ၼႂ်းလိူၼ်ဢွၵ်ႊထူဝ်ႊၿိူဝ်ႊ လိူၼ်လဵဝ်ၵူၺ်း တႆးႁွတ်ႈၵဵင်းမႆႇ(ႁႅင်းၵၢၼ်တႆး) လႆႈလူႉတၢႆၵႂႃႇ တင်းမူတ်းမီး 5 ၵေႃႉ ယွၼ်ႉပဵၼ် ၽေးဢုပၢတ်ႈ(ၵိုင်ႉၵၢင်ႉ) လႄႈ ထုၵ်ႇၶႃႈႁႅမ် ၸၢႆးတႆးထိူၼ်ႇ ၽူႈၸွႆႈထႅမ်ႁႅင်းၵၢၼ်ၵေႃႉၼိုင်ႈလၢတ်ႈ။
မိူဝ်ႈဝၼ်းတီႈ 27/10/2019 ၼၼ်ႉ လုင်းသၢင်ႇၼိူင်း ဢႃယု 50 ပီ လႆႈလူႉတၢႆၵႂႃႇတီႈႁူင်းယႃလွႆလေႃႇ ယွၼ်ႉရူတ်ႉၽႃႇ၊ မိူဝ်ႈ ဝၼ်းတီႈ 22/10/2019 ၼၼ်ႉၵေႃႈ 3 ၵေႃႉ ပေႃႈမႄႈလုၵ်ႈ ၸၢႆးယႃႇၸိင်ႇ ဢႃယု 46 ပီ ၼၢင်းဢွၼ်ႇ ဢႃယု 55 ပီ လႄႈ လုၵ်ႈယိင်း ၼၢင်းၶမ်း ဢႃယု 20 ပီပၢႆ ထုၵ်ႇႁႅမ်တၢႆ ၼႂ်းႁိူၼ်း တီႈၸႄႈဝဵင်းၵဵင်းလၢဝ်။ ဝၼ်းတီႈ 17/10/ 2019 ၼၼ်ႉသမ်ႉ ၸၢႆးသၢင်ႇပီး ဢႃယု 35 ပီ တူၵ်းတိုၵ်း(တိူၵ်ႈဢုတ်ႇ) တီႈၵေႃႇသၢင်ႈသေ လႆႈၵႂႃႇလူႉတၢႆတီႈႁူင်းႁႃပႃႇငႄႉ ၸႄႈဝဵင်းမႄႈရိမ်း ၸႄႈတွၼ်ႈၵဵင်းမႆႇ ၸိုင်ႈထႆး။
ၸၢႆးတႆးထိူၼ်ႇ ၽူႈၸွႆႈထႅမ် ႁႅင်းၵၢၼ်ယၢၼ်မိူင်း ၼႂ်းၸႄႈဝဵင်းၵဵင်းမႆႇ လၢတ်ႈတီႈၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈဝႃႈ “ ၼႂ်းလိူၼ်ဢွၵ်ႊထိူဝ်ႊ ၿိူဝ်ႊလိူၼ်လဵဝ်ၵူၺ်း ပီႈၼွင်ႉတႆးႁဝ်းလႆႈလူႉတၢႆၵႂႃႇ တင်းမူတ်း 5 ၵေႃႉ။ မိူၼ်ၼင်ႇ လုင်းသၢင်ႇၼိူင်းၼၼ်ႉ ယွၼ်ႉရူတ်ႉ ၽႃႇ မိူဝ်ႈပီၵၢႆသေ ဢဝ်ပဵၼ်လိူတ်ႈၵၢမ်ႈၼႂ်းဢွၵ်းဢေႃ ၵမ်းၵမ်းလႆႈၵႂႃႇၽႃႇတတ်းဢဝ်လိူတ်ႈဢွၵ်ႇသေ လႆႈလူႉတၢႆၵႂႃႇတီႈ ႁူင်းယႃလွႆလေႃႇ။ ယဝ်ႉၵေႃႈ ၸၢႆးသၢင်ႇပီး ႁဵတ်းၵၢၼ်ၵေႃႇသၢင်ႈသေ တူၵ်းတိုၵ်း မိူဝ်ႈဝၼ်းတီႈ 12/10/2019 ၼၼ်ႉ လႆႈၼမ်း သူင်ႇတီႈႁူင်းယႃပႃႇငႄႉ။ ယွၼ်ႉလိူတ်ႈၵၢမ်ႈၼႂ်းဢွၵ်းဢေႃသေ လႆႈလူႉတၢႆၵႂႃႇတီႈႁူင်းယႃ မိူဝ်ႈဝၼ်းတီႈ 17 လိူၼ်ဢွၵ်ႊ ထိူဝ်ႊၿိူဝ်ႊ။ ဢၼ်ၺႃးၶႃႈႁႅမ်တၢႆတႄႉ ပဵၼ်ၶဝ် 3 ၵေႃႉ ပေႃႈမႄႈလုၵ်ႈတီႈဝဵင်းၵဵင်းလၢဝ်” ဝႃႈၼႆ။
လုင်းသၢင်ႇၼိူင်း ဢႃယု 50 ပီၼႆႉ ပဵၼ်ၵူၼ်းၸႃတိ ဝၢၼ်ႈၼႃးသၢင်း၊ ဢိူင်ႇမိူင်းယဵၼ် ၸႄႈဝဵင်းၼမ်ႉတူႈ။ ၸၢႆးသၢင်ႇပီး ဢႃယု 35 ပီသမ်ႉ ပဵၼ်ၵူၼ်းၸႃတိ ၸႄႈဝဵင်းၵေးသီး။ ၸၢႆးယႃႇၸိင်ႇ ဢႃယု 46 ပီ ပဵၼ်ၵူၼ်းၸႃတိ ၸႄႈဝဵင်းၼမ်ႉၸၢင်၊ ၼၢင်းဢွၼ်ႇ ဢႃယု 55 ပီ ၵူၼ်းၸႃတိ ၸႄႈဝဵင်းလၢႆးၶႃႈလႄႈ ၵေႃႉပဵၼ်လုၵ်ႈယိင်းၼၢင်းၶမ်း ဢႃယု 20 ပီပၢႆ ဝႃႈၼႆ။
ၸၢႆးတႆးထိူၼ်ႇ သိုပ်ႇလၢတ်ႈဝႃႈ “ တေႃႈလဵဝ် လိူင်ႈဢမူႉၶၻီႊၶဝ်တင်းမူတ်းၼႆႉ ပႆႇယဝ်ႉသေဢၼ်ၶႃႈ။ မိူၼ်ၼင်ႇ လုင်း သၢင်ႇၼိူင်းၼၼ်ႉ ရူတ်ႉၽႃႇသေ လႆႈပဵၼ်ၵႂႃႇၼၼ်ႉ ၵူၼ်းဢၼ်ၽႃႇၼၼ်ႉ ပဵၼ်ၽႂ် ၵေႃႉလႂ် ဢၼ်ဝႃႈၼၼ်ႉၵေႃႈ ပႆႇတီႉ လႆႈ။ ယဝ်ႉၵေႃႈ လွင်ႈၸၢႆးသၢင်ႇပီးၼၼ်ႉ တိုၵ်ႉဢုပ်ႇၵၼ် တင်းပေႃႈလဵင်ႉၼၢႆးၸၢင်ႈမၼ်းၸၢႆးယူႇ။ လွင်ႈ ၶဝ် 3 ၵေႃႉ ပေႃႈမႄႈ လုၵ်ႈၼၼ်ႉၵေႃႈ ၸဝ်ႈၼႃႈတီႈပလိၵ်ႈၶဝ် တိုၵ်ႉသွၵ်ႈႁႃတူဝ်ၵူၼ်းႁၢႆႉၼၼ်ႉယူႇ” ဝႃႈၼႆ။
ႁႅင်းၵၢၼ်တႆးၸိူဝ်းႁဵတ်းၵၢၼ်ယူႇၼႂ်းမိူင်းထႆး ပဵၼ်တၢင်းၵၢၼ်ၼႆႉ လူင်ပွင်ၸိုင်ႈထႆး ၸႂ်ႉႁဵတ်းပႃးဝတ်းဝႂ်ႁပ်ႉႁွင်း ၵၢၼ် ယူတ်းယႃတူဝ်ယူႇသေတႃႉ တင်းႁူင်းယႃ ႁပ်ႉၸွႆႈထႅမ်တႃႇၸဵပ်းမႆႈၶႆႈၼၢဝ်ၵူၺ်း။ ပေႃးပဵၼ်လွင်ႈရူတ်ႉၵႃးၽႃႇတမ်လႄႈ လွင်ႈလူႉလွင်ႈတၢႆတႄႉ ပေႃးဢမ်ႇမီးၸုမ်း (HRDF ၵဝ်ႉငဝ်ႈပူၵ်းပွင်သုၼ်ႇလႆႈၵူၼ်း)၊ ၸုမ်းတူင်ႉၼိုင်တူင်ႇဝူင်းၵူၼ်း ၸွႆႈထႅမ်တႄႉ ႁူပ်ႉထူပ်းလွင်ႈယၢပ်ႇၽိုတ်ႇလိူဝ်ႁႅင်း။
“ ၵဵဝ်ႇၵပ်းလွင်ႈၼႆႉ ယူႇတီႈႁဝ်းၶႃႈတႄႉ ဢမ်ႇၶႂ်ႈႁႂ်ႈလႆႈပဵၼ်တၢႆလၢႆလၢႆသေ ဢမ်ႇလႆႈၵႃႈသၢႆႈတႅၼ်းသင်ဢိတ်းဢၼ်ဝႃႈ ၼၼ်ႉ ဢမ်ႇၶႂ်ႈႁႂ်ႈပဵၼ်ၶႃႈ။ ၶႂ်ႈႁႂ်ႈမီးလွင်ႈၽဵင်းပဵင်းပဵၼ်ထမ်းတြႃးၶႃႈဢေႃႈ။ ၼွၵ်ႈလိူဝ်ၼၼ်ႉ ဢမ်ႇဝႃႈ ပႃႇတီႇတႆးႁဝ်း၊ တပ်ႉသိုၵ်းႁဝ်းလႄႈ ၸုမ်းတူင်ႉၼိုင်တူင်ႇဝူင်းတႆးႁဝ်း ႁႂ်ႈၸွႆႈထႅမ်ပၼ်ႁဝ်းၶႃႈၽွင်ႈ။ ထႅင်ႈလွင်ႈၼိုင်ႈ တေႃႈလဵဝ် တူဝ်တၢႆ ႁႅင်းၵၢၼ်တႆးႁဝ်းၵမ်ႈၼမ်ၼႆႉ ႁဝ်းၶႃႈ တေဢဝ်မႃးဝႆႉတီႈဝတ်ႉၵူႇတဝ်ႈ လွင်ႈယၢပ်ႇၽိုတ်ႇႁဝ်းၶႃႈၸိူဝ်းပဵၼ်ၽူႈၸွႆႈတႄႉ ပဵၼ် လွင်ႈထၢင်ၵႅတ်ႉသ်တႃႇ တူမ်ႈႁုင်၊ ၵွမ်ႇသႂ်ႇၵူၼ်းတၢႆ၊ ၶွမ်ႊၽိဝ်ႊတိူဝ်ႊ တႃႇတေၵဵပ်းၶေႃႈမုလ်း၊ ၽိမ်းၶေႃႈမုလ်း၊ ႁႃ ၶေႃႈမုလ်း တႃႇတေႁဵတ်းၵၢၼ် ၸိူဝ်းၼႆႉၵေႃႈ ႁဝ်းၶႃႈလူဝ်ႇတႄႉတႄႉၶႃႈ ယူႇတီႈၶႃႈႁဝ်းသေ ၶႂ်ႈတုၵ်းယွၼ်းၼင်ႇၼႆၶႃႈ” ၸၢႆးတႆးထိူၼ်ႇ သပ်းလႅင်းလၢတ်ႈ ၼႄၼင်ႇၼႆ။
ပီႈၼွင်ႉၵူၼ်းမိူင်းတႆးၼႆႉ ဢွၼ်ၵၼ်ၶဝ်ႈမႃးႁဵတ်းၵၢၼ်မိူင်းထႆး ၼမ်ၸဵမ်မိူဝ်ႈ 1996။ ယွၼ်ႉပိူဝ်ႈ လႆႈပၢႆႈၽေးသိုၵ်းလူင် ပွင်ၸိုင်ႈ (ယၢမ်းၼၼ်ႉ) ၶႂ်ႈတိုၵ်းလိုပ်ႈသိုၵ်းၸၢဝ်းၶိူဝ်း (ပိူင်လူင်သိုၵ်းတႆး) လႄႈ တဵၵ်းၸႂ်ႉၵူၼ်းမိူင်းၶၢႆႉပၢႆႈတီႈယူႇ။ ထိုင် ဝၼ်းမိူဝ်ႈၼႆႉ ၵူၼ်းမိူင်းတႆး ဢၼ်မႃးမီးမိူင်းထႆး ပၢးၸဵမ်ၵူၼ်းမႃး ႁဵတ်းၵၢၼ် ႁႃၵိၼ်လဵင်ႉတွင်ႉ ဢမ်ႇယွမ်းလၢၼ်ႉ ၸုမ်း ၸွႆႈထႅမ်ႁႅင်း ၵၢၼ်တႆးၶဝ်လၢတ်ႈ။
