ၵူၼ်းမိူင်းၵူၵ်း ၸတ်းပၢင်တိူင်ႇၵၢဝ်ႇ/ ၼႄၾၢင်ႁၢင်ႈ သၢၼ်ၶတ်း မိူင်ထၢၼ်ႇႁိၼ်

ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈ ၼပ်ႉပၢၵ်ႇ ၸတ်းႁဵတ်းပၢင်တိူင်ႇၵၢဝ်ႇယွၼ်းႁႂ်ႈၼမ်ႉလိၼ်ႁိၼ်ၽႃ ပႃႇမႆႉ ၶဵဝ်ၸမ်ႉၼမ်ႉလိူင်ႇ ၼႄၾၢင်ႁၢင်ႈ သၢၼ်ၶတ်းၽႅၼ် ၵၢၼ်ၶုတ်း ထၢၼ်ႇႁိၼ်လႄႈ ႁူင်းၾႆးၾႃႉ မိူင်းၵူၵ်း ၸႄႈဝဵင်းမိူင်းသၢတ်ႇ ၸိုင်ႈတႆးပွတ်းဢွၵ်ႇၶူင်း။

ဝၼ်းတီႈ 22/10/2019 ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈ ႁူမ်ႈၵၼ်ၸတ်းပၢင်တၢင်းလီယွၼ်းႁႂ်ႈ ၼမ်ႉလိၼ်ႁိၼ်ၽႃ ပႃႇမႆႉ ၶဵဝ်ၸမ်ႉ ၼမ်ႉလိူင်ႇ တီႈထၢတ်ႈၸႂ်မိူင်း၊ မိူင်းၵူၵ်း ၸႄႈဝဵင်းမိူင်းသၢတ်ႇ ၸိုင်ႈတႆးပွတ်းဢွၵ်ႇၶူင်း။ ယိူင်းဢၢၼ်း ႁႂ်ႈၶွမ်ႊပၼီႊထႆး တင်းမၢၼ်ႈ ႁႂ်ႈၵိုတ်းၶူင်းၵၢၼ်လွင်ႈ တေၶုတ်းထၢၼ်ႇႁိၼ် ၼႂ်းမိူင်းၵူၵ်း ယွၼ်ႉမႆႈၸႂ်ၵူဝ်တုမ်ႉတိူဝ်ႉသၽႃဝ လႄႈ ၵူဝ်ၵႄး ၼမ်ႉၵူၵ်း ပဵၼ်ၵွင်ႉ ႁိူတ်ႇႁႅင်ႈၵႂႃႇ ၸဵမ်ၸိူဝ်းၼႆႉ။

ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈမိူင်းၵူၵ်း ဢႃယု မွၵ်ႈ 50 ပီ ဢမ်ႇၶႂ်ႈဢွၵ်ႇၸိုဝ်ႈ ၵေႃႉၼိုင်ႈ လၢတ်ႈဝႃႈ“ ႁဝ်းၶႃႈၸတ်းပၢင်ယွၼ်းသူး ပၼ်ၼမ်ႉ လိၼ်ႁိၼ်ၽႃ ႁဝ်းၶႃႈ မိူဝ်ႈၼႆႉ။ ပိူဝ်ႈတႃႇၵႅတ်ႇၶႄႁႄႉၵင်ႈၽေးၶဵၼ်လႄႈ ႁၵ်ႉသႃ ၶူဝ်းတိုၼ်းထၢၼ်ႇႁိၼ် ႁဝ်းၶႃႈ ဝႆႉၼႂ်း လိၼ်မိူင်းၼၼ်ႉယဝ်ႉၶႃႈ။ သင်ဝႃႈ လႆႈၶုတ်းဢွၵ်ႇၼႆ မၼ်းတေတုမ်ႉတိူဝ်ႉတီႈလိၼ် ႁႆႈၼႃး၊ ထိူၼ်ႇၶိူဝ်း ပႃႇမႆႉႁဝ်းလႄႈ မႄႈၼမ်ႉ ႁဝ်းၶႃႈ ၸိူဝ်းၼႆႉယဝ်ႉ ”ဝႃႈၼႆ။

ၵဵဝ်ႇၵပ်းလွင်ႈၼႆႉ မိူဝ်ႈဝၼ်းတီႈ 22/10/2019 ၼၼ်ႉၵေႃႈ ယူႇတီႈ ၵေႃၵပ်းသၢၼ်တူင်ႉၼိုင်တႃႇမႄႈၼမ်ႉမိူင်းတႆး ဢွၵ်ႇ ၶေႃႈပိုၼ်ၽၢဝ်ႇဝႃႈ မိူဝ်ႈဝၼ်းတီႈ 11/7/2019 ၼၼ်ႉ ၶွမ်ႊပၼီႊ သႁႃၵွၼ်း (SQ) မိူင်းထႆးလႄႈၶွမ်ႊပၼီႊသူၺ်ႇယေႇၵၼ်ႇ (ၼွင်ၶမ်း) Golden Lake Co. Ltd (GL) မိူင်းမၢၼ်ႈ လႆႈလူင်းလၢႆးမိုဝ်း MOU ၵၼ်တႃႇၶုတ်းထၢၼ်ႇႁိၼ် ၼႂ်းမိူင်းၵူၵ်း တႃႇ ၶၢဝ်းတၢင်း 28 ပီ၊ ငိုၼ်းၶဝ်ႈတေဢမ်ႇယွမ်း 27 ႁဵင်လၢၼ်ႉဝၢတ်ႇ ငိုၼ်းထႆး (1 ဝၢတ်ႇ = 50 ၵျၢတ်ႉ/ ပျႃးငိုၼ်းမၢၼ်ႈ)။

ၼႂ်းၶေႃႈပိုၼ်ၽၢဝ်ႇ ၵေႃၵပ်းသၢၼ်တူင်ႉၼိုင်တႃႇမႄႈၼမ်ႉမိူင်းတႆး ဢွၵ်ႇဝႆႉဝႃႈ “ ၶွမ်ႊပၼီႊထႆးလႄႈမၢၼ်ႈသွင်ဢၼ် ၼၼ်ႉ လႆႈၸႂ်ႉငိုၼ်းပွၵ်ႈဢွၼ်တၢင်းသုတ်း 300 လၢၼ်ႉဝၢတ်ႇ ပိူဝ်ႈတႃႇႁူမ်ႈမိုဝ်း ၵၼ် ႁဵတ်းသၢင်ႈလွင်ႈထၢၼ်ႇႁိၼ်မိူင်း ၵူၵ်း၊ ၶွမ်ႊ ပၼီႊ (SQ) ဢဝ် 70% လႄႈၶွမ်ႊပၼီႊ ၼွင်ၶမ်းမိူင်းမၢၼ်ႈသမ်ႉဢဝ် 30%။ ၶွမ်ႊပၼီႊၶဝ်ၽႅၼ်ၵၢၼ် တေ ၶုတ်းထၢၼ်ႇႁိၼ် ပီလႂ် 300,000 တၼ်ႊ ပိူင်လူင်မၼ်းတႃႇမိူင်းထႆးသေ တေသၢင်ႈႁူင်းၾႆး ၾႃႉ ထၢၼ်ႇႁိၼ်ႁႅင်းၾႆး 600 မႅၵ်ႊၵိူဝ်ႊဝတ်ႊ တေဢဝ်ႁႅင်းၾႆးၾႃႉသူင်ႇၶဝ်ႈမိူင်းထႆး” ဝႃႈၼႆ။

ၸၢႆးႁေႃသႅင် ၽူႈၶၢၼ်ပၢၵ်ႇ ၵဝ်ႉငဝ်ႈသုၼ်ႇလႆႈၵူၼ်း ၸိုင်ႈတႆး လၢတ်ႈတီႈၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈဝႃႈ “ ၵၢၼ်ၶုတ်းထၢၼ်ႇၼႆႉ ႁူႉ တိုၼ်းတုမ်ႉတိူဝ်ႉသၽႃဝလႄႈပၢႆးယူႇလီ/ တူင်ႇဝူင်းၵူၼ်းယဝ်ႉ။ ၵူၼ်းႁဝ်းသမ်ႉ လႆႈပိုင်ႈဢိင် သၽႃဝ သေယူႇသဝ်း လဵင်ႉတူဝ်ၸႂ်။ ၵၢၼ်ၶုတ်းထၢၼ်ႇႁိၼ်ၼႆႉ ယႃႉသၽႃဝသေ ၵူၼ်းမိူင်းတေလႆႈၺႃးၸၢၵ်ႇမၼ်းၶႃႈယဝ်ႉ။ တီႈလိၼ်ႁႆႈၼႃး ၵူၼ်းမိူင်းတိုၼ်းတေတုမ်ႉတိူဝ်ႉသေ ၵၢၼ်ၽုၵ်ႇသွမ်ႈ ႁႃလဵင်ႉတွင်ႉၵေႃႈတေပဵၼ်လွင်ႈယၢပ်ႇၽိုတ်ႇၵပ်ႉၵိၼ်းမႃး၊ ၵူၼ်း မိူင်းတေလႆႈၶၢႆႉ လႆႈပၢႆႈ လႆႈႁႃတီႈလိၼ်မႂ်ႇတႃႇတင်ႈၸၢတ်ႈပၢၼ် ၵူၺ်းဢမ်ႇႁူႉဝႃႈတေလႆႈၵႂႃႇႁႃတီႈလႂ် ၽႂ်သမ်ႉတေဢဝ် ပုၼ်ႈ ၽွၼ်းပၼ် ၸဵမ်ၸိူဝ်းၼႆႉ” ဝႃႈၼႆ။

သိုပ်ႇလၢတ်ႈဝႃႈ “ ရေႃးၵႃႇတၢင်း ပဵၼ်လၢႆၸိူဝ်ႉ လၢႆပိူင်ၵေႃႈ တေၸွမ်းမႃး တေတုမ်ႉတိူဝ်ႉပႃးပၢႆးယူႇလီ။ ပေႃးပၢႆးယူႇလီ ယူပ်ႈယွမ်းၵေႃႈ ၵူႈၸိူဝ်ႉၵူႈလွင်ႈ တေယူပ်ႈယွမ်းၸွမ်း ယွၼ်ႉဢမ်ႇၸၢင်ႈႁဵတ်းႁႃလႆႈမိူၼ်ၼင်ႇတူဝ်ၸႂ် ၸဝ်ႈၵဝ်ႇၶႂ်ႈ လႆႈ ၶႂ်ႈပဵၼ်” ဝႃႈၼႆ။

“ မိူဝ်ႈဝၼ်းတီႈ 17/10/2019 ၼၼ်ႉတူဝ်တႅၼ်း ၶွမ်ႊပၼီႊၶဝ်ၶိုၼ်း မႃးတီႈမိူင်းၵူၵ်းသေႁဵတ်း ပၢင်ၵုမ်ၸွမ်း ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈ တီႈ ၵျွင်းဝၢၼ်ႈဝဵင်း ၶၢဝ်းယၢမ်း 3 မူင်းထိုင် 5 မူင်းဝၢႆးဝၼ်း။ ၶဝ်လၢတ်ႈၼႄ ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈဝႃႈ ပေႃးထိုင် ဝၼ်းတီႈ 25/10/ 2019 မႃး ၶဝ်တေ “ၶုတ်းၸၢမ်းတူၺ်းၵူၺ်း” ၼႆသေ လၢတ်ႈထႅင်ႈဝႃႈ တေၶုတ်း တႃႇ 3,200 ဢေႊၶိူဝ်ႊ”ယူႇတီႈ ၵေႃၵပ်း သၢၼ်တူင်ႉ ၼိုင်တႃႇမႄႈၼမ်ႉမိူင်းတႆး ပိုၼ်ၽၢဝ်ႇဝႆႉ။

ၸၢႆႁေႃသႅင် လၢတ်ႈဝႃႈ “ တႃႇႁႂ်ႈၵိုတ်းလွင်ႈၶုတ်းထၢၼ်ႇၼၼ်ႉ ပိူင်လူင်ၵူၼ်းမိူင်းလူဝ်ႇလႆႈ ႁပ်ႉႁူႉၽွၼ်းလီ ၽွၼ်းႁၢႆႉ မၼ်းသေ လုၵ်ႉႁဵတ်းၵူၺ်းယဝ်ႉ။ ဢၼ်ႁဝ်းလႆႈၺႃးပိူၼ်ႈလႅၼ်ၵိၼ်ႁူဝ်ႁဝ်း ဢဝ်ၶူဝ်းတိုၼ်းသၽႃဝ ႁဝ်းမႃး ၼႆႉၵေႃႈ ယွၼ်ႉႁဝ်းဢမ်ႇလႆႈႁပ်ႉႁူႉၶိုတ်းတၼ်းၸွမ်း။ ၵူၼ်းမိူင်းႁဝ်းလူဝ်ႇႁူမ်ႈၵၼ်လၢႆၾၢႆႇလၢႆတၢင်းသေ လုၵ်ႉသၢၼ်ၶတ်းႁၢဝ်ႈ ႁၢဝ်ႈ ႁႅင်းႁႅင်း ၸင်ႇတေ ႁႄႉၵင်ႈလႆႈ”ဝႃႈၼႆ။

ၵူၼ်းမိူင်းၵူၵ်းၵေႃႈဢွၼ်ၵၼ်မႆႈၸႂ်ၸွမ်းလွင်ႈၼႆႉသေၸင်ႇလႆႈၸတ်း ပၢင်ယွၼ်းသူးပၼ် ၼမ်ႉ (ၵွင်းမူး) လိၼ် ႁိၼ်ၽႃ။ တုၵ်းယွၼ်းႁႂ်ႈၶွမ်ႊပၼီႊ ၶဝ်ၵိုတ်းၵၢၼ်ၶုတ်း ထၢၼ်ႇႁိၼ် တင်းမူတ်း။ ထၢတ်ႈဢၼ်ၸဝ်ႈၶူးဝႃးဝုၼ်းၸုမ်ႉ တေမႃးမႄး ၵုမ်း လုမ်းလႃးၼႆႉ ယူႇႁိမ်းမႄႈၼမ်ႉၵူၵ်းသေ ၸဝ်ႈၶူးဝႃး လႆႈဢွၼ်ၵူၼ်းမိူင်းမႄးၵုမ်းၵေႃႇသၢင်ႈမႃး မိူဝ်ႈပီ 2016 ႁႂ်ႈပဵၼ် တီႈ ၵူၼ်းမိူင်း လႆႈၼပ်ႉယမ် ပိုင်ႈဢိင် လႄႈ ပဵၼ်လွင်ႈႁႄႉၵင်ႈၽေးၶဵၼ်ပႃး။

မိူင်းၵူၵ်းၼႆႉႁၢင်ႇၵႆလႅၼ်လိၼ်ထႆး မွၵ်ႈ 40 ၵီႊလူဝ်ႊ ပဵၼ်မိူင်းႁူၺ်ႈလွႆ၊ ယူႇၼႂ်းၸႄႈဝဵင်းမိူင်းသၢတ်ႇ၊ ၸႄႈတွၼ်ႈမိူင်း သၢတ်ႇ ၸိုင်ႈတႆး ပွတ်းဢွၵ်ႇၶူင်း၊ ယူႇႁိမ်း ၸမ်ႁူဝ်မႄႈၼမ်ႉၵူၵ်း ဢၼ်လႆႈလဵင်ႉလူသၢႆၸႂ် သတ်းလႄႈတူင်ႇဝူင်းၵူၼ်း လၢႆလၢႆၶိူဝ်းၵူၼ်း။ ၵဵဝ်ႇၵပ်းၵၢၼ်ၶုတ်းထၢၼ်ႇႁိၼ်မိူင်းၵူၵ်းၼႆႉသေ ၸၢႆးႁေႃသႅင်လၢတ်ႈဝႃႈ ၵူၼ်းမိူင်းၸိူဝ်း ယူႇတွၼ်ႈ တၢင်းတႂ်ႈမႄႈၼမ်ႉ တၢင်းမိူင်းထႆး ၸႄႈတွၼ်ႈၵဵင်းမႆႇ – ၵဵင်းႁၢႆး ၸိူဝ်းၼႆႉၵေႃႈတေတုမ်ႉတိူဝ်ႉပႃး။

မိူင်းၵူၵ်းၼႆႉမီးႁူဝ်ၵူၼ်းမွၵ်ႈ 2,500 ပဵၼ်ဢွင်ႈတီႈယူႇသဝ်းပီႈၼွင်ႉတႆး၊ လႃးႁူႇ၊ လႄႈဢႃးၶႃႇ။ သင်ဝႃႈ မီးၵၢၼ်ၶုတ်း ထၢၼ်ႇႁိၼ်မႃးၸိုင် ၸိူဝ်းၶဝ်တေလႆႈၶၢႆႉ တီႈယူႇတၼ်းသဝ်း။ သိုၵ်းလူင်ပွင်ၸိုင်ႈမၢၼ်ႈ သၢမ်တပ်ႉၵွင် ဢဝ်ႁူမ်ႇလူမ်ႈ လွမ်ႉႁွပ်ႈဝႆႉၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈ ပိူဝ်ႈတႃႇ ၵႅတ်ႇၵင်ႈမိူင်ႁိၼ် ၵၢၼ်ၶုတ်းထၢၼ်ႇ။