ႁွင်ႈၵၢၼ်ၾၢႆႇႁႅင်းၵၢၼ် လူင်ပွင်ၸိုင်ႈမိူင်းထႆး လူင်းပိုၼ်ႉတီႈ ၵူတ်ႇထတ်းၵူၼ်းႁဵတ်းၵၢၼ် ၼႂ်းၶၢဝ်းတၢင်း 7 လိူၼ် တီႉလႆႈ ႁႅင်းၵၢၼ်ၽိတ်းမၢႆမီႈ ၵူၼ်းႁဵတ်းၵၢၼ် 1,200 ပၢႆ။
တင်ႈဢဝ်ဝၼ်းတီႈ 1/10/2018 တေႃႇထိုင် ဝၼ်းတီႈ 7/5/2019 ႁွင်ႈၵၢၼ်ၾၢႆႇႁႅင်းၵၢၼ် လူင်ပွင်ၸိုင်ႈမိူင်းထႆး လႆႈ လူင်းပိုၼ်ႉတီႈ ၵူတ်ႇထတ်းလွင်ႈႁဵတ်းၵၢၼ်ၶွင်ႁႅင်းၵၢၼ်ယၢၼ်မိူင်းၵႂႃႇ 1,229 ၵေႃႉ ပဵၼ်ႁႅင်းၵၢၼ် ဢၼ်လႄႇလၢဝ်းႁႃၶၢႆၶူဝ်းၶွင်ၸွမ်းၵိဝ်ႇ ၸွမ်းတၢင်း 701 ၵေႃႉ၊ ၶၢႆၶူဝ်းၶွင်တၢင်းၼႃႈႁၢၼ်ႉ 501 ၵေႃႉ ၊ လိူဝ်ၼၼ်ႉၵေႃႈ ၵူၼ်းႁဵတ်းၵၢၼ်ယၢမ်း၊ ႁေႃႈရူတ်ႉၶိူင်ႈႁပ်ႉၸၢင်ႈ ၊ မေႃၼူတ်ႈလႄႈ ၵူၼ်းႁဵတ်းၵၢၼ်ၼႂ်ႈႁၢၼ်ႉမႄးႁၢင်ႈ (ႁၢင်ႈၶိူင်ႈ) ၸိူဝ်းၼႆႉ တင်းမူတ်း 27 ၵေႃႉ ။ ပၼ်တူတ်ႈတၢမ်ႇၵႂႃႇတင်းမူတ်းမီး 378 ၵေႃႉ ႁႅင်းၵၢၼ်မိူင်းႁူမ်ႈ တုမ် 126 ၵေႃႉ၊ ႁႅင်းၵၢၼ်ဝႅတ်ႉၼၢမ်ႊ 98 ၵေႃႉ ၊ လၢဝ်း 63 ၵေႃႉ ၊ ၵမ်ႊပူႊၶျႃႊ 51 ၵေႃႉ ဢိၼ်ႊၻီႊယိူဝ်ႊ 34 ၵေႃႉ ၶႄႇ 2 ၵေႃႉၼႆယဝ်ႉ။
ၸၢႆးပိူင်း ၸဝ်ႈၼႃႈတီႈၾၢႆႇမၢႆမီႈ HRDF လၢတ်ႈတီႈၸုမ်းၶၢဝ်ႇၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈ ဝႃႈ – “ တီႈၼႂ်းမိူင်းၸိုင်ႈထႆးၼႆႉ မီးပိူင်ၸိူင်ႉၼႆမႃးႁိုင်ယဝ်ႉ ၼင်ႇႁိုဝ်ႁဝ်းတေလွတ်ႈၽေးၼၼ်ႉၵေႃႈ ႁဵတ်းၸွမ်းၼင်ႇဢၼ် ပၵ်းပိူင် တမ်းဝၢင်းဝႆႉၼၼ်ႉ လီသေပိူၼ်ႈၶႃႈ “ ဝႃႈၼႆ။
မၢႆမီႈမိူင်းထႆးၼႆႉမီးဝႆႉဝႃႈ ႁႅင်းၵၢၼ်ၵူႈၵေႃႉ ဢၼ်ၶဝ်ႈႁဵတ်းၵၢၼ်ၼႂ်းမိူင်းထႆးၼႆႉ တေလႆႈမီးဝႂ်ႁဵတ်းၵၢၼ်လႄႈ ႁဵတ်းၵၢၼ် ၸွမ်းၼင်ႇဢၼ်တႅမ်ႈဝႆႉၼႂ်းဝႂ်ႁဵတ်းၵၢၼ်။ ၼႃႈၵၢၼ်ဢၼ်ႁဵတ်းၼၼ်ႉတေလႆႈပဵၼ် ၵၢၼ်ဢၼ်မၵ်းမၼ်ႈႁႂ်ႈႁဵတ်းၼၼ်ႉၵူၺ်း မိူၼ်ၼင်ႇ ၵၢၼ်ႁပ်ႉၸႂ်ႉၼႂ်းႁိူၼ်း၊ ၵၢၼ်ၵမ်မၵွၼ်း (ၵၢၼ်ၼၵ်းၼႃ ၸႂ်ႉမႃႇၸႂ်ႉႁႅင်း ဢၼ်ၵူၼ်းထႆးဢမ်ႇၶႂ်ႈႁဵတ်း)သင်ႁဵတ်း ၵၢၼ်ဢၼ်ႁႄႉႁၢမ်ႈဝႆႉၼၼ်ႉၸိုင် တေၺႃးမႂ်ငိုၼ်း 5,000 – 50,000 ဝၢတ်ႇ ၼႆယဝ်ႉ။
