Friday, March 29, 2024

ၸဝ်ႈယွတ်ႈသိုၵ်းလၢတ်ႈဝႃႈ ပေႃးဢမ်ႇမီးလိၵ်ႈႁူမ်ႈမၢႆပၢင်လူင် ဢမ်ႇမီးမႃးၸိုင်ႈမိူင်းႁူမ်ႈတုမ်

Must read

ၶေႃႈတႅပ်းတတ်းပၢင်ၵုမ်ၽူႈဢွၼ်ႁူဝ် ၶၢင်၊ ၶျၢင်း၊ တႆး ဢၼ်ဢုပ်ႇဢူဝ်းလႆႈၸႂ်ၵၼ် မိူဝ်ႈဝၼ်းတီႈ 6-7 လိူၼ်ၾႅပ်ႊၿိဝ်ႊရီႊ 1947 ၼၼ်ႉ ပဵၼ်မူႇပိူင်ပိုၼ်ႉထၢၼ် ပုၼ်ႈတႃႇလိၵ်ႈႁူမ်ႈမၢႆပၢင်လူင်လႄႈ ၶေႃႈမၼ်ႈၵႅၼ်ႇၼႂ်းလိၵ်ႈႁူမ်ႈမၢႆပၢင်လူင် ဢၼ်ၽွမ်ႉႁူမ်ႈလႆႈၸႂ်ၵၼ်သေ လူင်းလၢႆးမိုဝ်းဝႆႉမိူဝ်ႈဝၼ်းတီႈ 12 လိူၼ်ၾႅပ်ႊၿိဝ်ႊရီႊ 1947 ။ လိၵ်ႈႁူမ်ႈမၢႆပၢင်လူင်လႄႈ ၶေႃႈမၼ်ႈၵႅၼ်ႇၼႂ်းလိၵ်ႈႁူမ်ႈမၢႆပၢင်လူင်ၼႆႉ ပဵၼ်ၵၢၼ်ၼမ်းၼႃႈပုၼ်ႈတႃႇတေလႆႈပွင်သၢင်ႈႁဵတ်းၸွမ်း။

ၼမ်ႉၸႂ်ပၢင်လူင်လႄႈလိၵ်ႈႁူမ်ႈမၢႆပၢင်လူင်ၼႆႉ ၵေႃႇသၢင်ႈပၼ်လွင်ႈၶွတ်ႇလိူတ်ႈၽွမ်ႉႁူမ်ႈၵၼ်မႃးၼၼ်ႉလႄႈ မိူင်းတႆး မိူင်းၶၢင် မိူင်းၶျၢင်း မိူင်းမၢၼ်ႈ ၸင်ႇၽွမ်ႉႁူမ်ႈၵၼ်လႆႈလွတ်ႈလႅဝ်းၵွၼ်းၶေႃ တီႈဢိင်းၵလဵတ်ႈမႃးယဝ်ႉ။ ၼမ်ႉၸႂ်ပၢင်လူင်ၼႆႉ ပဵၼ်ၼမ်ႉၸႂ်ၽွမ်ႉႁူမ်ႈၵၼ်၊ ပဵၼ်ၼမ်ႉၸႂ်ပုၼ်ႈတႃႇၼပ်ႉထိုဝ်လူလွမ်ပႂ်ႉပႃးလႄႈ ပွင်သၢင်ႈႁဵတ်းၸွမ်းၵႂၢမ်းမၼ်ႈၵႅၼ်ႇ ဢၼ်ၸွမ်သိုၵ်းဢွင်ႇသၢၼ်းလႄႈ ၽူႈၼမ်းၶၢင် ၶျၢင်း တႆးႁဝ်းပၼ်ၵႂၢမ်းမၼ်ႈၵႅၼ်ႇၵၼ်ဝႆႉၼၼ်ႉယဝ်ႉ။

- Subscription -

ၶေႃႈမၼ်ႈၵႅၼ်ႇၼႂ်းလိၵ်ႈႁူမ်ႈမၢႆပၢင်လူင်ၼႆႉ ပဵၼ်ဢၼ်ၽွမ်ႉႁူမ်ႈလႆႈၸႂ်လူင်းလၢႆးမိုဝ်းၵၼ်ဝႆႉ မိူဝ်ႈဝၼ်းတီႈ 12 လိူၼ်ၾႅပ်ႊၿိဝ်ႊရီႊ 1947 တီႈပၢင်ၵုမ်လူင်ပၢင်လူင် ၼႂ်းၸိုင်ႈတႆးၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ ပေႃးဢမ်ႇမီးလိၵ်ႈႁူမ်ႈမၢႆပၢင်လူင် 1947 ၵေႃႈ မိူင်းႁူမ်ႈတုမ်ဢၼ်ဝႃႈၼၼ်ႉၵေႃႈ တေဢမ်ႇမီးမႃးလႆႈ။ ၼမ်ႉၸႂ်ပၢင်လူင်၊ ၶေႃႈမၼ်ႈၵႅၼ်ႇပၢင်လူင်၊ လိၵ်ႈႁူမ်ႈမၢႆပၢင်လူင်ဢၼ်ဝႃႈၼၼ်ႉ ၵဵဝ်ႇၶွင်ႈၵွင်ႉၵၢႆႇၵၼ် တိုၼ်းၶၢတ်ႇၵၼ်ဢမ်ႇလႆႈလႄႈ မၼ်းတိုၼ်းၵိုၵ်းပိုၼ်း ယူႇဝႆႉၼႂ်းႁူဝ်ၸႂ်ၵူၼ်းၶိူဝ်းတႆး ၵူၼ်းမိူင်းတႆးလႄႈ ၵူၼ်းမိူင်းႁူမ်ႈတုမ်မိူင်းမၢၼ်ႈတင်းသဵင်ႈၶႃႈယဝ်ႉ။

ယွၼ်ႉပိူဝ်ႈၼႆ ပိူဝ်ႈတႃႇၸိူဝ်ႉၸၢတ်ႈၸိုင်ႈတႆးႁဝ်းၶႃႈလႄႈ ၵၢၼ်မိူင်းပုၼ်ႈတႃႇၸိူဝ်ႉၸၢတ်ႈၸိုင်ႈတႆးႁဝ်းၶႃႈဝ ၼ်းမိူဝ်းၼႃႈၼၼ်ႉ တၵ်းထုၵ်ႇလႆႈၵွၵ်းတူၺ်းၶိုၼ်း ပိုၼ်းမိူဝ်ႈပူၼ်ႉမႃးၾၢႆႇလင် ဢၼ်လႂ်ၽိတ်း ဢမ်ႇလႂ်ထုၵ်ႇ ဢၼ်လႂ်လူဝ်ႇဝႄႈ ဢၼ်လႂ်ထုၵ်ႇလီလႆႈမူၼ်ႉမႄး၊ ဢၼ်လႂ်ထုၵ်ႇလီယိူင်ႈၸိူဝ်းၼႆႉသေ ပႆယၢင်ႈႁဵတ်းသၢင်ႈၵႂႃႇၸွမ်း၊ ပွင်သၢင်ႈပုၼ်ႈသၢႆၸႂ်ၸိူဝ်ႉၸၢတ်ႈ။

ပိူဝ်ႈတႃႇ သိုပ်ႇသၢင်ႈၼႃႈလိၵ်ႈပိုၼ်းမႂ်ႇၵႂႃႇၼၼ်ႉ ၸိူဝ်းလႂ်ထုၵ်ႇႁဵတ်းသၢင်ႈၼင်ႇႁိုဝ်၊ ၸိူဝ်းလႂ်ထုၵ်ႇလႆႈၾၢင်ႉၵႅမ်း ၼင်ႇႁိုဝ် ၸဵမ်ၵႂႃႇၸိူဝ်းၼႆႉၼၼ်ႉ ၽူႈႁၵ်ႉၸိူဝ်ႉၸၢတ်ႈၸိူဝ်ႉၶိူဝ်းႁဝ်းၶႃႈလႄႈ ၵူၼ်းမိူင်းၸိုင်ႈတႆးႁဝ်းၶႃႈ တင်းသဵင်ႈ တိုၼ်းယႃႇႁႂ်ႈလႆႈလူင်လိုမ်းတွၼ်ႈသွၼ် ၼႂ်းပိုၼ်းပၼ်မႃးၼၼ်ႉၵူႈၵေႃႉသေၵမ်း၊ ယွၼ်းတိုၵ်းသူၼ်းၼမ်ၼမ်ယူႇဢေႃႈ။

ၶႂ်ႈႁႂ်ႈပီႈၼွင်ႉၵူၼ်းမိူင်းႁဝ်းၶႃႈ ဢဝ်ပဵၼ်တီႈမၢႆတွင်းၵိုၵ်းပိုၼ်း ယႃႇပေလူင်လိုမ်း၊ ၵူၼ်းသႅၼ်းႁုၼ်ႈမႂ်ႇႁဝ်းၶႃႈ ပုၼ်ႈတႃႇမိူဝ်းၼႃႈၵေႃႈ ၶႂ်ႈႁႂ်ႈတွင်းၵိုမ်းဝႆႉ။ ဝၼ်းမိူဝ်ႈၼႆႉ ၵၢၼ်ဝၢၼ်ႈမိူင်းလႅၵ်ႈလၢႆႈၶိုၼ်ႈမႃး မုၵ်ႉၸုမ်း ၶွင်ႇသီႇဢဝ်ၶိုၼ်းၸိုင်ႈတႆးႁဝ်းၶႃႈ လႆႈလူင်းလၢႆးမိုဝ်း NCA ၵေႃႇသၢင်ႈလွင်ႈငမ်းယဵၼ်။

ၵၢၼ်ငမ်းယဵၼ်ဢၼ်ဝႃႈၼႆႉ မၼ်းပဵၼ်ၸိုဝ်ႈသဵင်လီ ၽႂ်ၵေႃႈၶႂ်ႈလႆႈ၊ ၽႂ်ၵေႃႈသူင်ၵျိူၵ်ႈ၊ ၵူၺ်းၵႃႈ တႃႇတေလႆႈ လွင်ႈငမ်းယဵၼ်ၵၼ်ဢၼ်ဝႃႈၼၼ်ႉ ပေႃးႁဝ်းၶႃႈဢမ်ႇသၢင်ႈလွင်ႈယုမ်ႇယမ်တေႃႇၵၼ်၊ ပေႃးႁဝ်းၶႃႈ ဢမ်ႇႁဵတ်းႁႂ်ႈမီးလွင်ႈမၼ်ႈၸႂ် ပုၼ်ႈတႃႇၵေႃႇသၢင်ႈဝၢၼ်ႈမိူင်းၾႅတ်ႊၻရႄႊ ပေႃးဝႃႈၼႆၸိုင် လွင်ႈငမ်းယဵၼ်ဢၼ်ဝႃႈၼၼ်ႉၵေႃႈ မၼ်းတေဢမ်ႇၵိူတ်ႇၶိုၼ်ႈလႆႈ။

ၵွပ်ႈၼႆလႄႈ ငမ်းယဵၼ်ဢၼ်ဝႃႈၼၼ်ႉ ဝၼ်းမိူဝ်ႈၼႆႉ ၸုမ်းဢၼ်တိုၵ်ႉလူင်းလၢႆးမိုဝ်းၵိုတ်းတိုၵ်းတူဝ်ႈမိူင်း NCA တိုၵ်ႉမီး 8 ၸုမ်းၵူၺ်း၊ ဢၼ်လိူဝ်ၼၼ်ႉၵေႃႈ ယင်းပႆႇလႆႈလူင်းလၢႆးမိုဝ်း။ ပေႃးဝႃႈဢမ်ႇပႃးၵူႈမူႇၵူႈၸုမ်းၼႆၸိုင် ၵၢၼ်ငမ်းယဵၼ်ႁႂ်ႈမၼ်ႈၵိုမ်း ဢၼ်ဝႃႈၼၼ်ႉၵေႃႈ မၼ်းတေဢမ်ႇပဵၼ်လႆႈ။ တႃႇႁႂ်ႈၵူႈမူႇၵူႈၸုမ်း ၶဝ်ႈပႃးမႃးၼၼ်ႉၵေႃႈ ၵူႈၾၢႆႇၾၢႆႇၼၼ်ႉ ႁဝ်းၶႃႈလီဝူၼ်ႉထိုင်ၵၢမ်ႇၵျမ်ႇမႃႇၸိုင်ႈမိူင်းႁူမ်ႈတုမ်မိူင်းမၢၼ်ႈ၊ လူဝ်ႇဝူၼ်ႉထိုင်ၵၢမ်ႇၵျမ်ႇမႃႇၸိုင်ႈတႆးႁဝ်း၊ ၽဝၵူၼ်းမိူင်းတႆးႁဝ်းၶႃႈ ဢၼ်တေၶိုၼ်ႈယႂ်ႇမႂ်ႇသုင်။

ပေႃးမႃးတူၺ်းၼႂ်းလုမ်ႈၾႃႉဝၼ်းမိူဝ်ႈၼႆႉ ၵၢပ်ႈပၢၼ်သိုၵ်းဢုပ်ႉပိူင်ႇၽွင်းငမ်းဢၼ်ဝႃႈၼၼ်ႉ မၼ်းဢမ်ႇမီးယဝ်ႉ။ ၵွပ်ႈပိူဝ်ႈၼၼ်လႄႈ မိူင်းႁူမ်ႈတုမ်ႁဝ်းၶႃႈဝၼ်းမိူဝ်ႈၼႆႉ ႁဝ်းၶႃႈလႆႈၶၢမ်ႇတၢမ်ႇသိုၵ်းမႃး ၶၢဝ်းတၢင်း 60 ပီ၊ ၼႂ်းၶၢဝ်းတၢင်း 60 ပီၼႆႉ ၵူၼ်းမိူင်းႁဝ်းၶႃႈတုၵ်ႉၶၵွတ်းၽၢၼ် ယၢပ်ႇၽိုတ်ႇ ၵမ်ႈၽွင်ႈလႆႈပၢႆႈၶဝ်ႈမိူင်းထႆး ၵမ်ႈၽွင်ႈပၢႆႈၶဝ်ႈမိူင်းၶႄႇ။

ၵွပ်ႈၸိူင်ႉၼႆ ၵၢမ်ႇၵျမ်ႇမႃႇၸိုင်ႈတႆးလႄႈ ၵၢမ်ႇၵျမ်ႇမႃႇမိူင်းႁူမ်ႈတုမ်မိူင်းမၢၼ်ႈၼၼ်ႉ မၼ်းယူႇတီႈ ၽူႈဢွၼ်ႁူဝ်ၵူႈၸဝ်ႈၸဝ်ႈ၊ မၼ်းယူႇတီႈၵူၼ်းမိူင်းၸိုင်ႈတႆးႁဝ်းၶႃႈ၊ မၼ်းယူႇတီႈၽူႈမီးဢူမုၼ် ၸဝ်ႈပၢႆးမေႃၶဝ်ၸဝ်ႈၵူႈၵေႃႉၼႆၼၼ်ႉ ၶႃႈႁဝ်းယွၼ်းတိုၵ်းသူၼ်းႁႂ်ႈသူၸဝ်ႈ ၽွမ်ႉႁူမ်ႈၵၼ်သေၵမ်း။

[(မၢႆတွင်း)ၸွမ်သိုၵ်းလူင်ယွတ်ႈသိုၵ်း မွၵ်ႇလၢတ်ႈၵႂၢမ်းတီႈပၢင်ၵႅဝ်ႈပၢင်ပွႆး ဝၼ်းၸိူဝ်ႉၸၢတ်ႈၸိုင်ႈတႆး ၶွပ်ႈထူၼ်ႈ 71 ပီ၊ လိူၼ်ၾႅပ်ႊၿိဝ်ႊရီႊ 7 ဝၼ်း 2018 ၊ တီႈငဝ်ႈၸိုင်ႈလွႆတႆးလႅင်း ၶွင်ႇသီႇဢဝ်ၶိုၼ်းၸိုင်ႈတႆး/ တပ်ႉသိုၵ်းၸိုင်ႈတႆး (RCSS/SSA) ပၢၵ်ႇၼႃႈၽူႈၶဝ်ႈႁူမ်ႈပၢင်ပွႆး ၽူႈၼမ်းၸုမ်းယိပ်းၵွင်ႈၵၢင်ႇၸၢဝ်းၶိူဝ်း လုၵ်ႉၽိုၼ်ႉ၊ တူဝ်တႅၼ်းလူင်ပွင်ၸိုင်ႈမၢၼ်ႈ၊ ၽူႈမီးၸၼ်ႉဢိၵ်ႇၵေႃႉသိုၵ်းၵေႃႉႁၢၼ် လႄႈပေႃႈမႄႈၵူၼ်းမိူင်း ၽူႈၶဝ်ႈႁူမ်ႈပၢင်ပွႆးၼပ်ႉႁူဝ်ႁဵင်။]

ၸွမ်သိုၵ်းလူင်ယွတ်ႈသိုၵ်း
07/02/2018

ဢၢၼ်ႇယဝ်ႉႁူမ်ႈပၼ်တၢင်းႁၼ်ထိုင်တီႈၼႆႈ

- Subscription -
- SHAN's Apps -spot_img

ၶၢဝ်ႇလိုၼ်းသုတ်း