ၸုမ်းၵႃႈၼူၵ်ႉၵႃႈတူဝ်းၵူၼ်းၼုမ်ႇတႆး (Shan Youth Organization) ၵႃႈၼူၵ်ႉတူဝ်း တီႈၽရထၢတ်ႈၵၢတ်ႇၵူႇသေ တိူင်ႇၵၢဝ်ႇႁႂ်ႈ တပ်ႉသိုၵ်းတႆး 2 ၸုမ်းၵိုတ်းယိုဝ်းၵၼ်ယဝ်ႉ ၽွမ်ႉသဵင်ပဵၼ်ဢၼ်ၼိုင်ႈ ဢၼ်လဵဝ်ၵၼ်။
ဝၼ်းတီႈ 12/05/2019 ၸုမ်းၵူၼ်းၼုမ်ႇတႆး SYO ဢွၼ်ႁူဝ်ၵူၼ်းၼုမ်ႇလၢႆလၢႆတီႈသေ ႁူမ်ႈၼႄတၢင်းၵႃႈၼူၵ်ႉတူဝ်း ယိၼ်း ၸူမ်းၸွမ်းဢၼ်တပ်ႉသိုၵ်းတႆး 2 ၸုမ်း လႆႈႁူမ်ႈၵၼ်ပိုၼ်ၽၢဝ်ႇ ၵိုတ်းယိုဝ်းၵၼ်။ လႆႈဢဝ်ၼူၵ်ႉၵိၼ်ႇၼရီႇ ၵိၼ်ႇၼရႃႇ 41 တူဝ်လႄႈ တူဝ်း 33 တူဝ် ၵႃႈပၼ်ၵွင် ႁႂ်ႈပဵၼ်လွင်ႈလီတႃႇမိူဝ်းၼႃႈ၊ ႁႂ်ႈသိုၵ်းတႆး 2 ၸုမ်း ၽွမ်ႉႁူမ်ႈပဵၼ်ဢၼ်လဵဝ်ၵၼ် တိူင်ႇၵၢဝ်ႇ တီႈၵွင်းမူးထၢတ်ႈၵၢတ်ႇၵူႇ ၸႄႈဝဵင်းတူၼ်ႈ တီး ၸိုင်ႈတႆးပွတ်းၸၢၼ်း။
ၸၢႆးၶိူဝ်းလဵဝ် ႁူဝ်ၼႃႈ ၸုမ်းၵူၼ်းၼုမ်ႇ SYO လၢတ်ႈတီႈၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈဝႃႈ “ တႃႇတေမႃးဝႆႈသႃႇ တီႈၵွင်းမူးၵၢတ်ႇၵူႇၼႆႉ ႁဝ်း ၶႃႈ မီးယိူင်းဢၢၼ်းဝႆႉႁိုင်ယဝ်ႉ။ မိူဝ်ႈလဵဝ်ၼႆႉ ႁဝ်းၶႃႈ ႁဵတ်းဝႆႉ ၼူၵ်ႉတူဝ်း ၼမ်ဝႆႉယဝ်ႉသေသမ်ႉ သၢင်ႇတေႃႇၵေႃႈပိူင်ၼိုင်ႈ ႁဝ်းၶႃႈ ႁူမ်ႈၸွမ်းသင်ၶၸဝ်ႈသေ ၸင်ႇလႆႈမႃးယွၼ်းသူး။ ပိူင်လူင်တႄႉတီႈၼႆႈ ပဵၼ်ၵွင်းမူးၵဝ်ႇၵႄႇ ႁွႆးမိုဝ်းတႆးႁဝ်းႁဵတ်း သၢင်ႈဝႆႉလႄႈ ႁဝ်းၶႃႈ ဢွၼ်ၵၼ် မႃးၵၼ်ႇတေႃး ယွၼ်းသူး ၵၢဝ်ႇထိုင်သေ ႁဝ်းၶႃႈ မႃးႁဵတ်းသၢင်ႈတွၼ်ႈတႃႇၸိူဝ်ႉၸၢတ်ႈ ႁဝ်း ႁႂ်ႈမၼ်းတေလီ။ ပဵၼ်ဢၼ်ယိၼ်းၸူမ်းယႂ်ႇၼမ်သေဢမ်ႇၵႃး ၼမ်ႉတႃပေႃးၶႂ်ႈတူၵ်းၶႃႈယဝ်ႉ” ဝႃႈၼႆ။
ၸၢႆးၶမ်းပၢင်ႇ ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၵုင်းၺွင်ႇ လၢတ်ႈတီႈၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈဝႃႈ “ ဢၼ်ပဵၼ်သိုၵ်းတႆး ၶူဝ်းၶဵဝ်လႄႈ ၶူဝ်းလၢႆး ၶဝ်ႁူမ်ႈၵၼ်ၼႆႉ ႁဝ်းၶႃႈယိၼ်းၸူမ်းၸွမ်းတႄႉတႄႉၶႃႈ။ ႁဝ်းၶႃႈ ဢဝ်ၵုင်ႇမုၼ်သေယဝ်ႉလႄႈ ႁွင်ႉဢဝ်ဢွၼ်ႇယိင်း/ ၸၢႆး ႁဝ်းသေ ယဝ်ႉ မႃးၵၼ်ႇတေႃး ယွၼ်းသူး။ ဢဝ်ၼႆႉၵႂႃႇမိူဝ်းၼႃႈ ႁႂ်ႈသိုၵ်းၶူဝ်းလၢႆးလႄႈၶူဝ်းၶဵဝ် ႁူမ်ႈၵၼ်တေႃႇ ၸူဝ်ႈသေၵမ်းၼႆ ႁဝ်းၶႃႈ ယွၼ်းသူးဝႆႉၸိူင်ႉၼၼ်ၶႃႈဢေႃႈ” ဝႃႈၼႆ။
ၵူၼ်းၼုမ်ႇတႆး ဢွၼ်ႇယိင်း/ ၸၢႆး ဢၼ်မႃးၵႃႈ ၼူၵ်ႉတူဝ်း ယွၼ်းသူး တီႈၵွင်းမူးၵၢတ်ႇၵူႇၼႆႉ ၵူၼ်းၼုမ်ႇတူၼ်ႈတီး၊ ထုင်ႉပူင်း၊ ၵုင်းၵျွင်း၊ ဝၢၼ်ႈသၼ်တေးလႄႈ ဝၢၼ်ႈၵၢင်တူင်ႈ ၸဵမ်ၸိူဝ်းၼႆႉ။
ပူၼ်ႉမႃးၶၢဝ်းတၢင်း ႁိမ်းၸမ်ပီၼႆႉ ၼႂ်းၸႄႈဝဵင်းၼမ်ႉတူႈ၊ သီႇပေႃႉ၊ ၵျွၵ်ႉမႄး၊ လႃႈသဵဝ်ႈ၊ မိူင်းၵိုင် ၸိူဝ်းၼႆႉ မီးပၢင်တိုၵ်း ၵၼ်သေ ဝၢၼ်ႈမိူင်းသုၵ်ႉယုင်ႈ ႁဵတ်းႁႂ်ႈၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၵူၼ်းမိူင်း ႁႃၵိၼ်လဵင်ႉတွင်ႉယၢပ်ႇၽိုတ်ႇမႃး ဝႃႈၼႆ။
မိူဝ်ႈဝၼ်းတီႈ 11/05/2019 ၼၼ်ႉ ယူႇတီႇတပ်ႉသိုၵ်းတႆး 2 တပ်ႉၸုမ်း SSPP တင်း RCSS ႁူမ်ႈၵၼ် ဢွၵ်ႇၶေႃႈပိုၼ်ၽၢဝ်ႇ တႃႇႁႂ်ႈၵိုတ်းယိုတ်းပၢင်တိုၵ်းလႆႈ တင်းမူတ်း 4 ၶေႃႈ ဝႃႈၼႆ။