ၾႆးပႃႇဢၼ်မႆႈၼႂ်းၸႄႈမိူင်း ၼိဝ်ႊသွတ်ႉဝေလ်း ဢၼ်မီးၸဵင်ႇၸၢၼ်းဝၼ်းဢွၵ်ႇ မိူင်းဢေႃးသတြေႊလီႊယိူဝ်ႊ ၼၼ်ႉ ယၢမ်းလဵဝ်ဝွတ်ႈယဵၼ်ၵႂႃႇၽွင်ႈယဝ်ႉသေတႃႉ ၾၢႆႇပႃႇမႆႉပိုၼ်ၽၢဝ်ႇဝႃႈ တူဝ်သတ်းမူၺ်ႉႁၢႆတၢႆၸွမ်း ၾႆး ဢမ်ႇယွမ်း 500 လၢၼ်ႉဝႃႈၼႆ။
ၾႆးပႃႇဢၼ်မႆႈႁၢဝ်ႈႁႅင်းၼႆႉ ပဵၼ်ၾႆးပႃႇဢၼ်လုၵ်ႉမႆႈ 113 တီႈ။ လူင်ပွင်ၸိုင်ႈပိုၼ်ၽၢဝ်ႇဝႃႈ ပဵၼ် ၾႆးမႆႈ ပႃႇ ဢၼ်ႁၢဝ်ႈႁႅင်းသုတ်း ၼႂ်းပိုၼ်းမိူင်းဢေႃးသတြေႊလီႊယိူဝ်ႊ၊ ၵွပ်ႈၼႆၸဝ်ႈၼႃႈတီႈႁိပ်ႈၶႄ ၵူဝ်ၾႆးပႃႇ လၢမ်းႁူမ်ႈၵၼ်သေယဵၼ်းပဵၼ်ၾႆးပႃႇယႂ်ႇလူင်ထိုင်တီႈဢမ်ႇၸၢင်ႈၶႄလႆႈ- ဝႃႈၼႆ။
ႁွင်ႈၵၢၼ်ၾၢႆႇပိုၼ်ၽၢဝ်ႇ ၸုမ်းပႃႇမႆႉၵေႃႈပိုၼ်ၽၢဝ်ႇ မိူဝ်ႈဝၼ်းတီႈ 5/1/2020 ဝႃႈ တူဝ်ႁွပ်ႇလုၵ်ႈ Kangaroo လႄႈ မီၶူဝ်ႊဢႃႊလႃႊ Koala ၸိုဝ်ႈသဵင်ယႂ်ႇမိူင်းဢေႃးသတြေႊလီႊယိူဝ်ႊၵေႃႈ ၸၢင်ႈမူၺ်ႉႁၢႆယွၼ်ႉၾႆးပႃႇၵမ်းၼႆႉ – ဝႃႈၼႆ။
ၾႆးပႃႇမိူင်းဢေႃးသတြေႊလီႊယိူဝ်ႊၼႆႉတႄႇမႆႉမႃးၸဵမ်မိူဝ်ႈလိူၼ်ၵျူႊလၢႆႊ 2019 ။ မိူဝ်ႈႁူဝ်လိူၼ် ၵျႅၼ်ႊၼိဝ်ႊရီႊ 2020 ၼႆႉလၢမ်းမႆႈႁၢဝ်ႈႁႅင်းလႄႈ ၸွမ်ၽွင်းလူင် မိူင်း ၼိဝ်းသွတ်ႉဝေးလ် လႆႈပိုၼ်ၽၢဝ်ႇ ငဝ်းလၢႆးၶိုၵ်ႉၶၵ်ႉသေ ပိၵ်ႉသဵၼ်ႈတႃႈသၢႆတၢင်း၊ ၶၢႆႉၵူၼ်းမိူင်းၵႂႃႇတီႈၵႆၽေး။ ပဵၼ်ၶၢဝ်းပီသဵင်ႈ ၶၢဝ်းလိုဝ်ႈ ၵၢၼ်သေတႃႉ ၵူၼ်းမိူင်းဢမ်ႇၸၢင်ႈၵႂႃႇဢႅဝ်ႇလိုဝ်ႈၸွမ်းၾင်ႇပၢင်ႇလၢႆႇၸၢၼ်း။ ၵူၼ်းထုင်ႉၼၼ်ႉ ယၢပ်ႇ ၽိုတ်ႇတႃႇတၢင်းၵိၼ်တၢင်းယမ်ႉလႄႈ ၼမ်ႉမၼ်းရူတ်ႉၵႃး။ သၢႆၾႆးၾႃႉၵေႃႈၶၢတ်ႇလႄႈ ၵၢၼ်ၵပ်းသိုပ်ႇ တိတ်းတေႃႇ မိူၼ်ၼင်ႇၾူၼ်း၊ ဢိၼ်ႊထိူဝ်ႊၼႅတ်ႊ ၵေႃႈယၢပ်ႇၽိုတ်ႇ။
ယူႇတီႈလူင်ပွင်ၸိုင်ႈတႄႉ သူင်ႇႁႅင်းၵူၼ်းႁႅင်းၶိူင်ႈမိၼ်တႃႇၸွႆႈထႅမ်ဢဝ်ၵူၼ်းဢွၵ်ႇယူႇဢမ်ႇထၢတ်ႇ၊ ၾၢႆႇၼိုင်ႈၵေႃႈ မိူဝ်ႈဝၼ်းတီႈ 6/1/2020 ၼၼ်ႉၾူၼ်တူၵ်းပၼ်လႄႈ ၾႆးၵေႃႈလႆႈဝွတ်ႇယဵၼ်ၵႂႃႇၽွင်ႈ ယဝ်ႉ။ ၵူၺ်းၵႃႈ လူမ်းမႆႈၶိုၼ်ႈသုင် မီး 40 ၻီႊၵရီႊ သႄးလ်သီးယႅတ်ႉသ်သေဢမ်ႇၵႃး လူမ်းသမ်ႉပဝ်ႇ ႁႅင်းဝႆႉလႄႈ ၽွင်းၾူၼ်တူၵ်းၼၼ်ႉ ၸဝ်ႈၼႃႈတီႈၼႅတ်ႈၽဵဝ်ႈယုမ်းၶိူဝ်း ၸိူဝ်းတေၸၢင်ႈပဵၼ်ယိူဝ်ႇ ၸၢၵ်ႇၾႆး ၼၼ်ႉပႅတ်ႈဝႆးဝႆးယူႇ- ႁွင်ႈၵၢၼ်ၶၢဝ်ႇ AAP လႄႈ SBS မိူင်းဢေႃးသတြေႊလီႊယိူဝ်ႊ ဢွၵ်ႇဝႆႉၼင်ႇၼႆ။
ယွၼ်ႉၾႆးမႆႈပႃႇၼႆႉသေ ၵူၼ်းမိူင်း ၵုၼ်းသလႅၼ်း ႁၢႆဝႆႉ 7 ၵေႃႉ ။ တင်ႈတႄႇလိူၼ် သႅပ်ႉထႅမ်ႊ ပိူဝ်ႊ မႃးတေႃႇထိုင်ယၢမ်းလဵဝ်ၵူၼ်းမိူင်းလႆႈလူႉတၢႆယွၼ်ႉၾႆးမႆႈပႃႇ ဢမ်ႇယွမ်း 23 ၵေႃႉ။ 1800 ၼႃႈႁိူၼ်း လႆႈႁူပ်ႉတၢင်းယၢပ်ႇၽိုတ်ႇတႃႇတီႈယူႇတီႈၵိၼ် ၾႆးၾႃႉလႄႈၼမ်ႉၸႂ်ႉ။ ၼႃႈလိၼ်ၺႃးၽေးၾႆးပႃႇ ဢမ်ႇယွမ်း 8 လၢၼ်ႉဢေႊၶိူဝ်း။
ပဵဝ်ၾႆးႁုပ်ႇၶိုၼ်ႈသုင် ယူႇမိူင်းၶျီႊလီႊ လႄႈ ဢႃႊၵျိၼ်ႊတီႊၼႃး ဢၼ်မီးၼႂ်းၵုၼ်တိူၵ်ႈဢမေႊရိၵ တႂ်ႈ၊ ဢၼ်ယၢၼ်ၵၼ်တင်းမိူင်းဢေႃးသတြေႊလီႊယိူဝ်ႊ 12,000 ၵီႊလူဝ်ႊမီႊတိူဝ်ႊ ပၢႆၼၼ်ႉ ယင်းမုင်ႈ ႁၼ်ၵႂၼ်းၾႆးယူႇ ဝႃႈၼႆ။
ယွၼ်ႉပိူဝ်ႈၾႆးမႆႈပႃႇႁၢဝ်ႈႁႅင်းလႄႈ တွင်ႉၾႃႉတီႈမိူင်း ၼိဝ်ႊၸီႊလႅၼ်ႊ ဢၼ်မီးၸဵင်ႇၸၢၼ်း ဝၼ်းဢွၵ်ႇမိူင်းဢေႃးသတြေႊလီႊယိူဝ်ႊမွၵ်ႈ 4,000 ၵီႊလူဝ်ႊမီႊတိူဝ်ႊၼၼ်ႉ ယဵၼ်းပဵၼ်သီလိူင်လႅင် သေ မိူင်း မိုတ်းမူဝ်းဝႆႉယူႇ – သိုဝ်ႇၶၢဝ်ႇ သျိၼ်ႊႁႂႃႊ ၵေႃႈပိုၼ်ၽၢဝ်ႇဝႆႉၼင်ႇၼႆ။
ၸွမ်ၸိုင်ႈ သၵွတ်ႉမေႃႇရိတ်ႉသိၼ်ႇ မိူင်းဢေႃးသတြေႊလီႊယိူဝ်ႊတႄႉပိုၼ်ၽၢဝ်ႇမိူဝ်ႈဝၼ်းတီႈ 5/1/2020 ဝႃႈ တႃႇၶိုၼ်းပူၵ်းပွင်ပၼ်ၵူၼ်းမိူင်းထူပ်းၽေးၾႆးၼၼ်ႉ လႆႈၶွတ်ႇၽွတ်ႈ ၸုမ်းပူၵ်းပွင်ဝႆႉ ယဝ်ႉဝႃႈၼႆ။
ၶေႃႈမုလ်း- The Sydney Morning Herald, BBC,Xinhua
