ၸဝ်ႈၸၢမ်ႇမႂ်ႇ
ၽူႈငၢၼ်ၵတ်ႉပၢႆးတိုၵ်း ဢွၼ်သိုၵ်းၶဝ်ႈႁႅင်းႁူမ်ႈ
ဢမ်ႇတွၼ်ႉၵူမ်ႈၼွမ်းၶဵၼ် ၶွၼ်ႈတုမ်လွမ်ပဵၼ်ၼိုင်ႈ
(TRA) သိုၵ်းၸိုင်ႈတႆးလုၵ်ႉၾိုၼ်ႉ (TRC) သၽႃးပိုၼ်ႉပူသိူဝ်ႇ
ႁႅၼ်းၽႅၼ်ၽိူဝ်ႇလွတ်ႈလႅဝ်း သၢင်ႈတႅဝ်းႁူမ်ႈၸူးလၢႆႇ
ၵၢႆႇၵွင်ႉၸဝ်ႈၵွၼ်းၸိူင်း သၢင်ႈမိူင်းၸိုင်ႈၵွၼ်းၶေႃ
ၵုၺ်ႉၶုတ်းတေႃႁၢၵ်ႈၶဵၼ် ပိူဝ်ႈမိူင်းယဵၼ်ႁိၼ်ႉၼွၼ်း
ႁၢပ်ႇၵိုတ်ႉၽွၼ်းၵၢၼ်ၸိုင်ႈ ယိုင်ႈၶုၼ်သႃႇၶဝ်ႈပႃး
ငႃးသိုၵ်းတဵမ်တူဝ်ႈမိူင်း ၸိုဝ်ႈႁိူင်းႁူင်ၸွတ်ႇပၼ်း
ဝၼ်းႁွင်ႇၸၢၼ်းဢွၵ်ႇၽႄႈ ၵူႈၸႄႈဝဵင်းၽွမ်ႉတိုၵ်း
ႁႅၼ်းသိုၵ်းၽွမ်ႉၵူႈမိူဝ်ႈ ပိူဝ်ႈတႃႇမိူင်းတႆးၵွၼ်းၶေႃ
ပိုၼ်းၵႅပ်ႈၸဝ်ႈၸၢမ်ႇမႂ်ႇ
ၸိုဝ်ႈ – ၸၢမ်ႇမႂ်ႇ
ၸိုဝ်ႈမိူဝ်ႈလဵၵ်ႉ – ၸၢႆးၸၢမ်ႇၺုၼ်ႉ
ၸိုဝ်ႈတၢင်ႇဢၼ် – ၸၢႆးၶိူဝ်းတႆး၊ သိူဝ်ယဵပ်ႇမိူင်း
ဢႃႇယု – 64
ပီၵိူတ်ႇ – ၵေႃးၸႃႇၸႃႇ 1302 ၼီႈ လိူၼ် 10 မႂ်ႇ2 ၶမ်ႈ၊ ဝၼ်းဢင်းၵၢၼ်း
တီႈၵိူတ်ႇ – ဝၢၼ်ႈပၢင်လူင်၊ ဢိူင်ႇပၢင်လူင်၊ ၸႄႈဝဵင်းဝၢၼ်ႈၸၢမ်၊ မိူင်းၼမ်ႉသၼ်ႇ
ပေႃႈမႄႈ – လုင်းလွႆၸိုၼ်ႈ၊ ပႃႈၸိင်ႇၺုၼ်ႉ
ၼႃႈၵၢၼ်ပေႃႈမႄႈ – ႁႆႈ၊ ၼႃး၊ သူၼ်၊ လဵင်ႉလူ
ပီႈၼွင်ႉႁူမ်ႈတွင်ႉ – မီး 5 ၵေႃႉ၊ ပဵၼၵေႃႉတီႈ 1 (တၢင်ႇၵေႃႉလူႉၶွႆႈသဵင်ႈယဝ်ႉ)
ၼမ်ႉၵတ်ႉ/ၸၼ်ႉလိၵ်ႈ – လိၵ်ႈတႆး/မၢၼ်ႈ (ႁူႉမေႃ ဢၢၼ်ႇ/တႅမ်ႈ)
တၢင်းမေႃၵၢၼ်ငၢၼ်းယၢမ်ႈႁဵတ်းမႃး- ႁဵတ်းၼႃး၊ ႁဵတ်းသိုၵ်း
ၼႃႈႁိူၼ်း – ၼၢင်းယိင်းၼုမ်ႇ (ပဵၼ်ၵူပ်ႉၵူႈၵၼ်မိူဝ်ႈ 1965 တီႈဢိူင်ႇမိူင်းမေႃႇ၊ ၸႄႈဝဵင်း ၼမ်ႉတူႈ-ပၢင်ႁႆး) ပဵၼ်ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈမိူင်းထၢမ်၊ ဢိူင်ႇမိူင်းထၢမ်၊ မိူင်းသႅၼ်ဝီ
လုၵ်ႈလၢင်း – 7 ၵေႃႉၸၢႆး 3 ယိင်း 4 [1. ၸၢႆးၸၢမ်ၼုမ်ႇ 2.ၼၢင်းၸၢမ်ထူၺ်း 3. ၸၢႆးၸၢမ်ႇလႅင်း 4. ၸၢႆးၵျေႃႇမိူင်း 5. ၼၢင်းၸၢမ်တွင်း 6. ၼၢင်းသႅင်တႆး 7.ၼၢင်းလိုၼ်းႁွမ်]
တီႈယူႇ – ဝၢၼ်ႈၶႃးႁၢၼ်၊ ဢိူင်ႇႁူၺ်ႈၽႃ၊ ၸႄႈဝဵင်းမႄႈႁွင်ႈသွၼ် တႄႈတွၼ်ႈ မႄႈႁွင်ႈသွၼ် လႄႈႁူဝ်မိူင်း
ၵၢၼ်ငၢၼ်းတၼ်းႁဵင်းလိုၼ်းလင်- ပဵၼ်ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၵူၼ်းမိူင်းၶိုၼ်း/ပဵၼ်တီႈၵိူဝ်းၵုမ်ပၼ်ၶွမ်ႊပၼီႊ SSS ၶွင်မႁႃႇၵျႃႇ။
ၶၢဝ်းတၢင်းၸူဝ်ႈပၢၼ် ႁဵတ်းၵၢၼ်ၸိူဝ်ႉၸၢတ်ႈ
1960 – ၶဝ်ႈႁဵတ်းသိုၵ်းတီႈ ၸဝ်ႈသိုၵ်းပၢၼ်းဢွင်ႇ၊ ဝၢၼ်ႈဝဵင်းမႂ်ႇ၊ ဢိူင်ႇဝဵင်းမႂ်ႇ၊ မိူင်းၼမ်ႉသၼ်ႇ မိူဝ်ႈ 21 မေႊ(ဝၼ်းလုၵ်ႉၾိုၼ်ႉ) ၼႂ်းၸုမ်းၼုမ်ႇသိုၵ်းႁၢၼ်ပွတ်းႁွင်ႇ။
1961 – လႆႈၶိုၼ်ႈၸၼ်ႉသိုၵ်းပဵၼ် ႁူဝ်ႁၢၼ် (1 မၢႆ)
1962 – လႆႈၶိုၼ်ႈၸၼ်ႉသိုၵ်းပဵၼ်ႁူဝ်သိုၵ်း (2 မၢႆ)
1963 – လႆႈၶိုၼ်ႈၸၼ်ႉသိုၵ်းပဵၼ် ႁူဝ်သိုၵ်းလူင် (3 မၢႆ) သေယူႇၼႂ်းတပ်ႉထႅဝ်/တပ်ႉမူႇၼႂ်း ၵၢပ်ႈပၢၼ် SSIA (တပ်ႉသိုၵ်းလွတ်ႈလႅဝ်းသဝ်းၶေႃၸိုင်ႈတႆး)
1964 – လႆႈၶိုၼ်ႈၸၼ်ႉသိုၵ်းၶၢမ်ႈၸၼ်ႉၵႅမ်ၶုၼ်ႁၢၼ်သေပဵၼ်ၶုၼ်ႁၢၼ်။ ပဵၼ်ၽူႈၵွၼ်းတပ်ႉမူႇ 3 ၼႂ်း တပ်ႉၵွင် 4 ဢၼ်ၸဝ်ႈႁၢၼ်ၸၢမ်ႇမိူင်းပဵၼ်ၽူႈၵွၼ်းတပ်ႉၵွင်။ လႆလူင်းၵႂႃႇမိူင်းထႆးၸွမ်း ၸဝ်ႈ ႁၢၼ်ၸၢမ်ႇမိူင်း ၼႃႈတေၵေႃႇတင်ႈတပ်ႉသိုၵ်းၸိုင်ႈတႆး SSA တီႈမိူင်းၾၢင်မိူဝ်ႈ ဝၼ်းတီႈ 24/04/1964။ ၼႂ်းႁၢင်ပီၼၼ်ႉ ပေႃးလႆႈၶိုၼ်ႈမႃးၶိုၼ်းပွတ်းႁွင်ႇၵေႃႈလႆႈၶိုၼ်ႈ ၸၼ်ႉသိုၵ်း ပဵၼ်ၶုၼ်သိုၵ်း – ပဵၼ်ၽူႈၵွၼ်းတပ်ႉမုၵ်ႉ 1 ၼႂ်းတပ်ႉၵွင် 4 ပွတ်းမိူင်းမေႃႇ။
1965 – ၶိုၼ်ႈပဵၼ်ၶုၼ်သိုၵ်းလူင်တီႈပွတ်းမိူင်းမေႃႇၼင်ႇၵဝ်ႇ။ သိုပ်ႇယိပ်းတပ်ႉမုၵ်ႉသေ ၸွႆႈၵၢၼ် ငဝ်ႈတပ်ႉၵွင် (ပဵၼ်ၽူႈၸွႆႈ ၽူႈၵွၼ်းတပ်ႉၵွင် 4) မိူဝ်ႈၽွင်းတိုၵ်းၵၼ်တင်းၸဝ်ႈၵၢင်းယွႆး ပွတ်းၼမ်ႉၶမ်း ထုင်ႉမၢဝ်း၊ ထိုင်တီႈၸုမ်းၵၢင်းယွႆး လႆႈၶဝ်ႈၸူး ပႃႊတီႊၶွမ်ႊမိဝ်ႊၼိတ်ႉ မၢၼ်ႈ(ယွၼ်ႉပိူဝ်ႈတႆးတေႃႇ တႆး တိုၵ်းၵၼ် ပိူၼ်ႈၸၼ်ဢဝ်ပဵၼ်ဢဵၼ်ႁႅင်းပိူၼ်ႈ)။
1969 – လုၵ်ႉပွၵ်ႉထုင်ႉမၢဝ်းလူင်းမႃးတူင်ႉၼိုင်ၼႂ်းတူင်ႇတၢင်ႇ မိူင်းၶိူဝ်း၊ မိူင်းတုင်၊ မိူင်းလႃ တေႃႇထိုင် မိူင်းသွင် ၼွင်တဝ်း မိူဝ်ႈၽွင်းပဵၼ်ၽူႈၵွၼ်းတပ်ႉၵွင် 105 ၼႂ်း SSA ။
1971 – ပေႃးတင်ႈပႃႊတီႇမႂ်ႇသုင်ၸိုင်ႈတႆး (SSPP) ယဝ်ႉၵေႃႈ ပဵၼ်ၽူႈၶဝ်ႈပႃႇတီႇတဵမ်တူဝ်သေလူင်း ပွတ်းၸၢၼ်း။
1972 – ပဵၼ်ၽူႈၵွၼ်းတပ်ႉၵွင် 16 ၼႂ်းသၢႆသိုၵ်းမႂ်ႇသသုင် SSA သေလူင်းၵႂႃႇတိုၵ်းၶႄႇၽိူၵ်ႇ တင်း တပ်ႉသိုၵ်းၽွမ်ႉႁူမ်ႈလုၵ်ႉၾိုၼ်ႉ (ၸိုင်ႈတႆး) SURA ၼႂ်းၼႃႈလိၼ်မိူင်းပၼ်ႇ ႁိုင် 7-8 လိူၼ်။ (ၵႂၢႆးတေႃးၵၼ်သၢင်ႈတႄးၼႃး – ပိူၼ်ႈသႅၵ်ႇလႅၵ်ႇမႃး လႆႈၼမ်ႉတွၼ်းၵႄႈၵၢင်) ၼႂ်းႁၢင်ပီ ၶိုၼ်ႈယိပ်းတပ်ႉၵွင် 16 ၶိုၼ်ႈမိူဝ်းပွတ်းႁွင်ႇ၊ ၵႂႃႇပၵ်းသဝ်းတူင်ႉၼိုင် ၼႂ်းတူင်ႇ တၢင်ႇလွႆၶိူဝ်း မိူင်းၶိူဝ်း၊ မိူင်းတုင်၊ မိူင်းလႃ တေႃႇထိုင်ပွတ်းဝၢၼ်ႈၸၢမ်မိူင်းမု။
1973 – ၶိုၼ်ႈၸၼ်ႉသိုၵ်းပဵၼ်ၸၼ်ႉၸဝ်ႈႁၢၼ်၊ ယိပ်းတပ်ႉႁူမ်ႇလူမ်ႈငဝ်ႈငုၼ်းပွင်ၵၢၼ်သိုၵ်း (တီႈ လုမ်းငဝ်ႈငုၼ်းပွင်ၵၢၼ်သိုၵ်း) မိူဝ်ႈၽွၼ်း SSA တႄႇပဵၼ်ဢူၺ်းလီၵၼ်တင်းပႃႇတီႇ ၶွမ်ႇမိဝ်ႇၼိတ်ႉ မၢၼ်ႈ CPB။
1975 – ဝၢႆးသေငဝ်ႈငုၼ်းပွင်ၵၢၼ်သိုၵ်း SSA (ပွတ်းႁွင်ႇ) ၶိုၼ်းၶွတ်ႇၽွတ်ႈပူၵ်းတင်ႈ 4 တပ်ႉၸုမ်း။ [တပ်ႉၸုမ်း 1 ၸဝ်ႈသိုၵ်းသိူဝ်ၼုမ်ႇ မိူင်းတႆးပွတ်းႁွင်ႇတွၼ်ႈတႂ်ႈ – ဢၼ်မီးတပ်ႉၵွင် 11,12။ တပ်ႉၸုမ်း 2 ၸဝ်ႈႁၢၼ်ၸၢမမႂ်ႇ ဢၼ်မီးတပ်ႉၵွင် 10,16,449 ပွတ်းၸၢၼ်း/ တပ်ႉၸုမ်း 3 ၸဝ်ႈႁၢၼ်ၶုၼ်ၽူင်း – ၶသလ ၸၢႆးလဵၵ်ႉ မိူင်းတႆးပွတ်းႁွင်ႇတွၼ်ႈၼိူဝ် – ဢၼ်မီးတပ်ႉၵွင် 24, 25,816/ တပ်ႉၸုမ်း 7 ၸဝ်ႈသိုၵ်းၼေႃႇမိူင်းလူင် – ၵုၼ်ပၢင်ၵုၼ်ၶူင်း – ပႅတ်ႇၵၢင်ႉ ဢၼ်မီးတပ်ႉၵွင် 4] ယဝ်ႉၵေႃႈ လႆႈလူင်းပွတ်းၸၢၼ်း မိူဝ်ႈႁၢင်ပီ။ [မႅၼ်ႈမိူဝ်ႈပီ ႁူဝ်ပဝ်ႈပႃႇတီႇၸဝ်ႈသႅင်သိုၵ်း၊ ၸဝ်ႈဢုမ်ႈမိူင်းၶဝ် လႆႈထုၵ်ႇပူတ်းထွၼ်သေ ၸဝ်ႈသိူဝ်ဝၢႆ (ၸဝ်ႈၸၢင်ႉ ယွင်ႁူၺ်ႈ)၊ ၸဝ်ႈသိူဝ်ၸိုင်ႈ ၊ ၸဝ်ႈင်းရၢႆး ၶဝ်ထွၼ်တူဝ်ဢွၵ်ႇ]
1977 – ၸွမ်းၼင်ၶေႃႈၸီႉသင်ႇသေ လႆႈၶိုၼ်ႈၵႂႃႇပၢင်သၢင်း။ ဢိင်ၼိူဝ် SSPP/SSA ပဵၼ်ဢူၺ်းလီ CPB လႄႈလႆႈၶဝ်ႈၵႂႃႇလဵပ်ႈႁဵၼ်းမိူင်းၶႄႇ ၸွမ်းၵူၼ်းလူင်လၢႆလၢႆၵေႃႉ။ ႁွတ်ႈထိုင်ဝဵင်း ၶုၼ်းမိင် ၊ သိုဝ်းမဝ် ၸိူဝ်းၼႆႉ။ (ၼႂ်းပီၼၼ်ႉ CPB တုၵ်းယွၼ်းတႃႇဢွၼ်ႁူဝ် SSPP လုမ်းလုမ်းသေ ၸဝ်ႈသိုၵ်းၸၢမ်ႇမိူင်းဢွၼ်ႁူဝ်တွပ်ႇထဵင်တွပ်ႇထဵင်ပၢၵ်ႈပႅတ်ႈ ၼႅတ်ႈငၢၵ်ႈ ဢွၵ်ႇ ပၢင်သၢင်းမႃးတၢင်း တူၵ်းၶူင်း)။
1978 – လုၵ်ႉပၢင်သၢင်းဢွၵ်ႇၶၢမ်ႈၶူင်းယဝ်ႉဢမ်ႇႁိုင်ၵေႃႈ လူင်းမႃးပွတ်းၵၢင်ပွတ်းၸၢၼ်း။ လႆႈၶိုၼ်ႈ ပဵၼ်ၸၼ်ႉၸဝ်ႈသိုၵ်း။ [မႅၼ်ႈမိူဝ်ႈပီ ၸဝ်ႈသိုၵ်းၸၢမ်ႇမိူင်း ၸဝ်ႈသိုၵ်းပၢၼ်းဢွင်ႇ ၶဝ်ႁၢႆလၢႆ ၵႂႃႇၼႂ်းမိူင်းထႆး -ဢၼ်ႁူႉဝၢႆးလင်မႃးဝႃႈပဵၼ်ၼမ်ႉမိုဝ်းၶုၼ်သႃႇ၊ ၾႃႉလင်ၶဝ် ႁႅမ်ပႅတ်ႈ တၢင်း လႅၼ်လိၼ်]။
1981 – လႆႈႁပ်ႉပုၼ်ႈၽွၼ်းပဵၼ် ၽူႈၵွၼ်းတပ်ႉငဝ်ႈသိုၵ်း SSA ပွတ်းၸၢၼ်း ပွတ်းမိူင်းၼၢႆး ၵဵင်းတွင်း မိူင်းပၼ်ႇ မွၵ်ႇမႆႇ လၢင်းၶိူဝ်း ဝၢၼ်ႈႁၢတ်ႇ။ [ၸဝ်ႈၸၢႆးလဵၵ်ႉပဵၼ်ၽူႈၵွၼ်းတပ်ႉ ၽွမ်ႉႁူမ်ႈ NDF သၢႆသိုၵ်းပွတ်းႁွင်ႇ၊ ၸဝ်ႈသိူဝ်ၼုမ်ႇ ပဵၼ်ၽူႈၵွၼ်းတပ်ႉ ငဝ်ႈသိုၵ်း ပွတ်းႁွင်ႇ။]
1983 – ၵိူဝ်းၵုမ်ႁူမ်ႈမိုဝ်းၵၼ်တင်းၸဝ်ႈၵမ်ႉၶိူဝ်း ၊ ၸဝ်ႈၶႂၢၼ်မိူင်းၶဝ်သေ တၢင်တူဝ်တပ်ႉငဝ်ႈသိုၵ်း ပွတ်းၸၢၼ်း SSA တႄႇၵပ်းသိုပ်ႇ SURA ၽွင်းၸဝ်ႈၵွၼ်းၸိူင်းပိုၼ်ၽၢဝ်ႇ ယိုၼ်းမိုဝ်း လွင်ႈ ၽွမ်ႉႁူမ်ႈ ။
1984 – ဢွၼ်ႁူဝ် SSA ပွတ်းၸၢၼ်း ၶဝ်ႈၸူးၶွၼ်ႈႁႅင်းၵၼ်တင်း SURA သေ ႁူမ်ႈႁွမ်းၵေႃႇတင်ႈ ၶွင်ႇသီႇၸိုင်ႈတႆးလုၵ်ႉၾိုၼ်ႉ TRC / တပ်ႉသိုၵ်းၸိုင်ႈတႆးလုၵ်ႉၾိုၼ်ႉ TRA တီႈငဝ်ႈၸိုင်ႈမႂ်ႇ သုင် မိူဝ်ႈဝၼ်းတီႈ 01/04/1984၊ ပဵၼ်ၵႅမ်ႁူဝ်ပဝ်ႈ TRC။
1985 – ၶဝ်ႈပႃးၼႂ်းၸုမ်းတၢင်တူဝ် TRC။ TRA ဢၼ်ပႃးၸဝ်ႈၵၼ်းၸဵတ်း ၸဝ်ႈၶႂၢၼ်မိူင်း၊ ၸဝ်ႈၸေႃး ၺုၼ်ႉ ၊ ၸၢႆးၵၢၼ်းယွတ်ႈၶဝ်သေ ၵႂႃႇႁူပ်ႉထူပ်းဢုပ်ႇၵုမ်ၶုၼ်သႃႇ – ၶုၼ်သႅင်ၶဝ် ၸုမ်း SUA ပွတ်းၼမ်ႉၵတ်း/တၢၵ်ႇလႅတ်ႇ ႁိမ်းလႅၼ်လိၼ်ထႆး – [တေႃႇၼႃႈမႄႈလႃးၼႃး သူပ်းပွင်ႇ မိူင်းပၢႆး ]။ ၼႂ်းၵၢင်ပီမွၵ်ႈလိူၼ် July ၼၼ်ႉ SUA ၶဝ်ႈႁူမ်ႈ TRC သေမႄးလႅၵ်ႈလၢႆၸိုဝ်ႈပဵၼ် မႃး SSRC/SSA/
1986 – တီႈငဝ်ႈၸို်င်ႈမႂ်ႇသုင်လႄႈႁူဝ်မိူင်း ယင်းတိုၵ်ႉၸႂ်ႉတိုဝ်းၸိုဝ်ႈသဵင် ၸုမ်ႈတွၵ်ႇ တႅမ်ႈလၢတ်ႈ ဢဝ်ၸိုဝ်ႈ SSRC။ SSA သေတႃႉ ယူႇတီႈၸၢင်းသူၶျိူၼ် (ၾႃႉလင်) သမ်ႉယူႇတီႈလွႆလၢင်း သေ လႅၵ်ႈလၢႆႈပဵၼ် MTA ပႅတ်ႈလႄႈ ၶုၼ်သႃႇၵေႃႈ ၵႃႈလႆႈလႅၵ်ႈလၢႆႈၸွမ်း။ ၸဝ်ႈၸၢမ်မႂ်ႇ ၵေႃႈ လႆႈလုၵ်ႉမႂ်ႇသုင်ၶၢႆႉၵႂႃႇယူႇႁူဝ်မိူင်း ၊ တီႈပွၵ်ႉဝၢၼ်ႈမၢၵ်ႇလၢင်း။
1987-95 – ပဵၼ်ၸဝ်ႈသိုၵ်းၽၵ်းၵိူဝ်ၼဵပ်းၸွၵ်ႉယၢင်ႈၶႃႇ-ပႃးတင်းၸဝ်ႈသိူဝ်ယဵၼ်း (ဢၼ်သဵင်မုၼ်ယၢၵ်ႈၽၢၼ်တီႈႁူဝ်မိူင်း ဝၢႆးၶုၼ်သႃႇ ဝၢင်းၶိူင်ႈ) ပႅတ်ႈၶၢဝ်းတၢင်း 7-8 ပီပၢႆ။
(ၽွင်း 1988-95 မီးပွၵ်ႈၼိုင်ႈ ၶုၼ်သႃႇလႆႈငိၼ်းၵႂၢမ်းၵူၼ်းလူင်ၵဝ်ႇ ဝၢၼ်ႈမၢၵ်ႇလၢင်းၶဝ် ၶၢင်းပွင်ႉဝႃႈ လႆႈထုၵ်ႇၼဵပ်းၸွၵ်ႉယၢင်ႈၶႃႇၼႆၼၼ်ႉလႄႈၸႂ်လမ်ယဝ်ႉသေၶိုၼ်းၵႂႃႇဝွၼ်းႁုမ်း ၸဝ်ႈၸၢမ်ႇမႂ်ႇ ၸဝ်ႈသိူဝ်ယဵၼ်းၶဝ် – “ဢမ်ႇၸႂ်ႈယၢင်ႈၶႃႇၼေႃႈ၊ ႁဝ်းၵႂႃႇၵိၼ်ၶဝ်ႈဝၼ်းၸွမ်း ၵၼ် တီႈယၼ်ႇၵုင်ႇ၊ ၵႂႃႇဢဝ်မႄႈမၢၼ်ႈလဝ်းလဝ်းၵႂႃႈ” ဝႃႈၼႆယဝ်ႉ။
1996 – ပႃးတင်းၸဝ်ႈၼေႃႈမိူင်းၶွၼ်း၊ ၸဝ်ႈၶႂၢၼ်မိူင်းၶဝ်သေ ၵႃႈလႆႈၶဝ်ႈႁူမ်ႈပႃးၼႂ်းပၢင်ဝၢင်းၶိူင်ႈ ၸွမ်းၶုၼ်သႃႇ ၾႃႉလင်ၶဝ်တီႈႁူဝ်မိူင်း မိူဝ်ႈ 07/01/1996၊ ဝၢႆးၼၼ်ႉၵေႃႈ ၶၢႆႉမႃးယူႇ ၶႃးႁၢၼ်သေ ၶိုၼ်ႈၶိုၼ်ႈလူင်းလူင်း။ တႄႇၼၼ်ႉမႃးၵေႃႈ ႁဵတ်းပဵၼ်ၵူၼ်းမိူင်းထမ်းမၻႃး ႁဵတ်းၼႃး ၶိုၼ်ႈလွင်ႈၵႂႃႇမႃး လိုၼ်း သုတ်း လူၺ်ႈပၢႆးယူႇလီသေၶိုၼ်ႈလူင်းၵႂႃႇမႃးယူတ်းယႃတူဝ်တီႈၵဵင်းမႆႇ
2004 ထိုင်မႃး 30/07/2004 ၵေႃႈလႆႈသဵင်ႈမုၼ်တီႈႁိူၼ်းမၼ်းၸဝ်ႈ ဝၢၼ်ႈၶႃးႁၢၼ် ဝဵင်းမႄႈႁွင်ႈ သွၼ် ၸႄႈတွၼ်ႈမႄႈႁွင်ႈသွၼ် ၼႂ်းၸိုင်ႈထႆး။
