ပေႃးၵူၼ်းမိူင်းဢမ်ႇလႆႈလၢတ်ႈလွတ်ႈလႅဝ်း ပၢင်ၵုမ်ၵၢၼ်မိူင်းၸၼ်ႉၸိူဝ်ႉၸၢတ်ႈတႆး ၸွင်ႇတေပဵၼ်ၵၢၼ်

ဢၼ်တပ်ႉမတေႃႇႁႄႉႁၢမ်ႈပၢင်လူင်ႈၼႃႈ ႁူပ်ႉထူပ်းၵူၼ်းမိူင်း ႁၢင်ႈၾၢင်မၼ်းဢွၵ်ႇမႃးဢမ်ႇလီ တႃႇတပ်ႉသိုၵ်းၶဝ်။ ၵူၼ်းမိူင်းဢမ်ႇလႆႈလၢတ်ႈလွတ်ႈလႅဝ်း၊ ၶဝ်ႁဵတ်းၸိူင်ႉၼႆ ႁၢင်ႈၾၢင်မၼ်းဢွၵ်ႇမႃးဝႃႈတပ်ႉသိုၵ်းၼႆႉ မၼ်းဢမ်ႇမီးၸႂ်ၶႂ်ႈႁဵတ်းလွင်ႈငမ်းယဵၼ်တႄႉတႄႉ။ လွင်ႈၼႆႉ ၸွမ်သိုၵ်းလူင်ယွတ်ႈသိုၵ်း ႁူဝ်ပဝ်ႈလူင် RCSS တွပ်ႇလၢတ်ႈ တီႈၸုမ်းၶၢဝ်ႇၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈဝႆႉၼင်ႇၼႆ။

ထၢမ်-ၵူၼ်းမိူင်းမၢင်ၵေႃႉလၢတ်ႈဝႃႈ ၽူႈၸွပ်ႇၶၢဝ်ႇၾၢႆႇသိုၵ်းမၢၼ်ႈၶဝ် မႃးယူႇၼႂ်းပၢင်ၵုမ်ၸွမ်းသေ ဢဝ်ၵွင်ႈထၢႆႇသေထၢႆႇ၊ ႁဵတ်းႁႂ်ႈၵမ်ႈၽွင်ႈဢမ်ႇႁတ်းလၢတ်ႈ ၸိူဝ်းၼႆႉၵေႃႈမီးၽွင်ႈ။ မိူၼ်ၸိူင်ႉၼင်ႇတီႈတႃႈၶီႈလဵၵ်း ၸိူဝ်းဢမ်ႇပေႃးၵႆႉၶဝ်ႈပၢင်ဢုပ်ႇဢူဝ်းၼၼ်ႉ ႁဵတ်းႁႂ်ႈၶဝ်ၵူဝ်ႁႅင်း၊ တိူဝ်ႉပၢႆးၸႂ်။ ပေႃးမိူၼ်ၸိူင်ႉၼၼ် ၶေႃႈဢၼ်ထုၵ်ႇမႅၼ်ႈၸိုဝ်ႈၸႂ်ႈ၊ ဢၼ်ၵူၼ်းမိူင်းၶႂ်ႈလႆႈသေ တႃႇဢဝ်ၶေႃႈမုလ်းမႃးၶွၼ်ႈတုမ်ၵၼ်တီႈ တူၼ်ႈတီးၼႆႉ ၸွင်ႇတေလႆႈၶေႃႈဢၼ်ထုၵ်ႇမႅၼ်ႈမၼ်းယူႇၶႃႈႁႃႉ၊ လွင်ႈၼႆႉထတ်းသၢင်ပၼ်ၽွင်ႈၶႃႈ?။

တွပ်ႇ-ဢၼ်တပ်ႉမတေႃႇႁဵတ်းၸိူင်ႉၼႆၼႆႉ ႁၢင်ႈၾၢင်မၼ်းဢမ်ႇလီ၊ ဢၼ်ၼႆႉမၼ်းပဵၼ်တႃႇတပ်ႉသိုၵ်းၶဝ်။ တပ်ႉသိုၵ်းၼႆႉ ၶဝ်ယိပ်းဢႃႇၼႃႇမႃးၶၢဝ်းတၢင်း 50-60 ပီ၊ ၵူၼ်းမိူင်းလႆႈၵူဝ်ၶဝ်မႃးယူႇၼႆႉ ၶၢဝ်းတၢင်း 50-60 ပီ၊ ၶဝ်မႃးႁဵတ်းၸိူင်ႉၼႆ ဢၼ်ဝႃႈတပ်ႉသိုၵ်းၼႆႉ မၼ်းဢမ်ႇမီးၸႂ်ၶႂ်ႈႁဵတ်းလွင်ႈငမ်းယဵၼ်တႄႉတႄႉ ဢၼ်ဝႃႈၼၼ်ႉ ၾၢင်ႁၢင်ႈမၼ်းဢွၵ်ႇၸိူင်ႉၼႆ၊ ၼႂ်းၸႂ်ၶဝ်တႄႉႁဝ်းၵေႃႈဢမ်ႇႁူႉ။ ၵူၼ်းမိူင်းၵေႃႈတိုၵ်ႉထၢင်ႇထိူမ်ငမ်းငဝ်းလွင်ႈၼႆႉ ဢမ်ႇၶႂ်ႈႁဵတ်းလွင်ႈငမ်းယဵၼ်တႄႉယူဝ်ႉ။

ၵူၺ်းၵႃႈ ပေႃးၵူၼ်းမိူင်းႁူႉပွင်ႇတၢင်းၵၢၼ်မိူင်း၊ ၶၵ်ႉၵၢၼ်ငမ်းယဵၼ်ၼႆႉၵေႃႈ ဢမ်ႇလီၵူဝ်သင်၊ ၵွပ်ႈႁဝ်းႁဵတ်းၸွမ်းလွင်ႈထုၵ်ႇမႅၼ်ႈမူတ်း၊ လူဝ်ႇလႆႈႁတ်းလၢတ်ႈ၊ ၶဝ်မႃးထွမ်ႇၼၼ်ႉ ၶႅၼ်းလူဝ်ႇလၢတ်ႈႁႂ်ႈၶဝ်ငိၼ်း၊ ႁဵတ်းလွင်ႈငမ်းယဵၼ်ၼႆႉ ဢမ်ႇၸႂ်ႈၵႂၢမ်းလပ်ႉ။ ဢၼ်ၼၢင်းၶမ်းဢေး လၢတ်ႈတီႈပၢင်လူင်ၼႆႉၵျႃႉဢိူဝ်ႈ လၢတ်ႈႁႂ်ႈၶဝ်ငိၼ်းၵမ်းလဵဝ်။ ၵွပ်ႈၼႆၶၵ်ႉၵၢၼ်လွင်ႈငမ်းယဵၼ်ၼႆႉ ၵူၼ်းမိူင်းႁဝ်းၵေႃႈ ဢမ်ႇလီၵူဝ်ဢီႈသင်၊ လူဝ်ႇႁတ်းလၢတ်ႈၵူၺ်း။

ၵူၺ်းၵႃႈပွၵ်ႈၼႆႉတႄႉ ပဵၼ်တွၼ်ႈသွၼ်ၵူၼ်းမိူင်းႁဝ်းၵေႃႈဝႃႈလႆႈ၊ ND ၼႆႉ မၼ်းဢမ်ႇၸႂ်ႈယဝ်ႉပွၵ်ႈလဵဝ် မၼ်းတေမီးၵႂႃႇတိၵ်းတိၵ်း။ ႁဵတ်းသင်မီးၸိူင်ႉၼႆ မၼ်းလုၵ်ႉတီႈလႂ်မႃး မိူဝ်ႈတႅမ်ႈ NCCT ၼႆႉ ပုၼ်ႈတႃႇဢုပ်ႇဢူဝ်း ၵၢၼ်မိူင်း၊ ပဵၼ်ပုၼ်ႈတႃႇၸုမ်းယိပ်းၵွင်ႈၵၢင်ႇလႄႈ ၸုမ်းတပ်ႉမတေႃႇၶဝ် ဢုပ်ႇဢူဝ်းၵၢၼ်မိူင်း။ ၵွပ်ႈပိူဝ်ႈဝႃႈၼႂ်း EAOs ႁဝ်းၼႆႉ ဢမ်ႇၸႂ်ႈပႃႇတီႇၵၢၼ်မိူင်း၊ ႁဝ်းၵေႃႈဢမ်ႇမီးၼႂ်းသၽႃး။ ပေႃးၸိူင်ႉၼႆ ပေႃးတႃႇဢုပ်ႇဢူဝ်းၵၢၼ်မိူင်း လူဝ်ႇလႆႈဢဝ်သဵင်ၵူၼ်းမိူင်းၼႆႉ ႁဝ်းၸင်ႇၵွႆႈသႂ်ႇမႃး ႁႂ်ႈလႆႈဢုပ်ႇဢူဝ်းၵူၼ်းမိူင်းလွတ်ႈလွတ်ႈလႅဝ်းလႅဝ်း၊ ၸင်ႇမီးမႃးပၢင်ၵုမ်ၸၼ်ႉၸၢဝ်းၶိူဝ်း ၸၼ်ႉပိုၼ်ႉတီႈ၊ ၸၼ်ႉၸိူဝ်ႉၸၢတ်ႈၸိူဝ်းၼႆႉ။

မိူဝ်ႈႁဝ်းလူင်းလၢႆးမိုဝ်းၵိုတ်းယိုဝ်းၵၼ်ၼႆႉ ၶေႃႈတူၵ်းလူင်းၼႆႉမီးဝႆႉဝႃႈ- ႁႂ်ႈလႆႈႁူပ်ႉၵူၼ်းမိူင်းလွတ်ႈလွတ်ႈလႅဝ်းလႅဝ်း၊ ႁဝ်းၵေႃႈမီးၶေႃႈတူၵ်းလူင်းဝႆႉထႅင်ႈဝႃႈ ႁႂ်ႈလႆႈမီးလွင်ႈတႃႇဢုပ်ႇတၢင်ႇမူႇတၢင်ႇၸုမ်းလွတ်ႈလႅဝ်း၊ ၵွပ်ႈပိူဝ်ႈႁဝ်းႁဵတ်း ပုၼ်ႈတႃႇၵူၼ်းမိူင်း၊ ႁဝ်းဢမ်ႇၸႂ်ႈၵူၼ်းၵႃႉႁဵတ်းတႃႇသုၼ်ႇတူဝ်၊ ၸင်ႇဝႃႈႁဝ်းလူဝ်ႇႁူပ်ႉၵူၼ်းမိူင်းလွတ်ႈလွတ်ႈ လႅဝ်းလႅဝ်း။ ဢၼ်တပ်ႉမတေႃႇႁဵတ်းၸိူင်ႉၼႆၼႆႉ ၶဝ်ဢမ်ႇၶိုၼ်းတူၺ်းၶေႃႈတူၵ်းလူင်း မိူဝ်ႈႁဝ်းၵိုတ်းယိုဝ်းၼၼ်ႉႁိုဝ်၊ ဢၼ်ၼႆႉၶဝ်ၽိတ်းဝႆႉ။ သမ်ႉၼႂ်းၶေႃႈတူၵ်းလူင်း NCA ၊ ၶေႃႈတူၵ်းလူင်းဢၼ်ႁဝ်းၵုမ်ၵၼ်ၼႂ်း JIMC ၵေႃႈမီးဝႆႉ၊ ပေႃးဝႃႈတူၺ်းၸိူင်ႉၼႆ တပ်ႉမတေႃႇၶဝ်ၼႆႉ ၶဝ်ၵၢၼ်ၼမ်ၼႃႇလႄႈၶဝ်ဢမ်ႇလႆႈလဵပ်ႈႁဵၼ်းႁိုဝ်။

(ၶႅၼ်းတေႃႈပႂ်ႉသိုပ်ႇဢၢၼ်ႇတွၼ်ႈ ၵွပ်ႈတပ်ႉမတေႃႇႁႄႉႁၢမ်ႈပၢင်လူင်ႈၼႃႈ ႁူပ်ႉထူပ်းၵူၼ်းမိူင်းသေ ၸွင်ႇတေသိုပ်ႇႁဵတ်း ND တႆး)