈမူႇၸေႊ ၸိုင်ႈတႆးပွတ်းႁွင်ႇ။

ၸၢႆးၶမ်းဢွၼ်ႇ ၵႅမ်ႁူဝ်ပဝ်ႈ ၵေႃလိၵ်ႈလၢႆးလႄႈ ၾိင်ႈငႄႈတႆး ၸႄႈဝဵင်းၼမ်ႉၶမ်း မွၵ်ႇလၢတ်ႈၶေႃႈၵႂၢမ်းဝႃႈ “ လုၵ်ႈႁဵၼ်းႁဝ်း တင်းသဵင်ႈ မိူဝ်ႈၼႆႉ ပဵၼ်ပွႆးပၼ်သူးလုၵ်ႈႁဵၼ်းၵတ်ႉလိၵ်ႈတႆး။ မေႃသွၼ်တေယွၼ်းထၢမ်ၶေႃႈ႞။ မႄႈႁဝ်းလၢတ်ႈၵႂၢမ်းသင် ဢိူၺ်း။ ဢိူဝ်ႈ ၵႂၢမ်းမႄႈႁဝ်းလၢတ်ႈၵႂၢမ်းတႆး၊ လိၵ်ႈမႄႈႁဝ်းၵေႃႈပဵၼ်လိၵ်ႈတႆး၊ လူဝ်ႇမေႃလၢတ်ႈၵႂၢမ်းတႆး၊ လူဝ်ႇမေႃလိၵ်ႈ တႆး ဢွၼ်တၢင်းၼႆ ၼႆႉပဵၼ်ပိူင်လူင်တႄႉတႄႉယဝ်ႉ။ ပေႃးမေႃလိၵ်ႈတႆး/ ၵႂၢမ်းတႆးႁဝ်းယဝ်ႉၼႆ သိုပ်ႇႁဵၼ်းလိၵ်ႈပိူၼ်ႈၵႂၢမ်း ပိူၼ်ႈၵေႃႈ ငၢႆႈငၢႆႈၵူၺ်းယဝ်ႉ” ဝႃႈၼႆ။

“ဢေႁဝ်းၶဝ်ၼႆႉ ပဵၼ်ၵူၼ်းၵၢမ်ႇလီတႄႉတႄႉ။ တႆးႁဝ်းၼႆႉ ႁူဝ်ၵူၼ်းမီး 100 လၢၼ်ႉလိူဝ်၊ ယူႇၼႂ်း 8 တိူင်းဝႆႉ။ မၢင်တီႈၼႆႉ လိၵ်ႈတႆး ဢမ်ႇလႆႈသွၼ်၊ ၵႂၢမ်းတႆး ဢမ်ႇလႆႈလၢတ်ႈ၊ ၶူဝ်းတႆး ဢမ်ႇလႆႈၼုင်ႈ ယူႇႁိုင်မႃး ယဵၼ်းပဵၼ်ပိူၼ်ႈၵႂႃႇၵေႃႈမီးတင်း ၼမ်။ ၸင်ႇဝႃႈ ပေႃးႁဵၼ်းဢဝ် လိၵ်ႈမႄႈယဝ်ႉၼႆ မိူၼ်ၼင်ႇ လႆႈသမ်းယႃႈယႃႁႄႉၵင်ႈ (ကာကွယ်ဆေး) ယဝ်ႉ။ တၢင်းပဵၼ် သင်ၶဝ်ႈမႃးဢမ်ႇလႆႈယဝ်ႉ။ လႆႈတမ်းၸႂ်ယဝ်ႉ ဢေႁဝ်းၶဝ် ဢမ်ႇယဵၼ်းႁၢႆလႆႈယဝ်ႉ” ၸၢႆးၶမ်းဢွၼ်ႇ တိုၵ်းသူၼ်း သပ်း လႅင်း လၢတ်ႈၼႄၵႂႃႇၼင်ႇၼႆ။

ယူႇတီႈၵေႃလိၵ်ႈတႆးလႄႈ ၾိင်ႈငႄႈတႆး ၸႄႈဝဵင်းၼမ်ႉၶမ်း လႆႈပိုတ်ႇပူင်သွၼ်လိၵ်ႈတႆး ၼႂ်းႁူင်းႁဵၼ်းလူင်ပွင်ၸိုင်ႈ ၼႂ်းပီ 2019-2020 ၼႆႉ တင်းမူတ်းလႆႈပိုတ်ႇသွၼ်ၵႂႃႇႁူင်းႁဵၼ်း 35 လင်၊ ႁွင်ႈသွၼ် တင်းမူတ်း 105 ႁွင်ႈ၊ လုၵ်ႈႁဵၼ်းတင်းမူတ်းမီး 2,208 ၵေႃႉ။ မေႃသွၼ်/ ၶူးသွၼ် မီး 118 ၵေႃႉ။ လုၵ်ႈႁဵၼ်းဢၼ်ၵတ်ႉၶႅၼ်ႇ လႆႈႁပ်ႉသူးသမ်ႉ မီး 315 ၵေႃႉ။

မေႃသွၼ် ၸၢႆးၸၢမ်ႇထုၼ်း တၢင်တူဝ်မေႃသွၼ်လိၵ်ႈတႆး ၼႂ်းၸႄႈဝဵင်းၼမ်ႉၶမ်း မွၵ်ႇလၢတ်ႈၶေႃႈၵႂၢမ်းဝႃႈ “ ၵၢၼ်ပူင်သွၼ် လိၵ်ႈလၢႆးတႆး ၼႂ်းႁူင်းႁဵၼ်းလူင်ပွင်ၸိုင်ႈၼႆႉ ၸဵမ်မိူဝ်ႈလူင်ပွင်ၸိုင်ႈမိူင်းတႆး တင်းပႆႇဝႃႈဢွၼ်သွၼ်လိၵ်ႈတႆး ထိုင်မႃးပီ 2012-2013 မႃး ၵေႃလိၵ်ႈလၢႆး၊ ၵူႈမူႇၵူႈၸုမ်းဢိၵ်ႇပႃး ႁူဝ်ပွၵ်ႉႁူဝ်ၾၢႆႇ ဢွၼ်ၵၼ်ၶတ်းၸႂ် တႃႇသွၼ်လိၵ်ႈတႆးၼႂ်းႁူင်းႁဵၼ်း မႃး ဢမ်ႇၸႂ်ႈလွင်ႈငၢႆႈငၢႆႈ လႆႈၶတ်းၸႂ်မႃးတႄႉတႄႉ” ဝႃႈၼႆ။

ၵေႃလိၵ်ႈလၢႆးလႄႈၾိင်ႈငႄႈတႆး ၸႄႈဝဵင်းၼမ်ႉၶမ်းၼႆႉ လႆႈၵေႃႇတင်ႈမႃး မိူဝ်ႈပီ 1974 သေ ၸုမ်းပွင်ၵၢၼ် ပၢၼ်သိုပ်ႇ ပၢၼ် ဢမ်ႇလိုဝ်ႈဢမ်ႇယင်ႉ ဢွၼ်ၵၼ်ႁဵတ်းသၢင်ႈၵၢၼ်လိၵ်ႈလၢႆးလႄႈ ၾိင်ႈငႄႈတႆးမႃး ႁၢၼ်ႉတေႃႇထိုင်ဝၼ်းမိူဝ်ႈၼႆႉ။ ၸင်ႇဝႃႈ လႆႈႁၼ်မွၵ်ႇမၢၵ်ႇႁုၼ်ႈမႂ်ႇမႃး တေႃႇထိုင်ဝၼ်းမိူဝ်ႈၼႆႉ ၸၢႆးၸၢမ်ႇထုၼ်း သပ်းလႅင်းလၢတ်ႈၼႄၵႂႃႇ ၼင်ႇၼႆ။