Friday, March 29, 2024

တီႈပၢင်လူင်ၼၼ်ႉ ၺႃးသိုၵ်းႁႅတ်ႉႁၢမ်ႈသေတႃႉ ၶွမ်ႊမတီႊႁၢင်ႈႁႅၼ်းႁူပ်ႉၵူၼ်းမိူင်း သိုပ်ႇႁူပ်ႉၵူၼ်းမိူင်းၵႂႃႇ ၸွမ်းၼင်ႇၽႅၼ်ၵၢၼ်မီးဝဵင်းတေႃႇဝဵင်း

Must read

သိုၵ်းမၢၼ်ႈၸႂ်ႉႁႅင်းသိုၵ်းၶဝ်ႈႁႅတ်ႉႁၢမ်ႈ ပၢင်ၵုမ်ႁၢင်ႈႁႅၼ်း တႃႇပဵၼ်ပၢင်ၵုမ်ၵၢၼ်မိူင်းၸၼ်ႉၸိူဝ်ႉၸၢတ်ႈတႆး တီႈဝဵင်းပၢင်လူင်ယဝ်ႉသေတႃႉ ၶွမ်ႊမတီႊႁၢင်ႈႁႅၼ်းႁူပ်ႉၵူၼ်းမိူင်း သိုပ်ႇႁူပ်ႉၵူၼ်းမိူင်းၵႂႃႇ ၸွမ်းၼင်ႇၽႅၼ်ၵၢၼ်မီး ဝဵင်းတေႃႇဝဵင်း။

မိူဝ်ႈဝၼ်းတီႈ 17/12/2017 ၼၼ်ႉ ၽူႈၵွၼ်းတိူင်းသိုၵ်းဝၼ်းဢွၵ်ႇၵၢင် (ၶူဝ်လမ်) ၸွမ်ႁၢၼ်တၢၼ်းလၢႆႇ သင်ႇၽူႈမီးပုၼ်ႈၽွၼ်းၵႂႃႇႁႄႉႁၢမ်ႈ ၶွမ်ႊမတီႊလူင်းၵဵပ်းၵၢင်ၸႂ်ၵူၼ်းမိူင်း ဢၼ်ႁၢင်ႈႁႅၼ်း တႃႇႁဵတ်းပၢင်ၵုမ် ၵၢၼ်မိူင်း ၸၼ်ႉၸိူဝ်ႉၸၢတ်ႈတႆး တီႈလၢင်းၶိူဝ်း၊ ဢၼ်လူင်းႁူပ်ႉထူပ်းၵူၼ်းမိူင်း တီႈဝဵင်းပၢင်လူင်။ ၾၢႆႇသိုၵ်းမၢၼ်ႈ လႆႈမႃးႁၢမ်ႈ ဢမ်ႇပၼ်ႁဵတ်းလႄႈ ပၢင်ႁူပ်ႉထူပ်းၵူၼ်းမိူင်းတီႈဝဵင်းပၢင်လူင်ၼၼ်ႉ လႆႈၸိူင်ႉၵၢတ်ႈၵိုတ်းယင်ႉၵႂႃႇ ၼႂ်းဝၼ်းၼၼ်ႉၵမ်းလဵဝ်။ ယၢမ်းဝၢႆးဝၼ်း ၶွမ်ႊမတီႊၸိူဝ်းဢၼ်လူင်းႁူပ်ႉၵူၼ်းမိူင်းၼၼ်ႉၵေႃႈ လႆႈပွၵ်ႈၶိုၼ်းတူၼ်ႈတီး-ၼႆယဝ်ႉ။

- Subscription -

ၵူၺ်းၵႃႈ ႁူမ်ႈဝႃႈႁၢမ်ႈတၢပ်ႈၸိူင်ႉၼၼ်ၵေႃႈ ထိုင်မႃးဝၼ်းတီႈ 18-19 ၼႆႉ ဢိင်ၼိူဝ် 5 ႁူဝ်ၶေႃႈ ၵၢၼ်မိူင်း၊ ၵၢၼ်ႁူမ်ႇလူမ်ႈ၊ ပၢႆးမၢၵ်ႈမီး၊ ပၢႆးပၺ်ၺႃ၊ လွင်ႈတီႈလိၼ်လႄႈၶူဝ်းႁႄႈၶူဝ်းတိုၼ်းၸိူဝ်းၼႆႉသေ ၶွမ်ႊမတီႊလူင်းၵဵပ်းၵၢင်ၸႂ်ၵူၼ်းမိူင်း သိုပ်ႇလူင်းပိုၼ်ႉတီႈႁူပ်ႉၵူၼ်းမိူင်းယူႇ ၸွမ်းၼင်ႇၽႅၼ်ၵၢၼ်ဢၼ်တမ်းဝၢင်းဝႆႉ-ၼႆယဝ်ႉ။

မိူဝ်ႈဝၼ်းတီႈ 18 ၼႆႉ လူင်းႁူပ်ႉၵူၼ်းမိူင်း တီႈဝိႁၢရ်ထမ်မရၵ်ႉၶိတ (ဝတ်ႉၵျွင်းပၢင်ဝွင်) တီႈဝဵင်းလၢင်းၶိူဝ်း။ တီႈႁူင်းႁေႃမွၵ်ႇၵူဝ်ႇသွႆႈ တီႈဝဵင်းမူႇၸေႊ။ မိူဝ်ႈၼႆႉ 19 ႁူပ်ႉတီႈလွႆၶေႃ (လွႆၵေႃႇ)မိူင်းယၢင်း၊ ၸႄႈမိူင်းၶၢင်၊ တီႈၵဵင်းတုင်၊ တီႈၼမ်ႉၸၢင် မီးယူႇ 3-4 တီႈ ႁဵတ်းၵႂႃႇၸွမ်းၽႅၼ်ၵၢၼ် ဢၼ်တမ်းဝၢင်းဝႆႉ-ၼႆယူႇ။

ၵဵဝ်ႇၵပ်းလွင်ႈၼႆႉ ၽူႈဢၼ်လႆႈၵႂႃႇၶဝ်ႈႁူမ်ႈတီႈလၢင်းၶိူဝ်း ၵေႃႉၼိုင်ႈလၢတ်ႈဝႃႈ- “တီႈဝဵင်းလၢင်းၶိူဝ်းၼႆႉ ၵူၼ်းမႃးထွမ်ႇမီး 200 ပၢႆ၊ ၵူၼ်းဢၼ်မႃးထွမ်ႇၵမ်ႈၼမ် ဢမ်ႇမီးၸႂ်တူၵ်းၸႂ်ၵူဝ်သင်။ ႁူမ်ႈဝႃႈတီႈပၢင်လူင် ၺႃးႁႅတ်ႉႁၢမ်ႈၵေႃႈ တၢင်ႇလၢတ်ႈတုၵ်းယွၼ်း တၢင်းလွင်ႈၶႂ်ႈလႆႈၶႂ်ႈပဵၼ်ယူႇသိုဝ်ႈၽႂ်တၼ်းမၼ်း။ မိူၼ်ၸိူင်ႉၼင်ႇပီႈၼွင်ႉမိူင်းပၼ်ႇ 5 ၵေႃႉ ၸိူဝ်းမႃးၶဝ်ႈႁူမ်ႈၼၼ်ႉၵေႃႈ မႃးႁၢႆးငၢၼ်းၵေႃႉလႂ်ၵေႃႉၼၼ်ႉ၊ ယႅၵ်ႈၵေႃႉမၼ်းသေ လၢတ်ႈလွင်ႈၵၢၼ်မိူင်း၊ ၵၢၼ်ႁူမ်ႇလူမ်ႈ၊ လွင်ႈပၢႆးမၢၵ်ႈမီး၊ လွင်ႈပၢႆးပိူင်ၵူၼ်းလႄႈ လွင်ႈတီႈလိၼ်လႄႈလွင်ႈၸႂ်ႉတိုဝ်းၶူဝ်းႁႄႈၶူဝ်းတိုၼ်း ၸဵမ်ၸိူဝ်းၼႆႉ မႅင်ႇပုၼ်ႈၽွၼ်းၵၼ်သေလၢတ်ႈ-ဝႃႈၼႆ။

ၽူႈတႅၼ်းသၽႃးၸႄႈမိူင်း ၸၢႆးဢွင်ႇမဵဝ်းၵျေႃႇ လၢတ်ႈဝႃႈ- “ဢၼ်ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၵူၼ်းမိူင်းတုၵ်းယွၼ်းတႄႉၵေႃႈ တုၵ်းယွၼ်းႁႂ်ႈဝၼ်းၸိူဝ်ႉၸၢတ်ႈၸိုင်ႈတႆးၼႆႉ ပဵၼ်ဝၼ်းပိၵ်ႉ/ဢိုတ်းလုမ်း၊ တုၵ်းယွၼ်းႁႂ်ႈလိၵ်ႈတႆး လႆႈသွၼ်ႁဵၼ်း ပဵၼ်တၢင်းၵၢၼ် ၸွမ်းၼင်ႇၶၢဝ်းယၢမ်းႁူင်းႁဵၼ်း။ တွင်ႈထၢမ်ပႃးလွင်ႈဝႃႈ ၵိုတ်းတိုၵ်းၵၼ်တူဝ်ႈမိူင်းယဝ်ႉသေတႃႉ ၵွပ်ႈသင်သမ်ႉႁဵတ်းပၢင်တိုၵ်းတေႃႇၵၼ်ယူႇ ၵူၼ်းမိူင်းပႆႇလႆႈယူႇၵတ်းယူႇယဵၼ် ၸဵမ်ၸိူဝ်းၼႆႉ”- ဝႃႈၼႆ။

ပၢင်ႁူပ်ႉထူပ်းၵူၼ်းမိူင်းတီႈဝဵင်းလၢင်းၶိူဝ်းၼႆႉ မိူၼ်ၼင်ႇမိူင်းပၼ်ႇ၊ မွၵ်ႇမႆႇ၊ မိူင်းၼၢႆး၊ ၵဵင်းတွင်း၊ ႁူဝ်မိူင်း၊ ဝၢၼ်ႈႁၢတ်ႇၼႃးၵူင်း ၸိူဝ်းၼႆႉမႃးၶဝ်ႈႁူမ်ႈ။ ဢၼ်ၸတ်းႁဵတ်းတီႈဝဵင်းလွႆၶေႃၵေႃႈ ၵူၼ်းၼႂ်းၸႄႈမိူင်းယၢင်းလႅင် မိူၼ်ၼင်ႇတီႇမေႃးသူဝ်ႇ၊ ၽႃသွင်း၊ ၼႂ်းၸႄႈဝဵင်းလွႆၶေႃၸိူဝ်းၼႆႉ မႃးၶဝ်ႈႁူမ်ႈထွမ်ႇၸွမ်း မီးပၢၵ်ႇပၢႆ-ၼႆယဝ်ႉ။

ဢၼ်ၸတ်းႁဵတ်းမူႇၸုမ်းသေ လူင်းပိုၼ်ႉတီႈၵႂႃႇႁူပ်ႉၵူၼ်းမိူင်းၼႆႉ ၸႅၵ်ႇယႅၵ်ႈပဵၼ် 5 ၸုမ်း- မိူင်းတႆးပွတ်းၸၢၼ်း 2 ၸုမ်း၊ မိူင်းတႆးပွတ်းႁွင်ႇ 1 ၸုမ်း၊ မိူင်းတႆးပွတ်းဢွၵ်ႇ 1 ၸုမ်း။ ထႅင်ႈၸုမ်းၼိုင်ႈ လူင်းပိုၼ်ႉတီႈႁူပ်ႉၵူၼ်းမိူင်း မိူၼ်ၼင်ႇမိူင်းၶၢင်၊ ၸႄႈၵႅင်းပွတ်းၼိူဝ်၊ ၼႂ်းတိူင်းတႃႈလိူဝ်ႇ (မၼ်းတလေး)၊ တိူင်းပႃႇၵိူဝ် ၸိူဝ်းၼႆႉတင်းမူတ်းမီး 5 ၸုမ်း-ၼႆယဝ်ႉ။

ၸွမ်းၼင်ႇပၢင်ၵုမ်ၵၼ် ဝၼ်းတီႈ 11 တေႃႇထိုင် 15 ၼၼ်ႉ မႅင်ႇၼႃႈတီႈပုၼ်ႈၽွၼ်းၵၼ် လူင်းႁူပ်ႉထူပ်းၵူၼ်းမိူင်း။ ဝၼ်းတီႈ 17 ၽွင်းၵႂႃႇႁူပ်ႉထူပ်းၵူၼ်းမိူင်းတီႈဝဵင်းပၢင်လူင်ၼၼ်ႉ ၽူႈၵွၼ်းတိူင်းသိုၵ်းၶူဝ်လမ် ၸွမ်ႁၢၼ်တၢၼ်းလၢႆႇ ၸီႉသင်ႇၽူႈမီးၼႃႈတီႈပုၼ်ႈၽွၼ်း ၸဝ်ႈသိုၵ်းလူင်ထေးဢွင်ႇ ၵႂႃႇႁၢမ်ႈၶွမ်ႊမတီႊလူင်းႁူပ်ႉၵူၼ်းမိူင်း ဢၼ်ၸတ်းႁဵတ်းပၢင်ႁူပ်ႉထူပ်းတီႈႁူင်းႁေႃတုမ်ႇမူဝ် ဝဵင်းပၢင်လူင်။ ၼၼ်သေတႃႉၵေႃႈ ထိုင်မႃးဝၼ်းတီႈ 18-19 ၵေႃႈသိုပ်ႇႁဵတ်းၵၢၼ်ၵႂႃႇယူႇသိုဝ်ႈၽႂ်တၼ်းမၼ်း။

ပၢင်ၵုမ်ၵၢၼ်မိူင်းၸၼ်ႉၸိူဝ်ႉၸၢတ်ႈတႆးၼႆႉ မိူဝ်ႈတႄႇမၼ်း ဢၢၼ်းၸတ်းႁဵတ်းၸဵမ်မိူဝ်ႈၽွင်း ႁၢင်ပီ 2016 ပူၼ်ႉမႃးႁိုဝ်ၽွင်းႁူဝ်ပီ 2017 ၼႆႉ၊ ၵူၺ်းၵႃႈႁၢင်ႈႁႅၼ်းဢမ်ႇယဝ်ႉတူဝ်ႈ။ ၾၢႆႇၼိုင်ႈၵေႃႈ ၽူႈၼမ်းတႆးတင်းလၢႆၶႂ်ႈ ၸတ်းႁဵတ်းတီႈဝဵင်းလူင်တူၼ်ႈတီး ဢမ်ႇၼၼ်တီႈဝဵင်းပၢင်လူင် ဢၼ်ပဵၼ်ဝဵင်းၵိူတ်ႇဢွၵ်ႇလိၵ်ႈႁူမ်ႈမၢႆပၢင်လူင်သေ ၵေႃႇတင်ႈပဵၼ်မႃးၸိုင်ႈမိူင်းႁူမ်ႈတုမ်။ ၵူၺ်းၵႃႈၾၢႆႇတပ်ႉသိုၵ်းမၢၼ်ႈၶတ်းၶႂၢင်သေ ႁႂ်ႈမႃးႁဵတ်းတီႈမိူင်းတေႃႉ-မိူင်းထႃး ဢမ်ႇၼၼ်တီႈမိူင်းပၼ်ႇ။

ဢိင်ၼိူဝ်ပၢင်ၵုမ်တီႈၼေႇပျီႇတေႃႇ မိူဝ်ႈႁၢင်လိူၼ်ၼူဝ်ႊဝႅမ်ႊၿိူဝ်ႊၼၼ်ႉ ၽူႈၼမ်းတႆးယွၼ်ႇယၢၼ်းပၼ်သေ တူၵ်းလူင်းလႆႈၸႂ်ၵၼ်ဝႃႈ တေႁဵတ်းတီႈလၢင်းၶိူဝ်း။ ၸွမ်းၼင်ႇၶၵ်ႉတွၼ်ႈမၼ်းၼၼ်ႉ ၸတ်းပၢင်လူင်ႈၼႃႈႁူပ်ႉထူပ်း ၵူၼ်းမိူင်း ၵဵပ်းၵၢင်ၸႂ်ၵူၼ်းမိူင်းယဝ်ႉ ဢဝ်ၶိုၼ်းၶွၼ်ႈၵၼ်သေ သိုပ်ႇၸတ်းပၢင်ၵုမ်ၵၢၼ်မိူင်း ၸၼ်ႉၸိူဝ်ႉၸၢတ်ႈတႆး တီႈဝဵင်းလၢင်းၶိူဝ်း။ လုၵ်ႉတီႈပၢင်ဢုပ်ႇၵုမ်ၵၢၼ်မိူင်း ၸၼ်ႉၸိူဝ်ႉၸၢတ်ႈတႆး တီႈလၢင်းၶိူဝ်းသေ တေဢဝ်သဵင်ၵၢင်ၸႂ် ဢၼ်မိူၼ်ၵၼ် ၵႂႃႇတၢင်ႇလၢတ်ႈတီႈပၢင်ၵုမ်လူင်ႁူဝ်ပၢၵ်ႇပီ 21 ပၢင်လူင်ၵမ်းထူၼ်ႈ 3 တီႈၼေႇပျီႇတေႃႇ။ ၵူၺ်းၵႃႈ ၽွင်းလူင်းႁူပ်ႉၵူၼ်းမိူင်းယူႇတီႈပၢင်လူင်ၼၼ်ႉ ထုၵ်ႇၽူႈၵွၼ်းတိူင်းသိုၵ်းၶူဝ်လမ် ၸွမ်ႁၢၼ်တၢၼ်းလၢႆႇ သူင်ႇႁႅင်းသိုၵ်းၵႂႃႇႁၢမ်ႈႁႅတ်ႉၶတ်းၶႂၢင်၊ ဢဝ်ပၢင်ႁူပ်ႉထူပ်းၵူၼ်းမိူင်းတီႈဝဵင်းပၢင်လူင်ယၢႆႈၵႂႃႇ။

ၵူၺ်းၵႃႈ ၸွမ်းၼင်ႇဢၼ်တမ်းဝၢင်းဝႆႉၼၼ်ႉ ပိူဝ်ႈတႃႇတေပဵၼ်ပၢင်ၵုမ်ၵၢၼ်မိူင်း ၸၼ်ႉၸိူဝ်ႉၸၢတ်ႈတႆး တီႈဝဵင်းလၢင်းၶိူဝ်းၼၼ်ႉ တိုၵ်ႉလူင်းႁူပ်ႉၵူၼ်းမိူင်းဝဵင်းၼိုင်ႈယဝ်ႉ ဝဵင်းၼိုင်ႈယူႇ၊ မိူဝ်ႈၽုၵ်ႈမိူဝ်ႈႁိုဝ်းၼႆႉၵေႃႈ တေသိုပ်ႇလူင်းႁူပ်ႉၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၵူၼ်းမိူင်းၵႂႃႇ။ သၢႆဢၼ်ၵႂႃႇတၢင်းလွႆၶေႃၵေႃႈ တေလူင်းႁူပ်ႉၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၵူၼ်းမိူင်း ၸိူဝ်ႉၸၢတ်ႈတႆးၼႂ်းတိူင်းပႃႇၵိူဝ်၊ ၼႂ်းၸႄႈတွၼ်ႈတူၼ်ႈတီးၸိူဝ်းၼႆႉ။ သၢႆဢၼ်ၵႂႃႇတၢင်းမူႇၸေႊ တေလူင်းႁူပ်ႉၵူၼ်းမိူင်း တၢင်းပွတ်းသႅၼ်ဝီ၊ လႃႈသဵဝ်ႈ၊ သီႇပေႃႉ ၵျွၵ်ႉမႄးၸိူဝ်းၼႆႉ။ သၢႆဢၼ်ၵႂႃႇတၢင်းမိူင်းၶၢင် တေလူင်းႁူပ်ႉထူပ်းၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၵူၼ်းမိူင်း တၢင်းပွတ်းၼႂ်းထုင်ႉၸႄႈၵႅင်း၊ ၼႂ်းတိူင်းတႃႈလိူဝ်ႇၸိူဝ်းၼႆႉ။

ပေႃးဝၼ်းတီႈ 25 လိူၼ်ၼႆႉ တေမႃးၶွႆႈၵၼ်ၶိုၼ်းတီႈဝဵင်းတူၼ်ႈတီး၊ သဵင်ၵၢင်ၸႂ်ၵူၼ်းမိူင်းတင်းမူတ်း ဢၼ်ၼႆႉမႃးၼၼ်ႉ တေဢဝ်မႃးၶွၼ်ႈၵၼ်ႁူမ်ႈၵၼ်သေ ႁူဝ်ၶေႃႈ 5 ႁူဝ်ၶေႃႈဢၼ်မိူၼ်ၵၼ်ၼၼ်ႉ တေဢဝ်မႃးဢုပ်ႇၵၼ်တီႈလၢင်းၶိူဝ်း၊ တေဢဝ်ၶေႃႈလႆႈၸႂ်တႅပ်းတတ်းတီႈလၢင်းၶိူဝ်းသေ ၵႂႃႇဢုပ်ႇတီႈၼေႇပျီႇတေႃႇ-ၼႆယဝ်ႉ။

ဢၢၼ်ႇယဝ်ႉႁူမ်ႈပၼ်တၢင်းႁၼ်ထိုင်တီႈၼႆႈ

- Subscription -
- SHAN's Apps -spot_img

ၶၢဝ်ႇလိုၼ်းသုတ်း