ၶွမ်ႊမတီႊ ၵူၼ်းပၢႆႈၽေးတႆး ဢမ်ႇမီးလွင်ႈယုမ်ႇယမ် ၶေႃႈၵႂၢမ်း ၾၢႆႇလူင်ပွင်ၸိုင်ႈမၢၼ်ႈဝႃႈ တေၸွႆႈထႅမ်

ၶွမ်ႊမတီႊ ၵူၼ်းပၢႆႈၽေးတႆး ဢွၵ်ႇၶေႃႈပိုၼ်ၶၢဝ်ႇ လွင်ႈဢမ်ႇယုမ်ႇယမ် ၶေႃႈၵႂၢမ်း ၾၢႆႇလူင်ပွင်ၸိုင်ႈမၢၼ်ႈဝႃႈ မီး ၽႅၼ်ၵၢၼ်တေၸွႆႈထႅမ်ၵူၼ်းမိူင်းတႆးပၢႆႈၽေး ဢၼ်ၺႃးၸဝ်ႈတႃႇၼ ၼွၵ်ႈမိူင်းၶဝ်တတ်းပႅတ်ႈၼၼ်ႉ ဝႃႈၼႆ။

ဝၼ်းတီႈ 31/10/2017 ၶွမ်ႊမတီႊ ၵူၼ်းပၢႆႈၽေး ၵုင်းၵျေႃႇ၊ လွႆတႆးလႅင်း၊ လွႆလမ်၊ လွႆၵေႃႇဝၼ်း၊ လွႆသၼ် ၸူႉ၊ လွႆသၢမ်သိပ်း ၸဵမ်ၸိူဝ်းၼႆႉ ႁူမ်ႈၵၼ်သေ ဢွၵ်ႇၶေႃႈပိုၼ်ၶၢဝ်ႇ လွင်ႈဢမ်ႇယုမ်ႇယမ် ၶေႃႈၵႂၢမ်း ၾၢႆႇလူင်ပွင်ၸိုင်ႈ မၢၼ်ႈ ဝႃႈမီးၽႅၼ်ၵၢၼ် တေၸွႆႈထႅမ် ၵူၼ်းပၢႆႈၽေးတႆး ၸွမ်းလႅၼ်လိၼ်ထႆး-တႆး ဝႃႈၼႆ။

လုင်းၸၢႆးလႅင်း ႁူဝ်ပဝ်ႈၶွမ်ႊမတီႊ ၵူၼ်းမိူင်းတႆးပၢႆႈၽေးလႄႈ ပဵၼ်တင်းႁူဝ်ၼႃႈ ပၢင်သဝ်း ၵုင်းၵျေႃႇ လၢတ်ႈတီႈ ၸုမ်းၶၢဝ်ႇၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈဝႃႈ “ ပေႃးဢွၵ်ႇၸိူင်ႉၼၼ်မႃး မၼ်းတူၵ်းလွၵ်းၵမ်းလဵဝ်ယဝ်ႉ။ လူင်ပွင်ၸိုင်ႈမၢၼ်ႈ ၶဝ်ပေႃး လူဝ်ႇၼႄၼႃႈ ၶဝ်ပေႃးလူဝ်ႇပႅတ်ႉလႅၼ်ၵမ်ႇၽႃႇ။ ဢူးၸေႃႇထေးတႄႉဝႃႈ တေၸွႆႈထႅမ်ၶဝ် လွင်ႈၼႆႉမၼ်း ဢဝ်ၼႃႈတႃၶဝ်ၵူၺ်း၊ မၼ်းဢဝ်သူပ်းဢဝ်ၵႂၢမ်းဝႃႈၵူၺ်း။ ပေႃးဝႃႈတႄႉတႄႉၸိုင် လွင်ႈၶဝ်တေၸွႆႈထႅမ် ဢၼ်ဝႃႈ ၼၼ်ႉ မၼ်းဢမ်ႇပဵၼ်လႆႈ။ လွင်ႈပၼ်ႁႃ လူဝ်ႇႁိၼ်ၵျႃႇၵူၺ်းၵေႃႈ ၶဝ်ပႆႇၵႄႈလႆႈ။

ယွၼ်ႉၼၼ်ႉ သင်ဝႃႈ ႁဝ်းဢမ်ႇ ဢွၵ်ႇ ၶေႃႈပိုၼ်ၶၢဝ်ႇၸိုင် ၵူၼ်းၼွၵ်ႈမိူင်းၶဝ် ထၢင်ႇဝႃႈ လူင်ပွင်ၸိုင်ႈမၢၼ်ႈတေၸွႆႈထႅမ် ၶႅမ်ႉပၢင်သဝ်း ၵူၼ်းပၢႆႈ ၽေးတႆး။ လွင်ႈတႄႉမၼ်းၼႆႉ ၶဝ်ဢဝ်သူပ်းဢဝ်ၵႂၢမ်းလၢတ်ႈၵူၺ်း မၼ်းဢမ်ႇပဵၼ်လႆႈၼႆသေ ၸင်ႇလႆႈဢွၵ်ႇ ၶေႃႈပိုၼ်ၶၢဝ်ႇ ႁႂ်ႈၵူၼ်းၼွၵ်ႈမိူင်းၼႂ်းမိူင်းႁဝ်း လႆႈႁူႉ” ဝႃႈၼႆ။

ၵဵဝ်ႇၵပ်းလွင်ႈၼႆႉ ၶွမ်ႊမတီႊၵူၼ်မိူင်းတႆးပၢႆႈၽေး Shan State Refugee Committee (Thai Border) ဢမ်ႇလႆႈႁပ်ႉလွင်ႈ ဢၼ်လူင်ပွင်ၸိုင်ႈမၢၼ်ႈ ၵပ်းသိုပ်ႇမႃးၵမ်းသိုဝ်ႈလႄႈ မီးလွင်ႈထၢင်ႇထိူမ်/ ငမ်းငဝ်းၼႂ်းၸႂ် ဝႆႉယူႇဝႃႈ ၸွင်ႇၸႂ်ႈၵၢၼ်ယိုၼ်းမိုဝ်းၸွႆႈထႅမ် ဢၼ်ၸိုၼ်ႈၸၢင်ႇ/ သိုဝ်ႈယူဝ်း ယူဝ်ၶေး ၸၢင်ႈပဵၼ်လွင်ႈၶႂ်ႈလႆႈၼႃႈ ဢဝ်တႃတေႃႇၼွၵ်ႈမိူင်းသေ ဢဝ်ႁူမ်ႇငမ်း ႁႄႉပႅတ်ႈလွင်ႈ သိုၵ်းမၢၼ်ႈတိုၵ်ႉသိုပ်ႇၶႂၢၵ်ႈၼႃႈသိုၵ်း လႄႈ ႁဵတ်းႁႂ်ႈ ၵူၼ်းမိူင်း လႆႈယၢႆႉၶၢႆႉပၢႆႈယူႇ ၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈ ၸႄႈမိူင်းၸၢဝ်းၶိူဝ်း ဝႃႈၼႆ။

ၵူၼ်းပၢႆႈၽေးၸိူဝ်းၼႆႉၵမ်ႈၼမ်လုၵ်ႉတၢင်းမိူင်းတႆးပွတ်းၵၢင် ပၢႆႈၽေး သိုၵ်းမၢၼ်ႈမႃးမိူဝ်ႈၼႂ်းပီ 1996-98။ မိူဝ်ႈၼၼ်ႉၵူၼ်းမိူင်းတႆးပွတ်းၵၢင် ႁူဝ်ၵူၼ်း သၢမ်သႅၼ် (300,000)ပၢႆ လႆႈထုၵ်ႇၸုမ်းသိုၵ်းမၢၼ်ႈႁေႃႈလိုပ်ႈတဵၵ်း ၸႂ်ႉၶၢႆႉ ဢွၵ်ႇယၢၼ် ႁိူၼ်းယေး ဝၢၼ်ႈသူၼ်၊ ၵူၼ်းၼပ်ႉႁူဝ်ပၢၵ်ႇလႆႈထုၵ်ႇတဵၵ်းတဵင်ပေႉၵိၼ် ၵၼ်ႉၸၼ်လူလၢႆ ၶႃႈႁႅမ်တၢႆ ဝႃႈၼႆ။

ဢူးၸေႃႇထေး ၽူႈၸတ်းၵၢၼ်လူင် လုမ်းၽူႈၵိူဝ်းၵုမ်ၸိုင်ႈမိူင်း လၢတ်ႈၼႂ်းသိုဝ်ႇလၢႆဢၼ်ဝႃႈ သုၼ်ၵၢင် လွင်ႈငမ်း ယဵၼ်လႄႈ လွင်ႈၶိုၼ်းမႄးလီၵၼ် ၼႂ်းၸိူဝ်ႉၸၢတ်ႈ လူင်ပွင်ၸိုင်ႈ မီးၽႅၼ်ၵၢၼ်တေၸွႆႈ ထႅမ်ၵူၼ်းမိူင်းတႆး ပၢႆႈၽေးဢၼ်ၺႃး ၸဝ်ႈတႃႇၼ ၼွၵ်ႈမိူင်း တတ်းပႅတ်ႈၶဝ်ႈၼမ်ႉတၢင်းၵိၼ်ၼၼ်ႉ သင်ဝႃႈယိုၼ်ႈယွၼ်း တၢင်းၸွႆႈ ထႅမ်မႃးၼႆ ၶေႃႈပိုၼ်ၶၢဝ်ႇ ဢွၵ်ႇဝႆႉဝႃႈၼၼ်။

တႄႇဢဝ် လိူၼ်ဢွၵ်ႊထူဝ်ႊၿိူဝ်ႊ ပီၼႆႉမႃးတႃႇႁူဝ်ၵူၼ်း 6000 ပၢႆၼၼ်ႉ ၸွမ်းပၢင်သဝ်းၵူၼ်း ပၢႆႈၽေး လႅၼ် လိၼ်တႆး-ထႆး ၺႃးၸဝ်ႈတႃႇၼ ၼွၵ်ႈမိူင်းတတ်းပႅတ်ႈ ၵၢၼ်ၵမ်ႉၸွႆႈ ၶဝ်ႈၼမ်ႉတင်းၵိၼ် ဝႃႈၼႆ။