တႆးတေဢၢၼ်းႁဵတ်းပၢင်ၵုမ်ၵၢၼ်မိူင်းၸၼ်ႉၸိူဝ်ႉ(တႆး) ၼႆႁၢင်ႈႁႅၼ်းမႃးၸဵမ်ႁၢင်ပီပီၵၢႆ။ ႁူဝ်ပီ 2017 ၸတ်းႁဵတ်းပၢင်ဢုပ်ႇၵုမ်ၾိုၵ်းၽွၼ်ႉ (workshop) တီႈဝဵင်းတူၼ်ႈတီး – ဝၢႆးၼၼ်ႉ လူင်းပိုၼ်ႉတီႈလၢႆဝၢၼ်ႈလၢႆဝဵင်း ထိုင်ပႃးၵဵင်းမႂ်ႇ၊ မိူင်းၵွၵ်ႇ – ၵူၺ်းၵႃႈ ဢမ်ႇပႆႇပဵၼ်ႁဵတ်း ႁၢၼ်ႉတေႃႇဝၼ်းမိူဝ်ႈၼႆႉ ။
ၽွင်းၼၼ်ႉတင်းမူတ်းလႆႈၸႂ်ၵၼ်ဝႃႈ ပၢင်ၵုမ်ၵၢၼ်မိူင်းၸၼ်ႉၸိူဝ်ႉၸၢတ်ႈတႆးၼႆႉ တေဢၢၼ်းႁဵတ်းတီႈဝဵင်းလူင်တူၼ်ႈတီး ဢမ်ႇၼၼ် ဝဵင်းပၢင်လူင် ဝဵင်းၾင်ႁူၵ်ႈႁႄႇမိူင်းႁူမ်ႈတုမ်။
ၾၢႆႇလူင်ပွင်ၸိုင်ႈ ၾၢႆႇသိုၵ်းတပ်ႉမတေႃႇမၢၼ်ႈ ဢမ်ႇၽွမ်ႉ ဢမ်ႇပၼ်တႆးႁဵတ်း၊ တမ်းဝၢင်းပၼ်ႁႂ်ႈၵႂႃႇႁဵတ်းတီႈ မိူင်းတေႃႉ၊ မိူင်းထႃး၊ ၸႄႈဝဵင်းမိူင်းတူၼ်၊ ဢမ်ႇၼၼ်တီႈဝဵင်းမိူင်းပၼ်ႇ။
လွင်ႈၼႆႉ ၸွမ်သိုၵ်းလူင်မိၼ်းဢွင်ႇလၢႆႇ ၸွမ်ၸိၵ်းသိုၵ်းလူင်ပွင်ၸိုင်ႈမၢၼ်ႈ လၢတ်ႈသမ်ႉ ဝၼ်းလူင်းလၢႆးမိုဝ်းလိၵ်ႈႁူမ်ႈမၢႆ NCA ၶွပ်ႈတဵမ် 2 ပီၼၼ်ႉဝႃႈ– “တေလႆႈဢဝ်ပိုၼ်ႉထၢၼ်ၵၢင်ၸႂ်ၸၢဝ်းၶိူဝ်း တင်းလၢႆၶႂ်ႈလႆႈၼၼ်ႉပဵၼ်လၵ်းသေ တေလႆႈၸတ်းႁဵတ်း ပၢင်ဢုပ်ႇဢူဝ်းၵၢၼ်မိူင်း ဢၼ်တင်းလၢႆၶဝ်ႈႁူမ်ႈ။ ပၢင်ဢုပ်ႇဢူဝ်းၵၢၼ်မိူင်းၼၼ်ႉၵေႃႈ တေလႆႈၸတ်းႁဵတ်း ၼႂ်းၼႃႈလိၼ်ဢၼ်တတ်းမၵ်းဝႆႉ တွၼ်ႈတႃႇၸုမ်းယိပ်းၵွင်ႈၵၢင်ႇၸၢဝ်းၶိူဝ်း ၸိူဝ်းလူင်းလၢႆးမိုဝ်း NCA ယူႇသဝ်းဝႆႉ ….” – ဝႃႈၼႆ။
ပေႃးတူၺ်းၵႂၢမ်းၶေႃႈၼႆႉ ၽူႈပႂ်ႉတူၺ်းၵၢၼ်မိူင်းမိူင်းတႆးၵမ်ႈၼမ်ထတ်းသၢင်ၸွမ်းဝႃႈ – ၼွၵ်ႈသေၼႃႈလိၼ်ၸုမ်းယိပ်းၵွင်ႈၵၢင်ႇ (ၸုမ်းလူင်းလၢႆးမိုဝ်း) ၵုမ်းၵမ်တေဢမ်ႇလႆႈႁဵတ်းတီႈလႂ်ၼႆလႄႈ ဢမ်ႇပႆႇဝႃႈတူၼ်ႈတီး၊ ပၢင်လူင်၊ ၵဵင်းတုင် – လိူဝ်သေမိူင်းတေႃႉ – မိူင်းထႃးတင်းမိူင်းပၼ်ႇ ႁဵတ်းတီႈလႂ်ၵေႃႈလႅပ်ႈမိူၼ်ဢမ်ႇၽွမ်ႉၸွမ်းဝႆႉ – ဝႃႈၼႆ။
ၸၢႆးသိူဝ်ႁၢၼ် ႁူဝ်ပဝ်ႈၵေႃပူၵ်းပွင်ၸဝ်ႈႁႆႈၸဝ်ႈၼႃးမိူင်းတႆး (SADG) လၢတ်ႈဝႃႈ- ” …ၾၢႆႇလူင်ပွင်ၸိုင်ႈမၵ်းမၼ်ႈၸုမ်းယိပ်းၵွင်ႈၵၢင်ႇၼႂ်းမိူင်းတႆး မီးၸုမ်းလူင်းလၢႆးမိုဝ်း NCA သွင်ၸုမ်း၊ PNLO တင်း RCSS ၵူၺ်း။ ၸုမ်း PNLO ၶဝ်ႁဵတ်းတီႈဝဵင်းႁူဝ်ပူင်းယဝ်ႉ။ RCSS လူင်ပွင်ၸိုင်ႈၸႂ်ႉႁဵတ်းတၢင်းမိူင်းတေႃႉ၊ မိူင်းထႃး ဢမ်ႇၼၼ်မိူင်းပၼ်ႇ၊ မိူဝ်ႈလဵဝ်တႄႉလူတ်းယွမ်းပၼ်ထႅင်ႈဢိတ်းၼိုင်ႈ ႁဵတ်းတီႈလၢင်းၶိူဝ်းၵေႃႈၶဝ်ႈလႅပ်ႈၽွမ်ႉယူႇ”-ဝႃႈၼႆ။
လုင်းသၢမ်တိပ်ႉသိူဝ် ၵႅမ်ႁူဝ်ပဝ်ႈပႃႇတီႇၵွင်ၸႆး ပိုတ်ႇလၢတ်ႈတႅၵ်ႇလႅင်းဝႃႈ – “လွင်ႈၼႆႉမၼ်းပဵၼ်ၵၢၼ်ၸိူဝ်ႉၸၢတ်ႈ ၵၢၼ်ဝၢၼ်ႈမိူင်း။ ပေႃးဢဝ်ၵၢၼ်ၸိူဝ်ႉၸၢတ်ႈၵၢၼ်ဝၢၼ်ႈမိူင်းဝႃႈတႄႉ လွင်ႈၽဵင်ႇပဵင်းၼႃႈတေႃႇၼႃႈ တႃတေႃႇတႃ ႁဝ်းလူဝ်ႇႁဵတ်းတီႈတူၼ်ႈတီး၊ လိူဝ်သေတီႈတူၼ်ႈတီး ႁဝ်းဢမ်ႇလူဝ်ႇႁဵတ်းတီႈလႂ်ယဝ်ႉ။ ႁဝ်းတေလႆႈႁဵတ်း။ ပေႃးပိူၼ်ႈၶဵင်ႈမႃးႁဝ်းယၢၼ်း ဢၼ်ၼၼ်ႉမၼ်းဢမ်ႇပဵၼ်လႆႈ၊ ပေႃးၶဵင်ႈတေႃႇၶဵင်ႈမႃးၼႆၵေႃႈ မၼ်းတေယွၼ်ႇယၢၼ်းႁႃၵၼ်လႆႈယူႇ၊ ႁဝ်းလူဝ်ႇႁဵတ်းတီႈတူၼ်ႈတီးၵူၺ်း။ ပေႃးႁဝ်းယွမ်းသေၵႂႃႇႁဵတ်းတၢင်ႇတီႈ ၵေႃႈမိူၼ်ႁဝ်းယွမ်းၵၢၼ်ႉ၊ ႁဝ်းတႄႉႁၼ်ထိုင်ၸိူင်ႉၼၼ် – ” – ဝႃႈၼႆ။
မိူဝ်ႈႁဵတ်းပၢင်ဢုပ်ႇၵုမ်ၾိုၵ်းၽွၼ်ႉ workshop တီႈဝဵင်းတူၼ်ႈတီး ႁၢင်ႈႁႅၼ်းတႃႇလူင်းပိုၼ်ႉတီႈၼၼ်ႉ ဝၼ်းပိုတ်ႇပၢင်ၵူၼ်းမႃးၶိုၼ်ႈ 500 ပၢႆ။ မိူဝ်ႈၼၼ်ႉ တူဝ်တႅၼ်းၾၢႆႇၵၢၼ်မိူင်း၊ ၾၢႆႇတပ်ႉသိုၵ်း၊ ၸုမ်းတူင်ႇဝူင်းၵူၼ်း၊ ၵေႃလိၵ်ႈလၢႆးၶဝ်ႈႁူမ်ႈၵူႈပၢႆးပၢႆး။
ၸၢႆးသိူဝ်ႁၢၼ်လၢတ်ႈဝႃႈ – ဢၼ်လူင်းလၢႆးမိုဝ်းၼႆႉမီး RCSS ၸုမ်းလဵဝ်ၵူၺ်း။ ၾၢႆႇလူင်ပွင်ၸိုင်ႈ ႁၼ်ထိုင်ဝႃႈမၼ်းဢမ်ႇတၢင်တူဝ်မိူင်းတႆး၊ ၼႂ်းၸုမ်းတႆးႁဝ်းသမ်ႉ တေဢဝ်ၵေႃပွင်ၵၢၼ်ၽွမ်ႉႁူမ်ႈၸိုင်ႈတႆး CSSU သေႁဵတ်း၊ ဢမ်ႇဢၢၼ်းယူႇတီႈတပ်ႉသိုၵ်းသေႁဵတ်းပိူင်လဵဝ်။ ၵွပ်ႈၼႆလႄႈ ပေႃးဝႃႈတေႁဵတ်းၼႆၵေႃႈ ၶႂ်ႈႁႂ်ႈပဵၼ်တီႈတူၼ်ႈတီး ဢမ်ႇၼၼ်ၵေႃႈတီႈပၢင်လူင်။ တၢင်းႁၼ်ထိုင်တႄႉ ဢၼ်ၼႆႉမၼ်းတေပဵၼ်ယၢပ်ႇ၊ ပေႃးတေႁဵတ်းတီႈမိူင်းၼၢႆး မိူင်းၼၢႆးသမ်ႉဢမ်ႇၸႂ်ႈၸႄႈတွၼ်ႈ၊ ပေႃးႁဵတ်းတီႈလၢင်းၶိူဝ်းတႄႉ သၢင်ႇထုၵ်ႇယူႇ မၼ်းပဵၼ်ဝဵင်းၸႄႈတွၼ်ႈ၊ တီႈပၵ်းလုမ်း။ မိူဝ်ႈတေႃႇဢွင်ႇသၢၼ်းသုၵျီႇမႃးၵေႃႈ မႃးတီႈလၢင်းၶိူဝ်း။ လၢင်းၶိူဝ်းၵေႃႈဢမ်ႇၸႂ်ႈဝဵင်းဢွၼ်ႇၼင်ႇၵဝ်ႇ” – ဝႃႈၼႆ။
ၸၢႆးၼေႃႇသႅင် ႁူဝ်ၼႃႈၵေႃႁူမ်ႈသၢင်ႈၵူၼ်းၼုမ်ႇ TYN လၢတ်ႈဝႃႈပေႃးႁဵတ်းတၢင်ႇဝဵင်းတႄႉ ဢမ်ႇတူၵ်းထုၵ်ႇ / ၵုင်ႇသရေႇၼႃႈတႃၸိူဝ်ႉၸၢတ်ႈတႆးၵေႃႈဢမ်ႇလႅပ်ႈ။ တႆးတိုၼ်းထုၵ်ႇႁဵတ်းတီႈဝဵင်းလူင်တူၼ်ႈတီး ငဝ်ႈၸိုင်ႈဝဵင်းတႆး ဢမ်ႇၼၼ်ဝဵင်းပၢင်လူင် ဝဵင်းၵိုၵ်းပိုၼ်းၼၼ်ႉၵူၺ်းဝႃႈၼႆ။
“ပေႃးႁဵတ်းတီႈမိူင်းပၼ်ႇ ဢမ်ႇၼၼ်တီႈမိူင်းတေႃႉ-မိူင်းထႃးၼႆႉ ဢဵၼ်ႁႅင်းၵူၼ်းမွၵ်ႈ 5-6 ပၢၵ်ႇ တႃႇတေလဵင်ႉလူလုမ်းလႃးၵၼ်လႄႈသင်၊ တီႈယူႇတီႈၼွၼ်းလႄႈသင်မၼ်းတေဢမ်ႇၵုမ်ႇထူၼ်ႈ။ ပေႃးဢဝ်ၵုင်ႇသရေႇၵၢၼ်မိူင်းဝႃႈၵေႃႈ ႁၼ်ဝႃႈသႂၢင်းၽႅပ်ႉၵၼ်၊ ထၢင်ႇလဵၵ်ႉၵၼ်ပူၼ်ႉတီႈ။ ၸိူဝ်းၼႆႉၵေႃႈ တေပႃးသေ ၽူႈယႂ်ႇၵူၼ်းလူင်ႁဝ်းၵေႃႈ တေဢမ်ႇယွမ်းၵႂႃႇႁဵတ်းတီႈဢၼ်ၶဝ်တတ်းမၵ်းပၼ်ၼၼ်ႉ။ တူၼ်ႈတီးၼႆႉ မၼ်းပဵၼ်ဝဵင်းလူင်ၸိုင်ႈတႆး၊ ပေႃးဢဝ်ပၢင်လူင်ဝႃႈၼႆၵေႃႈ မၼ်းပဵၼ်တီႈဢၼ်ၵိုၵ်းပိုၼ်းၵၢၼ်မိူင်းႁဝ်းမႃးပီယၢဝ်းၶၢဝ်းႁိုင်၊ ၵွပ်ႈၼၼ် 2 တီႈၼႆႉတႄႉ ႁဝ်းၶႃႈႁၼ်ထိုင်ဝႃႈသၢင်ႇထုၵ်ႇတီႈသုတ်း၊ လီတီႈသုတ်းယဝ်ႉ၊ မၼ်းၵေႃႈၵိုင်ႇလႅပ်ႈၼႃႈတႃၸိူဝ်ႉၸၢတ်ႈႁဝ်း- ဝႃႈၼႆ။
ဢိင်ၼိူဝ်ၶၢဝ်းတၢင်း ၸွမ်သိုၵ်းယွတ်ႈသိုၵ်း ၵႂႃႇၼႄႇပျီႇတေႃႇ လိူၼ်သႅပ်ႊထႅမ်ႊပိူဝ်ႊပွၵ်ႈၼိုင်ႈ၊ လိူၼ်ဢွၵ်ႇထူဝ်ႊပိူဝ်ႊ ဝၼ်းလူင်းလၢႆးမိုဝ်းလိၵ်ႈႁူမ်ႈမၢႆၵိုတ်းတိုၵ်းတူဝ်ႈမိူင်း NCA ၶွပ်ႈတဵမ်သွင်ပီပွၵ်ႈၼိုင်ႈသေ ဝၼ်းတီႈ 18/10/2017 ၽႅဝ်ထိုင်ဝဵင်းတူၼ်ႈတီး ႁူပ်ႉထူပ်းၵူၼ်မိူင်း၊ ဝၼ်းတီႈ 19/10/2017 ႁူပ်ႉထူပ်းၽူႈၼမ်း လုၵ်ႈၸုမ်း CSSU သေ – လႆႈႁူႉဝႃႈ ၵွၼ်ႇၼႃႈတေႁဵတ်းပၢင်ၵုမ်လူင်ၵၢၼ်မိူင်းၸိူဝ်ႉၸၢတ်ႈတႆးၼႆႉ တေႁဵတ်းၼႃႈၵၢၼ် 2 ဢၼ်။ ဢၼ်ၼိုင်ႈတေႁဵတ်းပၢင်ဢုပ်ႇၵုမ်ၾိုၵ်းၽွၼ်ႉ workshop ထႅင်ႈၵမ်းၼိုင်ႈ၊ ပေႃးၼၼ်ႉယဝ်ႉ တေလူင်းႁူပ်ႉထူပ်းသပ်းလႅင်းၼႄၵူၼ်းမိူင်းထႅင်ႈၵမ်းၼိုင်ႈ။ ဝၢႆးၼၼ်ႉၸွင်ႇၵွႆႈႁဵတ်း။ ၵူၺ်းၵႃႈၼႂ်းပီ 2017 ၼႆႉတႄႉတေပႆႇၸၢင်ႈႁဵတ်းယဝ်ႉ -ဝႃႈၼႆ။
