ၵေႃပွင်ၵၢၼ်ၽွမ်ႉႁူမ်ႈၸိုင်ႈတႆး (CSSU) ၸတ်းႁဵတ်းပၢင်ၾိုၵ်းၽွၼ်ႉ တီႈဝဵင်းလူင်တူၼ်ႈတီး။ ပဵၼ်ၵၢၼ်ႁၢင်ႈႁႅၼ်း တႃႇၸတ်းႁဵတ်းပၢင်ၵုမ်ၵၢၼ်မိူင်း ၸၼ်ႉၸိူဝ်ႉၸၢတ်ႈ ၸၢဝ်းၶိူဝ်းတႆးတၢင်းၼႃႈ။
ဝၼ်းတီႈ 11/12/2017 ၵေႃပွင်ၵၢၼ်ၽွမ်ႉႁူမ်ႈၸိုင်ႈတႆး (CSSU) တႄႇၸတ်းႁဵတ်းပၢင်ဢုပ်ႇၵုမ်ၾိုၵ်းၽွၼ်ႉ (Workshop) တႃႇႁၢင်ႈႁႅၼ်းပၢင်ၵုမ်ၵၢၼ်မိူင်း ၸၼ်ႉၸိူဝ်ႉၸၢတ်ႈ ၸၢဝ်းၶိူဝ်းတႆး တီႈဝဵင်းလူင်တူၼ်ႈတီး ၸိုင်ႈတႆးပွတ်းၸၢၼ်း။ ပၢင်ၾိုၵ်းၽွၼ်ႉၼႆႉ ၸတ်းႁဵတ်းတေႃႇထိုင်ဝၼ်းတီႈ 15/12/2017 ၊ မီးလုၵ်ႈၸုမ်း CSSU ၶိုၼ်ႈႁွတ်ႈၶဝ်ႈႁူမ်ႈမွၵ်ႈ 150-160 ၵေႃႉ။ ၸႅၵ်ႇႁဵတ်း 5 ၸုမ်း 5 တီႈသေ ဢုပ်ႇဢူဝ်းလႅၵ်ႈလၢႆႈလွင်ႈၵၢၼ်မိူင်း၊ ၵၢၼ်ႁူမ်ႇလူမ်ႈ၊ ၵၢၼ်တီႈလိၼ်လႄႈသၽႃႇဝ၊ ၵၢၼ်ပၢႆးမၢၵ်ႈမီး လႄႈၵၢၼ်တူင်ႇဝူင်းၵူၼ်း တင်းမူတ်း 5 ႁူဝ်ၶေႃႈၸိူဝ်းၼႆႉ-ၼႆယဝ်ႉ။
ၵၢၼ်မိူင်း ၸတ်းႁဵတ်းတီႈႁူင်းႁႅမ်း PH ၊ ၵၢၼ်ႁူမ်ႇလူမ်ႈၸတ်းတီႈႁူင်းႁႅမ်း Cherry Queen ။ ၵၢၼ်တီႈလိၼ်လႄႈသၽႃႇဝ တီႈႁူင်းႁႅမ်း Royal Star ။ ၵၢၼ်ပၢႆးမၢၵ်ႈမီး တီႈႁူင်းႁႅမ်းႁၵ်ႉႁွမ်။ ၵၢၼ်တူင်ႇဝူင်းၵူၼ်း ၸတ်းတီႈႁူင်းႁႅမ်း Taunggyi city -ၼႆယဝ်ႉ။
ၽူႈမီးပုၼ်ႈၽွၼ်း လုမ်းၵပ်းသၢၼ် RCSS တီႈတူၼ်ႈတီး ၸဝ်ႈသိုၵ်းလူင်ၸၢႆးဢူး လၢတ်ႈဝႃႈ- “ၼိုင်ႈတွၼ်ႈၵၼ် (ၵၼ်ႇတ)မီးႁဝ်းၵူၼ်း 5 ၵေႃႉ၊ ပေႃးႁႃႈတွၼ်ႈၵၼ်ၵေႃႈမီးၵူၼ်း 25 ၵေႃႉ။ တၢင်ႇၸုမ်းၸိူဝ်းၼၼ်ႉၵေႃႈ ပဵၼ်ၼၼ်ၼင်ႇၵဝ်ႇ၊ ဢမ်ႇဝႃႈၼႂ်းသိူဝ်ၽိူၵ်ႇႁႃႉ၊ ၼႂ်းၵေႃႁူမ်ႈသၢင်ႈၸိုင်ႈတႆး SSJAC ၼႆၵေႃႈ မႃးၼိုင်ႈတွၼ်ႈၵၼ် 5 ၵေႃႉ။ မိူၼ်ၼင်ႇၸုမ်းတူင်ႇဝူင်းၵူၼ်း၊ ၸုမ်းၵူၼ်းၼုမ်ႇတႆးၸိူဝ်းၼႆႉၵေႃႈ တူၺ်းဢဵၼ်ႁႅင်းသေလိူၵ်ႈမႃး 2 ၵေႃႉ 3 ၵေႃႉၸိူဝ်းၼႆႉ။ ၼိုင်ႈၸုမ်းၼႆႉမႃး 25 ၵေႃႉ၊ ၸႅၵ်ႇၵႂႃႇၼိုင်ႈတွၼ်ႈၵၼ် 5 ၵေႃႉ။ ပႃးတင်းၵၢၼ်လုမ်း ၵၢၼ်မၢတ်ႈမၢႆၸိူဝ်းၼႆႉ တေမီးထႅင်ႈ 3-5 ၵေႃႉၸိူဝ်းၼႆႉ”-ဝႃႈၼႆ။
သိုပ်ႇလၢတ်ႈၼႄတၢင်းယိူင်းဢၢၼ်း ဢၼ်လႆႈၸတ်းႁဵတ်းပၢင်ဝိူၵ်ႊသျွပ်ႊၼႆႉဝႃႈ- “ပဵၼ်လွင်ႈႁၢင်ႈႁႅၼ်းဝႆႉ တႃႇတေၸတ်းႁဵတ်းပၢင်ၵုမ်ၵၢၼ်မိူင်း ၸၼ်ႉၸိူဝ်ႉၸၢတ်ႈတီႈလၢင်းၶိူဝ်း။ မိူဝ်ႈပႆႇၸတ်းႁဵတ်းပၢင်ၵုမ်ၵၢၼ်မိူင်း ၸၼ်ႉၸိူဝ်ႉၸၢတ်ႈၼႆႉ ႁဝ်းႁၢင်ႈႁႅၼ်း ႁဵတ်းဝိူၵ်ႊသျွပ်ႊဢွၼ်တၢင်း။ ပေႃးႁဵတ်းယဝ်ႉ ၶိုၼ်းလူင်းႁူပ်ႉထူပ်းၵူၼ်းမိူင်းထႅင်ႈသေ ႁဵတ်းပၢင်ဢုပ်ႇၵုမ်လူင်ႈၼႃႈထႅင်ႈ၊ ပေႃးယဝ်ႉၸင်ႇၵွႆႈၵႂႃႇတီႈလၢင်းၶိူဝ်း၊ တေမႃးပဵၼ်ၸၼ်ႉပဵၼ်ၸၼ်ႉ။ တီႈပၢင်ဢုပ်ႇၵုမ်လူင်ႈၼႃႈၼၼ်ႉ ႁဝ်းတေႁွင်ႉမွၵ်ႇၽူႈတၢင်တူဝ်ၵူၼ်းမိူင်းႁဝ်း။ တီႈပၢင်ၵုမ်ၵၢၼ်မိူင်း ၸၼ်ႉၸိူဝ်ႉၸၢတ်ႈၼၼ်ႉ ႁႂ်ႈမၼ်းပႃးသဵင်ႁူဝ်ၸႂ်ၵူၼ်းမိူင်းႁဝ်း ၵူၼ်းမိူင်းတႆး၊ ၵွပ်ႈပိူဝ်ႈႁဝ်းႁဵတ်းတႃႇၸိူဝ်ႉၶိူဝ်းတႆးလႄႈ ဢမ်ႇၸႂ်ႈၵွမ်ႉၵႃႈၸိူဝ်းယူႇသဝ်းၼႂ်းမိူင်းတႆးၵူၺ်း၊ ႁႂ်ႈမၼ်းပႃးၵၢင်ၸႂ်ၸၢဝ်းၶိူဝ်းတႆး ဢၼ်မီးယူႇၼႂ်းမိူင်းႁူမ်ႈတုမ်ၼႆႉတင်းမူတ်း”- ၸဝ်ႈသိုၵ်းလူင်ၸၢႆးဢူး လၢတ်ႈ။
ပၢင်ဝိူၵ်ႊသျွပ်ႊပွၵ်ႈၼႆႉ တေမႄးၶတ်းလိူၵ်ႈၵူၼ်းတႃႇ 75 ၵေႃႉသေ ၸႅၵ်ႇပဵၼ် 5 ၸုမ်းယဝ်ႉ တေလူင်းထူပ်းၵူၼ်းမိူင်းၼႂ်းမိူင်းတႆး ႁူမ်ႈ 16 တီႈ၊ ၼႂ်းၵႄႈဝၼ်းတီႈ 17 တေႃႇထိုင် 23 လိူၼ်ၻီႊသႅမ်ႊၿိူဝ်ႊ 2017 ၼႆႉ။ ၸုမ်းလူင်းႁူပ်ႉထူပ်းၵူၼ်းမိူင်း ပွၵ်ႈမႃးႁဵတ်းပၢင်ၵုမ်ၵၼ်ၶိုၼ်းတီႈတူၼ်ႈတီး ဝၼ်းတီႈ 25-27/12/2017 ။ ဝၢႆးၼၼ်ႉသိုပ်ႇၸတ်းႁဵတ်း ပၢင်လူင်ႈၼႃႈဢုပ်ႇဢူဝ်းၵၢၼ်မိူင်း ၸၼ်ႉၸိူဝ်ႉၸၢတ်ႈၵူၼ်းၶိူဝ်းတႆး တီႈတူၼ်ႈတီး ဝၼ်းတီႈ 3-5 လိူၼ်ၵျႅၼ်ႊၼိဝ်ႊရီႊ 2018 -ၼႆယဝ်ႉ။
ပၢင်ၾိုၵ်းၽွၼ်ႉၼႆႉ ပူၼ်ႉမႃးမိူဝ်ႈႁၢင်လိူၼ်ၵျႅၼ်ႊၼိဝ်ႊရီႊ (2017)ၼၼ်ႉၵေႃႈ ၸတ်းႁဵတ်းပွၵ်ႈၼိုင်ႈယဝ်ႉ။ ပၢင်ၾိုၵ်းၽွၼ်ႉပွၵ်ႈၵမ်းၼႆႉ လႆႈၸတ်းႁဵတ်း ၸွမ်းၼင်ႇၸုမ်းၽူႈၼမ်းၼႂ်း CSSU ပၢင်ၵုမ်ၵၼ် မိူဝ်ႈဝၼ်းတီႈ 01/12/2017 ဢၼ်မီးၶေႃႈတႅပ်းတတ်းဝႃႈ ပေႃးဝၼ်းတီႈ 11-15/12/2017 တေႁဵတ်းပၢင်ၾိုၵ်းၽွၼ်ႉ (Workshop) ၵဵဝ်ႇ 5 ႁူဝ်ၶေႃႈ ဢၼ်ပဵၼ်ၵၢၼ်မိူင်း၊ ၵၢၼ်ႁူမ်ႇလူမ်ႈ၊ ၵၢၼ်တီႈလိၼ်လႄႈ သၽႃႇဝ၊ ၵၢၼ်မၢၵ်ႈမီး၊ ၵၢၼ်တူင်ႇဝူင်းၵူၼ်း တႃႇၶၢဝ်းတၢင်း 5 ဝၼ်း-ၼႆယဝ်ႉ။
ၵေႃပွင်ၵၢၼ်ၽွမ်ႉႁူမ်ႈၸိုင်ႈတႆး (Committee for Shan State Unity-CSSU) ၼႆႉ ပႃႊတီႊႁူဝ်သိူဝ် (SNLD) ၊ ပႃႊတီႊသိူဝ်ၽိူၵ်ႇ (SNDP) ၊ ၶွင်ႊသီႊဢဝ်ၶိုၼ်းၸိုင်ႈတႆး / တပ်ႉသိုၵ်းၸိုင်ႈတႆး (RCSS/SSA) ၊ ပႃႊတီႊမႂ်ႇသုင်ၸိုင်ႈတႆး / တပ်ႉသိုၵ်းၸိုင်ႈတႆး (SSPP/SSA) တင်း ၸုမ်းတူင်ႇဝူင်းၵူၼ်းတႆး CBOs ၼႂ်းမိူင်းၼွၵ်ႈမိူင်း ႁူမ်ႈၸႂ်ၵၼ်ၵေႃႇတင်ႈမႃး မိူဝ်ႈဝၼ်းတီႈ 15/10/2013 ။
မီးယိူင်းဢၢၼ်းလူင် ပိူဝ်ႈတႃႇၵႅတ်ႇၶႄႁႄႉၵင်ႈ သုၼ်ႇလႆႈၵူၼ်းမိူင်းၸိုင်ႈတႆး ၵူႈၸၢဝ်းၶိူဝ်း။ မီးယိူင်းဢၢၼ်း လႄႈ လၵ်းၵၢၼ် သွင်ပိူင်- 1.ပိူဝ်ႈတႃႇ ၵူၼ်းမိူင်းၸိုင်ႈတႆး ၵူႈၸၢဝ်းၶိူဝ်း ၽွမ်ႉႁူမ်ႈၵၼ်ၵႄႈလိတ်ႈ ၵမ်ၸႃတႃ (ၵၢမ်ႇၵျမ်ႇမႃႇ) ၸိုင်ႈတႆး။ 2.ပိူဝ်ႈတႃႇႁူမ်ႈၵၼ် ႁၢင်ႈႁႅၼ်းယူင်ႉၶၢပ်ႈၵၢၼ်မိူင်း (Political frame-work) ပိူဝ်ႈတႃႇဢုပ်ႇဢူဝ်းၵၢၼ်မိူင်း (ၸိုင်ႈတႆးၼႂ်းဝၼ်းမိူဝ်းၼႃႈ)။
