ၽွင်းၶၢဝ်း ႁႅင်းလူမ်းမႆႈသုင်ၼႃႇၼႆႉ လီလႆႈႁူႉဝႆႉ
SHAN -
ပေႃးရႃႇသီႇဢုတု မႆႈႁႅင်းလိူဝ်မႃးဢႃးလႃးၸိုင် ဢၼ်ၵူႈၵေႃႉၸၢင်ႈပဵၼ်လႆႈၼႆႉ မီး 2 ယၢင်ႇ - မိူၼ်ၼင်ႇ ဢူၼ်ႈၼူၼ်း ႁိူဝ်ႉ မွႆႈယွၼ်ႉမႆႈႁႅင်း (Heat Exhaustion) လႄႈ ပဵၼ်လူမ်း ယွၼ်ႉမႆႈႁႅင်း (Heat Stroke) ။ ဢူၼ်ႈၼူၼ်းႁိူဝ်ႉမွႆႈ ယွၼ်ႉမႆႈႁႅင်း (Heat Exhaustion) ၼႆႉသမ်ႉ တေၼႄၾၢင်ႁၢင်ႈၸိူင်ႉႁိုဝ်ၼႆ...
ပိူင်ပဵၼ်သၢမ်ယၢင်ႇ ၸၢင်ႈၵိူတ်ႇၶိုၼ်ႈၼႂ်းမိူင်းတႆး ၽွင်းပီ 2024 ၼႆႉ
SHAN -
မိူဝ်ႈႁူဝ်လိူၼ်ဢေႊပရိူဝ်ႊၼႆႉ ၸုမ်း Community Analysis Support System (CASS) ပိုၼ်ၽၢဝ်ႇ ၽိုၼ်ႁၢႆးငၢၼ်း တႃႇႁႂ်ႈၾၢႆႇသုၼ်ႇလႆႈသုၼ်ႇပဵၼ်ၵူၼ်းၼႂ်းမိူင်းတႆးလႆႈတၢင်းၵမ်ႉၸွႆႈ၊ တူၵ်ႇတၵ်ႉပႃးဝႃႈ ၼႂ်းပီ 2024 ၼႆႉ ၵူၼ်းမိူင်းတႆး ၸၢင်ႈလႆႈႁူပ်ႉႁၼ် လွင်ႈပႅၵ်ႇပိူင်ႈ 3 ယၢင်ႇ။ ၶေႃႈတီႈ - (1) ဢိင်ၼိူဝ် ၶေႃႈလႆႈၸႂ် ပၢင်ၵုမ်...
ဝိူၺ်ႉသႅဝ်ႇၵင်း (ႁူဝ်ၼႃႈ “ဝ” ) ဢၼ်ၺႃး မိူင်းဢမေႊရိႊၵၼ်ႊ ပိုၼ်ႇၽၢဝ်ႇတီ့ၺွပ်းတူဝ် ဢွၵ်ႇငိုၼ်းသူး ၵႃႈႁူဝ်ဝႆ့ 2 လၢၼ့် တေႃႊလႃႊဢမေႊရိႊၵၼ်ႊ မိူဝ်ႈ 30 ပီပူၼ့်မႃးၼၼ့် ယၢမ်းလဵဝ် ၶၢဝ်ႇငၢဝ်း ၶိုၼ်းၸွတ်ႇ ၽႄႈၶိုၼ်ႈမႃး တီႈၼႂ်းသိုဝ်ႇၶၢဝ်ႇ မိူင်းထႆးလႄႈ လၢႆလၢႆၸိုင်ႈမိူင်း ။ ယွၼ့်ပိူဝ်ႈ မိူဝ်ႈလိူၼ်မၢတ်ႊၶျ်...
လၢႆးၽုၵ်ႇသွမ်ႈ မွၵ်ႇလီႇလီႇ (Lily)
သႅၼ်းၸိူဝ့်ၽၼ်း မွၵ်ႇလီႇလီႇၼႆ့ တင်းမူတ်း မီး 100 ပၢႆ ။ မွၵ်ႇလီႇလီႇၼႆ့ ပဵၼ်တူၼ်ႈမွၵ်ႇမဵဝ်း ဢၼ်သွမ်ႈငၢႆႈ/ ၽုၵ်ႇငၢႆႈ ။ သီမွၵ်ႇလီႇလီႇၼႆ့ တေမီးသီၶၢဝ် ၊ သီလိူင် ၊ သီၶွင်ႇ ၊ သီလႅင်လႄႈ သီၵမ်ႇ ။ ၾၢင်ႁၢင်ႈ ၼိူဝ်လူင်ႇမွၵ်ႇၼၼ့်...
ၽႅၼ်ၵၢၼ်ယၼ်ႇသိုၵ်း 1027 ၼႆႉ တုမ်ႉယွၼ်ႈလုၵ်ႈဢွၼ်ႇ ႁၢမ်းသုၼ်ႇႁဵၼ်းလိၵ်ႈတႆးၼမ်
“ႁူင်းႁဵၼ်းဢွၼ်ႇ … ႁူင်းႁဵၼ်းဢွၼ်ႇ … မီးလင်လဵဝ် မီးႁိမ်းပႃႇမႆႉၶဵဝ် မီးလင်လဵဝ်ၵွၺ်း မၼ်းၶၢၼ်ႉ ၼႃႇ လုၵ်ႈႁဵၼ်းၶဝ်ၼၢၼ်းၵႂႃႇ မၼ်းဝႃႈ လုၵ်ႈႁဵၼ်းၶဝ် ယႃႇလုၵ်ႉလႃႈ လုၵ်ႉၸဝ်ႉၸဝ်ႉသေယဝ်ႉ သုၵ်ႈၼႃႈ မႃး လႃႈမႃးတႃႉ ယႃႇပေ ၶၢၼ်ႉလႃးလႃး မႃးၶိုၼ်ႈႁူင်းႁဵၼ်း မႃး ... မႃး ......
ပၼ်ႁႃၾိင်ႈၾႃႉရႃႇသီႇ လႅၵ်ႈလၢႆႈလႄႈ ၶဝ်ႈၼမ့်တၢင်းၵိၼ် ဢမ်ႇၵုမ်ႇထူၼ်ႈၼႆ့ ႁဵတ်းႁႂ်ႈတုမ့်တိူဝ့် လွင်ႈငမ်းယဵၼ်လုမ်ႈၾႃႉ။ မိူင်းႁူမ်ႈတုမ်မၢၼ်ႈ ဢၼ်ပဵၼ်ပတိၵ်ႈၶၢတ်ႈၼႂ်းမိူင်းဝႆ့ယူႇၼႆ့ ယိုင်ႈၶႅၼ်းႁဵတ်းႁႂ်ႈ ငဝ်းလၢႆးၸိူဝ်းၼႆ့ ႁၢင်ႈႁၢႆ့မႃးလိူဝ်သေၵဝ်ႇ - ၸွမ်ၽူႈၸီ့သင်ႇ ၸုမ်းၸၢတ်ႈၸိုင်ႈလုမ်ႈၾႃႉ Antonio Guterres လၢတ်ႈၵႂႃႇ တီႈပၢင်ၵုမ်ၾၢႆႇႁူမ်ႇလူမ်ႈ ၸၢတ်ႈၸိုင်ႈလုမ်ႈၾႃႉ မိူဝ်ႈဝၼ်းတီႈ 14 လိူၼ်ၾႅပ်ႊပိဝ်ႊရီႊ ၼင်ႇၼႆ။ ၼႂ်းၼၼ့် ဢဝ်လွင်ႈမိူင်းႁူမ်ႈတုမ်မၢၼ်ႈ...
ၽွၼ်းလီၽွၼ်းၸႃႉ မိူင်းတႆးလႆႈသင်
ငဝ်းလၢႆးၼႂ်းမိူင်းမၢၼ်ႈယၢမ်းၼႆႉ ႁၢႆႉႁႅင်းလိူဝ်သေ ၽွင်းမိၼ်းဢွင်ႇလၢႆႇ ယိုတ်းဢႃႇၼႃႇ မိူဝ်ႈဝၼ်းတီႈ 1 လိူၼ်ၾႅပ်ႉၿိဝ်ႊရီႊ 2021 ၼၼ်ႉတႄႉတႄႉ ဢိၵ်ႇတင်းလွင်ႈမၼ်ႈၼိမ်ယဵၼ်ႁၢႆႉၸႃႉလိူဝ်တိူဝ်းမႃး ၼႂ်းၶၢဝ်းတၢင်း ႁွပ်ႈႁူဝ်သိပ်းပီလႄႈ ႁဵတ်းႁႂ်ႈၵူၼ်းတင်းၼမ်တင်းလၢႆ သၼ်ႇၶွၼ်းတိုၼ်ႇဝႆၵၼ်ဝႃႈ မိူင်းမၢၼ်ႈတေၸၢင်ႈတႅၵ်ႇ ပဵၼ်လၢႆပွတ်းလၢႆတွၼ်ႈ မိူၼ်သၢမ်ၵူၵ်း သၢမ်လဝ်ႇ ပိုၼ်းမိူင်းၶႄႇ မိူဝ်ႈပီၶရိသ်ႉ (220 – 280) ဢၼ်ပဵၼ်ၵၢၼ်...
ၶွမ်ႊပၼီႊၶုတ်းႁႄႈၶုတ်းၶမ်း ၸွမ်းသၢပ်ႇၼမ်ႉမူၺ် ပႃႇလႅဝ်း – ၵဵင်းလၢပ်ႈမီးၼမ် တုမ်ႉတိူဝ်ႉသိင်ႇဝႅတ်ႉလွမ်ႉ
ၶၢဝ်းတၢင်းသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ၽွင်းငမ်းၸိုင်ႈမိူင်းမႃး ပၢၼ်သိုပ်ႇပၢၼ် ၼႂ်းမိူင်းတႆးၼႆႉ ၸုမ်းယိပ်းၵွင်ႈၵၢင်ႇ လႄႈ ၸဝ်ႈငိုၼ်းသႃးၶဝ် ဢဝ်သုၼ်ႇတူဝ်ပဵၼ်ယႂ်ႇသေ ၶုတ်းဢဝ်ၶူဝ်းၶွင်သၽႃႇဝၾိင်ႈတိုၼ်း ဢၼ် မီးၼႂ်းၼမ်ႉၼႂ်းလိၼ်ၼိူဝ်လွႆ ပေႃးၸမ်မူတ်းၸမ်သဵင်ႈ တုမ်ႉတိူဝ်ႉၵူၼ်းမိူင်းလႄႈ သိင်ႇဝႅတ်ႉလွမ်ႉၵႃႈ ႁိုဝ်ၵေႃႈ ဢမ်ႇၶုၵ်းၸႂ်လႆႈ ဝူၼ်ႉထိုင် ၼပ်ႉဢမ်ႇသွၼ်ႇယဝ်ႉ။ မိူၼ်ၼင်ႇ တၢင်းတႃႈလိူဝ်ႇ - မိူင်းလဵၼ်း ၸိုင်ႈတႆးပွတ်းဢွၵ်ႇၼႆႉၵေႃႈ ၶွမ်ႊပၼီႊလၢႆမူႇ လၢႆၸုမ်း...
ဝၼ်းသင်ၶၢၼ် ႁိုဝ် ဝၼ်းသူင်ၵရၢၼ်ႊ ႁိုဝ် ဝၼ်းသၢင်းၵျၢၼ်ႇ
လူၺ်ႈၵႂၢမ်းဝွၵ်ႇလဝ်ႈၶၢၼ် ဝၼ်းသင်ၶၢၼ် ႁိုဝ် ဝၼ်းသူင်ၵရၢၼ်ႊ ႁိုဝ် ဝၼ်းသၢင်းၵျၢၼ်ႇ ၾိင်ႈႁိတ်ႈႁွႆး သင်ၶၢၼ်ၼႂ်း 4 ၽၢၵ်ႈ ၼႂ်းမိူင်းထႆး မီးၵၢၼ်လွင်ႈတူင်ႉၼိုင် ၽွင်းၶၢဝ်းသွၼ်းၼမ်ႉ ဢၼ်ႁႂ်ႈပဵၼ်ၵၢၼ်ထႅမ်သၢင်ႈ ပႃႇရမီႇ ၼႂ်းဝူင်းၶိူဝ်းႁိူၼ်း။ ပီမႂ်ႇသွၼ်းၼမ်ႉ လိူၼ်ႁႃႈ ပီ2024 ႁိုဝ် “ဝၼ်းမႁႃသင်ၶၢၼ်” ၼႆႉ တႄႇဝၼ်းတီႈ 13 လိူၼ်ဢေႊပရိူဝ်ႊ...
ၶိူင်ႈမိၼ် ၻရူၼ်ႊ (Drone) လမ်ႇလွင်ႈ တႃႇပၢင်တိုၵ်းၸိူင့်ႁိုဝ်?
တီႈၼႂ်းပၢင်တိုၵ်း ၵၢပ်ႈပၢၼ်မႂ်ႇ (ဢမ်ႇၼၼ်) ပၢင်တိုၵ်းဢၼ်ပဵၼ်ယူႇ တီႈၼႂ်းမိူင်းမၢၼ်ႈ ယၢမ်း တေႃႈလဵဝ်ၼႆ့ ဢမ်ႇမီးၸုမ်းယိပ်းၵွင်ႈၵၢင်ႇၸုမ်းလႂ်ၵုမ်းလႆႈတၢင်းၵၢင်ႁၢဝ်သေတႃႉ သင်မီးၶိူင်ႈ မိၼ် ၻရူၼ်ႊ ဢၼ်ႁၢမ်းၵူၼ်းၶပ်းႁေႃႈ ၼၼ်ႉၵူၺ်းၵေႃႈ ပေႃးၸွပ်ႇဢဝ် ၶၢဝ်ႇငၢဝ်းတီႈၼႂ်းၼႃႈ လိၼ်သိုၵ်းလႄႈ တိုၵ်းယိုဝ်းလႆႈယဝ့်။ သင်လႆႈႁၼ် ၶိူင်ႈမိၼ်ၻရူၼ်ႊ မိၼ်ဝႆ့ယူႇတီႈၼိူဝ်ၵၢင်ႁၢဝ်ၸိုင် ပေႃးပဵၼ်ႁႅင်းၸႂ် ယႂ်ႇလူင် တႃႇၵေႃႉသိုၵ်းၵေႃႉႁၢၼ် ဢၼ်မီးတီႈၼႃႈလိၼ်သိုၵ်း ၸိူဝ်းၼၼ့်...
ၾိင်ႈထိုဝ်ယမ် ႁိုဝ် တၢင်းယုမ်ႇယမ်ၶွင်တႆး ဢၼ်သိုပ်ႇႁိတ်ႈႁွႆးမႃးယၢဝ်းသႅၼ်ယၢဝ်း ယင်းတိုၵ်ႉပဵၼ်ၵၢၼ်ႁိတ်ႉႁိူဝ်ႇႁုမ် တိုဝ်းၵမ်ဢမ်ႇတွၼ်ႉၸၢင်ႇႁၢႆ ဢမ်ႇဝႃႈၶဝ်ႈမႃးယူႇသဝ်း ပႃႇၽိူင်းၼႂ်းမိူင်းထႆးၵေႃႈ ၵၢၼ်ဢဝ်လုၵ်ႈဢဝ်လၢၼ်ၶဝ်ႈႁဵၼ်း ၾိုၵ်းၵၢၼ်သႃသၼႃးၼၼ်ႉ ႁဵတ်းပဵၼ်“ပွႆးသၢင်ႇလွင်း” ငၢၼ်းယႂ်ႇပွႆးလူင် (ငၢၼ်းၿူၶျ်ႇလုၵ်ႈၵႅဝ်ႈ) ၿူၶျ်ႇပဵၼ်သၢင်ႇ “သႃမၼဵရ်း”(ၸဝ်ႈသၢင်ႇ) ယူႇၶႂ်ႈၸွတ်ႈတူဝ်ႈမိူင်းထႆးပွတ်းၼိူဝ်ၼႂ်းဝူင်ႈဝၢင်ႈၵၢင်ၶၢဝ်းလိူၼ်သီလိူၼ်ႁႃႈ ပိူဝ်ႈပဵၼ်ၵၢၼ် သိုပ်ႇပုတ်ႈပႂ်ႉပႃး သႃသၼႃးၶမ်းၽြႃးပုတ်ႉထၸဝ်ႈ။ ၾၢႆႇၼိုင်ႈၵေႃႈၵူၼ်းၶိူဝ်းတႆးၸၢဝ်းပုတ်ႉထ ဢၼ်ဢဝ်လုၵ်ႈတဝ်ႈလဝ်ႇလၢၼ်ၽွင်းပဵၼ်ၼုမ်ႇၸၢႆးဢွၼ်ႇဢႃယု 7-12 ပီ ႁဵတ်းသၢင်ႇလွင်း ၿူၶျ်ႇပဵၼ်သႃမၼဵရ်း(သႃမၼေႇရ်)...
(ဝၼ်းထီ့ 10 လိူၼ် February ယၢမ်းၵၢင်ၶမ်ႈပူၼ့်မႃးၼႆ့ သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ပိုၼ်ၽၢဝ်ႇ မၵ်းမၼ်ႈ တေ တႄႇ ၸႂ့်တိုဝ်း မၢႆမီႈၵဵပ်းသိုၵ်းၵူၼ်းမိူင်း ၊ ၵူၼ်းမိူင်းၸိူဝ်းဢႃယုတဵမ် 18 ၶူပ်ႇၵူႈၵေႃႉ တၵ်းလႆႈႁၢပ်ႇ ၵၢၼ် သိုၵ်း ၵူႈၵေႃ့ - ဝႃႈၼႆဝႆ့ ။ ...
ၵူၼ်းၼုမ်ႇထုင်ႉလၢင်းၶိူဝ်း ပၢႆႈသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ၶဝ်ႈၾိုၵ်းၵၢၼ်သိုၵ်း ၼႂ်းတပ်ႉသိုၵ်းၸိုင်ႈတႆး
SHAN -
ၼႂ်းထုင်ႉမိူင်းၼၢႆး-လၢင်းၶိူဝ်းမိူင်းပၼ်ႇ ၸိုင်ႈတႆးပွတ်းၸၢၼ်းၼႆႉ သိုၵ်းမၢၼ်ႈတႄႇယွၼ်းၵူၼ်းၼုမ်ႇၼႂ်းပွၵ်ႉၼႂ်းယွမ်ႇ တႃႇၾိုၵ်းၵၢၼ်သိုၵ်းပၼ် ၼႆလႄႈ ၵူၼ်းၼုမ်ႇ99 ပိူဝ်ႊသႅၼ်ႊ ဢဝ်ၼမ်ႉၸႂ်ၸဝ်ႈၵဝ်ႇသေ ၶဝ်ႈႁၢပ်ႇၵၢၼ်ၼႂ်းတပ်ႉသိုၵ်းၸိုင်ႈတႆး RCSS/SSA ၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈ။ တႄႇဢဝ်ဝၼ်းတီႈ 10 လိူၼ်မၢတ်ႊၶျ်မႃး သိုၵ်းမၢၼ်ႈသင်ႇလူင်းတီႈၵၢင်ႉၵႄႇၵွၼ်းဢိူင်ႇ ပွၵ်ႉယွမ်ႇ ႁႂ်ႈသူင်ႇသဵၼ်ႈၸိုဝ်ႈၵူၼ်းၼုမ်ႇၼႂ်းပွၵ်ႉပၼ်ၶဝ် ၼိုင်ႈဝၢၼ်ႈ 2 ၵေႃႉ ၼႆလႄႈ ႁဵတ်းႁႂ်ႈၵူၼ်းၼုမ်ႇ ၼႂ်းပွၵ်ႉ ဢိမ်ႇမိူဝ်ႇဢမ်ႇၶႂ်ႈၶဝ်ႈၾိုၵ်း ၵၢၼ်သိုၵ်းၸွမ်းသိုၵ်းမၢၼ်ႈ...
ႁဵတ်းဝႂ်ၶၢမ်ႈမိူင်း Passport ၼႂ်းဝၼ်းမိူဝ်ႈၼႆႉ
ပေႃးငဝ်းလၢႆးဝၢၼ်ႈမိူင်းလီ လဵၵ်ႉယႂ်ႇၼုမ်ထဝ်ႈ ယိင်းၸၢႆး ထၢင်ႇႁၢင်ႈလႆႈယူႇသဝ်း ၼႂ်းၸိုင်ႈမိူင်းၽႂ်မၼ်း လူၺ်ႈဢမ်ႇမီးတၢင်းလိူတ်ႇတၢင်းမႆႈ ။ ပေႃးဝႃႈ ၸိုင်ႈမိူင်းၼိုင်ႈမိူင်း ၵတ်းယဵၼ်ႁၢမ်းၶဵၼ်ၸိုင် ၵူၼ်းတေၵိုၼ်းငိုၼ်းတေၶွၼ်ႈ တူဝ်ယၢင်ႇမၼ်းမိူၼ်ၸိုင်ႈမိူင်းႁိမ်းႁွမ်းႁဝ်း မိူင်းထႆး ၊ မိူင်းၶႄႇ ၸိူဝ်းၼႆႉ ။ ၵူၺ်းၵႃႈ ၸဵမ်မိူဝ်ႈၶၢဝ်းတၢင်းပဵၼ်ၶူဝ်ႊဝိတ်ႉလၢမ်းၽႄႈႁႅင်း ၵၢၼ်ဢႅဝ်ႇလႄႇတွင်ႊတဵဝ်ႊၸိူဝ်းၼႆႉၵေႃႈ ၶၢတ်ႇၵႂႃႇၵမ်းၼိုင်ႈ ။ လူင်ပွင်ၸိုင်ႈမိူင်းလႂ်မိူင်းၼၼ်ႉ သင်ႇပိၵ်ႉဢိုတ်းတၢင်းၶဝ်ႈဢွၵ်ႇမိူင်းၽႂ်မၼ်း ။...
ၼွၵ်ႈလိူဝ်သေမၵ်းမၼ်ႈ 7 ဝၼ်းၾႅပ်ႉၿိဝ်ႊရီႊပဵၼ်ဝၼ်းၶိူဝ်းတႆးယဝ်ႉယင်းပဵၼ်ဝၼ်းဢၼ်ၸဝ်ႈၾႃႉလႄႈၽူႈ ၼမ်းၵူၼ်းမိူင်းၶဝ် ၶွတ်ႇၽွတ်ႈၶွင်ႊသီႊၸိုင်ႈတႆး လႆႈၸႂ်တႅပ်းတတ်းမၵ်းမၼ်ႈတုင်းၸၢတ်ႈၸိုင်ႈတႆးလႄႈ ၽဵင်း ၸၢတ်ႈ(ၽဵင်းၵႂၢမ်းတၢင်ႇတုင်း) ၶိူဝ်းတႆးၶိူဝ်းရႃးၸႃး ဢၼ်ၻွၵ်ႉတိူဝ်ႊလုင်းပႃႉၺၢၼ်ႇၸုမ်းမူၵ်ႇႁူဝ်ၽိူၵ်ႇ ၶဵၼ်ႇတႅမ်ႈတႅင်ႇဝႆႉၼၼ်ႉသေ ၶုၼ်ပၢၼ်းၸိင်ႇ ၸဝ်ႈၾႃႉလူင်ၼမ်ႉသၼ် ၸင်ႇလူင်းလၢႆးမိုဝ်း ၼႂ်းလိၵ်ႈသၢႆလူမ်း သူင်ႇထိုင်ၸွမ်ၸိုင်ႈမိူင်းလႄႈ ၼႂ်းသၢႆလူမ်းၼၼ်ႉဝႃႈ - “မၢႆသၢႆလူမ်း No.36 ဢၼ်သူင်ႇမႃးမိူဝ်ႈဝၼ်းတီႈ 6 ၾႅပ်ႉၿိဝ်ႊရီႊ 1947...